PROGRAM EDUKACYJNY „Trzymaj formę!” Jak szkoły realizowały III edycję programu w województwie warmińsko-mazurskim Rok szkolny 2008/2009 Oddział Promocji Zdrowia i Oświaty Zdrowotnej Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Olsztynie

SZKOŁY Liczba szkół zgłoszonych do programu: 204, w tym - szkoły podstawowe – 29 - gimnazja – 175 Liczba szkół, które realizowały program:199, w tym - gimnazja – 170 Liczba sprawozdań otrzymanych ze szkół:181 (91%) - ze szkół podstawowych – 26 - z gimnazjów - 155

LICZBA UCZNIÓW BIORĄCYCH UDZIAŁ w PROGRAMIE - ze szkół podstawowych – 2616 - z gimnazjów – 27 877 83,5% populacji uczniów ze szkół objętych programem

KOORDYNATORZY SZKOLNI 187 (190)* osób, w tym: nauczyciele biologii – 75 (78) nauczyciele WF – 43 (47) pedagodzy szkolni – 16 (12) pielęgniarki szkolne – 8 (11) nauczyciele świetlicy – 7 (5) wychowawcy klas – 6 (6) nauczyciele przyrody – 4 (1) nauczyciele chemii – 3 (6) nauczyciele bibliotekarze – 3 (4) *dane z II edycji

nauczyciele języka angielskiego – 3 (1) nauczyciele geografii – 3 (2) nauczyciele nauczania zintegrowanego – 2 (2) nauczyciele matematyki – 2 (4) nauczyciele plastyki – 2 (0) nauczyciele techniki – 2 (1) instruktorzy odnowy biologicznej – 2 (1) nauczyciel wych. do życia w rodzinie – 1 (1) nauczyciel oligofrenopedagogiki – 1 (0) nauczyciel języka rosyjskiego – 1 (0) nauczyciele języka polskiego – 1 (3) wychowawca w internacie – 1 (1) dyrektor szkoły – 1 (3)

PRACOWNICY SZKOŁY ZAANGAŻOWANI W REALIZACJĘ PROGRAMU 1333 (967) osób, w tym: wychowawcy klas – 443 (333) nauczyciele WF – 265 (236) nauczyciele biologii – 112 (106) pielęgniarki szkolne – 53 (52) pedagodzy szkolni – 38 (29) nauczyciele języków obcych – 24 (8) nauczyciele informatyki – 24 (13) nauczyciele chemii – 24 (14) pracownicy administracji i obsługi – 22 (0)

nauczyciele plastyki – 19 (16) nauczyciele świetlicy – 18 (32) nauczyciele języka polskiego – 18 (20) nauczyciele matematyki – 17 (17) nauczyciel techniki – 16 (11) nauczyciele przyrody – 15 (4) dyrektorzy szkół – 11 (0) nauczyciele geografii – 8 (3) opiekunowie/ajenci sklepików szkolnych –7(5) nauczyciele bibliotekarze – 6 (4) nauczyciele historii – 6 (7) kucharki – 4 (6) nauczyciele WOS – 4 (0) opiekunowie szkolnych kół PCK – 4 (0)

intendentki – 3 (4) nauczyciele nauczania zintegrowanego – 2 (3) nauczyciele wych.do życia w rodzinie – 2 (2) nauczyciel muzyki – 2 (1) psycholodzy – 2 (0) opiekun samorządu uczniowskiego – 1 (9) nauczyciel przedsiębiorczości – 1 (0) higienistka szkolna – 1 (1) nauczyciel fizyki – 1 (0) nauczyciel PO – 1 (0) dietetyczka – 1 (3) katecheta – 1 (2)

Czy opracowano w szkole własny projekt edukacyjny zawierający: Średnia liczba godzin lekcyjnych przeznaczanych na realizację programu w jednej klasie: 2-30 (2-48) Czy opracowano w szkole własny projekt edukacyjny zawierający: temat, cele, zadania, osoby odpowiedzialne, terminy realizacji, sposób i kryteria oceny efektów? 1. Tak – 76 (66) szkół (42%/35%) 2. Nie – 105 (122) szkół

TYTUŁY/TEMATY PROJEKTÓW EDUKACYJNYCH OPRACOWANYCH W SZKOŁACH „Przez żołądek i ćwiczenia do zdrowia i zadowolenia” „Spożywaj owoce i warzywa, będziesz dłużej żył - jak ryba” „Codziennie ciało wprawiaj w ruch, żeby nie urósł ci duży brzuch” „Jedząc zdrowo, żyjąc aktywnie inwestujesz w zdrowie” „Czas na życiową reformę – trzymaj formę” „Mikołajkowa sałatka owocowo-warzywna” „Świadome wybory – czy wiesz, co jesz” „Zdrowi i silni wkraczamy w XXI wiek” „Edukacyjna ścieżka zdrowia” „Trzymaj formę! Rusz... ciałem” „Dobra forma – życia norma” „Gimnazjum 7 trzyma formę” „Trzymaj formę i żyj zdrowo” „Trzymaj formę na ludowo” „Zdrowo jemy i żyjemy” „Związki żywieniowe” „Trzymaj formę”

