System Zielonej Karty i System IV Dyrektywy Marta Zwolińska Paulina Mazur Izabela Olszyńska

System Zielonej Karty

Czym jest System Zielonej Karty? System Zielonej Karty możemy określić jako system dwustronnych, jednolitych umów o wzajemnym honorowaniu certyfikatów ubezpieczeniowych (Zielonej Karty), zapewniających pokrycie ubezpieczeniowe wymagane przez prawo kraju odwiedzanego.   Dzięki funkcjonowaniu Systemu Zielonej Karty posiadacz pojazdu nie musi zawierać umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej na każdej przekraczanej granicy.

Jak powstał System Zielonej Karty? System Zielonej Karty został stworzony na mocy Rekomendacji Organizacji Narodów Zjednoczonych z 25 stycznia 1949r., skierowanej do rządów europejskich krajów członkowskich ONZ- tzw. Rekomendacja Genewska.   Funkcjonuje od 1 stycznia 1953r., przy czym w Polsce od 1958r.

Przynależność państw Obecnie System Zielonej Karty obejmuje rynki ubezpieczeniowe 44 państw. W tym wszystkich państw członkowskich Unii Europejskiej, większości pozostałych państw europejskich oraz kilku spoza Europy(Iran, Izrael, Maroko, Tunezja).

Warunki przystąpienia do Systemu Zielonej Karty Podstawowymi warunkami przystąpienia do Systemu są: istnienie w państwie kandydującym obowiązku zawierania umów ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, powołanie w owym państwie biura narodowego, położenie państwa w Europie, w basenie Morza Śródziemnego lub sąsiadowanie z europejskim krajem reprezentowanym w Systemie.

Cele i założenia Systemu Zielonej Karty Podstawowe cele i założenia Systemu Zielonej Karty: zapewnienie swobody przekraczania granic, zagwarantowanie wypłaty świadczeń dla poszkodowanych w wypadkach spowodowanych ruchem pojazdu zagranicznego w kraju odwiedzanym. System Zielonej Karty oparto na sieci biur narodowych.

Czym jest biuro narodowe ? Biuro Narodowe jest ono zrzeszeniem ubezpieczycieli wykonujących w tym państwie działalność w zakresie obowiązkowych ubezpieczeń odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych. Biuro narodowe jest uprawnione do wydawania ujednoliconego certyfikatu ubezpieczeniowego, czyli Zielonej Karty. Stanowi ona dowód zawarcia umowy ubezpieczenia w ruchu zagranicznym. Istotnym elementem działania Biura Narodowego jest jego całkowite oparcie na strukturze funkcjonującego rynku ubezpieczycieli komunikacyjnych przy zapewnieniu całkowitej autonomii ze strony państwa.

Jakie funkcje spełnia biuro narodowe? Każde biuro narodowe ma obowiązek zapłaty odszkodowania osobie poszkodowanej w wypadku, który miał miejsce na terytorium państwa, w którym to biuro działa i został spowodowany przez kierującego pojazdem zarejestrowanym w którymkolwiek z pozostałych państw Systemu.   Biuro Narodowe pełni niejako podwójną funkcję: jako Biuro Płacące wydaje ono ubezpieczającym dowody ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej- Zielone Karty. jako Biuro Gestyjne zaspokaja zgodnie z przepisami własnego prawa roszczenia poszkodowanych na terenie swojego kraju.

Roszczenia – na czym polegają? Dzięki działaniu Systemu Zielonej Karty osoba poszkodowana może dochodzić roszczenia od swojego biura narodowego, zamiast od zagranicznego zakładu ubezpieczeń, z którym zawarł umowę posiadacz pojazdu, który spowodował wypadek. Po dokonanej na rzecz poszkodowanego wypłacie odszkodowania , biuro narodowe zwraca się z roszczeniem regresowym do zagranicznego biura, które wystawiło Zieloną Kartę sprawcy szkody lub bezpośrednio do zakładu ubezpieczeń, który zawarł umowę ubezpieczenia Zielonej Karty ze sprawcą.

Podstawowa działalność Systemu ZK Podstawową formą działalności Systemu Zielonej Karty jest gwarantowanie wypełniania zobowiązań przez poszczególne rynki ubezpieczeniowe. Biuro Narodowe dostarcza podwójnej gwarancji: swojemu rządowi, że zagraniczny ubezpieczyciel będzie przestrzegał prawa mającego zastosowanie w tym kraju i wypłacał stronom poszkodowanym odszkodowanie w granicach tego prawa, biuru odwiedzanego kraju za zobowiązania swojego członka- ubezpieczyciela udzielającego pokrycia odpowiedzialności cywilnej w związku z używaniem pojazdu uczestniczącego w wypadku.

