Matura od roku 2015 Język polski – poziom rozszerzony Informacje zebrane na podstawie Materiałów do Informatora opracowanych w ramach projektu Pilotaż nowych egzaminów maturalnych,

Na poziomie rozszerzonym egzamin pisemny jest jednoczęściowy i sprawdza umiejętność: dokonywania interpretacji porównawczej utworów literackich tworzenia wypowiedzi argumentacyjnej (w formie wybranej przez zdającego, np. rozprawki lub szkicu), wymagającej odniesienia się do tekstu historycznoliterackiego albo teoretycznoliterackiego, albo krytycznoliterackiego.

Forma egzaminu pisemnego z języka polskiego – poziom rozszerzony: Czas trwania – 180 minut Egzamin dodatkowy Elementy egzaminu: Wypracowanie Ocena - Egzaminatorzy okręgowych komisji egzaminacyjnych

Wypowiedź argumentacyjna polecenie + tekst teoretyczny (krytycznoliteracki lub historycznoliteracki, lub teoretycznoliteracki wypracowanie nie może liczyć mniej niż 300 słów Forma wypracowania: szkic, esej.

KONSTRUKCJA TEMATU Określ, jaki problem podejmuje ……….. w podanym tekście. Zajmij stanowisko wobec rozwiązania przyjętego przez autora, odwołując się do tego tekstu oraz do innych tekstów kultury. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 słów.

Od ucznia na poziomie rozszerzonym wymaga się: zrozumienia załączonego do polecenia tekstu krytycznoliterackiego, historycznoliterackiego lub teoretycznoliterackiego; określenia głównego problemu przedstawionego w tekście;

rozważenia i oceny rozwiązania problemu, które przedstawił autor tekstu; odwołania się do załączonego tekstu oraz do innych, wybranych przez ucznia tekstów kultury;

przygotowania wypowiedzi pisemnej (np przygotowania wypowiedzi pisemnej (np. w formie rozprawki lub szkicu), którą powinien cechować widoczny zamysł kompozycyjny wyrażający się w funkcjonalnej segmentacji i uporządkowaniu tekstu ze względu na wybrany przez zdającego gatunek wypowiedzi.

JAK NAPISAĆ ROZPRAWKĘ PROBLEMOWĄ??? Wskaż problem , jaki został zawarty w tekście: O czym autor mówi? Nie wystarczy ogólnikowe stwierdzenie, że np. przywołany tekst mówi o ironii. Problem MUSI być określony w sposób pełny, wskazać na znaczenie, kontekst w jakim się go rozważa. MUSI się łączyć w pewnym stopniu z jego interpretacją.

JAK NAPISAĆ ROZPRAWKĘ PROBLEMOWĄ??? 2. Określ stanowisko, jakie zajął wobec tego problemu autor: MUSI to być problem główny nie drugorzędny. Pomocne bywa sformułowanie problemu w postaci PYTANIA : Na czym polega fenomen powieści Sienkiewicza? Autor tekstu wskazuje, że…. ZASTANÓW SIĘ dlaczego ten problem, a nie inny jest ważny, określ z jakich powodów wskazuje to autor tekstu, najlepiej polemizuj z nim.

JAK NAPISAĆ ROZPRAWKĘ PROBLEMOWĄ??? 3. Sformułuj własne stanowisko (oceń rozwiązania autora tekstu np. zgadzam się z nim/ nie zgadzam się z nim/ zgadzam się jedynie częściowo/mam inny pogląd na tę kwestię itp.): Odtwórz jak najdokładniej pogląd autora tekstu. Zastanów się , co on sam na ten temat sądzi. Uzasadnij swoje - ADEKWATNE DO TEKSTU- stanowisko dzięki odwołaniom do wybranych tekstów kultury. Wyszukaj w tekście i podkreśl sformułowania zawierające ocenę omawianego problemu – pomogą Ci określić stanowisko autora.