„Recepta na zdrowie” „Ekologiczny warzywniak” „Owocowy zawrót głowy” „Czy wiesz, co jesz?” „Bądź aktywny” „Prawidłowe odżywianie” „Żyj zdrowo i aktywnie” „Zdrowo na sportowo” „Zdrowym być” „Święto jabłka” „Zdrowy styl życia” „Bieg po zdrowie” „Żyj na sportowo, odżywiaj się zdrowo” „Być smukłym, znaczy być zdrowym” „Żyjmy zdrowo, dietetycznie, na sportowo” „Dieta+aktywność=zdrowie twojej rodziny” „Więcej ruchu, trzymaj formę – nie leniuchuj” „Aktywność fizyczna a zdrowy styl życia” „Spacery lepsze niż desery – raz, dwa, trzy spróbuj Ty” „Wiem, co jem – dbam o swoje zdrowie” „Zdrowy i radosny każdego dnia” „Żyj zdrowo”

„Formę zachowamy, gdy o ruch i zdrową dietę dbamy” „Trzymaj formę, z nami ćwicz, aby coraz zdrowszym być” „Dbam o swoje zdrowie” „Żyj aktywnie i zdrowo” „Szkoła dająca szansę rozwoju” „Miej wpływ na własny styl życia” „Ferie zimowe – pożyteczne i zdrowe” „Zdrowo i aktywnie żyć to mądrym być” „Uwaga! Epidemia zdrowia i szczęścia” „Jemy zdrowo i bawimy się wesoło” „Jedz zdrowo, żyj sportowo” „Przerwy nie muszą być nudne” „Trzymaj formę – jedz zdrowo i ćwicz, będziesz zdrów jak rydz” „Ćwicz i zdrowo się odżywiaj, a będziesz dobrze się trzymał” „Szanuj zdrowie należycie, bo potrzebne Ci będzie przez całe życie” „Aktywność ruchowa to podstawa” „Jedynka” trzyma formę” „Zdrów jak ryba”

KTO WŁĄCZYŁ SIĘ DO OPRACOWANIA PROJEKTU EDUKACYJNEGO? 1. Koordynator szkolny – w 76(66) szkołach (100%/100%) 2. Nauczyciele – w 76(66) szkołach (100%/100%) 3. Pielęgniarka szkolna - w 37(29) szkołach (49%/44%) 4. Uczniowie – w 66(47) szkołach (87%/71%) 5. Rodzice - w 22(17) szkołach (30%/26%) 6. Inne osoby: dyrektor szkoły - w 1 szkole opiekun świetlicy parafialnej – w 1 szkole opiekun sklepiku szkolnego – w 2 szkołach pedagodzy – w 6 szkołach edukator zdrowia – w 1 szkole dietetyk – w 1 szkole intendentka – w 1 szkole kucharki – w 2 szkołach

JAKIE UMIEJĘTNOŚCI MIAŁA ZDOBYĆ MŁODZIEŻ POPRZEZ UDZIAŁ W PROGRAMIE? dokonywanie wyborów produktów spożywczych zgodnie z zasadami racjonalnego odżywiania stosowanie zasad prawidłowego żywienia w życiu codziennym układanie jadłospisu zgodnie z zasadami racjonalnego żywienia prawidłowe przygotowywanie posiłków umiejętnośc obliczania wartości kalorycznej posiłków

umiejętność mierzenia tętna, należnej masy ciała, zapotrzebowania energetycznego, wartości energetycznej posiłków, ocena własnej wydajności i sprawności fizycznej. dostrzeżenie zaburzeń wynikających z nieprawidłowego odżywiania (anoreksja, bulimia, otyłość) dobór form aktywności fizycznej do własnych możliwości umiejętność spędzania wolnego czasu poprzez aktywny wypoczynek samodzielne wyszukiwanie informacji zawartych w różnych źródłach umiejętność pracy w grupie oraz prezentacji zebranych informacji korzystanie z praw konsumenta umiejętność czytania etykiet na produktach spożywczych.

