Zajęcia 7
POSTĘPOWANIE PODATKOWE
Konstytucja 1. Zasada demokratycznego państwa prawnego ( art. 2 Konstytucji RP) 2. Zasada równości wobec prawa ( art. 32 Konstytucji RP) 3. Zasada wyłączności ustawy w zakresie podatków (art. 217 Konstytucji RP) Zasady postępowania podatkowego, zarówno te, wynikające z przepisów Ordynacji podatkowej, jak i te, które wymienione są w Konstytucji, mają bardzo istotne znaczenie dla każdego podatnika pozostającego w sporze z organem podatkowym, bowiem w przypadku ich nieprzestrzegania przez te organy podatnik może wykorzystać to jako zarzut w swoich pismach procesowych, w szczególności w odwołaniu od decyzji urzędu skarbowego czy też w skardze do WSA
1. Zasada praworządności – art. 120 o. p. ( wynika z art 1. Zasada praworządności – art. 120 o.p. ( wynika z art. 7 Konstytucji RP) – oznacza w praktyce, że w procesie stosowania prawa rozstrzygnięcia organów podatkowych powinny zapadać w oparciu o przepisy takich aktów prawnych, jak Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe, rozporządzenia, akty prawa miejscowego.
2. Zasada zaufania do organów podatkowych – art. 121 o. p 2. Zasada zaufania do organów podatkowych – art. 121 o.p. Oznacza że organy podatkowe zobowiązanie są prowadzić to postępowanie w sposób bezstronny, w szczególności powstrzymać się od rozstrzygania jakichkolwiek wątpliwości na niekorzyść Podatnika. Ponadto w przepisie tym ustawodawca zawarł postulat udzielania przez organy podatkowe w postępowaniu podatkowym niezbędnych informacji i wyjaśnień o przepisach prawa podatkowego pozostających w związku z przedmiotem tego postępowania.
!!! Organ podatkowy nie może przerzucać na podatnika następstw niekompetencji pracowników organów podatkowych w zakresie wykonywanych przez nich czynności służbowych, w szczególności niedostatecznej znajomości przepisów prawa podatkowego przez tych pracowników. Wskazuje na to utrwalona linia orzecznicza NSA ( wyr. NSA z 12 kwietnia 2011 r. I FSK 499/10
3. Zasada prawdy materialnej – art. 122 o. p 3. Zasada prawdy materialnej – art. 122 o.p. sprowadza się do podejmowania przez organy podatkowe wszelkich niezbędnych czynności w celu dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz załatwienia sprawy w toku postępowania podatkowego. ( zasada ta ma istotne znaczenie w toku postępowania dowodowego : art. 180-200 o.p.) Naruszenie zasady prawdy obiektywnej jest jednym z najczęściej podnoszonych zarzutów składanych przez podatników odwołaniach od decyzji podatkowych.
4. Zasada czynnego udziału strony w każdym stadium postępowania- art 4. Zasada czynnego udziału strony w każdym stadium postępowania- art. 123 o.p. a przed wydaniem decyzji 0rgan ma umożliwić im wypowiedzenie się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań ( art. 200 par. 1 o.p.) Strona może działać poprzez swojego pełnomocnika. Jednak pełnomocnik przez akt umocowania nie staje się stroną postępowania podatkowego, działa jedynie w imieniu stron. ( organ nie może zatem kierować decyzji do pełnomocnika zamiast do strony )
5. Zasada przekonywania –art. 124 o. p 5. Zasada przekonywania –art. 124 o.p. celem stosowania tej zasady jest uniknięcie konieczności stosowania środków przymusu dla wykonania decyzji, środków właściwych dla postępowania egzekucyjnego w administracji. Podstawowym przejawem tej zasady jest sporządzanie uzasadnienia decyzji podatkowej w zakresie faktów, które organ uznał za udowodnione dowodów którym dał wiarę, oraz przyczyn dla których innym dowodom odmówił wiarygodności jak też uzasadnienia prawnego czyli wyjaśnienia podstawy prawnej decyzji z przytoczeniem przepisów prawa. ( art. 210 par 4 o.p.)
