SPADKOBIERCY WOLNOŚĆI W DRODZE DO TADEUSZA TOLLIKA

TADEUSZ TOLLIK – BOHATER W DRODZE DO NIEPODLEGŁOŚĆI O tym kim był Tadeusz Tollik opowiedział nam Pan Zygfryd Wendt autor książki „Katrynka” Poznałyśmy historię rodziny Tollika oraz zapoznałyśmy się z jego pamiętnikiem, który został odnaleziony w Janowie w 1965r.

Dom w którym mieszkał Tadeusz Tollik stoi do dziś Dom w którym mieszkał Tadeusz Tollik stoi do dziś. Zbudowany z cegły, usytuowany pomiędzy polami w otoczeniu pięknej przyrody… DOTARŁYŚMY I TAM…. Chwila zadumy w tym miejscu pozwoliła poczuć powiew historii oraz upływający czas…

TADEUSZ TOLLIK urodził się 12 kwietnia 1898r. w Janowie TADEUSZ TOLLIK urodził się 12 kwietnia 1898r. w Janowie. Żył w rodzinie wielodzietnej. Był synem Augustyna i Leokadii. Uczęszczał do Gimnazjum w Kwidzynie, gdzie uczył się polskiego, niemieckiego i francuskiego. Praktykę rolniczą odbywał u swojego wuja w Wilbrandowie. Wychowywany w duchu patriotyzmu i miłości do Ojczyzny. Po śmierci ojca musiał zrezygnować z nauki i zająć się gospodarstwem. Gimnazjum w Kwidzynie Dom Tollika w Janowie

IZBA PAMIĘCI W celu poznania szerzej historii Tadeusza Tollika pojechałyśmy również do szkoły w Janowie, w której znajduje się Izba Pamięci. Z publikacji i zdjęć dowiedziałyśmy się, że Tollik miał troje dzieci: Eleonorę, Jeremiego i Eugenię. Siostra Tollika - Janina po wybuchu wojny była sanitariuszką Batalionu Morskiego. Trafiła do dwóch obozów, skąd w efekcie uciekła.

TADEUSZ TOLLIK I JEGO „MAŁA OJCZYNA” Makieta przedstawiająca układ wsi Janowo rozmieszczenie domów. 32 – dom Tadeusza Tollika

Tadeusz Tollik od dziecka zaangażowany był w sprawy mieszkańców Janowa Tadeusz Tollik od dziecka zaangażowany był w sprawy mieszkańców Janowa. Wychowanie i rodzinne tradycje umacniały w nim poczucie woli do działania na rzecz społeczności. To sprawiło, że po wybuchu I Wojny Światowej brał aktywny udział i organizował spotkania w polskich domach, podczas których analizował sytuację Polski i szanse na odzyskanie niepodległości.

DZIAŁANIA NA RZECZ NIEPODLEGŁOŚCI Jesienią 1918r. wybrano Tadeusza Tollika na członka Powiatowej Rady Ludowej. Utworzono Komitet Przygotowań Plebiscytu, którego przewodniczącym został Tadeusz Tollik. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w oparciu o traktat Wersalski, przeprowadzono plebiscyt (11.07.1920).

PLEBISCYT NA POWIŚLU Plebiscyt odbył się 12 sierpnia 1920r. Tadeusz Tollik został Przewodniczącym Komisji Plebiscytowej. Na 437 głosujących za powrotem do Polski padły 252 głosy. W wyniku głosowania Rada Ambasadorów w Paryżu podjęła decyzję o przyłączeniu do POLSKI 5 wsi nadwiślańskich: Janowo, Bursztych, Lignowy, Kamrowo i Małe Pólko.

ŻYCIE OŚWIATOWE I SPOŁECZNO - KULTURALNE Tadeusz Tollik był głównym organizatorem życia kulturalnego przez 15 lat okresu międzywojennego. Posiadał w swoich zbiorach około 3 tysięcy zbiorów bibliotecznych. Kontynuował zapoczątkowane przed Plebiscytem polskie kulturalne życie ludności. Był kierownikiem zespołu artystycznego, a w wolnych chwilach pisał wiersze patriotyczne i opowiadania. Po Plebiscycie został wójtem Janowa. .

ŚMIERĆ TOLLIKA Tadeusz Tollik zmarł 2 września 1937r. w wieku 39 lat na gruźlicę. Osierocił syna i dwie córki. Pochowany został na cmentarzu w Janowie, gdzie spoczywają pozostali członkowie jego rodziny.

BOHATER TOLLIK Analizując historię Tadeusza Tollika uważamy, że bezwzględnie zasłużył na miano Polaka bohatera, który w bardzo młodym wieku odnalazł w sobie siłę i charyzmę do tego, by szerzyć wśród mieszkańców „Małej Polski” ideę patriotyzmu i zagrzewać serca ludzi do nieustannej wiary w polskość i walkę o wolność. Sukces Plebiscytu i jego wyniki są bezsprzecznie związane między innymi z działaniami Tadeusza Tollika na niwie społecznej.

WSPOMNIENIE ... Wspomnienie – to nitki nuta wyjęta z tonów przeszłości to nić wysnuta ze złotej przędzy młodości Wspomnienie- to dźwięk łańcucha w tęczy rozpaczy z nadziei to puszcza głucha, gdzie tylko groby bieleją. O złota młodości przecudne sny- Jakże wyraźnie przysuwasz się mi Przed oczy !- „złota”. kiedy szczęścia zażyłem Ach chyba, gdy jeszcze w kolebce byłem Bo jeszcze z dziecinnych nie wyszłem Zatruł mi młodość nieszczęścia ślad. Wiersz Tadeusza Tollika , pamiętnik ….

DZIĘKUJEMY ZA WSPÓLNĄ PODRÓŻ DO JANOWA – MAŁEJ POLSKI FOT. Marcin Kurkus

BIBLIOGRAFIA: „Pamiętnik Tadeusza Tollika” „Wielka Mała Polska” Opowieść o Tadeuszu Tolliku „Katrynka- graniczna struga”- Zygfryd Wendt Zeszyty Kwidzyńskie: Plebiscyt na Powiślu- 11 Lipiec 1920 r. FOTOGRAFIE : Zbiory zamieszczone w Izbie Pamięci w Janowie. slajd: 1,5,6,7,8,9,10,12. Fotografie własnego autorstwa: slajd: 1,2,3,4,5,11,13. Fotografia Marcin Kurkus Kwidzyn: slajd: 13. Znak Niepodległa 1918-2018 -https://pomorskie.eu/-/bohater-pomorza-sprzed-stu-lat-poszukiwany-wystartowal-konkurs-dla-uczniow-mozna-wygrac-nawet-1000-zl – slajd 1-14. MUZYKA : https://www.youtube.com/watch?v=g63V0VECf5E