Reforma gregoriańska

Idee religijne średniowiecza W XI wieku chrześcijaństwo zaczęło surowiej się odnosić do rzeczywistości ziemskiej; za skażone grzechem uważało się przyjemności życia i prestiż społeczny; starano się wtedy wyraźnie określić co jest święte a co potrzeba odrzucić; Chrześcijaństwo uczyło, aby nie przywiązywać się do bogactwa; zachłanność była niebezpieczna dla zbawienia; majątkiem należało się dzielić z biednymi; później samo nawet posiadanie majątku było podejrzane; skutkiem tego dowartościowane zostało ubóstwo; Pożycie płciowe było akceptowane jedynie w ramach małżeństwa; najwyżej jednak ceniono bezżenność; W okresie pełnego średniowiecza zaczęto z większą nieufnością patrzeć na władzę królewską i cesarską; monarcha zaczął być kimś uwikłanym w sprawy tego świata, z całym jego brudem i grzesznością; z jeszcze większą obawą odnoszono się do możnowładców, często potężnych i używających siły;

Reforma gregoriańska: postulaty Do czołowych przedstawicieli reformy Kościoła XI wieku należy zaliczyć Mikołaja II (1058-1061), Aleksandra II (1061-1073), Urbana II (1088- 1099), Paschalisa II (1099-1118) i Kaliksta II (1119-1124); najwybitniejszym przedstawicielem był Grzegorz VII (1073-1085); Kościół ma w sobie zbyt wiele ze świata ogarniętego grzechem; dlatego z Kościoła należy wypchnąć to co świeckie; księża żyli w małżeństwach, czyli popełniali grzech nikolaityzmu; reformatorzy zażądali, aby wszyscy wszyscy duchowni żyli w celibacie; oczyszczenie Kościoła wymagało oczyszczenia kapłanów; duchowny miał się różnic od świeckich także sposobem życia, a nie tylko duchowo i sakramentalnie; problemem były również dzieci kapłanów, które dziedziczyły majątek kościelny; przypomniano, że kapłani Starego Testamentu podczas pełnienia służby w świątyni, wstrzymywali się od pożycia małżeńskiego; święcenia kapłańskie i urzędy kościelne były sprzedawane za dobra materialne lub pieniądze (symonia); instytucje kościelne znajdowały się pod władzą laików; gregorianie uważali, że władza świecka je źródłem wszelkiego zła; nie mogli oni przyjąć do wiadomości, że Kościołem rządzi ktoś bez święceń kapłańskich;

Reforma gregoriańska: osiągnięcia Za panowania Henryka II, Konrada II i Henryka III papiestwo znajdowało się w rękach hrabiów Tusculum; fakt ten miał aprobatę dworu niemieckiego; rodzina ta kreowała papieży: najpierw Benedykt VIII i Jan XIX (1024-1033); po nich był Benedykt IX, którego w roku 1044 wygnano z Rzymu; to samo uczyniono również z Sylwestrem III; tron papieski objął Grzegorz VI, który kupił tę godność za tysiąc funtów od Benedykta IX; do Włoch przybył wtedy Henryk III, który w 1046 roku zwołał dwa synody; z tronu papieskiego złożono wszystkich trzech papieży; nowym papieżem został biskup bamberski Siudger – Klemens II; papież ten koronował Henryka na cesarza; Monarcha był zwolennikiem reformy Kościoła, której kluczem miała być reforma papiestwa; wyszedł jednak z założenia, że to on stoi na czele Kościoła i przewodzi jego reformom; na tronie papieskim osadzał on ludzich wybitnych, posiadających poczucie misji i reformy; bardzo aktywny w tym był Leon IX, który bardzo mocno walczył z symonią; autorytet Stolicy Apostolskiej zaczął rosnąć;

Grzegorz VII Po śmierci Aleksandra II jego następcą został Grzegorz VII; swoje poglądy wyłożył on w tezach zwanych Dictatus papae; bardzo mocno podkreślał on prymat papieski; władza papieża rozciągała się na wszystkie diecezje; miejscowi biskupi działają w zastępstwie Stolicy Apostolskiej; biskupi nie dysponowali pełnią kompetencji, należała ona bowiem do biskupa Rzymu; Władza papieża rozciągała się także na królów; Kościół powołuje ich na tron, a papież może ich pozbawić urzędu;   Wielki nacisk położył Grzegorz VII zwalczanie nikolaityzmu i symonii; poprzedni papieże wzywali świeckich do bojkotowania duchownych, na których ciążył grzech nikolaityzmu lub symonii;

Skutki reformy gregoriańskiej: ·    ukrócenie symonii; ·    narzucenie duchowieństwu celibatu; ·    powstrzymanie samowoli władców w obsadzaniu godności biskupich; ·    zdegradowanie króla do roli wyłącznie świeckiej; ·    zmiana charakteru papiestwa; Stolica Apostolska zaczęła interweniować poza Rzymem; papież osobiście lub przez legatów kierował synodami w całej Europie; ·    papież zyskał prawo do zwoływania soborów powszechnych; w 1123 r. odbył się Sobór Laterański I;