6. Zasada szybkości i prostoty postepowania – art. 125 o. p 6. Zasada szybkości i prostoty postepowania – art. 125 o.p. ( organ działa bez zbędnej zwłoki stosując najprostrze z możliwych środki prowadzące do jej załatwienia. Natomiast sprawy , które nie wymagają zbierania dowodów, informacji lub wyjaśnień, powinny być załatwiane niezwłocznie. ( 139 o.p.) W przypadku wystąpienia przewlekłości postępowania po stronie organu podatkowego to jest niezałatwienia sprawy w terminie, podatnikowi przysługują następujące uprawnienia procesowe: ponaglenie skierowane do organu podatkowego wyższego stopnia; ponaglenie skierowane do Ministra Finansów, jeśli sprawa nie została załatwiona przez dyrektora izby celno-skarbowej.
7. Zasada pisemności/zachowania formy dokumentu elektronicznego –art 7. Zasada pisemności/zachowania formy dokumentu elektronicznego –art. 126 o.p. ( odnosi się do wszystkich etapów postępowania , poczynając od momentu jego wszczęcia.)
8. Zasada dwuinstancyjności –art. 127 o. p 8. Zasada dwuinstancyjności –art. 127 o.p. czyli obowiązek organu II instancji ponownego rozpoznania merytorycznego i wydania orzeczenia w sprawie rozstrzygniętej już uprzednio przez organ niższej instancji, to jest organ I instancji. Wyjątek od zasady dwuinstancyjności przewidziany jest w art. 221 o.p. gdzie stanowi się że w przypadku wydania decyzji w I instancji przez Szefa Krajowej Administracji Skarbowej, dyrektora izby administracji skarbowej, lub przez samorządowe kolegium odwoławcze oraz dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, odwołanie od decyzji rozpatruje ten sam organ podatkowy, stosując odpowiednio przepisy o postępowaniu odwoławczym.
! Ponadto od 1 marca 2017 r. W przypadku wydania w pierwszej instancji przez naczelnika urzędu celno-skarbowego decyzji której mowa w art. 83 ust. 4 i 5 (W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w zakresie kontroli celno-skarbowej ) ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej, odwołanie od tej decyzji rozpatruje ten sam organ podatkowy, stosując odpowiednio przepisy o postępowaniu odwoławczym. W przypadku wydania w pierwszej instancji przez naczelnika urzędu celno-skarbowego decyzji innej niż decyzja, o której mowa w powyżej, odwołanie od tej decyzji służy do dyrektora izby administracji skarbowej właściwego dla kontrolowanego w dniu zakończenia postępowania podatkowego. ( art. 221a OP)
9. Zasada trwałości decyzji ostatecznych –art. 128 o.p. Decyzje ostateczne mogą być wzruszone tylko w wyjątkowych przypadkach, przykładowo w przypadku wydania decyzji z rażącym naruszeniem prawa albo wówczas gdy strona nie z własnej winy nie brała udziału w postępowaniu. ( Środki wzruszenia decyzji ostatecznej stanowią: uchylenie, zmiana, stwierdzenie nieważności takiej decyzji oraz wznowienie postępowania w sprawie )
10. Zasada ograniczonej jawności postępowania podatkowego –art. 129 o 10. Zasada ograniczonej jawności postępowania podatkowego –art. 129 o.p. postępowanie podatkowe jest jawne wyłącznie dla stron. Zasada ta przejawia się w szczególności w uprawnieniu strony, jak również jej pełnomocnika czy też przedstawiciela do uczestnictwa w postępowaniu dowodowym ( art. 190 o.p) oraz w prawie dostępu do akt sprawy. Niemniej nie ma ona zastosowania w odniesieniu do osób trzecich. ( art. 293-306 o.p.)
Pojęcie strony postępowania podatkowego art. 133 OP podatnik (oraz jego następca prawny) płatnik (oraz jego następca prawny) inkasent (oraz jego następca prawny) osoby trzecie , które z uwagi na swój interes prawny żądają czynności organu podatkowego, oraz osoby trzecie , w stosunku do których organ podatkowy wszczyna postępowanie z urzędu podatnik, o którym mowa w art. 105a u.p.tu.
