WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE w Gimnazjum im. Jana Pawła II w Tarnawie Dolnej Część II. Utrwalenie wiadomości i umiejętności Rozdział III – Polska i świat Klasa III A – 2013/2014 Opieka - Marek Drwięga Wersja: 1/pis/14 Wszelkie prawa zastrzeżone ® ☺

INFORMACJE https://encrypted-tbn3.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcQik3vVJkkkgumAvVExnI4RHC5BuHtxKzb_-jGgiuN4gQwwEqMs Gdy klikniesz , to przełączysz się na slajd „Spis treści”. Będziesz mogła/mógł przechodzić do każdego tematu niezależnie. Gdy klikniesz , to przejdziesz do slajdu zgodnego z podpisem („Mapa”, „Powrót” ...). Gdy klikniesz inne miejsce, to przejdziesz do następnego slajdu.

POLSKA POLITYKA ZAGRANICZNA Państwo na scenie międzynarodowej Polityką zagraniczną nazywa się prowadzenie przez władze państwowe działań, które mają pomóc w realizowaniu przyjętych założeń. Najważniejszym elementem polityki zagranicznej jest współpraca międzynarodowa. Racja stanu to spełnianie przez władze każdego kraju określonych celów, które są ważne dla państwa. http://www.politykaglobalna.pl/wp-content/uploads/polska_francja_niemcy_polityka_zagraniczna.jpg Na zdjęciach Prezydent RP Bronisław Komorowski wraz z głowami innych państw. http://www.bbn.gov.pl/dokumenty/zalaczniki/1/1-15143_g.jpg Autorki: Małgorzata Jakubowska i Klaudia Zaleska

Kto odpowiada za polską politykę zagraniczną? Polską politykę zagraniczną prowadzą: Organy wewnętrzne - organy władzy, które mają swoją siedzibę na terytorium państwa. W Polsce są to: minister spraw zagranicznych, Rada Ministrów z premierem na czele, prezydent oraz parlament. Organy zewnętrzne - to organy funkcjonujące poza granicami kraju, czyli służby: dyplomatyczna i konsularna. http://www.pawelzalewski.eu/images/news/30_big.jpg http://static.polskieradio.pl/files/421eba43-52af-4832-bde6-bb7b0abfa5d1.file Autorki: Małgorzata Jakubowska i Klaudia Zaleska 4

Służba dyplomatyczna i konsularna Ambasador - to reprezentant państwa za granicą. Jego obowiązkiem jest troska o interesy własnej ojczyzny i rozwój współpracy gospodarczej, naukowej oraz kulturalnej między państwami. Na fotografii poniżej od lewej strony ambasador RP w Pekinie Tadeusz Chomicki (zatańczył w polskiej ambasadzie Gangnam Style). Konsul - ma obowiązek pomagania rodakom przebywającym poza ojczyzną. Do jego działań należą m. in. prowadzenie rejestru obywateli polskich w obcym kraju, pomoc Polakom np.. w przypadku kradzieży itp. Na fotografii z prawej strony Grzegorz Morawski, konsul generalny RP w Toronto. http://www.poloniatoronto.ca/images/konsul-rp.jpg http://i1.wp.com/www.polska-azja.pl/wp-content/uploads/2012/12/ambasador_chomicki2.jpg Autorki: Małgorzata Jakubowska i Klaudia Zaleska 5

Główne kierunki polityki zagranicznej III RP Polska przystąpiła do Organizacji Paktu Północnoatlantyckiego (NATO) oraz do Unii Europejskiej (UE). Oba te zadania były najważniejszymi celami polskiej polityki zagranicznej. Obecnie naszym zamiarem jest umocnienie własnej pozycji w UE i innych organizacjach międzynarodowych. Na fotografii premier Leszek Miller oraz minister spraw zagranicznych Włodzimierz Cimoszewicz podpisujący akt przystąpienia Polski do UE. http://dzieje.pl/sites/default/files/imagecache/zdjecielista/aktualnosci/dd.jpg Autorki: Małgorzata Jakubowska i Klaudia Zaleska

INTEGRACJA EUROPEJSKA Początki Unii Europejskiej Rada Europy – organizacja działająca na rzecz przestrzegania praw człowieka, utworzona w 1949 r. W procesie integracji powstały trzy organizacje o charakterze gospodarczym: Europejska Wspólnota Węgla i Stali (EWWiS), Europejska Wspólnota Energii Atomowej (Euratom), Europejska Wspólnota Gospodarcza (EWG). Istotną regułą obowiązującą w Unii jest zasada solidarności. Podpisanie w 1957 r. traktatów rzymskich, powołujących do życia EWG i Euratom, uznaje się za podstawę procesu integracji europejskiej http://www.europarl.europa.eu/aboutparliament/pl/00b82c7869/Traktaty-i-Parlament-Europejski.html Autorki – Ilona Kulig, Magda Penar

