Uczniowie ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (SPE) w szkole i placówce oświatowej– na czym polega rzeczywiste wspieranie uczniów z różnymi dysfunkcjami i dostosowanie dla nich wymagań edukacyjnych ?
Zmiany w prawie Źródło men.gov.pl Nowe rozwiązania w sprawie kształcenia dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi- Zmiany od 1.09.2017r.
Zmiany prawne – nauczanie indywidulane Cele zmian leglislacylno- organizacyjnycji dotyczących uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi -Zapewnienie odpowiednich do potrzeb warunków kształcenia Stworzenie elastycznych rozwiązań zapewniających indywidualizację kształcenia Zapewnienie wszechstronnego wsparcia w szkole. reformaedukacji.men.gov.pl/
Zmiany w prawie Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach
Dostosowania podstawy programowej i podreczników dla uczniów z różnymi rodzajami niepełnosprawności -Uruchomiono portal internetowy z materiałami edukacyjnymi w wersji multimedialnej dla uczniów mających trudności w uczeniu się Wyszukiwarka w strefie SIO https://sio.men.gov.pl/sio/login Komentarze do podstawy programowej dla każdego przedmiotu https://men.gov.pl/wp-content/uploads/2011/02/men_tom_3.pdf
Szczegółowe rozwiązania dotyczące prawa oświatowego Poszerzają możliwości w zakresie indywidualizacji kształcenia W zakresie szkoły i placówki Cele zmian Ocena potrzeb Różne potrzeby, czyli indywidualizacji wsparcia Ocena efektywności Współpraca z rodzicami Skąd zdobywać informację dotyczące organizacji kształcenia uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi Główne akty prawne Odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania Źródło:Elżbieta Neroń –Radce Generalny Departamentu Wychowania i Kształcenia Integracyjnego MEN
Cele zmian Poprawa funkcjonowania dziecka ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi Postępy rozwojowe Nabywanie wiedzy i umiejętności Samodzielność funkcjonowania na rynku pracy
Funkcjonowanie ucznia Szkoła WOP Analiza wpływu środowiska Ukierunkowanie ucznia Ocena efektów Poradnia Diagnoza specjalistyczna Badanie indywidualne Analiza informacji Ocena efektów Działania diagnostyczne w szkole
Współpraca między szkołą a poradnią Pomóc mu lepiej funkcjonować Celem jest zapewnienie komfortu wszystkich uczniów Jeżeli dziecko ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi będzie dobrze zdiagnozowane to wszyscy będą funkcjonować lepiej. Korzystać z kwestionariuszy udostępnione przez: Ośrodek Rozwoju Edukacji Instytut Badań Edukacyjnych
Ocena potrzeb w przepisach-nie koncentrować się tylko na wynikach badań Pomoc psychologiczno –pedagogiczna -cele pomocy -nowe formy pomocy szkoły i poradni w zakresie oceny potrzeb ucznia -bariery Kształcenie specjalne -wielospecjalistyczna ocena funkcjonowania ucznia -bariery( np. niewłaściwie dobrane metody nauczania) Wczesne wspomaganie rozwoju dzieci Ocena trudności w funkcjonowaniu bariery Wydawanie orzeczeń i opinii( nowe możliwości -diagnoza funkcjonowanie -poszerzenie informacji w zespołu: osoby z głosem doradczym, głos doradczy na wniosek rodzica. -dokumentacja -bariera
Czy to zrobiliśmy przyniosło efekty? Szeroka gama narzędzi, skal psychometrycznych
Różne potrzeby –różne wsparcie Podstawa programowa Czas Wymagania Podręczniki ,pomoce Pomoc p-p Dodatkowe zajęcia Zwolnienie z zajęć Organizacja warunki
Planowanie i ocena wsparcia Jedno wydane na niepełnosprawność Jedno z uwagi za zagrożenie o niedostosowań społecznych W ramowych planach nauczania i arkuszach organizacyjnych Zajęcia rewalidacyjne Indywidualnego toku nauki- uczeń szczególnie uzdolniony Zindywidualizowana ścieżka kształcenia
Zajęcia w formie indywidualnej Indywidualny program edukacyjno- terapeutyczny Zindywidualizowana ścieżka kształcenia Indywidualne nauczanie w domu z włączeniem do klasy Indywidualne nauczanie w domu Uczeń SPE Zajęcia w formie indywidualnej w szkole Zajęcia indywidualne w domu
Placówka zapewnia realizację IPET