Pełnomocnictwo: Do tej pory w każdej sprawie podatkowej pełnomocnictwo należało złożyć do akt za każdym razem odrębnie. Nowelizacja Ordynacji podatkowej z 10 września 2015 roku (Dz. U. poz. 1649) całościowo porządkuje sprawy reprezentowania podatnika w sprawach podatkowych przez pełnomocnika. W znowelizowanej Ordynacji pojawia się w dziale IV nowy rozdział 3a w całości poświęcony właśnie kwestiom pełnomocnictw w postępowaniach podatkowych. Pełnomocnictwo - według nowych przepisów Ordynacji - ma zawierać dane mocodawcy (w tym jego identyfikator podatkowy) oraz dane pełnomocnika (w tym jego identyfikator podatkowy, a w przypadku nierezydenta – numer i serię paszportu lub innego dokumentu tożsamości lub inny numer identyfikacyjny, jeśli nie posiada identyfikatora podatkowego). Pełnomocnictwo musi też zawierać adres pełnomocnika do doręczeń w kraju, a w przypadku adwokata, radcy prawnego lub doradcy podatkowego – podany ma być także adres elektroniczny (e-mail). Adwokat, radca prawny lub doradca podatkowy, który wypowiedział pełnomocnictwo, jest obowiązany działać za stronę postępowania jeszcze przez dwa tygodnie od wypowiedzenia, chyba że mocodawca zwolni go od tego obowiązku.
Pełnomocnictwo ogólne Kluczowa nowość w Ordynacji. Pełnomocnictwo ogólne pozwoli podatnikowi ustanowić osobę upoważnioną do reprezentowania go we wszystkich sprawach podatkowych oraz w innych sprawach podatkowych należących do właściwości organów podatkowych. Nie będzie już w tym przypadku potrzebne ustanawianie pełnomocnika dla każdej sprawy podatkowej odrębnie, co powinno, zdaniem ustawodawcy, zmniejszyć koszty i uprościć procedury dla podatnika. Pełnomocnik ogólny nie będzie mógł jednak podpisać deklaracji. ! Pełnomocnictwo ogólne oraz zawiadomienie o jego zmianie, odwołaniu lub wypowiedzeniu zgłasza mocodawca, wyłącznie w formie dokumentu elektronicznego, według wzoru określonego w przepisach wydanych na podstawie art. 138j § 1 pkt 1, do Szefa Krajowej Administracji Skarbowej. W przypadku wystąpienia problemów technicznych uniemożliwiających złożenie pełnomocnictwa ogólnego, jego zmianę, odwołanie lub wypowiedzenie, w formie dokumentu elektronicznego, pełnomocnictwo składa się w formie pisemnej według wzoru, o którym mowa w zdaniu pierwszym. Informacje o udzieleniu pełnomocnictwa, o jego zmianie, odwołaniu lub wypowiedzeniu Szef Krajowej Administracji Skarbowej umieszcza w Centralnym Rejestrze Pełnomocnictw Ogólnych, zwanym dalej "Centralnym Rejestrem".
Pełnomocnicy zawodowi (radcy prawni, adwokaci, doradcy podatkowi) będą mogli zgłaszać i odwoływać pełnomocnictwa samodzielnie. Pełnomocnictwo ogólne (a także jego odwołanie lub zmianę) będzie można złożyć tylko w formie dokumentu elektronicznego do Centralnego Rejestru Pełnomocnictw Ogólnych (CRPO) (1 lipca 2016 r.) prowadzonego przez Szefa Krajowej Administracji Skarbowej, do którego dostęp będą miały na bieżąco wszystkie organy podatkowe i kontroli celno - skarbowej. Składanie pełnomocnictw ogólnych (ich zmiana i odwołanie) nie będzie podlegało opłacie skarbowej.
Przepisy dotyczące pełnomocnictwa ogólnego weszły w życie Pełnomocnictwa tego typu od 1 marca 2017 r. nie będzie można składać do CRPO poprzez CEIDG. Złożenie pełnomocnictwa ogólnego w formie pisemnej będzie możliwe tylko w przypadku wystąpienia problemów technicznych uniemożliwiających złożenie takiego dokumentu elektronicznie. Co istotne - ustanowienie, zmiana zakresu, odwołanie lub wypowiedzenie pełnomocnictwa ogólnego - będzie wywierało skutek od dnia wpływu do Centralnego Rejestru Pełnomocnictw Ogólnych. Przepisy dotyczące pełnomocnictwa ogólnego weszły w życie 1 lipca 2016.
