Określanie celów: rozwojowy, edukacyjny, terapeutyczny Określanie celów: rozwojowy, edukacyjny, terapeutyczny. Proces tworzenia grupy, spotkanie grupowe, jego przebieg i struktura w pierwszym etapie pracy w grupie.
Spis treści 1. Określanie celów: a) Terapeutyczny b) Edukacyjny c) Rozwojowy 2. Przebieg spotkania grupowego 3. Etapy pracy w grupie 4. Przebieg i struktura zajęć w pierwszym etapie pracy w grupie
5. Zadania pierwszego etapu pracy w grupie 6. Standardy zachowania 7. Zasady pracy z grupą 8. Bibliografia
Określanie celów Punktem wyjścia do ustalenia celów i zadań dla grupy jest diagnoza. Na samym początku zostaje określony cel ogólny, którym jest względnie dobre radzenie sobie z własnymi trudnościami, rozwój osobisty i społeczny. 1. M. Dąbrowska i M. Rozesłaniec „Korygowanie zaburzeń zachowania dzieci nadpobudliwych psychoruchowo i agresywnych w grupie socjoterapeutycznej”, str. 32
Określanie celów Aby osiągnąć postawiony cel główny, systematycznie realizuje się cele: Terapeutyczne Edukacyjne Rozwojowe 1. Tamże str. 32
Cele terapeutyczne Zapobieganie wadliwe adaptacji dzieci do warunków życia i wymagań otoczenia poprzez uczenie się pozytywnego patrzenia na siebie, swoje życie i otoczenie. 1. Tamże str. 32
Cele terapeutyczne Kształcenie klimatu bezpieczeństwa i zaufania do otaczających osób. Dostrzeganie i spełnianie potrzeb własnych i drugiego człowieka. Tamże str. 32
Cele edukacyjne Kształcenie umiejętności interpersonalnych Kształcenie umiejętności zachowania tolerancji i akceptacji wobec odmienności 1. Tamże str. 33
Cele rozwojowe Wyrabianie umiejętności efektywnego komunikowania się, dostrzegania i rozpoznawania emocji własnych i innych ludzi Budowanie poczucia własnej wartości, akceptowanie swych rzeczywistych ograniczeń 1. Tamże str. 33
Cele rozwojowe Kształtowanie otwartości i szczerości, współdziałania i współpracy, nawiązywania przyjaźni. Wyrabianie świadomości do podejmowania działań i aktywności w otoczeniu Kształcenie umiejętności kierowania swoimi zachowaniami i podjęcia odpowiedzialności za swoje postępowanie 1. Tamże str. 33
Przebieg spotkania grupowego 1. Rytualne powitanie będące informacja o rozpoczęciu zajęć i podzielenie się informacjami na temat wydarzeń mających miejsce przed zajęciami, bądź na temat stanu emocjonalnego uczestników 2. Zastosowanie gier i zabaw wyciszających lub energetyzujących w zależności od nastroju grupy. 1. I. Bieńkowska, J. Sajkowska, „Wybrane zagadnienia z socjoterapii”, str. 19
Przebieg spotkania grupowego 3. Zastosowanie gier i ćwiczeń psychokorekcyjnych, edukacyjnych lub rozwojowych – istotą tej części zajęć jest zdobywanie doświadczeń emocjonalnych i poznawczych. 1. Tamże, str. 19
Przebieg spotkania grupowego Elementem niezbędnym jest podsumowanie każdego ćwiczenia. Skłania to do nazwania i wyrażania własnych odczuć i spostrzeżeń, dostrzegania związków między wydarzeniami w grupie a życiem codziennym. 1. Tamże, str. 19.