Uczeń niepełosprawny- zajęcia w szkole Zindywidualizowana ścieżka kształcenia Trudności w funkcjonowaniu ograniczenia wynikające z choroby Analiza funkcjonowania ucznia efekty działań poradnia+szkoła Opinia publicznej poradni psychologiczno-pedagogiczna Zajęcia z klasą-zajęcia indywidualne( tygodniowy wymiar godzin ustala dyrektor, okres nie dłuższy niż rok)- inne formy pomocy psychologiczno-pedagogicznej( zajęcia dodatkowe- wyrównawcze, specjalistyczne, porady konsultacje, warsztaty, klasy terapeutyczne)
Uczeń niepełnosprawny –zajęcia w szkole Włączanie ucznia w życie społecznosci szkoły,, klasy Indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny Zajęcia indywidualne lub w grupie do 5 osób w szkole Zajęcia rewalidacyjne nauka w orientacji przestrzennej Nauka języka migowego Nauka Braillea Rozwijanie umiejętności społecznych Zajęcia z pomocy psychologiczno-pedagogicznej Zajęcia dydaktyczno-wychowawcze Rozwijanie umiejętności uczenia się Doskonalenie kadru Nauczyciel posiadający kwalifikację w zakresie pedagogiki specjalnej Pomoc nauczyciela Zajęcia z klasą Nowe rozwiązanie
Uczeń niepełnosprawny w szkole Zindywidualizowana ścieżka kształcenia Trudności w funkcjonowaniu ograniczenia wynikające z choroby Analiza funkcjonowania ucznia efekty działań poradnia+szkoła Opinia publicznej poradni pp Zajęcia z klasą Zajęcia indywidualne Inne formy pomocy psychologiczno-pedagogicznej Tygodniowy wymiar godzin ustala dyrektor Okres objecia nie dłuższy niż rok szkolny zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze Porady Klasy terapeutyczne
Uczeń chory –zajęcia w domu Ułatwianie powrotu do szkoły Ustalenie tygodniowego wymiaru zajęć indywidualnych
Know-how Przepisy prawa Wiedza Umiejętności Ustawy- nie zapewnią wszystkich odpowiedzi Rozporządzenia Wiedza Kwalifikacje +doskonalenia (doświadczenie nauczycieli) Przygotowanie pedagogiczne Umiejętności Doświadczenie Dobre praktyki
Ustawy Ustawa z dnia 7 września 1991 o systemie oświaty Ustawa z dnia 14 grudnia 2016r. Prawo oświatowe (Dz. U. z 2017r. Poz 59 i 949) Ustawa z dnia 14 grudnia 2016r. Przepisy wprowadzające ustawę – prawo oświatowe (Dz. U. z 2017r. Poz. 60 i 949) Ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 o systemie informacji oświatowej( Dz. U. z 2016r. Poz. 1927, z późn. Zm) -projekty ustawy o finansowaniu zadań oświatowych
Rozporządzenia MEN w sprawie:
Ministerstwo Edukacji Narodowej zadbało o edukację dzieci i uczniów z różnymi potrzebami Zasadniczym celem wprowadzanych zmian było włączenie ucznia do grupy rówieśniczej. Uczeń niepełnosprawny, chory, czy mający problem z funkcjonowaniem w szkole, musi mieć zapewnione wszechstronne wsparcie. Uczeń chory, który z poradni psychologiczno-pedagogicznej otrzymał orzeczenie o potrzebie nauczania indywidualnego realizuje zajęcia edukacyjne w domu. Jednak w każdej chwili, gdy jego stan zdrowia ulegnie poprawie, wraca do rówieśników i uczy się z nimi. Uczeń, któremu choroba nie przeszkadza w uczestniczeniu w życiu szkolnym, powinien być w nie włączony i mieć kontakt ze swoimi rówieśnikami.
Dziecko niepełnosprawne Dziecko niepełnosprawne nie musi uzyskiwać orzeczenia o nauczaniu indywidualnym, żeby mieć zorganizowane zajęcia indywidualne. Może realizować je w oparciu o indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny dostosowany do jego potrzeb i możliwości. Uczniowie niepełnosprawni mają prawo do nauki ze swoimi rówieśnikami, nie zaś w szkole, sam na sam z nauczycielem. Niepełnosprawność nie stanowi przeszkody w uczęszczaniu na zajęcia szkolne. Dziecko niepełnosprawne, na podstawie orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego – jeżeli jest taka potrzeba – może mieć zorganizowane zajęcia indywidualne z niektórych przedmiotów.Takie rozwiązanie nie wymaga orzeczenia o nauczaniu indywidualnym. Dla grupy uczniów, którzy mają problem z funkcjonowaniem szkolnym, np. fobia szkolna, depresja itp., dyrektor, w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej organizuje zindywidualizowaną ścieżkę kształcenia. Pozwala ona na odbywanie części zajęć z klasą bądź indywidualnie . Ministerstwo Edukacji Narodowej wspiera uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.