Pełnomocnictwo szczególne art. 138e OP Nowe przepisy pozostawiły podatnikowi nadal możliwość wskazywania osoby upoważnionej do działania tylko w konkretnej sprawie poprzez dobrze znane i szeroko stosowane pełnomocnictwa szczególne. W tym przypadku takie pełnomocnictwo należy - jak do tej pory - w formie pisemnej składać do akt konkretnej sprawy podatkowej, w której podatnik zdecydował się dokonywać czynności za pośrednictwem osoby upoważnionej, czyli najczęściej poprzez pełnomocnika zawodowego (radcę, adwokata czy doradcę podatkowego). Pełnomocnictwo szczególne może być także zgłoszone ustnie do protokołu lub w formie dokumentu elektronicznego. W przypadku pełnomocnictwa szczególnego - ustanowienie, zmiana zakresu, odwołanie lub wypowiedzenie - będzie wywierało skutek od dnia zawiadomienia organu podatkowego. W sprawie niecierpiącej zwłoki organ podatkowy wyznacza dla osoby nieobecnej tymczasowego pełnomocnika szczególnego, upoważnionego do działania do czasu wyznaczenia przez sąd kuratora dla osoby nieobecnej. Tymczasowym pełnomocnikiem szczególnym może być członek rodziny osoby nieobecnej, a jeśli nie wyrazi on zgody - wówczas wyznaczany jest adwokat, radca prawny lub doradca podatkowy.
Pełnomocnictwo do doręczeń art. 138f Obok pełnomocnictwa ogólnego nowością jest też pełnomocnictwo do doręczeń. Pełnomocnik tego typu jest niezbędny, gdy strona postępowania podatkowego nie ma ani pełnomocnika ogólnego, ani szczególnego i jednocześnie zaistniała jedna z dwóch sytuacji: (1) strona postępowania zmieniła adres miejsca zamieszkania lub zwykłego pobytu na adres w państwie poza UE, lub gdy (2) strona postępowania nie ma miejsca zamieszkania lub zwykłego pobytu w Polsce lub w innym kraju UE i składa w kraju wniosek o wszczęcie postępowania lub w kraju doręczono jej postanowienie o wszczęciu postępowania. Wymóg ustanowienia pełnomocnika do doręczeń nie dotyczy natomiast osób, którym pisma procesowe w danej sprawie są doręczane elektronicznie. Jeżeli strona postępowania nie dopełni obowiązku ustanowienia pełnomocnika do doręczeń, wówczas pismo uznaje się za doręczone pod dotychczasowym adresem w kraju, a organ podatkowy pozostawia pismo w aktach sprawy. Ustanawiając więcej niż jednego pełnomocnika o tym samym zakresie działania lub ustanawiając pełnomocnika ogólnego oraz szczególnego w tej samej sprawie, strona postępowania ma obowiązek wskazać organowi jednego z nich jako pełnomocnika do doręczeń. Ponadto przepisy wskazują, że do pełnomocnictwa do doręczeń stosuje się przepisy dotyczące pełnomocnictwa szczególnego.
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA FINANSÓW(1) z dnia 21 czerwca 2016 r. w sprawie wzoru pełnomocnictwa ogólnego i wzoru zawiadomienia o zmianie, odwołaniu lub wypowiedzeniu tego pełnomocnictwa
Wzór pełnomocnictwa oraz wzory zawiadomienia o jego zmianie, wypowiedzeniu lub odwołaniu, ROZPORZĄDZENIE MINISTRA FINANSÓW z dnia 28 grudnia 2015 r w sprawie wzorów pełnomocnictwa szczególnego i pełnomocnictwa do doręczeń oraz wzorów zawiadomienia o zmianie, odwołaniu lub wypowiedzeniu tych pełnomocnictw (Dz. U. z dnia 30 grudnia 2015 r.) W sprawach nieuregulowanych nowy rozdział w Ordynacji o pełnomocnictwie odsyła do kodeksu cywilnego oraz kodeksu postępowania cywilnego.
Pełnomocnictwo procesowe: Strona może działać przez pełnomocnika z wyjątkiem sytuacji, gdy charakter danej czynności wymaga jej osobistego działania ( art. 138a§1 o.p.). Ponadto strona może upoważnić do jej reprezentowania w postępowaniu podatkowym w charakterze pełnomocnika wyłącznie osobę fizyczną, która ma pełną zdolność do czynności prawnych ( art. 138b§1 o.p.). Natomiast zgodnie z przepisem art. 138b§2o.p. w zw. z art. 79 prawa celnego Pełnomocnikiem strony w sprawach dotyczących podatku VAT oraz akcyzy z tytułu importu w postępowaniu przed organami celnymi może być agent celny
! Szybkości i prostocie postępowania podatkowego sprzyja możliwość odstąpienia przez organ podatkowy od wymogu dostarczenia pełnomocnictwa przez małżonka strony w przypadku – gdy w ocenie organu –chodzi o kwestię mniejszej wagi a nie ma podstaw do kwestionowania istnienia i zakresu upoważnienia małżonka do występowania w imieniu strony.