Podstawowa zasada Systemu ZK Jedną z podstawowych zasad Systemu Zielonej Karty jest wyłączna kompetencja Biura Narodowego właściwego dla miejsca wypadku do autonomicznego opracowywania roszczeń odszkodowawczych według przepisów prawa właściwego dla miejsca wypadku. W tym zakresie m.in. ustalenie odpowiedzialności cywilnej, przyznania bądź odmowy przyznania świadczeń odszkodowawczych, w tym ich wysokości . Jak również jest upoważnione do polubownego uregulowania każdego roszczenia .

Zasada wzajemnych rozliczeń między biurami Maksymalny roczny termin przesłania członkowi Biur Narodowego (zakładowi ubezpieczeń), który wydał Zieloną Kartę żądania zwrotu poniesionych wydatków zawierających: wypłacone sumy świadczeń ubezpieczeniowych, sumy wydatkowane na zewnętrzne koszty opracowywania roszczeń oraz wewnętrzne koszty opracowywania sprawy. Jest to podstawa dochodzenia zwrotu poniesionych wydatków. Nieterminowe rozliczenie, powyżej 2 miesięcy obciążone jest odsetkami w wysokości 12% rocznie

Podstawy funkcjonowania Systemu ZK Podstawowymi dokumentami regulującymi zasady funkcjonowania Systemu Zielonej Karty są Konstytucja Rady Biur oraz Regulamin Wewnętrzny Rady Biur.

Konstytucja Rady Biur Konstytucja Rady Biur określa strukturę Systemu, jej organy, sposób zarządzania i finansowania, władze systemu i zasady ich wyboru, zasady przyjmowania do Systemu nowych członków, sankcje możliwe do zastosowania w przypadku niewywiązywania się przez Biura Narodowe z obowiązków spoczywających na członku Rady Biur.

Regulamin wewnętrzny Regulamin Wewnętrzny określa podstawowe zasady funkcjonowania Systemu Zielonej Karty regulując przy tym wewnętrzne stosunki między Biurami Narodowymi, zasady wzajemnych rozliczeń, akceptacji dokumentów ubezpieczeniowych, postępowania w przypadku ich fałszerstwa, odpowiedzialności za skutki wypadków spowodowanych ruchem pojazdu zaopatrzonego w obce tablice rejestracyjne w kraju odwiedzanym.

System Zielonej Karty W ramach Systemu Zielonej Karty współistnieją dwie formy współpracy oparte na postanowieniach fakultatywnych. W zależności od woli stron, Biura Narodowe określają stosunki umowne między Biurami na podstawie Porozumienia Wielostronnego oraz tradycyjnego Systemu Zielonej Karty.

Porozumienie Wielostronne (domniemane pokrycie ubezpieczeniowe) 15 marca 1991 roku Rada Biur opracowała Wielostronne Porozumienie Gwarancyjne, na mocy którego pojazdy zarejestrowane w państwach, których Biura Narodowe są sygnatariuszami porozumienia, mogą poruszać się na ich terenie bez konieczności posiadania Zielonej Karty. W tym przypadku domniemywa się posiadanie ważnego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych zawartego w kraju, w którym pojazd został zarejestrowany o czym świadczy ważna tablica rejestracyjna pojazdu.

Porozumienie Wielostronne (domniemane pokrycie ubezpieczeniowe) Biura Narodowe gwarantują, na zasadzie pełnej wzajemności, zwrot wszystkich wypłaconych świadczeń, kosztów dodatkowych oraz wewnętrznych kosztów likwidacyjnych wynikających z jakiegokolwiek wypadku z udziałem pojazdu umiejscowionego (zarejestrowanego lub podlegającego rejestracji) na terytorium państwa, dla którego każde z tych biur jest właściwe.

Porozumienie Wielostronne (domniemane pokrycie ubezpieczeniowe) Do Porozumienia Wielostronnego należy 32 spośród 48 członków Systemu Zielonej Karty, w tym Polskie Biuro Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Porozumienie obejmuje wszystkie kraje Unii Europejskiej oraz Andorę, Czarnogórę, Islandię, Norwegię, Serbię, i Szwajcarię.

