Jan Kazior - Sandomierz 20.05.2010 INNOWACJE A WARTOŚĆ INTELEKTUALNA Jan Kazior - Sandomierz 20.05.2010

Co to jest wartość intelektualna Zbiór praw odnoszących się w szczególności do: dzieł literackich, artystycznych i naukowych, interpretacji artystów interpretatorów oraz wykonań artystów wykonawców, fonogramów i programów radiowych i telewizyjnych, wynalazków we wszystkich dziedzinach działalności ludzkiej, odkryć naukowych, wzorów przemysłowych, znaków towarowych i usługowych, nazw handlowych i oznaczeń handlowych, ochrony przed nieuczciwą konkurencją. Jan Kazior – KRPUT - Sandomierz 20.05.2010

Co to jest wartość intelektualna Prawa związane z działalnością intelektualną w dziedzinie, naukowej  i przemysłowej obejmujące: prawo autorskie i prawa pokrewne z prawami autorskimi, prawa do baz danych, prawo własności przemysłowej dotyczące: wynalazków, wzorów użytkowych i wzorów przemysłowych, znaków towarowych, oznaczeń geograficznych i topografii układów scalonych Jan Kazior – KRPUT - Sandomierz 20.05.2010

Cechy przedmiotów objętych ochroną prawami własności intelektualnej • Wyjątkowość i unikalność wytworu. • Oderwanie od materialnego nośnika. • Powstają w efekcie wysiłku umysłowego twórcy. • Ich stworzenie wymaga od twórcy szczególnych predyspozycji oraz zdolności. Jan Kazior - Sandomierz 20.05.2010

Dlaczego ważną sprawą jest IP – dlaczego warto tym się zajmować 100% “… shift of emphasis from physical materials to ideas as the core of value creation appears to have accelerated in recent decades.” 80% Labor Labor Physical Property 60% Value Contribution (%) Material Material 40% Intellectual Property Intellectual 20% 0% 1900 2000 2100 Time (Year) “… trend has shifted the emphasis in asset valuation from physical property to intellectual property…” Chairman Alan Greenspan February 27, 2004 Prof. A.Pawlak – WM PK 19.10 – 23.10. 2009 Jan Kazior - Sandomierz 20.05.2010

Jan Kazior - Sandomierz 20.05.2010 Finansowanie w IP Jan Kazior - Sandomierz 20.05.2010

Ochrona własności intelektualnej utwór – chroniony prawem autorskim wynalazek – chroniony prawem z patentu know – how – chronione stanem tajemnicy wzór użytkowy – chroniony prawem ochronnym . Jan Kazior - Sandomierz 20.05.2010

Jan Kazior - Sandomierz 20.05.2010 Utwór Każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia. Na przykład: utwory naukowe; utwory architektoniczne; wzornictwo przemysłowe; programy komputerowe. ochrona przysługuje do 70 lat od śmierci twórcy niezależnie od spełnienia jakichkolwiek formalności, od chwili ustalenia utworu. Jan Kazior - Sandomierz 20.05.2010

Jan Kazior - Sandomierz 20.05.2010 Utwór Ochroną objęty może być wyłącznie sposób wyrażenia!!! Nie są chronione: odkrycia, idee, procedury, metody i zasady działania; koncepcje matematyczne. Jan Kazior - Sandomierz 20.05.2010

Treść prawa autorskiego Prawa osobiste: – nieograniczone w czasie; – niepodlegające zrzeczeniu; – niepodlegające zbyciu; – niedziedziczne. Prawa majątkowe: – wyłączne prawo do korzystania z utworu i rozporządzania nim na wszystkich polach eksploatacji oraz do wynagrodzenia za korzystanie z utworu Jan Kazior - Sandomierz 20.05.2010

Dozwolony użytek chronionych utworów Wolno nieodpłatnie korzystać z już rozpowszechnionego utworu w zakresie własnego użytku osobistego. • Instytucje naukowe mogą, w celach dydaktycznych lub prowadzenia własnych badań, korzystać z rozpowszechnionych utworów w oryginale i w tłumaczeniu oraz sporządzać w tym celu egzemplarze fragmentów rozpowszechnionego utworu. • Prawo cytatu – zakres: – analiza krytyczna; – wyjaśnienie; – nauczanie; – prawa gatunku twórczości Jan Kazior - Sandomierz 20.05.2010