DORĘCZENIA: art. 144 -154 c OP Organ podatkowy doręcza stronie pisma przez operatora pocztowego w rozumieniu ustawy Prawo pocztowe., przez pracowników urzędu obsługującego ten organ, funkcjonariuszy lub upoważnionych pracowników innego organu podatkowego, lub przez organy lub osoby uprawnione na podstawie odrębnych przepisów lub za urzędowym poświadczeniem odbioru, za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej ( art. 144 o.p.)
OGÓLNE ZASADY DORĘCZANIA PISM OSOBIE FIZYCZNEJ: stronie będącej osobą fizyczną pisma doręcza się w jej mieszkaniu lub w miejscu pracy. Ponadto pismo może być doręczone w siedzibie organu podatkowego. W przypadku niemożności wykonania doręczenie w jednym ze wskazanych wyżej miejsc może ono nastąpić w każdym miejscu, gdzie się stronę zastanie. (art. 148 OP) W przypadku nieobecności adresata w miejscu zamieszkania albo pod adresem do doręczeń w kraju pisma doręcza się za pokwitowaniem pełnoletniemu domownikowi, a gdyby go nie było lub odmówił przyjęcia pisma - sąsiadowi, zarządcy domu lub dozorcy - gdy osoby te podjęły się oddania pisma adresatowi. Zawiadomienie o doręczeniu pisma sąsiadowi, zarządcy domu lub dozorcy umieszcza się w oddawczej skrzynce pocztowej lub na drzwiach mieszkania adresata, lub w widocznym miejscu przy wejściu na posesję, na której zamieszkuje adresat lub której adres wskazano jako adres do doręczeń. (ART. 149 op)
3. W przypadku natomiast niemożności skutecznego doręczenia pisma w żadnym ze wspomnianych powyżej miejsc, w zależności od sposobu jego doręczenia, wchodzi w grę jedna z dwóch możliwości” ( art. 150 OP) - w odniesieniu do przypadków doręczenia pisma przez pocztę, urząd pocztowy przechowuje pismo przez okres 14 dni - odniesieniu do przypadków doręczenia pisma przez pracownika organu podatkowego lub przez inna upoważnioną osobę, pismo składane jest na okres 14 dni w urzędzie gminy ( miasta) ! O złożeniu pisma w jednym z tych urzędów zawiadamia się adresata pisma, przy tym w razie niepodjęcia pisma w terminie 7 dni ma miejsce powtórne zawiadomienie. !!art. 150 § 2 OP W przypadku niepodjęcia pisma, doręczenie uważa się za dokonane z upływem ostatniego dnia wyżej wskazanego terminu, a pismo pozostawia się w aktach sprawy.
Dowody i postępowanie dowodowe: art. 180-200 o.p. Jako dowód należy dopuścić wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, o ile nie jest sprzeczne z prawem ( art. 180 o.p.) Ustalenia stanu faktycznego może mieć miejsce wyłącznie za pomocą legalnych środków dowodowych. Nie mogą to być zatem środki zakazane przez prawo lub wyłączone z postępowania. W art. 181 o.p. ustawodawca wskazuje na ważniejsze dowody służące ustaleniu pełnego stanu faktycznego sprawy : księgi podatkowe, deklaracje złożone przez stronę, zeznania świadków, opinie biegłych, materiały i informacje zebrane w wyniku oględzin, informacje podatkowe oraz inne dokumenty zgromadzone wtoku czynności sprawdzających, kontroli podatkowej lub kontroli celno-skarbowej oraz materiały zgromadzone w toku postępowania karnego albo postępowania w sprawach o przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe. (NOWE BRZMIENIE PRZEPISU OD 1 MARCA 2017)
Zgodnie z art. 187 o.p. ciężar przeprowadzenia dowodu spoczywa na organie podatkowym. Organ podatkowy jest zobligowany do zebrania i wyczerpującego rozpatrzenia zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego. Organ podatkowy jest jedynie zwolniony z przeprowadzenia dowodu co do faktów powszechnie znanych oraz faktów znanych mu z urzędu. Pomimo iż ciężar przeprowadzenia dowodu ciąży przede wszystkim na organie podatkowym nie oznacza to, że podatnik, jest zwolniony z uczestnictwa w procesie poszukiwania środków dowodowych. Ponadto należy podkreślić, iż realizacją prawa podatnika do czynnego udziału w postępowaniu dowodowym służy art. 188 o.p. który daje stronie prawo wystąpienia do organu podatkowego z żądaniem przeprowadzenia dowodu. Ponadto do tych uprawnień należy wskazać możliwość wypowiedzenia się przez stronę co do przeprowadzonych w postępowaniu dowodów. Znajduje to swój konkretny przepis obligujący organ podatkowy, przed wydaniem decyzji , do zapewnienia stronie prawa do wypowiedzenia się co do zebranego materiału dowodowego ( art. 200 o.p.) Organ podatkowy w tym celu wyznacza stronie 7 dniowy termin.