JAK NAPISAĆ ROZPRAWKĘ PROBLEMOWĄ??? Unikaj omawiania i streszczania analizowanego tekstu. Zadbaj o jasne sformułowanie swojego stanowiska, np. Nie zgadzam się z poglądem…/ Uważam, że XY ma rację w kwestii.. Starannie dobierz argumenty i przykłady. Nie myl ich ze sobą – samo przywołanie innego tekstu nie będzie udowadniało twojego stanowiska, MUSISZ TEN TEJST OPATRZYĆ TRAFNYM KOMENTARZEM.

JAK NAPISAĆ ROZPRAWKĘ PROBLEMOWĄ??? 4. Odwołaj się do przywołanego tekstu. 5. Poprzyj swoje argumenty przykładami z wybranych tekstów kultury. 6. Uwzględnij określany w temacie rozmiar pracy – minimum 300 słów.

JAK NAPISAĆ ROZPRAWKĘ PROBLEMOWĄ??? Kompozycja: Pamiętaj o sformułowaniu TEZY. Poprzyj tezę właściwymi ARGUMENTAMI. Twoja praca może mieć formę: rozprawki problemowej/ szkicu/ eseju. Wstęp nie powinien być za długi - temat rozważań, teza, określenie problemu, stanowisko autora i własne stanowisko (teza).

JAK NAPISAĆ ROZPRAWKĘ PROBLEMOWĄ??? 5. Weź pod uwagę strukturę językową analizowanego tekstu. 6. Opisując elementy języka, stylu i kompozycji utworu, określaj ich funkcję. 7. Sformułuj podporządkowane tematowi wnioski.

Interpretacja porównawcza utworów literackich Polecenia + dwóch tekstów literackich (epickich albo lirycznych, albo dramatycznych) lub ich fragmentów. wypracowanie nie może liczyć mniej niż 300 słów Forma wypracowania: analiza porównawcza, szkic, esej.

KONSTRUKCJA TEMATU Dokonaj interpretacji porównawczej podanych utworów. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 słów.

Każdy z zestawionych fragmentów musi mieć charakter autonomiczny, można przeprowadzić jego analizę i interpretację bez konieczności odwołania się do innych fragmentów lub do całości tego utworu.

interpretacja porównawcza utworów literackich polega na przedstawieniu propozycji odczytania dwóch utworów należących do jednego rodzaju literackiego (odpowiednio: lirycznych, epickich lub dramatycznych), czyli zaprezentowaniu zrozumianych przez zdającego sensów zawartych w tych tekstach, a następnie ustaleniu podobieństw i/lub różnic między nimi i przedstawieniu wniosków wynikających z zestawienia tych podobieństw/różnic.

Zadaniem zdającego jest uzasadnienie postawionej tezy/hipotezy interpretacyjnej dotyczącej obu porównywanych utworów przez wskazanie rzeczowych argumentów pozwalających na jej uprawomocnienie. Uzasadnienie powinno znajdować potwierdzenie nie tylko w tekstach, ale także w kontekstach (np. biograficznym, historycznoliterackim, filozoficznym, kulturowym).

Część argumentacyjna powinna zawierać ustalenia analityczne dotyczące na przykład: – elementów sytuacji komunikacyjnych dostrzeżonych w utworach; – kompozycji tekstów oraz ich funkcji; – cech stylu wypowiedzi i użytych w nich środków językowych (zwłaszcza o charakterze artystycznym) oraz ich funkcji; – dosłownych i niedosłownych znaczeń poszczególnych elementów utworów (w tym ich tytułów;

– w wypadku porównywania utworów lirycznych), zwłaszcza metaforycznych, alegorycznych i symbolicznych; – przynależności gatunkowej tekstów; – kreacji świata przedstawionego (w tym funkcji motywów literackich w przeczytanych tekstach). Praca interpretacyjna winna zawierać wyprowadzone z tych ustaleń wnioski służące osiągnięciu głównego celu pracy, czyli zaprezentowaniu podobieństw/różnic w całościowych sensach utworów.

