Formy organizacyjno prawne przedsiębiorstw

Na rynku funkcjonuje wiele różnych firm handlowych Na rynku funkcjonuje wiele różnych firm handlowych. Różnią się one między sobą: formą prawną, przedmiotem, zakresem działania, wielkością i charakterem organizacyjnym. Biorąc pod uwagę formę prawną przedsiębiorstw wyróżnić można: przedsiębiorstwa jednoosobowe, spółki, spółdzielnie oraz przedsiębiorstwa państwowe

Spółka związek dwóch lub więcej osób, które działają dla wspólnego celu. Wspólnicy łączą posiadane środki, a to pozwala im na prowadzenie działalności na większą skalę niż w przedsiębiorstwie jednoosobowym. Funkcjonowanie spółek regulują określone przepisy prawa. W grupie spółek wyróżnia się spółkę cywilną i spółki handlowe do których zalicza się: spółkę jawną, spółkę partnerską, spółkę komandy­tową, spółkę komandytowo-akcyjna, spółkę z ograniczoną odpowiedzia­lnością oraz spółkę akcyjną.

Osoba fizyczna To każdy człowiek. Warunkiem prowadzenia przez osobę fizyczną działalności jest posiadanie pełnej zdolności do czynności prawnych. Pełną zdolność do czynności prawnych posiadają osoby pełnoletnie, o ile nie zostały ubezwłasnowolnione. Osoby te samodzielnie kształtują swoje prawa i obowiązki wynikające z działań prawnych. Na przykład zawarcie umowy sprzedaży powoduje, że zarówno kupujący, jak i sprzedający nabywają prawa (otrzymanie rzeczy, uzyskanie zapłaty) i zaciąganie zobowiązania (obowiązek wydania rzeczy, obowiązek zapłaty).

Osoba prawna To podmiot, który samodzielnie dysponuje swoim majątkiem i ponosi pełną odpowiedzialność majątkową za swoje decyzje. Osoba prawna jest więc samodzielnym podmiotem, który na skutek podejmowanych działań nabywa prawa i obowiązki. Przy czym właściciel majątku, jak i nabywca praw i obowiązków jest osobą prawną, czyli np. spółdzielnia czy spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, a nie członkowie spółdzielni czy udziałowcy spółki.

Osobowość prawna jest zdolnością przedsiębiorstwa do podejmowania w swoim imieniu takich działań prawnych, jak: zawieranie umów, zaciąganie zobowiązań, występowanie przed sądem jako strona oraz innych działań niezbędnych do prowadzenia działalności gospodarczej.

Przedsiębiorstwo jednoosobowe Dysponujący kapitałem przedsiębiorca skłonny jest do poniesienia ryzyka, podejmuje działalność gospodarczą w zakresie handlu, która w przyszłości ma mu zapewnić zysk. Warunkiem rozpoczęcia takiej działalności jest uzyskanie wpisu do rejestru przedsiębiorstw w Krajowym Rejestrze Sądowym. Tego rodzaju przedsiębiorstwa to w Polsce w większości przedsiębiorstwa jednosklepowe. Problemy związane z funkcjonowaniem takiej działalności rozwiązuje sam właściciel, on też często sam wykonuje wszystkie niezbędne czynności, choć może zatrudniać pracowników.

Spółka cvwilna Powstaje po zawarciu umowy między wspólnikami. Wspólnikami mogą być osoby fizyczne i osoby prawne. Wspólnicy zobowiązują się do osiągnięcia wspólnego celu, którym może być zarówno jednorazowa czynność, jak i działalność gospodarcza o charakterze ciągłym. Zawsze w umowie przewiduje się podział korzyści materialnych, jakie odniosą wszyscy wspólnicy (nie koniecznie w takim samym stopniu). Jednak żaden ze wspólników nie może być pominięty przy podziale zysków. Umowa tej spółki powinna mieć charakter pisemny. Spółka ta nie posiada osobowości prawnej, dlatego majątek spółki jest wspólną własnością wszystkich wspólników. Odpowiadają oni za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem. Po przekroczeniu przez spółkę cywilną w dwóch kolejnych latach sprzedaży netto (bez podatku od towarów i usług) w wysokości 400 000 Euro, wspólnicy spółki cywilnej mają obowiązek przekształcenia jej w spółkę jawną.

Spółka jawna Nie posiada osobowości prawnej . Wspólnicy odpowiadają całym swoim majątkiem. W nazwie spółki muszą być wymienione nazwiska wspólników, a także słowa spółka jawna. Umowa spółki określa wysokość wkładu wspólników. Wkład ten może mieć charakter pieniężny lub niepieniężny . Wkładem może być wykonywanie pracy na rzecz spółki. Nie można powierzyć prowadzenia spraw spółki osobie nie będącej wspólnikiem

Spółka komandytowa Jest najmniej rozpowszechnioną formą spółki działających w Polsce. Najważniejszą cechą spółki jest to, że za zobowiązania spółki wobec jej wierzycieli odpowiada przynajmniej jeden wspólnik całym swoim majątkiem osobistym, a inni-wspólnicy tylko do wysokości wniesionego wkładu. W nazwie prócz nazwisk współwłaścicieli musi znalezć się dopisek spółka komandytowa. Wspólnicy zawierają umowę która musi mieć charakter aktu notarialnego.