Funkcjonowanie Unii Europejskiej Unię przekształcono w typową organizację międzynarodową, w której poszczególne organy mają dokładnie określone uprawnienia (1 grudnia 2009 r.). Organy Unii Europejskiej : Parlament Europejski, Rada Unii Europejskiej, Rada Europejska, Komisja Europejska, Trybunał Sprawiedliwości. Obrady Rady Unii Europejskiej http://www.polskieradio.pl/51/638/Artykul/615520,Prezydent-ratyfikuje-zmiane-Traktatu-o-funkcjonowaniu-UE Autorki – Ilona Kulig, Magda Penar

Integracja europejska Integracja europejska – działania stopniowo zacieśniające współpracę między krajami oraz przyjmowanie nowych krajów do grona państwa członkowskich. Zaznaczone kraje członkowskie UE http://anckamary.w.interia.pl/unia-europejska-ue-15-pliki-pdf-mini/integracja-europejska.htm Flagi państw należących do UE http://studioopinii.pl/ernest-skalski-zloty-euro-mondo/ Autorki – Ilona Kulig, Magda Penar

Polska w Unii Europejskiej Polska wstąpiła do Unii Europejskiej 1 maja 2004 r. Wstąpienie poprzedziło ogólnokrajowe referendum, w którym 77% głosujących poparło wejście naszego państwa do UE. Poprzez to Polacy mogą obecnie swobodnie przemieszczać się, osiedlać i podejmować pracę w krajach członkowskich. Flaga UE i flaga Polski http://www.forbes.pl/ue-zabrala-polsce-34-4-mln-euro-na-emerytury-rolnicze,artykuly,139912,1,1.html Polska i UE „razem” http://studioopinii.pl/azrael-sukces-w-polowie/ Autorki – Ilona Kulig, Magda Penar

Fundusze unijne Korzyścią wynikającą z przystąpienia Polski do UE jest możliwość otrzymywania dotacji z funduszy unijnych. Najważniejsze fundusze unijne : - Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego, - Europejski Fundusz Społeczny, - Fundusz Spójności. Europejski Bank Centralny prowadzi niezależną politykę pieniężną http://www.wsb.net.pl/zarzadzanie-specjalnosc-zarzadzanie-projektami-strukturalnymi-unijnymi Euro jest prawnym środkiem płatniczym w 18 państwach tworzących strefę euro w Unii Europejskiej http://serwisy.gazetaprawna.pl/msp/artykuly/711908,koncza_sie_fundusze_unijne_dla_przedsiebiorcow_dzis_rusza_jeden_z_ostatnich_naborow_wnioskow.html Autorki – Ilona Kulig, Magda Penar

POLSKA W ORGANIZACJACH MIEDZYNARODOWYCH Organizacje międzynarodowe Organizacje międzynarodowe to jedyne, oprócz organów państwowych, podmioty uprawnione do działań i inicjatyw na arenie międzynarodowej. Zrzeszają się w nich co najmniej trzy państwa lub instytucje. Mają one wspólne cele, własne organy zarządzające oraz określony obszar działań. Organizacjami takimi są, np.: ONZ, UNESCO (w ramach ONZ), Unia Europejska. http://www.wrotapodlasia.pl/NR/rdonlyres/C5150100-FF23-4C5F-97B5-728937A0E09D/19527/UE.png http://niezalezna.pl/uploads/foto2013/42658-464171371823159.jpg Autor: Klaudia Karczmarska

Dlaczego powstało NATO? NATO – Organizacja Paktu Północnoatlantyckiego. Jest to sojusz, zawiązany w kwietniu 1949 r. przez 12 krajów, którego celem, po zakończeniu II wojny światowej, była wzajemna obrona przed ewentualnym atakiem ze strony bloku wschodniego stowarzyszonego w Układzie Warszawskim (UW). W 1991 r., po rozwiązaniu UW, wyznaczono dla niego nowe cele, między innymi umacnianie bezpieczeństwa na świecie. Obecnie do NATO należy 28 państw. http://www.ceo.org.pl/sites/default/files/KOSS/davGallery/KOSS%20online_2/nato.jpg Autor: Klaudia Karczmarska

Polska w strukturach NATO i OBWE Polska razem z Czechami oraz Węgrami są członkami NATO od 12 marca 1999 r. OBWE – Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OSCE). OBWE to zrzeszenie mające na celu umacnianie bezpieczeństwa i ochronę praw człowieka. Należą do niego USA, Kanada oraz wszystkie państwa europejskie. Historia instytucji sięga lat 70. XX w., Polska należy do grona państw, które zainicjowały jej utworzenie. http://wspolnotapolska.org.pl/uploads/2012/01/osce-640x197.jpg Autor: Klaudia Karczmarska