Budowa wypowiedzi: w porządku linearnym prowadzącym od poszczególnych ustaleń analitycznych do wniosków natury ogólnej; w porządku linearnym prowadzącym od postawienia tezy/hipotezy, poprzez prezentację argumentów w postaci ustaleń szczegółowych, po sformułowanie wniosku;

w porządku nielinearnym – zgodnie z pojawiającymi się skojarzeniami, rozszerzającymi krąg ustaleń lub je zawężającymi i pogłębiającymi.

Interpretacja porównawcza dwóch tekstów literackich winna przybrać formę wypowiedzi argumentacyjnej. Ma ona służyć sprawdzeniu umiejętności zdającego z zakresu tworzenia wypowiedzi pisemnej zgodnie z podstawowymi regułami jej organizacji, zachowującej zasady spójności znaczeniowej i logicznej, posiadającej czytelną kompozycję, a także spójnej, stosownej i funkcjonalnej pod względem stylistycznym

JAK NAPISAĆ ANALIZĘ PORÓWNAWCZĄ TEKSTÓW??? Zadaj sobie pytanie: dlaczego te właśnie teksty zostały ze sobą zestawione? Najczęściej podobieństwa dotyczą: poruszanej problematyki (obydwa teksty mówią o miłości, sztuce, wojnie itp.), pojawiających się motywów (np. młodości, raju, walki narodowowyzwoleńczej itp.), sposobu ukształtowania wypowiedzi (np. dialog, wyznanie), kreacji osoby mówiącej (np. jednostka lub zbiorowość).

JAK NAPISAĆ ANALIZĘ PORÓWNAWCZĄ TEKSTÓW??? Zestawione utwory może łączyć także: ta sama epoka, podobieństwo autorów (np. obydwaj są osobami starszymi, doświadczonymi), mają podobne wizje świata, wartości itp.

JAK NAPISAĆ ANALIZĘ PORÓWNAWCZĄ TEKSTÓW??? Poszukaj różnic: Różnice zwykle dotyczą: sposobu przedstawiania poruszanego problemu i stosunku do niego (np. jeden tekst ma pokazywać bliskość człowieka i Boga, inny – podkreślić samotność człowieka), czasu powstania tekstu, ukształtowania tekstu (np. jeden z tekstów może być podniosły, a inny zawierać słownictwo potoczne, w jednym może występować narracja w 3 osobie, a w innym - 1 osobowa.

JAK NAPISAĆ ANALIZĘ PORÓWNAWCZĄ TEKSTÓW??? PAMIĘTAJ: Zestawione teksty są dla siebie najważniejszymi kontekstami. Jak znasz któryś z utworów, nie odczytuj go schematycznie – zastanów się, jakie sensy eksponuje porównanie go z innym tekstem. Zacznij pod odczytania i zinterpretowania tekstów pojedynczo. Zapisz wnioski, a następnie porównaj je ze sobą. INTERPRETACJA POROWNAWCZA MUSI ŁĄCZYĆ SENSY OBYDWU UTWORÓW.

JAK NAPISAĆ ANALIZĘ PORÓWNAWCZĄ TEKSTÓW??? Uzasadnienie tezy/ hipotezy interpretacyjnej: Może wiązać się z kontekstem biograficznym (np. obydwa utwory dotyczą emigracji, obecnego w losach obydwu autorów), filozoficznym (np. w przywołanych wierszach można dostrzec wpływ filozofii Artura Schopenhauera), historycznoliterackim (np. w tekstach jest widoczny ważny w romantyzmie motyw pielgrzyma). Przywołanie kontekstu powinno być zawsze uzasadnione.

