Miasto zwykłe i niezwykłe… Dolina Biebrzy… Goniądz Miasto zwykłe i niezwykłe… Dolina Biebrzy…

Goniądz Goniądz – miasto w woj. podlaskim, w powiecie monieckim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Goniądz, położone na skraju Kotliny Biebrzańskiej, nad Biebrzą. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. łomżyńskiego. Według danych z 30 czerwca 2012 miasto miało 1933 mieszkańców. Ośrodek rolniczy i usługowy dla rolnictwa; leży przy turystycznym szlaku wodnym Biebrzy łączącym jeziora Równiny Augustowskiej i Pojezierza Ełckiego z Narwią. Był miastem królewskim Korony Królestwa Polskiego.

Historia Goniądza W XIV w. gród, przedmiot sporów między Mazowszem a Litwą; XIV/XV w. włączony do Wielkiego Księstwa Litewskiego. W latach 1501-1506 Goniądz był własnością kniazia Michała Glińskiego. W 1569 włączony do Korony; prawa miejskie 1547; ośrodek rzemieślniczo-handlowy (port rzeczny); od 1795 w zaborze pruskim gdzie był siedzibą powiatu, od 1807 w zaborze rosyjskim; w końcu XIX w. połączenie kolejowe; w okresie okupacji Niem. 1941-1942 getto (ok. 1,3 tys. osób wywiezionych przez Niemców do Prostek. Grajewa); podczas działań wojennych (rok 1944) zniszczony w ok. 80%.

Synagoga w Goniądzu Kilka starych fotografii prezentujących synagogę: Synagoga w Goniądzu – nieistniejąca synagoga znajdująca się Goniądzu na wzgórzu, w centrum dawnej dzielnicy żydowskiej. Została zbudowana pod koniec XVIII wieku. Podczas II wojny światowej, w lipcu 1941 roku hitlerowcy dokonali jej spalenia. Po wojnie na miejscu synagogi wybudowano nowy budynek, w którym obecnie znajduje się Państwowy Młodzieżowy Ośrodek Wychowawczy. Murowany budynek synagogi wzniesiono na planie prostokąta. Wewnątrz synagoga miała skromne wyposażenie. Elementem sali głównej był bogato zdobiony Aron ha-kodesz. Kilka starych fotografii prezentujących synagogę:

Młodzieżowy ośrodek wychowawczy:  Młodzieżowy Ośrodek Wychowawczy „Promyk” im. Unii Europejskiej w Goniądzu został powołany w 1956 roku jako placówka resocjalizacyjna dla chłopców. Od roku 1986 roku przebywają w nim dziewczęta.  MOW jest instytucją oświatową, do której trafiają dziewczęta w wieku 13 –19 lat wyłącznie  na mocy postanowień sądowych przede wszystkim za demoralizację, w tym  nie realizowanie obowiązku szkolnego. Ośrodek jest jedyną tego typu placówką dla dziewcząt w regionie północno – wschodniej Polski, w której przebywają aktualnie  72 podopieczne z terenu województwa podlaskiego i województw ościennych. Ośrodek zapewnia całodobową, pełną opiekę specjalistyczną oraz edukację w szkole podstawowej, gimnazjum, a od 1 września 2012  także w liceum. Oferujemy również  wstępne przygotowanie do dalszej nauki i pracy. Prowadzimy  kursy z zakresu fryzjerstwa i gastronomii, a wychowanki mają możliwość uczestnictwa w praktykach w zakładach pracy.  Od 1 sierpnia 2012 Ośrodek, razem z Młodzieżowym Ośrodkiem Socjoterapii,  wchodzi w skład  Centrum Edukacji i Readaptacji Społecznej. Wychowanki obecnie mieszkają w dwóch budynkach:  przy placu 11 Listopada 37 (48 miejsc), gdzie mieszczą  się również szkoły  i administracja oraz nowym przy ulicy Różanej 2 (24 miejsca). MOS mieści się w budynku przy ul. Wojska Polskiego 9.