INSTYTUCJE I ORGANIZACJE, KTÓRE WSPIERAŁY LUB WSPÓŁPRACOWAŁY PRZY REALIZACJI PROGRAMU Urzędy Miast i Gmin (11/11) Starostwa Powiatowe (1/2) Gminne Komisje Rozwiązywania Problemów Alkoholowych (5/2) Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej (1/3) Zakłady Opieki Zdrowotnej (5/3) Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna (2/1) Nadleśnictwo (1/1)

Sklepy spożywcze i piekarnie (3/3) Firmy produkujące żywność (1/5) Klub Garnizonowy (1) Szkoła wyższa (2/1) Ośrodek Sportu i Rekreacji (1/1) Klub sportowy (2/1) Stowarzyszenia (8/4) Firmy lokalne (3) Stacje Sanitarno -Epidemiologiczne

JAKI BYŁ ZAKRES TEGO WSPARCIA LUB WSPÓŁPRACY? Pomoc w organizacji imprez prozdrowotnych Dofinansowanie realizacji projektów Prowadzenie edukacji (wykłady, prelekcje) Zakup materiałów i artykułów spożywczych Udostępnianie pomieszczeń i sprzętu nagłaśniającego Udostępnianie sprzętu sportowego i obiektów sportowych Zakup nagród na konkursy

POKAZY I ĆWICZENIA, KTÓRE ODBYWAŁY SIĘ W RAMACH PROGRAMU Najczęściej wymieniano: przygotowywanie sałatek i innych posiłków obliczanie BMI, interpretacja wyników odczytywanie etykiet na produktach spożywczych pokaz mierzenia tętna i ciśnienia krwi doświadczenia chemiczne ćwiczenia gimnastyczne/układy taneczne/ gry i zabawy ruchowe aerobik/fitness marsze/biegi/gry zespołowe

ZADANIA POWIERZONE UCZNIOM Najczęściej wymieniano: przygotowanie i przeprowadzenie ankiet/sondaży na temat odżywiania się uczniów przygotowywanie gazetek informacyjnych, ulotek, plakatów opracowywanie haseł/wierszy/reklam/piosenek promujących zdrowy styl życia przygotowywanie prezentacji multimedialnych opracowywanie zestawów cwiczeń sportowych układanie jadłospisów, przygotowywanie potraw przygotowywanie przestawień profilaktycznych/apeli współorganizacja i prowadzenie imprez sportowych/festynów/konkursów/inscenizacji/apeli prowadzenie edukacji w środowisku rówieśniczym: –wykłady, pogadanki, lekcje, punkty informacyjne, audycje w szkolnym radio

W JAKI SPOSÓB PRZKAZANO RODZICOM INFORMACJE O REALIZOWANYM PROGRAMIE? Zaprezentowano program na zebraniu ogólnym rodziców uczniów szkoły: 30% (28%) szkół Zaprezentowano program na zebraniach rodziców w poszczególnych klasach: 41% (38%) szkół Poinformowano rodziców o programie poprzez skierowanie do nich listu: 2,2% (1,7%) szkół W inny sposób przekazano rodzicom informacje o programie: 11,6% (14%) szkół punkt informacyjny na korytarzu szkolnym podczas wywiadówki semestralnej poprzez ulotki, formy wizualne, informacje na stronach internetowych podczas uroczystości szkolnej na dyżurach pedagogicznych podczas rozmów indywidualnych na zebraniach Rady Rodziców Nie informowano rodziców o programie: 18,8% (18,6%) szkół

Czy realizowany projekt był oceniany? Tak, po zakończeniu realizacji – 55% szkół Tak, na poszczególnych etapach – 50% szkół Nie – 7% szkół Czy udało się zrealizowac cele projektu? Tak, w całości – 82% szkół Tak, częściowo – 18% szkół Nie – 0% szkół Czy rezultaty projektu zostały zaprezentowane publicznie? Tak – 82% szkół Nie – 18% szkół

FORMY PREZENTACJI REZULTATÓW PROJEKTU imprezy szkolne i lokalne/turnieje – 40%(48,5%) szkół apele/akademie – 12%(12%) szkół rady pedagogiczne – 16%(11%) szkół wystawy/ekspozycje – 11%(11%) szkół gazetki szkolne – 7%(9%) szkół spotkania z rodzicami – 9%(9%) szkół strony internetowe – 5%(3%) szkół przedstawienia – 1,4%(1,5%) szkół lekcje – 5% lokalne media – 3%

OCENA POMOCY DYDAKTYCZNYCH DO REALIZACJI PROGRAMU Rodzaj pomocy/ocena Bardzo słaby(a) Słaby(a) Średni(a) Dobry(a) Bardzo dobry(a) Poradnik dla realizatora programu 8% szkół – brak odpowiedzi 0,5% szkół 0% 4% 37,5% 50% Broszura dla ucznia 9% szkół – brak odpowiedzi 6% 34% Plakat 0,5% szkół 3% 32,5% 55% Strona internetowa 44% 42%