Tradycyjny System Zielonej Karty (nieoparty na domniemanym pokryciu ubezpieczeniowym) Tradycyjny System Zielonej Karty opiera się na Certyfikatach Zielonej Karty. Są to Międzynarodowe Certyfikaty Ubezpieczeniowe będące dowodem, że jego posiadacz objęty jest komunikacyjnym ubezpieczeniem OC zgodnie z prawem ubezpieczeniowym obowiązującym w kraju odwiedzanym, a należącym do Systemu Zielonej Karty.

Tradycyjny System Zielonej Karty (nieoparty na domniemanym pokryciu ubezpieczeniowym) W tym przypadku odpowiedzialność Biura Narodowego jest ograniczona wyłącznie do sytuacji, w których sprawca wypadku legitymował się certyfikatem „Zielonej Karty”, wystawionym przez ubezpieczyciela – członkiem danego biura. Zasadniczo brak ważnej w chwili wypadku Zielonej Karty oznacza brak odpowiedzialności Biura Narodowego. Stosowne klauzule określają jednak zasady i maksymalny termin na udzielenie odpowiedzi, co do pokrycia ubezpieczeniowego oraz precyzują zasady odpowiedzialności Biura za fałszywe, nieautoryzowane lub nielegalnie zmienione Zielone Karty.

Przykład praktyczny: Pani Marzena wybrała się samochodem na wakacje do Włoch. Zapomniała kupić Zielonej Karty, czyli odpowiednika polskiego ubezpieczenia OC. Czy Pani Marzena poniesie konsekwencje z powodu braku dokumentu? ODP: Nie, gdyż zarówno Włochy, jak i wszystkie kraje, przez które przebiega droga do celu należą do porozumienia wielostronnego, co oznacza, że w razie kontroli Pani Marzena będzie musiała przedstawić posiadane ubezpieczenie OC.

Tradycyjny System Zielonej Karty (nieoparty na domniemanym pokryciu ubezpieczeniowym) Tradycyjny System ZK dotyczy krajów, których biura narodowe nie są sygnatariuszami PW, tylko umów dwustronnych między biurami. Przez odpowiednie władze tych państw jest on uznawany za ważny bez dodatkowych formalności i opłat. Minimalny okres na jaki wystawiany jest certyfikat Zielonej Karty to 15 dni.

Zielona Karta nie chroni w pełni ! Należy pamiętać, że Certyfikat Zielonej Karty jest odpowiednikiem OC. Znaczy to tyle, że chroni ona jedynie osobę poszkodowaną przez sprawcę wypadku. Sprawca nie może liczyć ani na odszkodowanie, ani pomoc drogową. Dlatego, zanim wyruszymy na podbój innych krajów należy zakupić AC i assistance z rozszerzeniem na Europę.

System IV Dyrektywy

Czym jest System Czwartej Dyrektywy? Należy do szeregu dyrektyw, które kształtują w państwach UE jednolity model systemu obowiązkowych ubezpieczeń odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych. Znajduje zastosowanie do wypadków samochodowych, które wydarzyły się w państwie członkowskim innym niż państwo zamieszkania poszkodowanego. Ma również zastosowanie w przypadku wypadków, które miały miejsce w państwie trzecim. Warunek: Biuro Narodowe tego państwa należy do Systemu ZK, poszkodowany ma miejsce zamieszkania w państwie członkowskim.

W jakim celu została stworzona? System IV Dyrektywy został stworzony w celu umożliwienia osobie poszkodowanej prowadzenia postępowania likwidacyjnego we własnym kraju, we własnym języku. Trudności spowodowane koniecznością zgłaszania roszczeń w języku obcym, według obcej procedury, przy uwzględnieniu obcego systemu prawnego odstraszały wielu poszkodowanych od podjęcia kroków celem uzyskania odszkodowania. *ułatwienia dla poszkodowanych , *gwarancja równego systemu obsługi we wszystkich krajach członkowskich

Komu System IV Dyrektywy przynosi korzyść? Dyrektywa służy ofiarom wypadków, które miały miejsce na terytorium państwa członkowskiego UE, innego niż miejsce zamieszkania poszkodowanego lub na obszarze innego państwa należącego do Systemu Zielonej Karty.