Zasada swobodnej oceny dowodów: Organ podatkowy ocenia na podstawie całego zebranego materiału dowodwego, czy dana okoliczność została udowodniona ( art. 191 o.p.) Uzasadnienie faktyczne decyzji musi zawierać wskazanie faktów, które organ uznał za udowodnione , dowodów, którym organ dał wiarę oraz przyczyn, dla których innym dowodom odmówił on wiarygodności . Wynika to z brzmienia art. 210 par 4 o.p.
Decyzja podatkowa Decyzja podatkowa – stanowi akt, z którego strona powinna czerpać pełną wiedzę, na temat swojej sytuacji prawnej, w zakresie zarówno swojego prawa materialnego jak i procesowego. Ponadto decyzja musi być wydana i doręczona w formie pisemnej lub za pomocą środków komunikacji elektronicznej ( art. 211 o.p.) Zaś w decyzji organ podatkowy rozstrzyga sprawę co do jej istoty albo w inny sposób kończy postępowanie w danej instancji ( art. 207 o.p.)
Elementy jakie powinna zawierać decyzja: Oznaczenie organu podatkowego Data wydania decyzji Oznaczenie strony Powołanie podstawy prawnej Rozstrzygnięcie Uzasadnienie faktyczne Uzasadnienie prawne Pouczenie o trybie odwoławczym Pouczenie o odpowiedzialności karnej Podpis osoby upoważnionej
Zgodnie z art. 212 o.p. organ podatkowy, który wydał decyzję , jest nią związany od momentu jej doręczenia stronie lub innemu właściwemu podmiotowi (wyjątek art. 67 d OP). Należy pamiętać, że nawet jeśli decyzja podatkowa obarczona jest pewnymi wadami, to w dalszym ciągu ma w stosunku do niej zastosowanie domniemanie ważności. To domniemanie może być obalone wyłącznie przez organ podatkowy lub sąd w trybie przewidzianym w odpowiednich przepisach prawnych. Przykład: Stronie doręczono decyzję naczelnika urzędu celno- skarbowego, w której urząd skarbowy powołał nieobowiązującą podstawę prawną powziętego w sprawie rozstrzygnięcia. Decyzja jest zatem pozbawiona jednego z elementów koniecznych. Mimo tej wadliwości decyzja jest ważna . Podatnik może jednak tę decyzję podważyć wnosząc do organu podatkowego wyższego stopnia ( to jest dyrektora izby administracji skarbowej) wniosek o stwierdzenie nieważności decyzji w trybie art. 247 o.p.)
Postanowienie- art. 216 OP w postanowieniach , które organ wydaje w toku postępowania w danej sprawie organ ten rozstrzyga o poszczególnych kwestiach, które wymagają zajęcia przezeń stanowiska. Są to w głównej mierze kwestie proceduralne, a nie zagadnienia dotyczące istoty sprawy ( art. 216 o.p.) np. wszczyna postępowanie podatkowe w danej sprawie ( art. 165 par 2 o.p.) czy też wyznacza stronie 7-dniowy termin do wypowiedzenia się w sprawie zebranego materiału dowodowego ( art. 200 par. 1 o.p.)