ORGANIZACJA NARODÓW ZJEDNOCZONYCH Powstanie ONZ Organizacja Narodów Zjednoczonych (ONZ) – powstała 24 października 1945 roku po zakończeniu II wojny światowej. Jej główna siedziba znajduje się na Manhattanie w Nowym Yorku a celem jest: zapewnienie pokoju na świecie, obrona praw człowieka oraz rozwój współpracy międzynarodowej. Flaga ONZ Budynek ONZ w Nowym Yorku http://korwin-mikke.pl/img/articles/83566/13803899639382-w750.gif http://czarnota.org/_gallery/albums/Zagranica/2006_02_USA/2006_02_20_USA_Nowy_Jork_ONZ/2006_02_20_-_001_-_USA_-_Nowy_Jork_-_siedziba_ONZ.jpg Autorki – Klaudia Borek i Agnieszka Marcinik

Francuscy żołnierze ONZ Misje pokojowe ONZ Misje pokojowe są prowadzone we wciąż zmieniających się warunkach społecznych, gospodarczych i politycznych. Muszą być elastyczne, aby mogły być dostosowane do nowych wyzwań. Sukces nigdy nie jest pewny, ponieważ zadania związane z utrzyma- niem pokoju realizowane są w wyjątkowo trudnych warunkach. Powodzenie misji pokojowej zależy od wielu czynników, takich jak skład misji pokojowej (personel woj- skowy, policja, pracownicy cywilni), wsparcie logistyczne, powierzone zadania oraz środowisko, w którym misja działa. Pomoc żołnierzy ONZ Francuscy żołnierze ONZ http://gfx.wiadomosci.radiozet.pl/var/ezflow_site/storage/images/swiat/galerie/parada-w-rocznice-zburzenia-bastylii/francuscy-zolnierze-onz/4207597-1-pol-PL/Francuscy-zolnierze-ONZ_scale600x600GalleryLarge.jpg http://www.unic.un.org.pl/misje_pokojowe/images/area1/1.jpg Autorki – Agnieszka Marcinik i Klaudia Borek

Przyszłość ONZ Do najważniejszych celów organizacji należy ustalenie sprawiedliwych międzynarodowych relacji ekonomicznych, zwłaszcza pomiędzy rozwiniętymi i biednymi państwami. Przyszłość ONZ zależy od państw, które ją tworzą i od tego jaką politykę przyjmą. Nie możemy dokładnie przewidzieć jak potoczą się losy ONZ-u, ale najprawdo- podobniej niewiele się zmieni. Mimo panującego kryzysu i bankructwa największych światowych banków ONZ jest potrzebny i dobrze prosperuje. Pełni ważną rolę na świe- cie dlatego nie może zostać zlikwidowany. Protest przeciw ONZ http://www.defence24.pl/media/cache/first_in_homelist/uploads/images/2013/06/onz_hq.jpg www.euroislam.pl/wp-content/uploads/2013/03/budowe_wyrazili_zgode_for_4020782.jpghttp:// Autorki – Klaudia Borek i Agnieszka Marcinik

Najczęstsze konflikty świata KONFLIKTY MIEDZYNARODOWE Konflikty współczesnego świata Najczęstsze konflikty świata Wojny Spory terytorialne Konflikty zbrojne Często wypływają z czynników historycznych, etnicznych i religijnych. Państwa walczą m.in. o zmianę granic lub o tereny z zasobami naturalnymi Autor: Radosław Sywanicz

Konflikty na świecie Konflikty z połowy XX w. trwające do dziś. Kolumbia Izrael Irak Afganistan Główne wojny Inne konflikty Sudan http://www.5080.no/wp-content/uploads/2009/01/konflikter_i_dag.png Tybet Autorki: Angelika Mołczan i Dominika Kotlarczyk

Problem imigrantów i uchodźców Migracja to przemieszczanie się obywateli z jednego kraju do drugiego. Jej przyczyną są m.in. konflikty zbrojne, bieda, przeludnienie czy klęski żywiołowe. Imigranci - osoby przybywające do danego kraju z innego państwa Uchodźcy - osoby uciekające z własnego państwa w obawie przed prześladowaniami Ugettowienie - izolowanie danej części miasta, w której mieszkają mniejszości, np. narodowe Problemy z wyrobem dokumentów tożsamości Wyobco- wanie Brak znajomości języka i kultury kraju Często nie mogą korzystać z ochrony prawnej danego państwa Trudności z możliwością podjęcia legalnej pracy Autorki: Angelika Mołczan i Dominika Kotlarczyk

Terroryzm Terroryzm to najczęściej działania naruszające prawo, polegające na użyciu przemocy psychicznej lub fizycznej wobec ludzi. http://4.bp.blogspot.com/-VFKy3MKFBh8/UuCaZaTAdoI/AAAAAAAAISg/c-0_ns-NEWA/s1600/581640852883.png Największy w historii zamach terrorystyczny dokonała 11 września 2001 r. w Nowym Jorku organizacja o nazwie Al-Kaida Autor: Radosław Sywanicz

