Sztuka starożytnej Mezopotamii

Informacje wstępne Mezopotamia gr. Mezopotamos- międzyrzecze nazwa od II w. p.n.e. Kraina położona pomiędzy rzekami Tygrysem i Eufratem Tereny bogate w surowce naturalne (rudy metalu, kamień) Udoskonalenie narzędzi rolniczych- radło pług Opracowanie systemu irygacyjnego- niewielka ilość opadów Pismo obrazkowe- z niego zrodziło się pismo klinowe- Sumerowie; ten rodzaj pisma zapożyczyły wszystkie ludy Mezopotamii

Ośrodki kulturowe: MEZOPOTAMIA POŁUDNIOWA- starszy ośrodek zdominowany przez Sumerów; najważniejsze ośrodki miejskie: Ur, Uruk, Larsa, Lagasz, Nipur, Kisz, Babilon MEZOPOTAMIA PÓŁNOCNA- teren zdominowany przez Asyryjczyków; najważniejsze ośrodki: Aszur, Nirmut, Niniwa

Sumerowie- Mezopotamia południowa Miasta- niezależne ośrodki wiodące ze sobą walki Rządy kapłanów – teokracja Naturalne źródło asfaltu Architektura mieszkalna: typu wielskiego z trzciny, pałacowa z centralnym niezadaszonym dziedzińcem najważniejsza część miasta: świątynie, archiwa, pałac, magazyny Zabudowa żywiołowa , chaotyczna, brak kanalizacji, miasta otoczone murem

Rzeźba STELA SĘPÓW stela Eannatum- władcy Lagasz Pomnik upamiętniający zwycięstwo o charakterze propagandowym Ukazanie postaci wodza za którym kroczy wojsko p ciałach wrogów, Poniżej scena walki Hieratyczne przedstawianie władcy, podobnie jak w Egipcie.

Waza z Uruk

Sztandar z Ur (2900-2334 p.n.e.)  znaleziony w południowej Mezopotamii w jednym z Grobowców królewskich z Ur drewniana skrzynia o nieznanej funkcji (prawdopodobnie służyła jako pudło rezonansowe harfy).  Mozaika z muszli i lazuryt  Po jednej stronie przedmiotu przedstawione zostało życie ludności w czasie pokoju- przygotowania do uczty w trzech pasach kompozycji. Po drugiej stronie czas wojny- rydwany z oszczepnikami, wojowników, pokonanych jeńców

Głowa Sargona I lub Namir- Sina Materiał- brąz Włosy splecione w duży kok oplatający głowę Przepaska, diadem Portret syntetyczny- władca w pełni sił Brwi, duże oczy- cecha wschodnia

ZIGGURAT Z UR

ZIGGURAT wieża świątynna o zmniejszających się schodkowo kolejnych tarasach. Rdzeń zigguratu wznoszono z suszonych cegieł, natomiast ściany zewnętrzne tarasów wykonywano z cegieł wypalanych Z tarasu na taras prowadziły pochylnie (rampy) lub schody. Budowlę zwieńczała świątynia lub kaplica będąca mieszkaniem bóstwa  U stóp wieży wznosiła się kolejna świątynia, w której stał posąg kultowy i odprawiano codzienne rytuały inspiracją do budowy zigguratów była wiara, że bogowie zamieszkują szczyty gór

Gudea z Lagasz Ok. 30 wizerunków kapłana- pokojowe przedstawienie w geście modlitewnym siedzący lub stojący Cylindryczna forma, szerokie ramiona nienaturalne stopy, statyka

Stela z kodeksem Hammurabiego 2 metrowa z bazaltu Spis praw Scena figuralna: król przed bogiem Szamasz

Głowa Hammurabiego Nurt pesymistyczny: smutny, stary, wychudzony

ESAGILA, okres nowego pastwa 625-539 Religijna dzielnica miasta Babilon Ziggurat ( wieża Babel) dedykowany Mardukowi Świątynia Marduka Aleja procesyjna do bramy Isztar

Brama Isztar brama w Babilonie, wzniesiona za panowania króla Nabuchodonozora II i poświęcona była bogini Isztar. Była ona północną bramą miasta, otwierającą tzw. drogę procesyjną, która ciągnęła się aż do E- sagili świątyni boga Marduka Brama Isztar oblicowana była glazurowaną cegłą w kolorze niebieskim

Brama Isztar wyobrażenia 575 zwierząt, które symbolizowały poszczególne bóstwa: -węże- smoki –Marduka, byki – Adada i lwy –Isztar Obecnie zrekonstruowana, prawdziwa Brama Isztar znajduje się w Muzeum Pergamońskim w Berlinie WbIraku natomiast wykonano jej replikę, będącą tam dużą atrakcją turystyczną Babilonu

Mezopotamia północna Asyria Państwo oparte na sile militarnej Wyprawy na odległe tereny- Palestyna , Egipt Sztuka- ukazywanie najważniejszych postaci Architektura kamienna Fortyfikacje, twierdze

Dur Szarrukin Dur-Szarrukin (akad.. Dūr- Šarrukīn, tłum. „Twierdza Sargona”) – starożytne miasto, będące stolicą państwa asyryjskiego w czasie panowania Sargona II (722-705 p.n.e.) 2 bramy obronne, pałac, cytadele, świątynia, ziggurat 7 platform, skarbiec, archiwum

Dur Szarrukin Mury zwieńczone blankami 4- boczne ściany kamienne z wieżami i mostami zwodzonymi Bramy z rzeźbami LAMASSU- opiekuńczy demon, męska głowa, ciało uskrzydlonego byka

Lamassu

Ortostaty czworoboczne płyty, często z alabastru, służące do wykładania dolnych części ścian i zdobienia ich (w miejsce dekoracji malowanej spotykanej w sztuce innych narodów zamieszkujących Mezopotamię). Płyty pokryte zostały bogatym, starannie wykonanym reliefem o tematyce wojennej, czasem są to sceny z polowań, kultowe lub dworskie.  Umierająca lwica Odpoczynek pod pnączem winoroścli

Uskrzydlona postać- geniusz Sargon II z dygnitarzem