1

2

Zmiany zaludnienia świata na przestrzeni wieków 3

Zmiana ludności świata wg kontynentów 4

Przyrost naturalny Jest to różnica między liczbą urodzeń a liczbą zgonów w badanym okresie na określonym terytorium. Liczba urodzeń żywych na 1000 mieszkańców to współczynnik urodzeń. Liczba zgonów na 1000 mieszkańców to współczynnik zgonów. Współczynnik przyrostu naturalnego, obliczany jest w odniesieniu do liczby mieszkańców i podawany jest w promilach (‰) lub w procentach (%). 5

Wielkość przyrostu naturalnego w państwach świata 6

Zróżnicowanie przyrostu naturalnego na świecie 7

Rosa i Krystian mają pięcioro dzieci. Rodzina afrykańska wielodzietna 8 Rosa i Krystian mają pięcioro dzieci.

Rodzina europejska 9 Młode rodziny z jednym dzieckiem.

Dzietność 10

Zmiany dzietności 11

Wysoki przyrost naturalny przyczyny Przyczyny wysokiego przyrostu naturalnego w krajach rozwijających się: wysoki współczynnik dzietności, tj. duża liczba dzieci rodzonych przez kobietę duża liczba kobiet w wieku rozrodczym wielodzietny model rodziny, podtrzymywany tradycją i religią (dzieci jako siła robocza) małe znaczenie środków antykoncepcyjnych, aborcji, świadomego planowania rodziny, niski poziom wykształcenia rozwój medycyny, higieny społecznej, szczepień ochronnych ograniczających epidemie zmniejszenie umieralności niemowląt i wydłużenie życia poprzez wzrost produkcji żywności, umożliwiający w niektórych regionach świata poprawę wyżywienia 12

Ujemny przyrost naturalny przyczyny Przyczyny niskiego (ujemnego) przyrostu naturalnego w krajach wysoko rozwiniętych: mały współczynnik dzietności – przyjęty powszechnie model małej rodziny lub rodziny bezdzietnej spadek urodzeń w wyniku starzenia się społeczeństwa (zmniejszanie się liczby kobiet w wieku rozrodczym) powszechność metod planowania rodziny osłabienie trwałości małżeństwa i wzrost liczby rozwodów, wydłużanie się okresu nauki zmniejszanie się liczby zawieranych małżeństw opóźnianie zawierania małżeństw chęć zapewnienia potomstwu dobrego startu życiowego konsumpcyjny styl życia 13

Długość trwania życia średnia 14

Fazy rozwoju demograficznego 15

Fazy rozwoju charakterystyka   Faza I Faza II Faza III Faza IV Faza V Cechy przyrostu naturalnego Duża liczba urodzeń i zgonów, przyrost naturalny niewielki bliski zeru Spadek liczby zgonów przy nadal wysokim poziomie urodzeń, duży przyrost naturalny Obniżanie się liczby zgonów, szybki spadek urodzeń, duży ale malejący przyrost naturalny Niski poziom zgonów i urodzeń, mały przyrost naturalny Liczba urodzeń mniejsza niż liczba zgonów, ujemne wartości przyrostu naturalnego Współczynnik dzietności (liczba dzieci /1 kobietę) 6 dzieci 4,5 - 6 dzieci 3 - 4,5 dzieci poniżej 3 dzieci poniżej 1,8 dzieci Przeciętna długość trwania życia nie przekracza 45 lat 45 – 65 lat 55-65 lat przekracza 75 lat powyżej 75 lat 16

Współzależność przejścia demograficznego i epidemiologicznego 17

Główne przyczyny zgonów Fazy przejścia epidemiologicznego   Faza I Faza II Faza III Faza IV Faza V Nazwa fazy Faza plag Faza chorób zakaźnych i pasożytniczych Faza chorób zwyrodnieniowych Faza opóźnionych chorób zwyrodnieniowych Faza wyłaniających się chorób zakaźnych Główne przyczyny zgonów Epidemie dżumy, cholery, ospy Choroby zakaźne, pasożytnicze i infekcje, wygasanie pandemii chorób zakaźnych Choroby układu krążenia, choroby nowotworowe Choroby związane z wiekiem podeszłym – Parkinson, Alzheimer Choroby cywilizacyjne, oraz nawracające choroby zakaźne np.: cholera, polio, malaria. Nowe choroby: Ebola, HIV, AIDS 18

Skutki przejścia demograficznego i epidemiologicznego eksplozja demograficzna w krajach rozwijających się w strukturze wieku w krajach rozwijających się dominuje ludność w wieku przedprodukcyjnym starzenie się społeczeństwa w krajach wysoko rozwiniętych gospodarczo, społeczeństwa starzeją się, co oznacza, że udział dzieci w całej populacji zmniejsza się, udział zaś ludzi starych wielokrotnie rośnie 19

Przyczyny i skutki eksplozji demograficznej ograniczenie śmiertelności wynikające z postępu w medycynie poprawa warunków higieniczno-sanitarnych wzrost poziomu życia. Skutki: ograniczenie dostępu do edukacji dla dzieci zbyta mała liczba miejsc pracy (wzrost bezrobocia) ograniczony dostęp do pożywienia i wody. 20

Przyczyny i skutki regresu demograficznego ograniczenie liczby urodzeń wynikające ze zmiany modelu rodziny wzrost znaczenia antykoncepcji konsumpcyjny styl życia osłabienie znaczenia rodziny . Skutki: starzenie się społeczeństwa i mniejszy przyrost naturalny zmniejszenie liczby rąk do pracy większe wydatki z budżetu państwa na emerytury. 21

Piramida wieku krajów rozwijających 22

Piramida wieku krajów wysoko rozwiniętych 23

24

25