PROBLEMY WSPÓŁCZESNEGO ŚWIATA Podział na kraje bogate i biedne Bogata północ (kraje leżące na północnej części globu ) Biedne południe (kraje leżące na półkuli południowej) Pierwszy i drugi świat Większość tych krajów była koloniami mocarstw europejskich Państwa rozwinięte Na zamożność tych krajów wpływa m.in. system polityczny Państwa rozwijające się Trzeci Świat Autorki: Angelika Mołczan i Dominika Kotlarczyk

Północ - Południe Klimat Edukacja Gospodarka Ochrona zdrowia Północ Umiarkowany (rzadko dochodzi do klęsk żywiołowych) Obowiązkowa i zróżnicowana edukacja Rozwinięty i nowoczes- ny przemysł Duże nakłady finansowe państwa Południe Niesprzyjający człowiekowi Niski poziom edukacji Oparta na rolnictwie Słabo rozwinięty system opieki zdrowotnej http://img.interia.pl/motoryzacja/nimg/q/d/Linia_produkcyjna_nowego_4051076.jpg http://www.biziel.pl/images/Szpital_Biziela_Urologia_zabieg_2.jpg?PHPSESSID=1831b44870a11024effb5ada007b7f9c http://polki.pl/we-dwoje/files/Image/art_bonus_oryg/we_dwoje_1_14891.jpg http://i.wp.pl/a/f/jpeg/25414/raining1_lifesize.jpeg http://www.svdbotswana.com/naszaafryka/images/szpital4.jpg http://ziemianarozdrozu.pl/i/upload/artykuly-rozne/farmer-woman.jpg http://i.wp.pl/a/f/jpeg/28856/afp_afryka_susza_dziecko_woda_600.jpeg http://www.miedzykulturowa.org.pl/cms/edc_media/Structure/Item-382/TinyImages/Zdjecie2.jpg Autorki: Angelika Mołczan i Dominika Kotlarczyk 23

Pomoc krajom najbiedniejszym Najważniejsze problemy Trzeciego Świata Głód Bieda Przeludnienie Analfabetyzm Zniszczenie środowiska Choroby http://0.s.dziennik.pl/pliki/5046000/5046832-glod-900-600.jpg http://www.national-geographic.pl/fileadmin/redakcja/zdjecia/Macierzynstwo%20czkot_00165105_opt.jpeg http://salvatti.pl/foto/konspekty/konspektAmerykaPld/bieda_st_7002.jpg Pomoc humanitarna czyli akcje na rzecz ludności cierpiącej na skutek klęsk żywiołowych i ataków zbrojnych. Najuboższe państwa mogą liczyć na pomoc humanitarną. Dzięki niej ludność otrzymuje żywność, wodę pitną oraz środki medyczne. Autorki: Angelika Mołczan i Dominika Kotlarczyk

Globalna wioska Globalizacja Globalizacja to proces polegający na zwiększeniu obrotów handlowych, nasileniu przepływu kapitału, ludności i technologii oraz zacieraniu różnic kulturowych. Skutki: Globalizacja Pozytywne Możliwość poznania i zrozumienia kultury różnych krajów. Rozwój kontaktów międzyludzkich. Wzrost gospodarczy. Rozpowszechnienie nowych technologii. Poprawa warunków życia społeczeństwa. Negatywne Utrwalenie różnic ekonomicznych między biednymi krajami a bogatymi państwami. Stopniowe zanikanie odrębności kulturowej. Zanikanie tradycji. Autorki: Angelika Mołczan i Dominika Kotlarczyk

SPIS TREŚCI Informacje Treści slajdów przygotowano w oparciu o podręcznik, z którego korzystają uczniowie w szkole - „Dziś i jutro. Wiedza o społeczeństwie. Podręcznik z ćwiczeniami dla gimnazjum”. Część druga: I. Janicka, A. Janicki, A. Kucia, T. Maćkowski, Wydawnictwo Era Sp. z o.o., Warszawa 2010 Informacje Polska polityka zagraniczna (współpraca międzynarodowa, racja stanu, prowadzenie polityki zagranicznej, główne kierunki, ambasador, konsul) Koniec Integracja europejska (początki Unii Europejskiej, organy Unii, przystąpienie Polski, fundusze) Polska w organizacjach międzynarodowych (czym są organizacje międzynarodowe, NATO, OBWE) Organizacja Narodów Zjednoczonych (utworzenie, misje pokojowe, przyszłość) Konflikty międzynarodowe (konflikty, migracja, uchodźstwo, terroryzm) Problemy współczesnego świata (bogata Północ i biedne Południe, pomoc humanitarna, globalizacja)