w mojej małej ojczyźnie Ślady niepodległości w mojej małej ojczyźnie

Odzyskanie przez Białystok niepodległości w 1919 r. 11 listopada to symboliczna data odzyskania przez Polskę niepodległości. Białystok odzyskał niepodległość dopiero w 1919 r., kilka miesięcy później niż reszta kraju, bo przez miasto wycofywała się armia niemiecka.

Próby wyzwolenia miasta 11 listopada 1918 roku na ulicach próbowano rozbrajać niemieckich żołnierzy i wyzwolić miasto. Po części udało się to zrobić. W nocy z 11 na 12 listopada 1918 roku Centralny Komitet Narodowy na Obwód Ziemi Białostockiej, podpisał umowę z Niemiecką Radą Żołnierską. Na mocy porozumienia Niemcy mogli bezpiecznie wyjechać z miasta. Jednak po trzech dniach dowództwo niemieckie przejęło władzę w swoje ręce.

Ewakuacja wojsk niemieckich przez Białystok Na wschodzie, na terenach dzisiejszej Białorusi i Ukrainy, stacjonowała jeszcze dobrze wyszkolona i uzbrojona armia niemiecka, która stanowiła dość spore zagrożenie militarne dla Polski. Dowództwo niemieckie za wszelką cenę chciało zatrzymać linie kolejowe, aby ta armia mogła wrócić do Niemiec. Były dwie drogi: przez Białystok i Grajewo lub przez Warszawę. Pod koniec miesiąca Józef Piłsudski zadecydował, że przez Białystok będzie przebiegała ewakuacja obcych wojsk. W związku z tym armia niemiecka ominęła centrum kraju, a była wycofywana drogą przez Białystok.

Podpisanie kolejnego porozumienia polsko-niemieckiego 5 lutego 1919 roku podpisano kolejne porozumienie polsko-niemieckie, żeby tam, skąd wycofywały się wojska niemieckie, mogły wkraczać wojska polskie, bo w Rosji była już rewolucja i obawiano się zajęcia kolejnych miast przez wojska sowieckie. Piłsudski chciał w ten sposób zabezpieczyć interesy Polski.

Nastroje wśród białostoczan Cały rok 1919 r. był przełomowy i bardzo ważny w dziejach miasta. Od początku 1919 roku było już wiadome, że niebawem niemieckich wojsk w mieście nie będzie. Białostoczanie byli nastawieni bardzo pozytywnie, że idą do nich zmiany, że z powrotem będzie tutaj Polska.

Tymczasowy Komitet Miejski Powoli zaczęły organizować się też władze miasta. Początek 1919 roku - Tymczasowy Komitet Miejski, na czele którego stanął Józef Puchalski, stopniowo prrzejmował władzę administracyjną w Białymstoku 8 lutgo 919 r. - niemiecki komendant miasta Roszer uroczyście pożegnał polskie władze tymczasowe. Józef Karol Puchalski - od lutego 1919 r. do momentu rozpisania wrześniowych wyborów samorządowych pełnił obowiązki prezydenta niepodległego Białegostoku

Upragniona wolność... 19 lutego 1919 roku to symboliczna data przyniesienia wolności do miasta. Uroczyście żołnierzy powitano dopiero 22 lutego, odbyła się wtedy msza polowa i defilada wojska.

Początki województwa białostockiego Podział administracyjny województwa białostockiego 2 sierpnia 1919 roku powstało województwo białostockie ze stolicą w Białymstoku. We wrześniu wybrano 42 rajców miejskich, prezydenta. Zaczęto podejmować pierwsze uchwały, które miały porządkować i ułatwiać życie.

Województwo białostockie w granicach II Rzeczpospolitej 2 grudnia 1919 roku Rada Najwyższa określiła granice Rzeczypospolitej Polskiej. Rozszerzono ją poza dawne Królestwo Polskie o Obwód Białostocki. Położenie na mapie II Rzeczypospolitej

Prezentację przygotowano na podstawie wywiadu z historykiem Markiem Kietlińskim, dyrektorem Archiwum Państwowego w Białymstoku