Postanowienie musi zawierać (podobnie jak decyzja) określone elementy: 1. Oznaczenie organu podatkowego 2. Data wydania postanowienia 3. Oznaczenie strony lub innych stron biorących udział w postępowaniu 4. Powołanie podstawy prawnej 5. Rozstrzygnięcie 6. Uzasadnienie faktyczne 7. Uzasadnienie prawne ! ( Postanowienie zawiera uzasadnienie tylko wówczas , gdy służy na nie zażalenie lub skarga do sądu administracyjnego albo gdy wydane zostało na skutek zażalenia na postanowienie. Ta zasada dotyczy zarówno uzasadnienia faktycznego, jak i prawnego.) 8. Pouczenie o środkach zaskarżenia 9. Pouczenie o odpowiedzialności karnej 10. Podpis osoby upoważnionej
DECYZJA O ODPOWIEDZIALNOŚCI PODATKOWEJ FIRMUJĄCEGO ZA ZALEGŁOŚCI PODATKOWE FIRMOWANEGO
w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2006 r w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2006 r. w kwocie 16 000 (szesnaście tysięcy) zł i odsetek za zwłokę w kwocie 3400 (trzy tysiące czterysta) zł, ciążących na Sylweriuszu Kowalskim, PPH „Transport” w Tomaszowie, 2) stwierdza, że odpowiedzialność Jana Kowalskiego jest odpowiedzialnością solidarną z Sylweriuszem Kowalskim, 3) stwierdza, że termin płatności zobowiązania podatkowego wynikającego z niniejszej decyzji wynosi 14 dni od jej doręczenia.
Uzasadnienie Decyzją z 10 maja 2007 r. (PD/451-64/2/2007) Naczelnik Urzędu Skarbowego w Tomaszowie określił Sylweriuszowi Kowalskiemu wysokość zobowiązania podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2006 r. w kwocie 16 000 zł i odsetki za zwłokę w kwocie 4,50 zł. Decyzja ta została utrzymana w mocy przez decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Kielcach z 18 sierpnia 2007 r. W toku postępowania podatkowego stwierdzono, że Sylweriusz Kowalski prowadził zarejestrowaną działalność gospodarczą w zakresie gastronomicznym, opodatkowaną zryczałtowanym podatkiem od przychodów ewidencjonowanych według stawki 3%, a równocześnie na nazwisko Jana Kowalskiego i za jego zgodą prowadził działalność gospodarczą w zakresie produkcji i sprzedaży wina, opodatkowaną podatkiem akcyzowym. Ponieważ zgodnie z art. 8 ust. 1 pkt 4 ustawy z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. Nr 144, poz. 930 ze zm.), podatnicy wytwarzający wyroby opodatkowane podatkiem akcyzowym są wyłączeni z opodatkowania w formie zryczałtowanego podatku dochodowego,
podatnikowi obliczono podatek dochodowy na zasadach ogólnych podatnikowi obliczono podatek dochodowy na zasadach ogólnych. Zaległość podatkowa z tego tytułu nie została przez podatnika zapłacona. Równocześnie w toku postępowania wszczętego w tej sprawie ustalono, że prowadzenie działalności gospodarczej na nazwisko Sylweriusza Kowalskiego wiązało się z posługiwaniem się przez Jana Kowalskiego firmą PPH „Transport”, o czym świadczą takie przesłanki, jak: zgłoszenie jej do ewidencji działalności gospodarczej, potwierdzenie odbioru zaświadczenia z ewidencji, posiadanie pieczątek tej firmy, upoważnienie do dysponowania rachunkami bankowymi, oświadczenie Jana Kowalskiego, że pod tą firmą nie prowadził w rzeczywistości żadnej działalności gospodarczej. W tym stanie sprawy Jan Kowalski, jako firmujący, zgodnie z powołanymi przepisami ponosi solidarną z podatnikiem (firmowanym) odpowiedzialność podatkową za jego zaległości podatkowe i odsetki, skoro powstały one podczas prowadzenia tej działalności.
Pouczenie: Od decyzji przysługuje odwołanie do Dyrektora Izby Skarbowej w Kielcach, 04-550 Kielce, ul. Słoneczna 7, w terminie 14 dni od doręczenia niniejszej decyzji, wniesione za pośrednictwem Naczelnika Urzędu Skarbowego w Tomaszowie. Odwołanie powinno zawierać zarzuty przeciw decyzji, określać istotę i zakres żądania będącego przedmiotem odwołania oraz wskazywać dowody uzasadniające to żądanie. Naczelnik Urzędu Skarbowego: Tadeusz Sroka (podpis organu podatkowego) Otrzymują: 1) Jan Kowalski, 2) a/a.
