Otyłość-charakterystyka i profilaktyka Kamil Pełka kl 3G

Otyłość jest stanem, w którym nadmierna ilość tłuszczu gromadzącego się w postaci tkanki tłuszczowej wpływa niekorzystnie na stan zdrowia. U dorosłych, o otyłości mówimy, gdy wskaźnik masy ciała (BMI – ang. Body Mass Index przekracza 30 (kg/m2). Otyłość jest jednym z najbardziej widocznych, a zarazem, jak do tej pory, najbardziej lekceważonych problemów zdrowotnych.

Rodzaje otyłości: -Otyłość uogólniona – tkanka tłuszczowa rozmieszczona jest równomiernie w obrębie całego ciała. Ten rodzaj otyłości występuje zazwyczaj u osób, u których problemy z utrzymaniem wagi rozpoczęły się już w dzieciństwie. -Otyłość brzuszna – typ jabłko – wiąże się z większym ryzykiem występowania chorób towarzyszących. Nadciśnienie tętnicze, cukrzyca czy choroba wieńcowa wcale tu nie dziwią. Ten typ otyłości częściej spotykany jest u mężczyzn. -Otyłość pośladkowo-udowa – typ gruszka – ten rodzaj otyłości dotyczy przede wszystkim kobiet. Ich ramiona i talia są raczej szczupłe, a kłopotliwą nadwagę można zaobserwować od pasa w dół.

Typy otyłości: Otyłość pierwotna-czynniki wywołujące: -genetyczne(dziedziczone od rodziny,niezależne od woli) -biologiczne - nasze odżywianie się reguluje ośrodkowy układ nerwowy.Jego zaburzenia mogą mieć wpływ na to, co jemy i jak dużo pokarmów spożywamy. -styl życia-bardzo ważny czynnik(brak ruchu,złe odżywianie) -psychologiczne(traktowanie jedzenia jako ucieczki od stresów,trudów) Otyłość wtórna-czynniki wywołujące: -Choroby uwarunkowane genetycznie – zespół Downa, chorobę Dercuma, zespół Padera-Williego -Endokrynopatie – niedobór hormonów wzrostu, zespół przekwitania, niedoczynność przytarczyc, niedoczynność tarczycy, hipogonadyzm -Leki – przeciwcukrzycowe, przeciwdepresyjne, neuroleptyki, steroidy i glikokortykosteroidy, estrogeny, progesteron.

Rozpoznanie choroby: Najczęściej występuje otyłość prosta. Jest ona efektem dodatniego bilansu energetycznego. Kiedy spożywamy nadmierną ilość pokarmów i dodatkowo prowadzimy bierny tryb życia, energia dostarczana do organizmu w nadmiarze nie jest wykorzystywana, lecz kumuluje się. Inne czynniki służące do rozpoznania: -masę ciała -wskaźnik WHR (ang. waist to hip ratio) – jest to wskaźnik talia – biodro. W celu określenia rozmieszczenia tłuszczu, aby dowiedzieć się, jaki masz typ otyłości, należy zmierzyć obwód talii i bioder (w centymetrach). Obwód talii mierzy się w połowie odległości między dolnym brzegiem żeber a górnym grzebieniem kości biodrowej. Najszerszy obwód bioder występuje na wysokości krętarza większego kości udowej. Następnie określa się stosunek obwodu talii do bioder – jest to właśnie wskaźnik WHR. -obwód talii.

Przeciwdziałanie: -Stosowanie odpowiednio zbilansowanej diety. -Odpowiednia aktywność fizyczna(zasada-3 razy w tygodniu,30 minut,130 tętno) -Unikanie wszelkich pustych kalorii(chipsy,napoje gazowane) -Spożywanie produktów z błonnikiem -Dbać o urozmaiconą dietę bogatą w składniki odżywcze,minerały,witaminy,kwasy tłuszczowe) -Odstawienie używek.

BMI = ciężar masy ciała/wzrost2 Obliczanie BMI BMI = ciężar masy ciała/wzrost2

KLASYFIKACJA OTYŁOŚĆI WG BMI: BMI(kg/m2) Ryzyko chorób towarzyszących Niedowaga <18,50 niskie-ryzyko innych chorób Norma 18,50-24,99 średnie Nadwaga >25 Otyłość wstępna 25-29,99 podwyższone Otyłość I stopnia 30-34,99 Otyłość II stopnia 35-39,99 wysokie Otyłość III stopnia >40 bardzo wysokie

Wysoki wskaźnik BMI Chociaż ogólnie przyjmuje się, że osoby z BMI ≥ 30 mają nadmiernie rozbudowaną tkankę tłuszczową, należy pamiętać, że w niektórych przypadkach nie można polegać wyłącznie na wartości tego wskaźnika. Przyczyna tkwi w tym, iż BMI nie rozróżnia między masą ciała związaną z zawartością tłuszczu a wagą wynikającą z obecności tkanki mięśniowej i wody. Na przykład ktoś muskularny, o dużej wadze (np. ciężarowcy), albo też chory z obrzękiem mogą mieć BMI powyżej 30, ale wcale nie wykazywać nadmiaru tkanki tłuszczowej. Rzeczą trudną, a nieraz wręcz niemożliwą, jest też zmierzenie i/lub zważenie osoby, która nie może stanąć prawidłowo na nogach albo jest przykuta do łóżka. Klasyfikacja przyjęta w oparciu o BMI nie powinna być stosowana u dzieci, ze względu na różnice wynikające z płci, wieku i szybkości wzrostu.

Epidemia otyłości W wielu krajach (np. w USA i gdzieniegdzie w Europie) otyłość uznana została za poważny problem społeczny. W innych regionach świata (np. w niektórych krajach Ameryki Południowej i Azji) jeszcze do niedawna problem otyłości praktycznie nie istniał. W okresie ostatnich 20 lat wzrost liczby osób otyłych zanotowano we wszystkich krajach świata. W niektórych wzrost ten był gwałtowny, w innych problem otyłości pojawił się po raz pierwszy. Otyłość nie jest już chorobą występującą jedynie w krajach bardziej rozwiniętych, zamożnych. Teraz jest to problem ogólnoświatowy, dotyczący wszystkich grup wiekowych i społeczno-ekonomicznych. Dlatego też „epidemia” otyłości nazwana została przez WHO „Światowa otyłością”. Z danych szacunkowych wynika, że w 1995 r. liczba otyłych osób dorosłych sięgała 200 mln, a liczba dzieci poniżej lat 5 wykazujących nadwagę wynosiła 18 mln. W 2000 r. już ponad 300 mln dorosłych zaklasyfikowanych zostało jako osoby otyłe – 132 mln w krajach rozwiniętych i 170 mln w innych regionach świata.

Koniec. Kamil Pełka,klasa 3G