Składają się na nie poniższe rozporządzenia dotyczące: indywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego dzieci i indywidualnego nauczania dzieci i młodzieży (Dz. U. poz. 1616); zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. poz. 1591); warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym (Dz. U. poz. 1578); orzeczeń i opinii wydawanych przez zespoły orzekające działające w publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych
Uczniowie wymagający pomocy psychologiczno – pedagogicznej w przedszkolu, szkole i placówce oświatowej Uczniowie z zaburzeniami i odchyleniami rozwojowymi (np. deficyty rozwojowe, obniżenie możliwości intelektualnych, wady wymowy). Uczniowie z niepełnosprawnościami (upośledzenie umysłowe, wady wzroku, wady słuchu, niepełnosprawność ruchowa, autyzm i Zespół Aspergera) i przewlekle chora. Uczniowie niedostosowani społecznie, z zaburzeniami w funkcjonowaniu emocjonalno – społecznym , z trudnościami adaptacyjnymi. Uczniowie z trudnościami w nauce, powstałymi na skutek np. zaburzeń odchyleń rozwojowych, niepełnosprawności, niedostosowania społecznego, problemów w funkcjonowaniu emocjonalno – społecznym lub niewłaściwego procesu edukacyjnego.
Szerokich kompetencji Czego potrzebują od nauczycieli rodzice i uczniowie o specjalnych potrzebach edukacyjnych? Zrozumienia Akceptacji Szerokich kompetencji Więcej wysiłku
Formy pomocy dziecku o specjalnych potrzebach edukacyjnych: pomoc terapeutyczna (udział w różnych formach terapii na terenie szkoły lub poza nią np. w terapii psychologicznej, w zajęciach wyrównawczych, rewalidacyjnych, w zajęciach korekcyjno-kompensacyjnych, w terapii logopedycznej, uczęszczanie do klas terapeutycznych) pomoc dydaktyczno-wychowawcza (stosowanie w toku lekcji takich metod czy sposobów oceniania czy takich metod wychowawczych, które ułatwiają uczniowi naukę i społeczne przystosowanie) pomoc socjalna
Co oznacza akceptacja dziecka ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi? Uwaga ! Błędne sposoby okazywania akceptacji: koncentracja uczuciowa na dziecku współczucie graniczące z litością nadmierna pobłażliwość w sytuacjach zadaniowych nadmierne chronienie dziecka i przez to wyłączanie go z różnych form aktywności eksponowanie jego deficytów karanie za objawy
Co oznacza akceptacja dziecka ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi? Prawidłowe sposoby wyrażania akceptacji: przydzielanie różnych zadań na równi z innymi osobami (jeżeli tylko to możliwe) włączanie we wszystkie zajęcia w toku lekcji i pozalekcyjne, w których może brać udział, nawet, jeżeli wymaga to indywidualizacji pracy udzielanie mu różnego rodzaju specjalnej pomocy z równoczesnym traktowaniem tej pomocy, jako naturalnego świadczenia, a nie jako uciążliwego obowiązku czy jałmużny wspieranie go zachętą i jawnie wyrażoną wiarą w jego możliwości radzenia sobie w trudnych sytuacjach ukazywanie rówieśnikom jego zdolności, osiągnięć, pozytywnych zachowań, eksponowanie wytworów jego pracy razem z wytworami innych uczniów serdeczne odnoszenie się do niego, nawiązywanie z nim więzi emocjonalnej, tak jak z innymi
-okres konstruktywnego przystosowania się Droga rodziców: -okres szoku -okres kryzysu emocjonalnego -okres pozornego przystosowania się -okres konstruktywnego przystosowania się
informować o rozwoju dziecka, o jego osiągnięciach i trudnościach, rodzaju potrzebnej pomocy i możliwości jej uzyskania uczyć rodziców (przez pokaz, instruktaż, ćwiczenia) umiejętności udzielania dziecku pomocy w domu kształtować prawidłowe postawy rodziców wobec dziecka i wzmacniać więzi emocjonalne między rodzicami a dzieckiem udzielać rodzicom porad i interwencyjnej pomocy w załatwianiu różnych spraw związanych z usprawnianiem dziecka, zaopatrzeniem go w środki pomocowe, korzystaniem z opieki specjalistów aktywizować rodziców do systematycznego współdziałania nie tylko ze szkołą, ale także z innymi instytucjami niosącymi pomoc ich dziecku
