„Prawa Ceteris Paribus i socjo-ekonomiczne mechanizmy” Nancy Cartwright Przygotowali: Radosław Kotkowski, Adam Pietrzak

Ceteris paribus - definicja „wszystko inne takie samo” (łac.) To świadome odrzucenie, w celu uproszczenia rozumowania, możliwości zajścia pewnych wydarzeń lub warunków, mogących zaburzyć związek między przesłanką a wnioskiem.

Prawa fizyczne a ekonomiczne Prawa ekonomiczne zwykle są obarczone założeniem ceteris paribus. Prawa fizyczne są uniwersalne i bezwarunkowe.

Problem ceteris paribus? „Warunkowość” w formułowanych prawach utrudnia rozróżnianie regularności wynikającej z natury badanego zjawiska od przypadkowej powtarzalności opartej o rachunek prawdopodobieństwa.

Regularność wg empirystów Fakty, na które powołujemy się w formułowanych prawach, powinny być mierzalne i obserwowalne. Tylko równania i rozkłady prawdopodobieństwa mierzalnych wielkości mogą tworzyć paradygmaty praw natury.

Ceteris paribus a prawa natury W ekonomii większość badanych wielkości ma charakter jakościowy, trudno je mierzyć i obserwować. Uniemożliwia to wyłonienie konkretnych cech warunkujących prawo.

Cel nauki Badanie „natury rzeczy”, czyli poznawanie cech i właściwości obiektów oraz okoliczności, w jakich te obiekty zachowują się przewidywalnie. Trwałe powiązania pomiędzy wielkościami są wtórne. To konsekwencja powtarzalnych interakcji czynników o stałym charakterze (nazywanych mechanizmami), angażowanych we „właściwy sposób” i „we właściwym otoczeniu”.

Podstawa teorii ekonomicznych Informacja o charakterystycznych zachowaniach komponentów oraz wiedza jak wykorzystać je łącznie.

Problem regularności w naukach ekonomicznych Regularność jest rzadka. Ekonomia to mieszanka wielu czynników o różnych zachowaniach w różnych środowiskach. Brak stałości i powtarzalności. Dlatego ekonomia nie może być nauką indukcyjną.

Problem regularności w naukach ekonomicznych Krótkotrwałość stabilnych układów nie pozwala na badanie regularności oddziaływań poszczególnych komponentów między sobą. Nawet gdyby udało się wychwycić jakąś pozorną zależność, to jej użyteczność okazałaby się niewielka. Przykład takiej zależności: pedał gazu --> prędkość samochodu. Zauważamy interakcję, ale nic nam to nie mówi o budowie samochodu i silnika.

Przykład mnożnika kreacji pieniądza M=(1+cu/re+cu)*H Zbyt łatwo przyjąć za regułę zjawisko opisane wzorem. Nie zawsze musi ono być powtarzalne, a tym samym wynik całego mechanizmu uzależniony jest od okoliczności. Wzór raczej opisuje socjo-ekonomiczny mechanizm, który w wykazuje pewną powtarzalność w określonych warunkach.

Przykład mnożnika kreacji pieniądza Ukryty warunek ceteris paribus. Naznacza cały model opisany wzorem i gwarantuje powtarzalne zmiany zasobów pieniądza.