Wiosna Ludów – nazwa serii zrywów rewolucyjnych i narodowych, jakie miały miejsce w Europie w latach Ludem nazywa się tu społeczności rządzonych dążące do uzyskania udziału w rządach, warstwy społeczne dążące do polepszenia warunków bytowania i lud jako narodowość walcząca o spełnienie swoich aspiracji w różnej postaci: autonomii, niepodległości, lub zjednoczenia w ramach jednego państwa. W latach można więc wyróżnić trzy nurty: nurt rewolucji ustrojowej, nurt społeczny i nurt narodowy.
Wiosna Ludów objęła niemal całą Europę, z wyjątkiem Rosji, gdzie system mikołajowskim nie dopuszczał żadnych form oporu wobec władzy. Nie było też wystąpień w Wielkiej Brytanii, zaś na Półwyspie Iberyjskim doszło jedynie do wystąpień chłopskich. Ruchy rewolucyjne w danym o rewolucji europejskiej. Wielu aktywnych działaczy Wiosny Ludów działało na terenie różnych państw i porozumiewało się ze sobą. Wiosna Ludów na ziemiach polskichpaństwie oddziaływały na pozostałe i zachodziła reakcja łańcuchowa. Informacje o wystąpieniach rozchodziły się stosunkowo szybko, prowadząc do kolejnych powstań. Można w takim wypadku mówić
* dążenie do odzyskania niepodległości * żądanie wolności słowa, spolszczenia szkół i urzędów * dążenie do uwłaszczenia chłopów
* niezadowolenie społeczeństw z ustaleń kongresu wiedeńskiego * domaganie się władzy przez burżuazję w zachodniej Europie * żądanie zjednoczenia we Włoszech i Niemczech (kraje te były podzielone na wiele niezależnych państewek) * narody zamieszkujące cesarstwo austriackie dążyły do niepodległości * dążenie do uwłaszczenia chłopów * wysokie ceny żywności (spowodowane zarazą ziemniaczaną i nieurodzajem), głód
* podważenie autorytetu władców poprzez wymuszenie na nich reform politycznych (np. wprowadzenia konstytucji) * rozwinięcie się świadomości narodowej i umocniła wola walki o niepodległość * w niektórych krajach wzrosły wpływy burżuazji (głownie we Francji) * ze wsi zostały usunięte przeżytki średniowieczne (takie jak daniny) * wzrost znaczenia chłopstwa (poprzez np. całkowite uwłaszczenie chłopów w Niemczech i Austrii, likwidacje pańszczyzny, zaczęli oni brać udział w życiu politycznych, we Francji np. uzyskali prawa wyborcze)
Przyczyny wybuchu powstania w zaborze pruskim: · wpływ Wiosny Ludów w Europie Zachodniej · przygotowania Prus do wojny z Rosją, która sprzeciwiała się zjednoczeniu Niemiec · polityka germanizacyjna władz pruskich, antypolskie represje · większa świadomość narodowa uwłaszczonych chłopów Wiosna Ludów w Galicji: · 17 marca 1848 r. - w Krakowie utworzono Komitet Narodowy współpracujący z Mierosławskim · rząd austriacki obawiając się rewolucji wycofał wojska na Wawel, gdzie zbombardowano miasto i zmuszono do kapitulacji · podjęto walkę we Lwowie · jesienią 1848 r. władze austriackie opanowały sytuację w Galicji
Wiosna Ludów w Wielkopolsce: · 20 marca 1848 r. - utworzenie Komitetu Narodowego w Poznaniu, który uzyskał od Prus zgodę na mianowanie polskich urzędników i wprowadzenie języka polskiego jako urzędowego · doszło do działań zbrojnych pod dowództwem Ludwika Mierosławskiego · rząd pruski nie dotrzymał obietnicy i nakazał likwidację oraz wysłał wojska pruskie do stłumienia powstania polskiego w Wielkopolsce · przewaga wojsk pruskich doprowadziła do upadku powstania
ważne postaci: Ludwik Mierosławski - generał i pisarz polityczny, stanął na czele wojska polskiego w Wiośnie Ludów, również uczestnik walk we Włoszech (np. w walkach na Sycylii) i Niemczech oraz powstania listopadowego Józef Bem - najsłynniejszy ochotnik polski w powstaniu węgierskim podczas Wiosny Ludów, uczestnik również powstania listopadowego. Cieszył się szacunkiem żołnierzy, mówili o nim z czułością 'ojczulek Bem'. Ze względu na swoje zasługi został mianowany naczelnym wodzem armii węgierskiej, a jego postać jest obecnie symbolem przyjaźni polsko-węgierskiej. Wojciech Chrzanowski - dowodził armią Królestwa Sardynii w walkach o oswobodzenie północnych Włoch spod władzy austriackiej.