Spółka komandytowo akcyjna Za zobowiązania tej spółki odpowiada bez ograniczenia co najmniej jeden wspólnik (komplementariusz), a co najmniej jeden wspólnik jest akcjonariuszem i nie odpowiada za zobowiązania spółki. Kapitał zakładowy spółki powinien wynosić co najmniej 50 000 zł. Do powstania spółki tego rodzaju niezbędne jest sporządzenie statutu spółki, który sporządzony powinien być w formie aktu notarialnego. Spółkę reprezentują komplementariusze, których z mocy statutu lub prawomocnego orzeczenia sądu nie pozbawiono prawa reprezentowania spółki. Akcjonariusz może reprezentować spółkę jedynie jako pełnomocnik. W spółce tej można ustanowić rade nadzorczą. Jeżeli liczba akcjonariuszy przekracza 25 osób ustanowienie rady nadzorczej jest obowiązkowe. Członków rady nadzorczej powołuje i odwołuje walne zgromadzenie. Rada nadzorcza sprawuje stały nadzór nad działalnością spółki we wszystkich dziedzinach jej działalności.

Spółka z ograniczona odpowiedzialnościa Tworzona jest w każdym prawnie dozwolonym celu, nie tylko gospodarczym-przez jedną lub więcej osób. Zawiązanie spółki następuje w pięciu etapach.

ETAP 1: Wspólnicy zobowiązani są sporządzić umowę w formie aktu notarialnego. Umowa ta określa z reguły: nazwę z dodatkiem spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, siedzibę, przedmiot działania, czas trwania spółki, wysokość kapitału zakładowego i rozstrzygnięcie czy wspólnik może mieć jeden czy większą liczbę udziałów, liczbę i wysokość udziałów poszczególnych wspólników

ETAP 2: Wspólnicy wnoszą do spółki kapitał zakładowy, który ma postać udziałów. Minimalny kapitał obecnie nie może być mniejszy niż 50 000 zł, a pojedynczy udział nie może być mniejszy niż 500 zł. Wspólnicy mogą wnieść swój udział do spółki w postaci niepieniężnej, taki udział nazywa się aportem i może nim być np. lokal sklepowy czy inne urządzenia sklepowe. W umowie umieścić należy osoby które wniosły aport, a także podać liczbę i wysokość udziałów przyznanych w zamian za to.

ETAP 3: Spółka musi powołać zarząd. Członkiem zarządu nie może być członek rady nadzorczej. Członkami zarządu mogą być osoby, które zajmują kierownicze stanowiska państwowe. Członek zarządu nie może bez zezwolenia spółki prowadzić spraw innego konkurencyjnego przedsiębiorstwa, nie może być też wspólnikiem innej spółki.

ETAP 4: Wybór organów nadzoru spółki. Organami tymi może być rada nadzorcza, komisja rewizyjna albo obie jednocześnie.

ETAP 5: Zarząd spółki musi zgłosić fakt powstania spółki do rejestru przedsiębiorstw. Zgłoszenie to powinno zawierać: nazwę, siedzibę, adres, przedmiot działalności, wysokość kapitału, imiona i nazwiska wspólników, adresy członków zarządu, rady nadzorczej i komisji rewizyjnej, czas trwania spółki.

Spółka akcyjna Kapitał tej spółki nie może być mniej szy niż 500 000 zł. Spółka ta składa się z akcji o tej samej wartości każda. Wartość minimalna akcji nie może być mniejsza niż 1 zł. Akcje mogą być imienne, tzn. wystawione na konkretne nazwisko lub np. okaziciela. Posiadacz akcji to akcjonariusz.

Spółdzielnia Jest samodzielnym i dobrowolnym zrzeszeniem członków. Spółdzielnia prowadzi działalność gospodarczą i działalność społeczno-wychowawczą, uwzględniając potrzeby członków. Spółdzielnia może być założona przez osoby fizyczne (nie mniej niż 10) lub osoby prawne (nie mniej nią 3)

Przedsiebiorstwo państwowe To samodzielna, samorządna i samofinansująca się jednostka organizacyjna, prowadząca działalność handlową. Przedsiębiorstwo to ponosi odpowiedzialność majątkową za swoją działalność. Spółdzielnia posiada osobowość prawną, którą uzyskuje po wpisaniu do rejestru. Prowadzony w Polsce proces prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych, polegający na przechodzeniu od własności państwowej do własności prywatnej, powoduje, że liczba państwowych przedsiębiorstw handlowych jest coraz mniejsza.

CHARAKTER ORGANIZACYJNY PRZEDSIĘBIORSTW

Małe przedsiębiorstwa zalicza się te które: - zatrudniały średnio mniej niż 50 pracowników, osiągnęły przychód nie większy niż 7 milionów Euro lub gdy suma majątku wykazanego w biznesie na koniec roku poprzedniego nIe przekroczyła 5 milionów Euro. do 9 pracowników

Średnie przedsiębiorstwa zalicza się te które: - zatrudniały średnio mniej niż 250 pracowników, osiągnęły przychód nie większy niż 40 milionów Euro lub gdy suma majątku wykazanego w biznesie na koniec roku poprzedniego nie przekroczyła 27 milionów Euro. od 9 do 49 pracowników

Duże przedsiębiorstwa zalicza się te które: - zatrudniały więcej niż 250 pracowników, osiągnęły przychód nie większy niż 40 milionów Euro lub gdy suma majątku wykazanego w biznesie na koniec roku poprzedniego przekroczyła 27 milionów Euro. powyżej 49 pracowników

Wspaniałe chwile na przedsiębiorczości zapewnił Robert Krawczak…