Jan Kazior - Sandomierz 20.05.2010 Program komputerowy Co do zasady chroniony jak utwór literacki. • Ochrona przyznana programowi komputerowemu obejmuje wszystkie formy jego wyrażenia. • Prawa majątkowe do programu komputerowego stworzonego przez pracownika w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy przysługują pracodawcy, o ile umowa nie stanowi inaczej. • Autorskie prawa majątkowe do programu komputerowego, co do zasady, obejmują prawo do: – trwałego lub czasowego zwielokrotnienia programu komputerowego w całości lub w części jakimikolwiek środkami i w jakiejkolwiek formie; w zakresie, w którym dla wprowadzania, wyświetlania, stosowania, przekazywania i przechowywania programu komputerowego niezbędne jest jego zwielokrotnienie, czynności te wymagają zgody uprawnionego; – tłumaczenia, przystosowywania, zmiany układu lub jakichkolwiek innych zmian w programie komputerowym, z zachowaniem praw osoby, która tych zmian dokonała; – rozpowszechniania, w tym użyczenia lub najmu, programu komputerowego lub jego kopii. Jan Kazior - Sandomierz 20.05.2010

Jan Kazior - Sandomierz 20.05.2010 Wynalazek są nowe, • posiadają poziom wynalazczy, • nadają się do przemysłowego stosowania • bez względu na dziedzinę techniki Jan Kazior - Sandomierz 20.05.2010

Jan Kazior - Sandomierz 20.05.2010 Nowość Wynalazek nie jest częścią stanu techniki. • Stan techniki – wszystko to, co zostało udostępnione do wiadomości powszechnej: - w formie pisemnego lub ustnego opisu, przez stosowanie, wystawienie ujawnienie w inny sposób informacje zawarte w zgłoszeniach wynalazków lub wzorów użytkowych, korzystających z wcześniejszego pierwszeństwa, nieudostępnione do wiadomości powszechnej, pod warunkiem ich ogłoszenia • Stan techniki bada się do daty według której oznacza się pierwszeństwo do uzyskania patentu. Jan Kazior - Sandomierz 20.05.2010

Poziom wynalazczy – Przemysłowe zastosowanie • wynalazek nie wynika dla znawcy, w sposób oczywisty, ze stanu techniki • nie uwzględnia się zgłoszeń, wynalazków lub wzorów użytkowych, korzystających z wcześniejszego pierwszeństwa, nieudostępnionych do wiadomości powszechnej. Przemysłowe zastosowanie • Wynalazek nadaje się do wykorzystania w jakiejkolwiek działalności przemysłowej. • Nie wyłączając rolnictwa. Jan Kazior - Sandomierz 20.05.2010

Jan Kazior - Sandomierz 20.05.2010 Wynalazkami nie są • odkrycia; • teorie naukowe; • metody matematyczne; • wytwory o charakterze jedynie estetycznym; • plany, zasady i metody dotyczące działalności umysłowej lub gospodarczej • wytwory, których niemożliwość wykorzystania może być wykazana w świetle powszechnie przyjętych i uznanych zasad nauki (np. perpetuum mobile); • przedstawienia informacji. Jan Kazior - Sandomierz 20.05.2010

Prawo do uzyskania patentu Przysługuje twórcy. • Współtwórcom przysługuje łącznie. • Przysługuje pracodawcy, gdy wynalazek został dokonany przez twórcę w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy, a strony nie postanowiły inaczej. • Przysługuje zamawiającemu, gdy wynalazek został dokonany przez twórcę w wyniku realizacji umowy, a strony nie postanowiły inaczej. • Przysługuje przedsiębiorcy udzielającemu pomocy, jeżeli w umowie o udzieleniu pomocy tak postanowiono Jan Kazior - Sandomierz 20.05.2010

Oznaczanie pierwszeństwa. Zasada – decyduje dzień zgłoszenia wynalazku do UP: - forma pisemna, telefaks, postać elektroniczna; - konieczność złożenia oryginału do UP w przypadku zgłoszenia telefaksem - termin nie ulega przywróceniu; - uwaga na „szkodliwe oprogramowanie”. • Pierwszeństwo uprzednie: - według daty pierwszego prawidłowego zgłoszenia wynalazku we wskazanym państwie; - zgłoszenie w polskim UP w terminie 12 miesięcy • Pierwszeństwo z wystawienia: - oznacza się według daty wystawienia wynalazku; - dotyczy wystaw międzynarodowych oficjalnych lub oficjalnie uznanych; - na zgłoszenie 6 miesięcy od wystawienia Jan Kazior - Sandomierz 20.05.2010

