Zmiana treści hipoteki. Zmiana wierzytelności zabezpieczonej hipoteką. Ocena stanu prawnego przed i po nowelizacji dokonanej ustawą z 26.06.2009 r. Anna Stangret-Smoczyńska

Pojęcie hipotek dawnych: Art. 10 uzkw: Do hipotek kaucyjnych powstałych przed dniem wejścia w życie ustawy nowelizującej stosuje się przepisy w brzmieniu nadanym ustawą nowelizujacą, z wyjątkiem przepisów o rozporządzaniu opróżnionym miejscem hipotecznym (hipoteka kucyjna samoistna) Do hipotek zwykłych powstałych przed dniem wejścia w życie ustawy nowelizującej stosuje się przepisy w dotychczasowym brzmieniu. To samo dotyczy hipotek kaucyjnych zabezpieczających roszczenia związane z wierzytelnością hipoteczną, lecz nieobjętych z mocy ustawy hipoteką zwykłą, powstałych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy (hipoteka kaucyjna niesamoistna)

Uchwała SN z 27.09.2012 r., III CZP 45/12 Po wejściu w życie ustawy z 26.06.2009 r. nie jest możliwe dokonanie wpisu w księdze wieczystej hipoteki umownej zwykłej na podstawie oświadczenia o jej ustanowieniu sporządzonego przed 20.02.2011 r. jeśli wniosek o wpis został złożony po tej dacie.

Zrównanie statusu hipoteki kaucyjnej samoistnej z hipoteką po nowelizacji w zakresie zmian treści hipoteki i zmian wierzytelności zabezpieczonej hipoteką. - stosowanie art. 68 ¹, 68³, 684 ukwh - uchylenie art. 70 ukwh

Brak podstaw prawnych do uznania, iż hipoteka kaucyjna samoistna uległa przekształceniu w hipotekę w konstrukcji po nowelizacji. Praktyka przyjęta w niektórych sądach, polegająca na zmianie „charakteru” hipoteki poprzez skreślenie przymiotnika „kaucyjna” dokonywana wskutek złożonego po 19 lutego 2011 r. wniosku np. o zmianę treści hipoteki jest niewłaściwa.

art. 626 (8) § 1 kpc: Wpis dokonywany jest na wniosek i w jego granicach, chyba że przepis szczególny przewiduje dokonanie wpisu z urzędu. art. 626 (13) § 2 kpc: sprostowanie usterki wpisu. środki zaskarżenia art.10 ukwh

Czy możliwe jest przekształcenie hipoteki zwykłej i hipoteki kaucyjnej w hipotekę w konstrukcji po nowelizacji? Czy możliwe jest przekształcenie hipoteki zwykłej w hipotekę kaucyjną ze skutkiem stosowania przepisów wprowadzonych po nowelizacji?

W stosunku do hipotek dawnych stosujemy art W stosunku do hipotek dawnych stosujemy art. 108 ukwh, zgodnie z którym możliwe jest przekształcenie hipoteki kaucyjnej w zwykłą i hipoteki zwykłej w kaucyjną. Możliwe przekształcenie hipoteki zwykłej. Nie jest możliwe przekształcenie hipoteki kaucyjnej samoistnej, gdyż do niej nie stosuje się art. 108 ukwh

Hipoteka zwykła przekształcona w dacie po wejściu w życie ustawy nowelizującej w hipotekę kaucyjną staje się hipoteką, do której nie ma zastosowania art. 10 ust.1 uzwkh. Podstawa prawna - art. 108 ukwh Skutki prawne – określone w art. 108 ukwh, a nie w art. 10 ust. 1 uzkwh.

Hipoteki dawne powstałe przed 20 lutego 2011 r. Hipoteka zwykła Hipoteka kaucyjna niesamoistna powstałe przed 20 lutego 2011 r. Hipoteka kaucyjna samoistna przekształcona z hipoteki zwykłej po 20 lutego 2011 r. negatywne zjawisko mnożenia porządków prawnych

Zmiana treści hipoteki dawnej (wysokości, waluty –wraz ze zmianą waluty wierzytelności) art. 248 k.c. (umowa, wpis do kw, zgoda osób trzecich, jeśli zmiana treści hipoteki dotyka ich praw) Zmiana treści wierzytelności zabezpieczonej hipoteką dawną: art. 248 k.c. oraz art. 70 ukwh

Postanowienie SN z 13 stycznia 2011 r., III CZO 127/10 Zmiana treści hipoteki ściśle wiąże się ze zmianą treści wierzytelności hipotecznej, przy czym zmiana treści wierzytelności hipotecznej pociąga za sobą zmianę treści hipoteki tylko wówczas, gdy dotyczy elementów ujawnionych we wpisie hipoteki do księgi wieczystej

§ 52 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 20. 08. 2003 r § 52 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 20.08.2003 r. w sprawie zakładania i prowadzenia ksiąg wieczystych w systemie informatycznym: ujawnieniu w rubryce 4.4. „treść wpisu” w podrubryce 4.4.1. podlegały następujace elementy: rodzaj hipoteki , suma hipoteki, waluta sumy, odsetki (rodzaj i wysokość), rodzaj zabezpieczonej wierzytelności, termin zapłaty.

Wobec hipotek dawnych elementy wpisu nie uległy zmianie. Stosujemy przepisy dotychczasowe, w tym również przepisy wykonawcze. Czy należy uwzględniać wnioski w zakresie zmiany terminu płatności hipotek dawnych?

§ 3 rozp. Min.Spr. z 2.02.2011 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie zakładania i prowadzenia ksiąg wieczystych w systemie informatycznym: Dokonując wpisów hipotek powstałych po dniu 19.02.2011 r. nie wypełnia się pól: 4.4.1.5 "odsetki" oraz 4.4.1.9 "termin zapłaty„ Wobec hipotek powstałych przed tą datą pola te należy wypełniać (nie dotyczy hipotek kaucynych samoistnych).

Modyfikacja treści wierzytelności hipotek dawnych: - wysokość wierzytelności - waluta wierzytelności - odsetki - termin płatności

Zmiany wierzytelności: art. 248 k.c. i 70 ukw Udział właściciela nieruchomości (gdy nie jest dłużnikiem osobistym) jako: strona umowy o zmianę treści hipoteki nie jako osoba trzecia wobec stosunku prawnego zabezpieczonego

Czy uchylenie art. 70 ukwh oznacza, że na zmiany wierzytelności zabezpieczonej zgoda osób, którym przysługują prawa z pierwszeństwem równym lub niższym jest obecnie wymagana na podstawie art. 248 § 2 kc.?

W stosunku do hipotek dawnych zgoda jest wymagana na podstawie art W stosunku do hipotek dawnych zgoda jest wymagana na podstawie art. 70 ukwh. W stosunku do hipotek kaucyjnych samoistnych i hipotek powstałych po nowelizacji nie ma w ogóle obowiązku uzyskania zgody osób z pierwszeństwem równym lub niższym jeśli zmianie ulegają elementy treści wierzytelności. Obowiązku tego nie należy wywodzić z art. 248 k.c.

Hipoteki w konstrukcji po nowelizacji: Do zmiany treści wierzytelności zabezpieczonej hipoteką (przy zachowaniu jej tożsamości) nie stosuje się przepisów o zmianie treści hipoteki. Art. 248 k.c. nie ma zastosowania

Do zmiany treści wierzytelności zabezpieczonej hipoteką ma zastosowanie art. 684 ukwh Wymagana zgoda właściciela nieruchomości na zmianę waluty wierzytelności oraz na inne zmiany zwiększające zakres zaspokojenia