KONFERENCJA OKRĄGŁEGO STOŁU Perlak – źródło powikłań zewnątrz- i wewnątrzczaszkowych – problem wciąż aktualny KONFERENCJA OKRĄGŁEGO STOŁU Warszawa 2013

wystąpienia panelistów Porządek obrad wprowadzenie wystąpienia panelistów dyskusja–pytania pytania uczestników wnioski końcowe Doc. Marcin Szymański (Lublin) Dr n. med. Józef Mierzwiński (Bydgoszcz) Dr n. med. Łukasz Borucki (Poznań) Prof. Witold Szyfter – moderator (Poznań)

Wprowadzenie Miodoński J.: O zabiegach operacyjnych na uchu środkowym zmierzających do poprawienia słuchu. Operations on the Middle Ear for the Improvement of Hearing. Bull. Intern. Acad. Pol. Sc. Cl. Med. 1950, 10, 1. Otolaryng. Pol. 1951, 5, 111. Wullstein H.: Funktionelle Operationen im Mittelohr mit Hilfe des freien Spaltlappen - Transplantates. Arch. Ohr.-Nas.-u. Kehlk. - Heilk. 1952, 161, 422. Zöllner F.: Die Radicaloperation mit besonderem Bezung auf die Hörfunktion. Arch. Ohren u. Ztschr. H.N.O. 1951, 159, 358.

Charakterystyka powikłań usznopochodnych 2013 coraz niższa zachorowalność 2,3–6,4%  0,01–0,15% lata 60-70te lata 2005 ale stale podobna częstość pewnych powikłań (ropnie) ale od 2005 – ponowny wzrost występowania powikłań objawy często maskowane przez antybiotyki spadek śmiertelności 50-60%  10-15%, ale w niektórych ośrodkach krajów rozwijających się > 20% 2012/2013 – 19 publikacji w anglojęzycznych czasopismach z IF

Przewlekłe zapalenie ucha środkowego częstość występowania w Europie stale zmniejsza się 1982-91 9,2 / 100 tys. 13,9-3,7 / 100 tys. z tendencją spadkową leczenie wysiękowego zapalenia ucha środkowego zmniejszenie liczby perlaków 1961-70 bez leczenia drenażem wentylacyjnym 20 perlaków / 10 tys. 1985-90 leczenie drenażem 6,6 perlaków / 10 tys. każde ostre zapalenie ucha środkowego gwałtowny wzrost ryzyka OMS po 3-krotnym AOM ryzyko 40x Alho, 1997 Kemppainem, 1999 Rakover, 2000 Daly, 2002

Klinika ORL Poznań 1994-2013 powikłania usznopochodne 147 implanty ślimakowe 1040 stapedotomie 1382 guzy linii bocznej podstawy czaszki 91

Klinika ORL Poznań od 1.01.2013–15.11.2013 – 32 powikłania 14 powikłań usznopochodnych 18 powikłań zatokopochodnych przypuszczalne przyczyny: – epidemia grypy styczeń-marzec 2013 obszar oddziaływania: 7-8 mln mieszkańców

Charakterystyka powikłań usznopochodnych 2013 99% wszystkich powikłań związane jest z przewlekłym zapaleniem ucha środkowego, ale coraz częściej w przebiegu OMA  mastoditis (konsekwencja antybiotykoterapii w miejsce operacji) 99,5% wszystkich powikłań związane jest z występowaniem perlaka, ale wg niektórych 38% ropni mózgowia w przebiegu otitis chr. simplex (Browining 1984) flora bakteryjna mieszana, w ponad 20% flora z przewodu słuchowego zewnętrznego inna niż z ropnia badania obrazowe – niezbędne i niezwykle pomocne zmiany w sposobie leczenia – często postępowanie bardzo zachowawcze

Powikłania usznopochodne wewnątrzskroniowe i okolicznych tkanek miękkich wewnątrzczaszkowe 1994-2013 – 147 przypadków

Powikłania usznopochodne wewnątrzskroniowe porażenie n. twarzowego przetoka na kanale półkolistym zapalenie błędnika zapalenie szczytu piramidy kości skroniowej 58 36 11 4 7 okoliczne tk. miękkie ropień Bezolda ropień zamałżowinowy ropień okolicy jarzmowej 8 5 2 1 mastoiditis 23

ropnie mózgowia – 1953-2013 – 108 przypadków Powikłania usznopochodne wewnątrzczaszkowe 1994-2013 – 48 ropniak nad- / podtwardówkowy zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych zakrzep zatoki esowatej ropnie mózgowia 6 14 12 16 ropnie mózgowia – 1953-2013 – 108 przypadków

Inny podział powikłań wewnątrzczaszkowych ropne (ropnie mózgowia, ropniaki zewnątrz- i podoponowe) nieropne (meningitis, zakrzep zatoki esowatej, otic hydrocephalus) uwaga: często nieropne występują razem z ropnymi

tegmen antri otitis media chronica płat skroniowy tegmen tympani

otitis media chronica móżdżek zatoka esowata otitis media chronica błędnik móżdżek woreczek śródchłonki