Jan Kazior - Sandomierz 20.05.2010 Patent Uprawnia do wyłącznego korzystania z wynalazku w sposób zarobkowy lub zawodowy. • Ograniczony do terytorium RP. • Zakres przedmiotowy patentu określają zastrzeżenia patentowe. • Czas trwania patentu wynosi 20 lat od daty dokonania zgłoszenia wynalazku. • Udzielony na wynalazek dotyczący sposobu wytwarzania obejmuje także wytwory uzyskane bezpośrednio tym sposobem. Jan Kazior - Sandomierz 20.05.2010

Jan Kazior - Sandomierz 20.05.2010 Wzór użytkowy nowe i użyteczne rozwiązanie o charakterze technicznym, • dotyczące kształtu, budowy lub zestawienia przedmiotu o trwałej postaci. • rozwiązanie użyteczne – pozwala ono na osiągnięcie celu mającego praktyczne znaczenie przy wytwarzaniu lub korzystaniu z wyrobów • W razie nieuzyskania patentu można złożyć wniosek o udzielenia prawa ochronnego na wzór użytkowy. • Chroniony prawem ochronnym Jan Kazior - Sandomierz 20.05.2010

Jan Kazior - Sandomierz 20.05.2010 Wzór przemysłowy Jest to nowa i posiadająca indywidualny charakter postać wytworu lub jego części, nadana mu w szczególności przez: cechy linii, cechy konturów, cechy kształtów, kolorystykę, strukturę materiał wytworu, jego ornamentację. • Chroniony prawem z rejestracji trwającym maksymalnie 25 lat od chwili dokonania zgłoszenia Jan Kazior - Sandomierz 20.05.2010

Jan Kazior - Sandomierz 20.05.2010 Znak towarowy Może to być każde oznaczenie, które można przedstawić w sposób graficzny, jeżeli oznaczenie takie nadaje się do odróżnienia towarów jednego przedsiębiorstwa od towarów innego przedsiębiorstwa. • W szczególności może nim być: wyraz, rysunek, ornament, kompozycja kolorystyczna, forma przestrzenna (w tym forma towaru lub opakowania), melodia lub inny sygnał dźwiękowy. • Na znak udzielane jest prawo ochronne, które może być nieustannie przedłużane. Jan Kazior - Sandomierz 20.05.2010

Jan Kazior - Sandomierz 20.05.2010 Know how • całokształt wiadomości, czyli fachowej wiedzy oraz doświadczeń w zakresie technologii i procesu produkcyjnego dla określonego wyrobu (Międzynarodowa Izba Handlowa w Paryżu) • pakiet nieopatentowanych informacji praktycznych, wynikających z doświadczenia i badań, które są: - niejawne, czyli nie są powszechnie znane lub łatwo dostępne, - istotne, czyli ważne i użyteczne z punktu widzenia wytwarzania produktów oraz - zidentyfikowane, czyli opisane w wystarczająco zrozumiały sposób, aby można było sprawdzić, czy spełniają kryteria niejawności i Jan Kazior - Sandomierz 20.05.2010

Własność intelektualna jako przedmiot umowy IP jako przedmiot obrotu gospodarczego IP musi być odpowiednio chronione: know – how – chronione stanem tajemnicy wynalazek – chroniony prawem z patentu wzór użytkowy – chroniony prawem ochronnym utwór – chroniony prawem autorskim. Osoba zawierająca umowę musi być dysponentem praw do IP, którego umowa dotyczy Jan Kazior - Sandomierz 20.05.2010

Kto jest właścicielem IP? utwór: twórca – ogólna zasada doznająca kilku modyfikacji; współtwórcy – wspólnie; pracodawca – w przypadku tzw. utworów pracowniczych; wynalazki i wzory użytkowe: pracodawca – w przypadku tzw. wynalazków (wzorów użytkowych) pracowniczych; zamawiającemu – gdy wynalazek został dokonany przez twórcę w wyniku realizacji umowy, a strony nie postanowiły inaczej; przedsiębiorcy udzielającemu pomocy – jeżeli w umowie o udzieleniu pomocy tak postanowiono Jan Kazior - Sandomierz 20.05.2010