Osiągnięcie celu następuje dzięki następującym regulacjom: Rozwiązania prawne i organizacyjne: Actio directa, Centrum informacyjne, Reprezentant do spraw roszczeń, Organ odszkodowawczy, Jednolite terminy realizacji roszczeń, Sankcja na wypadek niespełnienia norm dyrektywy, Powiązania systemów ubezpieczeniowych. Actio Directa – możliwość bezpośredniego dochodzenia odszkodowania od ubezpieczyciela sprawcy wypadku. Nie we wszystkich jednak krajach wprowadzono tą zasadę jako obowiązującą w prawie wewnętrznym (Wielka Brytania oraz Irlandia).. Powodują utrudnienia w terminowym uzyskaniu świadczenia. Centrum Informacyjne – zadaniem jest gromadzenie i udostępnianie danych obejmujących : *zarejestrowanych w danym kraju pojazdów mechanicznych, *polis ubezpieczeniowych w zakresie obowiązkowego ubezpieczenia krajowego OC posiadacza pojazdu mechanicznego, *wystawionych certyfikatów ZK oraz ubezpieczeń granicznych *pojazdów zwolnionych z obowiązku zawarcia OC posiadacza pojazdu mechanicznego *wykaz zakładów prowadzących ubezpieczenia OC *listę reprezentantów do spraw roszczeń każdego zakładu ubezpieczeń w każdym z krajów członkowskich

Reprezentant do spraw roszczeń Organ Odszkodo-wawczy Centrum Informacyjne Actio Directa Reprezentant do spraw roszczeń Organ Odszkodo-wawczy Gromadzenie i udostępnianie poszkodowanym informacji odnośnie reprezentantów do spraw roszczeń poszczególnych zakładów ubezpieczeń Możliwość bezpośredniego dochodzenia odszkodowania od ubezpieczyciela sprawcy wypadku Pomocny w przypadku zwłoki lub bierności w rozpatrywaniu roszczeń przez zakład ubezpieczeń lub jego reprezentanta. Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny PBUK Polskie Biuro Ubezpieczycieli Komunikacyjnych

Podstawowe cechy Systemu Zastosowanie w przypadku wypadków samochodowych w krajach innych niż miejsce zamieszkania poszkodowanego, W przypadku wypadków w krajach trzecich, Actio directa, Obowiązkowe powołanie Reprezentanta do spraw roszczeń, Obowiązkowe ustanowienie Organu Odszkodowawczego, Utworzenie Centrum Informacyjnego.

Terminy rozpatrywania roszczeń Wprowadzono jednolite terminy rozpatrywania roszczeń, aby zabezpieczyć prawa poszkodowanych: Trzy miesiące -> aby przedstawić poszkodowanemu uzasadnioną odpowiedź na zgłoszone przez niego roszczenia, Dwa miesiące -> od zawiadomienia przez Organ Odszkodowawczy o zgłoszeniu roszczeń na podjęcie stosownych czynności likwidacyjnych i przekazanie poszkodowanemu uzasadnionej odpowiedzi na zgłoszone przez niego roszczenia, których przekroczenie uprawnia poszkodowanego w pierwszym przypadku do zgłoszenia wniosku o rozpatrzenie sprawy przez organ odszkodowawczy, a w drugim- do arbitralnego zajęcia stanowiska w sprawie przez organ odszkodowawczy.

Systemem IV Dyrektywy, a Systemem ZK? System IV Dyrektywy jest nastawiony na sytuacje w której to poszkodowany opuszcza kraj swojego miejsca zamieszkania oraz ponosi szkodę za granicą. Sytuacja taka jest o wiele trudniejsza z powodu: Barier językowych, Nieznajomości obcego prawa, Nieznajomości procedur. System Zielonej Karty ogranicza się tylko do uzyskania świadczenia odszkodowawczego w przypadku wypadku w kraju miejsca zamieszkania poszkodowanego. System ZK zabezpiecza mozłiwości uzyskania świadczenia ubezpieczeniowego z tytułu wypadków komunikacyjnych przez osoby poszkodowane W KARAJU SWOJEGO MIEJSCA ZAMIESZKANIA , spowodowanych przez obcokrajowców. System IV Dyrektywy uwzględnia

System IV Dyrektywy to system unijny i aktualnie obejmuje obszar EOG i Szwajcarii (tzn. zdarzenia drogowe między pojazdami zarejestrowanymi lub osobami mającymi miejsce zamieszkania w jednym z państw członkowskich EOG lub Szwajcarii)

Przykład: zdarzenie drogowe Jeżeli nastąpi wypadek w Niemczech, to polski poszkodowany może wystąpić z roszczeniem odszkodowawczym wobec ubezpieczyciela komunikacyjnego odpowiedzialności cywilnej niemieckiego uczestnika wypadku w ramach IV Dyrektywy Komunikacyjnej: bezpośrednio u ubezpieczyciela OC w Niemczech lub w Polsce, u mającego siedzibę w Polsce reprezentanta do spraw roszczeń niemieckiego ubezpieczyciela.

Dziękujemy za uwagę!