Mow Mieszczący się przy ulicy pl.11 Listopada 37

MOW Mieszczący się przy ulicy Różana 2

Mos mieszczący się przy ulicy Woj.Polskiego 9

A Teraz trochę historii i zdjęć Z Małego i Pięknego Goniądza ;)

Cmentarz goniądzki

Cmentarz żydowski Cmentarz żydowski w Goniądzu – kirkut znajduje się przy szosie z Goniądza do Downar w odległości ok 500 m na południe od cmentarza katolickiego. W czasie okupacji hitlerowskiej został zdewastowany. Znajduje się na nim około 20 macew. Ma powierzchnię 1,6 ha[2]. Zdjęcia z drogi na kirkut i cmentarzu żydowskiego :

Cmentarz żydowski

Droga na kirkut

Nagrobki żydowskie

Grób prawosławny na goniądzkim cmentarzu

Prawosławny krzyż

Cmentarz goniądzki

Nagrobki kowalskiej roboty na cokole kamiennym

Biebrzański park narodowy Biebrzański Park Narodowy – jeden z 23 parków narodowych Polski, utworzony w 1993roku. Największy park w Polsce o powierzchni 592,23 km ², położony na terenach Kotliny Biebrzańskiej w województwie podlaskim. Siedziba Parku znajduje się w Osowcu- Twierdzy, gmina Goniądz.

Położenie parku ZDJĘCIA Z BIEBRZAŃSKIEGO PARKU NARODOWEGO: Obejmuje dolinę Biebrzy począwszy od jej źródeł, a skończywszy na ujściu do Narwi. Niemal cały bieg rz. Biebrzy znajduje się na terenie parku (ok. 155 km). Ochronę tego terenu zapoczątkowano w latach międzywojennych, tworząc dwa rezerwaty: Czerwone Bagno(w zmienionych granicach istniejący do dziś) oraz Grzędy. W roku 1989 staraniem Towarzystwa Biebrzańskiego utworzono Biebrzański Park Krajobrazowy, obejmujący tereny basenów dolnego i środkowego. Cztery lata później park krajobrazowy przekształcono w park narodowy. W 1995 r. Biebrzański Park Narodowy wpisany został na listę wodno-błotnych obszarów chronionych Konwencją Ramsar . ZDJĘCIA Z BIEBRZAŃSKIEGO PARKU NARODOWEGO:

Symbol Biebrzańskiego parku narodowego

Batalion w parku

Rozlewiska biebrzy

Dolina biebrzy

Historia parafii w Goniądzu Parafia Goniądz powstała z fundacji Wielkiego Księcia Litewskiego Witolda przed rokiem 1430. Pierwsza świątynia nosiła tytuł Wniebowzięcia NMP, św. Jana Chrzciciela i św. Agnieszki. Kościół ten padł ofiarą zniszczeń w czasie potopu (1855-1660). W I połowie lat 60- tych XVII wieku został odbudowany.  W roku 1775 rozpoczęto budowę nowego, drewnianego kościoła. Fundatorami świątyni byli Bp. Przemyski Antoni Betański, tytularny proboszcz Goniądza i Izabela z Poniatowskich Branicka.  26 września 1921 roku kościół ten doszczętnie spłoną. Obecny Kościół został zbudowany w latach 1922-24 przez ówczesnego proboszcza Ks. Adama Abramowicza według projektu Oskara Sosnowskiego. Konsekrowany dnia 19.09.1924 roku przez Biskupa Wileńskiego Jerzego Matulewicza. Stolica Apostolska 10 października 1929 roku udziela indulgencji odwiedzającym kościół w dniu odpustu św. Antoniego Padewskiego. W czasie II wojny światowej 10 sierpnia 1944 roku zostały wysadzone przez Niemców dwie czołowe wieże oraz część ścian kościoła. Po wyzwoleniu świątynię odbudowano. W latach 1970-1972 trwały prace przy polichromii wewnątrz kościoła, prowadzone przez plastyków Teodora Szukałę i Henryka Kota z Poznania. W latach 1990-95 przeprowadzono remont dachu kościoła przykrywając go blachą miedzianą. 20.10.2002 roku świątynia została oświetlona z zewnątrz. Do parafii należy: Goniądz, Białosuknia, Dawidowizna, Doły, Jaski, Klewianka, Kosiorki, Krzecze, Łazy, Mirkienniki, Ołdaki, Piwowary, Pyzy, Smugorówka Goniądzka, Szafranki, Wójtostwo i Zyburty. 

Kościół parafialny Kościół pw. Wniebowzięcia NMP, św. Jana Chrzciciela i św. Agnieszki został odbudowany w I połowie lat 60. XVII wieku. W roku 1775 rozpoczęto budowę nowego, drewnianego kościoła, fundatorami świątyni byli bp. Przemyski Antoni Betański, tytularny proboszcz Goniądza i Izabela z Poniatowskich Branicka. 26 września 1921 roku kościół ten doszczętnie spłonął. Obecnie istniejący kościół w stylu neobaroku polskiego wybudował w latach 1922-24 ks. Adam Abramowicz wg projektu architekta prof. Politechniki Warszawskiej Oskara Sosnowskiego. W dniu 14 września 1924 r. konsekracji świątyni dokonał bp wileński Jerzy Matulewicz. W wyniku II wojny światowej miasto Goniądz i kościół w bardzo znacznym stopniu uległ zniszczeniu. W sierpniu 1944 roku wojska niemieckie wysadziły obie wieże kościoła. Pozostałe dotychczas ocalałe fragmenty murów uległy dalszemu zniszczeniu w trakcie walk o przełamanie umocnień frontowych na rzece Biebrza, które trwały do połowy stycznia 1945 r.