Umowy dotyczące utworów. Można przenosić prawa do utworu lub udzielać licencji na korzystanie z utworu. • Domniemanie udzielenia licencji. • Domniemanie odpłatności. • Oświadczenie o przysługiwaniu prawa. • W umowie należy wskazać pola eksploatacji, których dotyczy. • Żądanie twórcy sądowego podwyższenia wynagrodzenie. • Obowiązek przystąpienia do rozpowszechniania. • Nadzór autorski. • Przeniesienie praw: przenosić można tylko prawa majątkowe; umowa o przeniesienie prawa w formie pisemnej pod rygorem nieważności Jan Kazior - Sandomierz 20.05.2010

Umowy dotyczące utworów. Licencje: można zastrzec prawo licencjodawcy do kontroli korzystania; domniemania co do czasu trwania i zakresu terytorialnego; domniemanie licencji niewyłącznej; umowa licencji wyłącznej wymaga formy pisemnej pod rygorem nieważności; domniemany zakaz sublicencji; uprawnienia licencjobiorcy wyłącznego do dochodzenia roszczeń z tytułu naruszenia autorskich praw majątkowych; Programy komputerowe: szczególny zakres praw majątkowych; nie stosuje się przepisu o prawie do nadzoru autorskiego Jan Kazior - Sandomierz 20.05.2010

0 zł 0 zł Ochrona własności intelektualnej IP Przykład niewłaściwych postępowań ? W zawartej umowie o wykonanie pracy badawczej z podmiotem gospodarczym – brak odniesienia do IP PRACA BADAWCZA WYNIK WDROŻENIE WYNAGRODZENIE AUTORSKIE z IP 0 zł UCZELNIA DOCHÓD z IP 0 zł Licencja art. 81 ustawy Prawo własności przemysłowej Jan Kazior - Sandomierz 20.05.2010

Przykład niewłaściwych postępowań ? Jan Kazior - Sandomierz 20.05.2010 Ochrona IP Przykład niewłaściwych postępowań ? Nawiązanie przez twórcę bezpośredniego kontaktu z podmiotem gospodarczym z pominięciem uczelni PRACOWNIK NAUKOWY WYNIK WDROŻENIE W FIRMIE WYNAGRODZENIE AUTORSKIE UCZELNIA 0 zł Jan Kazior - Sandomierz 20.05.2010

Przykład właściwych postępowań ! Jan Kazior - Sandomierz 20.05.2010 Ochrona IP Przykład właściwych postępowań ! OCHRONA PRAW TWÓRCÓW UMOWNE UREGULOWANIA DOT. IP WYNAGRODZENIA TWÓRCÓW OCHRONA PRAWNA PRACA BADAWCZA WYNIK WDROŻENIE NALEŻNOŚĆ DLA PK Gospodarka GOSPODARKA KORZYŚĆ FINANSOWA UCZELNI Jan Kazior - Sandomierz 20.05.2010

Przykład właściwych postępowań !! Jan Kazior - Sandomierz 20.05.2010 Ochrona IP Przykład właściwych postępowań !! STAN TECHNIKI PRAWA OSÓB TRZECICH BADANIA PATENTOWE PRZEKAZANIE WYNIKU PODMIOTOWI ZEWNĘTRZNEMU PRACA BADAWCZA WYNIK BADANIA PATENTOWE Jan Kazior - Sandomierz 20.05.2010

Ochrona IP Przykład niewłaściwych postępowań !!! Zbyt pośpieszna publikacja wyników prac badawczych PRACOWNIK NAUKOWY WYNIK PUBLIKACJA OCHRONA PATENTOWA Jan Kazior - Sandomierz 20.05.2010

Jan Kazior - Sandomierz 20.05.2010 Rozporządzenie MNiSW Jan Kazior - Sandomierz 20.05.2010

Fall meeting ASTP - Krakow 29-30 October IP Management Poland - Founders: Jagiellonian University Warsaw University Warsaw School of Economics Warsaw University of Live Sciences University of Medicine in Łódź Warsaw University of Technology Confederation of Polish Employers Polish Federation of Engineering Associations Polish Bank Association US-Polish Trade Council Fall meeting ASTP - Krakow 29-30 October © b.weglinski@poczta.fm

Jan Kazior - Sandomierz 20.05.2010 Wnioski „Wiedza jest towarem o wartości rynkowej”. Nieroztropnością jest nie mieć tego świadomości !!! Niegospodarnością jest rozdawać towar za darmo lub po zaniżonej cenie” WIEDZA NIE CHRONIONA NIE NADAJE SIĘ DO KOMERCJALIZACJI !!!!!! Jan Kazior - Sandomierz 20.05.2010