A G A T Y Da - Ma

Chalcedon to minerał, odmiana skrytokrystalicznej, kwarcowej krzemionki (SiO2) o włóknistej strukturze. Nazwa pochodzi od miasta Chalcedon – położonego nad Bosforem w Azji Mniejszej i dotyczy właściwie tylko mlecznych lub opalizujących okazów. Tworzy wiele barwnych odmian o zastosowaniu gemmologicznym. Minerał pospolity, szeroko rozpowszechniony. Występuje w skałach wulkanicznych – melafirach, bazaltach, ryolitach, andezytach, dacytach. Stanowi produkt wietrzenia serpentynitów, niekiedy powstaje w wyniku przekrystalizowania opalu. Odmiany chalcedonu : agat, agat mszysty, chryzopraz, praz, heliotrop, karneol, onyks, sard, sardonyks, plazma, damsonit, chalcedon żółty, chalcedon mleczny, chalcedon niebieski, krwawnik,

Geoda agatu z częściowo usuniętą warstwą zewnetrzną Agat (gr. agathos = dobry) – to minerał, wielobarwna, wstęgowa odmiana chalcedonu. Nazwa pochodzi od rzeki Achates (dzisiaj Dirillo) na południowej Sycylii we Włoszech, gdzie wydobywano go już w starożytności. Agaty powstają w geodach. Zbudowane są z wielu różnokolorowych, naprzemianległych, (najczęściej bladych) warstw. Powstawanie pasm było prawdopodobnie wynikiem zachodzących procesów wielokrotnego wydzielania się krzemionki z roztworów lub cyklicznego wytrącania się pigmentu w żelu krzemionkowym. Zróżnicowana jest też barwa agatów – powodują ją bardzo drobne wrostki różnych minerałów np. chlorytów, hematytu, geothytu. Przeważają warstwy szare, różowawe i brunatne, rzadko występują żywsze barwy: czerwone, zielone, czarne. Stąd stosowane bardzo często sztuczne barwienie agatów. Geoda agatu z częściowo usuniętą warstwą zewnetrzną

Przerwy w dopływie roztworów i ich zmieniający się skład chemiczny stały się przyczyną zróżnicowanego zabarwienia poszczególnych warstw. Miejsca występowania: Brazylia, Urugwaj, Indie, Republika Malgaska, Rosja, USA, Namibia, Czechy. Zastosowanie: Już 8000 lat temu wyrabiano z niego narzędzia (znany z wykopalisk archeologicznych). W starożytności wykonywano z niego pieczęcie, portrety (kamee). Obecnie jest stosowany do produkcji wyrobów jubilerskich, W mechanice precyzyjnej. Atrakcyjny i ceniony kamień kolekcjonerski oraz ozdobny, Kamień okładzinowy, Surowiec do wyrobu agatowych moździerzy oraz kul do młynów kulowych

W Polsce największe i najbogatsze wystąpienia agatów są na Dolnym Śląsku, na Pogórzu Kaczawskim i Izerskim , w Górach Kamiennych, przede wszystkim koło miejscowości Nowy Kościół i Płóczki Górne, Pomniejsze ilości są także w okolicach Tłumaczowa i Kamiennej Góry oraz w regionie Świerzawa – Wleń. Występują tam w permskich skałach wylewnych - melafirach i ich tufach. Agaty występują również w okolicach Krzeszowic (Rudno i Regulice) w Małopolsce.

Sardonyks – gemmologiczna, wielobarwna, przeświecająca odmiana agatu; odznacza się występowaniem naprzemianległych, płaskich, biało-brunatnoczerwonych pasów (wstęg) o różnej grubości. Nazwa pochodzi od miasta Sardis w Azji Mniejszej, gdzie został znaleziony (gr. sardios = kamień z Sardis.

Onyks – cenna odmiana chalcedonu o równoległym ułożeniu warstw, na przemian białej i czarnej. Nazwa pochodzi z greckiego onix i oznacza pazur (paznokieć, racica): nawiązuje do twardości, wyglądu i ostrych krawędzi tego minerału.. Biało-czarny onyks jest często nazywany zwyczajnym, arabskim lub czarnym. Onyks występuje również w kolorze zielonym, żółtym i białym. onyks

Kamea Gonzaga III w pne,

Antyczne kamee z agatu

Antyczne kamee z agatu

Antyczne kamee z agatu

Kamee i gemmy z agatu w XIX wiecznej biżuterii (inspiracja antyklem)

Kamee i gemmy z agatu w XIX wiecznej biżuterii

Przedmioty użytkowe i dekoracyjne

Chińska rzeźba z sardonyksu

DA - MA Zdjęcia z sieci Muzyka: Romantic Guitar Kraków, listopad 2010