Kościół

Kapliczka świętego floriana Najwyższe wzniesienie Goniądza ozdobione jest niewielką kaplicą św. Floriana. Mimo swojej skromnej formy ten samotnie stojący obiekt sakralny, otoczony tak wielką, otwartą przestrzenią, wydaje się znacznie atrakcyjniejszy. Warto podejść do niego i rozejrzeć się wokół na malowniczą okolicę. Zdjęcia Kaplicy

Gminny ośrodek kultury Gminny Ośrodek Kultury został oddany do użytku w maju 1964 roku po 3 latach budowy w tzw. czynie społecznym z dużym udziałem mieszkańców Goniądza jako Miejski Dom Kultury. W skład MDK wchodził Klub "Ruch" z klubo-kawiarnią, kinem "Orion" które funkcjonowało do 1988 roku i z Miejską Biblioteką Publiczną. Obecnie w skład GOK wchodzi dom kultury, biblioteka publiczna z kawiarenką internetową "Ikonka" oraz klub abstynenta. Działalność ośrodka kultury skupia się na edukacji artystycznej dzieci młodzieży działających w wielu zespołach artystycznych ("Biebrza", "Mikroklimat", "Nadbiebrzańskie Nutki"). Dorośli mają możliwość rozwijania swych głosów w "Chórze znad Biebrzy" a starsi Goniądza nie czas spędzają w Klubie Seniora na śpiewie, oraz na spotkaniach i potańcówkach towarzyskich. Ośrodek organizuje imprezy środowiskowe dla dzieci i młodzieży (konkursy, rozgrywki sportowe, imprezy klubowe) i dla dorosłych (zabawy, taneczne, spotkania towarzyskie itp.) a także duże imprezy o zasięgu regionalnym (Dni Biebrzy, Noc Świętojańska Wyścigi pychówek, kiermasz rękodzieła i produktów lokalnych, Koncerty "Lata nad Biebrzą", "Powiatową Senioradę”, Przegląd Piosenki "Gramy i śpiewamy naturalnie", a w okresie przedświątecznym "Wigilię Narodów„ Zdjęcia Gminnego Ośrodka Kultury

bartlowizna W samym sercu największego Parku Narodowego, nad brzegiem nieokiełznanej i fascynującej Biebrzy, stworzone zostało jedno z najpiękniejszych miejsc konferencyjno - wypoczynkowych w Polsce - "Bartlowizna". Urokliwe miejsce pozwala na ucieczkę od codziennego życia i udany wypoczynek w harmonii z naturą. Zdjęcia z Dworu Bartla :

Wieża widokowa w goniądzu W Goniądzu znajduje się wieża widokowa (tuż za mostem) z widokiem na łąki i pastwiska wiosną zalane przez wody Biebrzy i wznoszący się ponad nimi Goniądz oraz taras widokowy zbudowany na miejscu dawnej restauracji z równie pięknym widokiem na Dolinę Biebrzy. ZDJĘCIA Z WIEŻY WIDOKOWEJ :

Pomnik wystawiony w 1924 r. mający upamiętniać miejsce gdzie wcześniej stał kościół farny pw. św. Agnieszki, posiada napis " Ku chwale Ojczyzny i ku uświetnieniu miejsca , na którym stał kościół i spoczywają czcigodne prochy praojców ten pomnik wystawiło miasto - 1924"

Studnia goniądzka ; )

Agroturystyka „sośniaki”

Plaża w goniądzu

Podsumowanie Goniądz jest miastem zwykłym między innymi pod względem swojej wielkości. Jednak mimo tego że jest małe, jest jednak niezwykłe z pewnych powodów. Jednym z nich jest fakt że Goniądz jest miastem w którym mieści się same centrum jednego z największych parków narodowych – Biebrzańskiego Parku Narodowego. A teraz kilka fotek podsumuwujących całą prezentację :

Dziękuj za uwagę i czas poświęcony na obejrzenie prezentacji   Prezentację wykonała : Patrycja Wojewoda