DECYZJA O ODPOWIEDZIALNOŚCI PODATKOWEJ ROZWIEDZIONEGO MAŁŻONKA PODATNIKA
1) orzeka o odpowiedzialności Jana Kowalskiego jako rozwiedzionego małżonka podatnika – Zofii Kowalskiej z tytułu: a) zaległości podatkowej w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2006 r. w kwocie 30 000 (trzydzieści tysięcy) zł i odsetek za zwłokę w kwocie 3152 (trzy tysiące sto pięćdziesiąt dwa) zł, naliczonych do 15 maja 2009 r., b) zaległości podatkowej z tytułu podatku od czynności cywilnoprawnych w kwocie 400 (czterysta) zł i odsetek za zwłokę w kwocie 100 (sto) zł, naliczanych do 25 maja 2009 r., 2) stwierdza, że odpowiedzialność określona w pkt 1 lit. a jest odpowiedzialnością solidarną z Zofią Kowalską, a określona w pkt 1 lit. b solidarną z Wojciechem Stróżem, i jest ograniczona do wysokości wartości przypadającego Janowi Kowalskiemu udziału w majątku wspólnym, tj. do kwoty 16 826 (szesnaście tysięcy osiemset dwadzieścia sześć) zł, 3) stwierdza, że termin płatności zobowiązania podatkowego wynikającego z niniejszej decyzji wynosi 14 dni od jej doręczenia
Uzasadnienie Jan Kowalski i Zofia Kowalska pozostawali w związku małżeńskim od 1 stycznia 1951 r. do 15 lutego 2006 r., kiedy to uprawomocnił się wyrok Sądu Okręgowego w Kielcach orzekający rozwód. Z tą też datą ustała wspólność majątkowa małżeńska. Zofia Kowalska w 2006 r. prowadziła działalność gospodarczą w zakresie produkcji i handlu artykułami spożywczymi w firmie PPH „Comfort” w Tomaszowie i z tytułu tej działalności powstała zaległość podatkowa w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2006 r. w kwocie 30 000 zł oraz odsetki za zwłokę, naliczone na dzień uprawomocnienia się wyroku rozwodowego, w kwocie 3152 zł. Równocześnie podatniczka zawarła umowę pożyczki w kwocie 20 000 zł z Wojciechem Stróżem, złożyła stosowną deklarację podatku, lecz nie zapłaciła należnego podatku od czynności cywilnoprawnych w kwocie 400 zł. Naliczone na dzień uprawomocnienia się wyroku rozwodowego odsetki wyniosły 100 zł.
Zarówno zeznanie podatkowe w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2006 r. (PIT-37), jak i deklaracja w podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC-1) zawierały pouczenie, że w przypadku niezapłacenia w obowiązującym terminie kwoty podatku deklaracja podatkowa i zeznanie podatkowe będą stanowić podstawę do wystawienia tytułu wykonawczego, zgodnie z art. 3a § 1 pkt 1 ustawy z 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (tekst jedn. Dz.U. z 2005 r. Nr 229, poz. 1954 ze zm.). W istocie rzeczy takie tytuły wykonawcze zostały 15 marca 2009 r. wystawione, nr 653/09 i 674/09 (TVT-2), a uprzednio 4 i 5 marca 2009 r. doręczono Zofii Kowalskiej upomnienie z zagrożeniem wszczęcia egzekucji po upływie 7 dni od doręczenia upomnienia. Wszczęte postępowanie egzekucyjne do majątku zobowiązanej podatniczki okazało się bezskuteczne, albowiem nie ma ona żadnego majątku. Podział majątku dorobkowego Jana i Zofii Kowalskich nie został przeprowadzony. Z art. 43 § 1 ustawy z 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. Nr 9, poz. 59 ze zm.) wynika, że oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym. To zaś oznacza, że skoro łączna kwota zaległości podatkowych i odsetek wynosi 33 652 zł, to odpowiedzialność Jana Kowalskiego odnosi się do 16 826 zł, jako ograniczająca się tylko do udziału w przypadającym mu majątku wspólnym.
Pouczenie: Od niniejszej decyzji przysługuje odwołanie do Dyrektora Izby Skarbowej w Kielcach, 04-550 Kielce, ul. Słoneczna 7, wniesione w terminie 14 dni od doręczenia niniejszej decyzji za pośrednictwem Naczelnika Urzędu Skarbowego w Tomaszowie. Odwołanie powinno zawierać zarzuty przeciw decyzji, określać istotę i zakres żądania będącego przedmiotem odwołania oraz wskazywać dowody uzasadniające to żądanie. Naczelnik Urzędu Skarbowego: Tadeusz Sroka (podpis organu podatkowego) Otrzymują: 1) Jan Kowalski, 2) a/a.