Nazwy instytucji użytku publicznego w województwie dolnośląskim wspierające dzieci i rodziców dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych 1.Fundacja Autika- Jelenia Góra - http://autika.pl/ -dzieci autystyczne – z siedzibą przy ul. Wojska Polskiego 77/4 w Jeleniej Górze 2.Karkonoski Sejmik Osób Niepełnosprawnych Adres: osiedle Robotnicze 47A, 58-500 Jelenia Góra, 3. Jeleniogórskie Forum Organizacji Osób Niepełnosprawny Adres: Aleja Jana Pawła II 7, 58-500 Jelenia Górach 4. Prywatny Gabinet EEG Biofeedback Przychodnia "Źródło" ul. Sprzymierzonych 4 58-560 Jelenia Góra 5. Centrum Tomatisa Progres D. Stempowska-Niepubliczna Poradnia w Jeleniej Górze
Dzieci i młodzież, które mogą ubiegać się o orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego Uwaga! Orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego nie oznacza nauki w szkole specjalnej tylko dostosowanie wymagań edukacyjnych do specyfiki niepełnosprawności danego ucznia w szkole integracyjnej lub ogólnodostępnej, ewentualnie w ośrodku szkolno-wychowawczym, socjoterapeutycznym lub młodzieżowym uczniowie z dysfunkcją wzroku (niewidomi i słabowidzący) uczniowie z dysfunkcją słuchu (niesłyszący lub słabosłyszący) uczniowie z autyzmem i z Zespołem Aspergera uczniowie z niepełnosprawnością ruchową uczniowie z upośledzeniem umysłowym (w stopniu lekkim, umiarkowanym, znacznym, głębokim) uczniowie niedostosowani społecznie i zagrożeni niedostosowaniem społecznym uczniowie ze sprzężoną niepełnosprawnością
Rodzaje opinii wydawanych przez poradnie psychologiczno - pedagogiczne opinie o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka opinie w sprawie gotowości szkolnej dziecka, które spełniało obowiązek rocznego przygotowania przedszkolnego poza przedszkolem lub oddziałem przedszkolnym opinie w sprawie odroczenia obowiązku szkolnego opinie w sprawie promowania ucznia kl. I lub II szkoły podstawowej do klasy programowo wyższej w ciągu roku szkolnego opinie w sprawie pozostawienia ucznia z kl. I-III szkoły podstawowej na drugi rok w tej samej klasie opinia o specyficznych trudnościach w uczeniu się
cd. Rodzaje opinii wydawanych przez poradnie psychologiczno - pedagogiczne opinie w sprawie zwolnienia z nauki drugiego języka obcego opinie w sprawie objęcia ucznia nauką w klasie terapeutycznej opinie w sprawie dostosowania wymagań edukacyjnych wynikających z programu nauczania do indywidualnych potrzeb edukacyjnych ucznia opinie w sprawie dostosowania warunków na sprawdzianach i egzaminach do indywidualnych potrzeb ucznia opinie w sprawie udzielenia zezwolenia na indywidualny program lub tok nauki opinie w sprawie przyjęcia ucznia gimnazjum do oddziału przysposabiającego do pracy opinie w sprawie pierwszeństwa w przyjęciu ucznia z problemami zdrowotnymi do szkoły ponadgimnazjalnej opinie w sprawie zezwolenia na zatrudnienie młodocianego w celu przyuczenia do pracy lub nauki zawodu opinie w sprawie objęcia pomocą psychologiczno – pedagogiczną w przedszkolu czy szkole
Jak wspomagać rodziców uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi? Pomoc dla rodzin -Poradnictwo, aktywny instruktaż- wiąże się ze wsparciem psychicznym oraz odpowiednią edukacją tj. informacja, co do przyczyn trudności rozwojowych -Trening umiejętności -Rozmowy z rodzicami: Dostrzeżone przez nauczyciela dysfunkcje: Metody pracy: nauka ćwiczeń, omówienie celów i efektów, przygotowanie materiałów dla rodziców.