Przebieg spotkania grupowego 4. Zajęcia kończone są rundką i rytualnymi pożegnaniami. 1. Tamże, sr. 19
Prowadzenie zajęć wymaga od terapeuty uważności, cierpliwości, ciepła, akceptacji, życzliwej konsekwencji i autentyczności. Zajęcia funkcjonują na zasadzie uczestnictwa a nie przywódców, dzięki temu modelują się zachowania dzieci i młodzieży. 1. Tamże, str. 19
Etapy pracy w grupie Pierwszy etap to formowanie, inaczej powstanie grupy. Drugi etap to krystalizowanie norm grupowych ( wspólne podejście do realizowanych celów i zwiększenie wzajemnej akceptacji) 1. I. Bieńkowska i J. Sajkowska, „Wybrane zagadnienia z socjoterapii”, str. 32, 33
Etapy pracy w grupie Trzeci etap to etap burzy, czyli konflikty wynikające z różnych sposobów widzenia sytuacji, rozwiązywania zadań, pełnienia ról (Ta faza nie musi się pojawić) Etap czwarty to etap wykonania pracy lub faza wspólnych rozwiązań i wniosków ( oznacza, że grupa skutecznie działa i pomyślnie zostały rozwiązane trudności związane z fazą burzy 1. Tamże str. 33
Etapy pracy w grupie Ostatnim etapem jest faza rozpadu, polega na wykonaniu zamierzonych zadań i pożegnaniu się. Ostatnie zajęcia to czas na uzyskanie informacji zwrotnych, wzmocnienie pozytywnych uczuć. 1. Tamże, str. 33
Przebieg i struktura zajęć w pierwszym etapie pracy w grupie Pierwszy etap to czas, w którym powstaje grupa. Służy on poznaniu się uczestników spotkań, wspólnemu określeniu celów i norm grupowych, powstaniu reguł i rytuałów, budowaniu atmosfery grupowej opartej na poczuciu bezpieczeństwa i zaufania. 1. Praca zbiorowa pod red. Katarzyny Sawickiej, „Socjoterapia”, str. 20.
Przebieg i struktura zajęć w pierwszym etapie pracy w grupie Pierwsze zajęcia koncentrują się na ćwiczeniach pozwalających na poznanie się uczestników grupy, sprawia to, że uczestnicy nie muszą głębiej się ujawniać oraz nie podważają poglądów i wartości członków grupy. 1. Tamże, str. 20
Zadania pierwszego etapu pracy w grupie Głównym zadaniem tego etapu jest zadbanie o poczucie bezpieczeństwa i zbudowanie empatii w grupie. Służy temu słuchanie grupy, poszczególnych członków, wprowadzenie norm oraz zasad wspólnego pobytu. To wszystko obniża napięcie obecne w pierwszym okresie funkcjonowania grupy. 1. Tamże, str. 20.
Standardy zachowania Aby zajęcia socjoterapeutyczne przebiegały prawidłowo, niezbędne jest przestrzeganie wcześniej przyjętych zasad, które dają poczucie bezpieczeństwa oraz pozwalają na zapobieganie trudnym sytuacjom. 1. Tamże, str.20.
Zasady pracy z grupą Dbanie o bezpieczeństwo psychiczne i fizyczne uczestników grupy Każda osoba ma prawo zostać wysłuchana To, co się dzieje tutaj, zostaje między nami Spotykamy się regularnie, nie spóźniamy się Komunikujemy się bezpośrednio Używamy imion Nie oceniamy 1. I. Bieńkowska, J. Sajkowska, „Wybrane zagadnienia z socjoterapii”, str. 33
Bibliografia Izabela Bieńkowska i Jolanta Sajkowska „Wybrane zagadnienia z socjoterapii”, Wyd. GWSP, Gliwice 2011 Małgorzata Dąbrowska i Małgorzata Rozesłaniec „Korygowanie zaburzeń zachowania dzieci nadpobudliwych psychoruchowo i agresywnych w grupie socjoterapeutycznej”, Wyd. Adam Marszałek, Toruń 2009
Praca zbiorowa pod redakcją Katarzyny Sawickiej „Socjoterapia”, wyd Praca zbiorowa pod redakcją Katarzyny Sawickiej „Socjoterapia”, wyd. KOMPENDIUM, Warszawa 2010. Jarosław Jagięłła „Socjoterapia w szkole. Krótki poradnik psychologiczny”, Wyd. Rubikon, Kraków 2009.