JAK NAPISAĆ ANALIZĘ PORÓWNAWCZĄ TEKSTÓW??? Pamiętaj: Analiza musi czemuś służyć – musisz powiązać ją z wnioskami interpretacyjnymi. Cytat z tekstu nie jest sam w sobie argumentem, a jedynie jego potwierdzeniem. Zadbaj o odpowiednie wprowadzenie fragmentów analizowanych tekstów.

JAK NAPISAĆ ANALIZĘ PORÓWNAWCZĄ TEKSTÓW??? Kompozycja wypowiedzi: musi być FUNKCJONALNA, czyli podporządkowana tokowi argumentacji. we wstępie sformułuj hipotezę interpretacyjną. w rozwinięciu - wnioski z analizy i interpretacji utworów, pełniące funkcję argumentów. w zakończeniu – dokonaj weryfikacji wstępnej hipotezy interpretacyjnej.

JAK NAPISAĆ ANALIZĘ PORÓWNAWCZĄ TEKSTÓW??? Jak uporządkować treść : można pisać RÓWNOCZEŚNIE o obydwu utworach, prezentując kolejne aspekty można najpierw pisać o jednym, potem o drugim tekście, a dopiero na koniec zebrać wnioski pamiętaj o wydzielaniu AKAPITÓW (BRAK AKAPITÓW JEST BŁĘDEM KOMPOZYCYJNYM)

JAK NAPISAĆ DOBRĄ PRACĘ MATURALNĄ??? Pamiętaj: nie powołuj się na teksty, których nie znasz dostatecznie dobrze. oryginalność przywołań nie ma wpływu na ocenę i ich funkcjonalność, praca, w której zdający odwołuje się tylko do lektur szkolnych, nie zostanie uznana za słabszą z tego powodu. LICZY SIĘ WNIKLIWOŚĆ ARGUMETACJI.

JAK NAPISAĆ DOBRĄ PRACĘ MATURALNĄ??? Pamiętaj: podczas czytania pracy przed oddanie sprawdź, czy kolejne zdania łączą się ze sobą. Zwróć uwagę na połączenia zarówno na poziomie treści (wspólny temat), jak i kształtu językowego. zachowuj konsekwencje w stosowaniu czasu gramatycznego (teraźniejszego lub przeszłego), nada to wypowiedzi jednolitość,

JAK NAPISAĆ DOBRĄ PRACĘ MATURALNĄ??? Pamiętaj: praca jest oficjalną wypowiedzią pisemna – unikaj słownictwa kolokwialnego nie mieszaj elementów należących do różnych odmian stylistycznych (np. tekst urzędowy z metaforyzmami) zadbaj o bogactwo języka – zastępuj powtórzenia synonimami sprawdź uważnie pracę przed oddaniem pamiętaj, masz prawo skorzystać ze słownika ortograficznego, słownika poprawnej polszczyzny.

CO JEST OCENIANE ??? POPRAWNOŚĆ RZECZOWA Kardynalny błąd rzeczowy dyskwalifikuje pracę (Kat. A – 0, B – 0, C – 0 , D – 0, E – 0, F – 0, G – 0, H – 0 ). To błędy mające wpływ na stanowisko piszącego oraz jakość argumentacji. Usterki (np. pomyka imienia i nazwiska, epoki itp. – traktowane są jako usterka – kat. C – 0 - więcej niż jeden błąd, inne kategorie są oceniane) WYMOGI FORMALNE Mniej niż 300 słów Kat. A/B/C – są oceniane , D – 0, E – 0, F – 0, G – 0, H – 0

CO JEST OCENIANE ??? OKREŚLENIE PROBLEMU/ KONCEPCJA PORÓWNAWCZA UTWORÓW (Kat. A – 0, WTEDY B – 0, C – 0 , D – 0, E – 0, F – 0, G – 0, H – 0 ). ARGUMENTACJA NIEFUNKCJONALNA Jeżeli w Kat. A – słuchacz uzyskał punkty, a w kat. B – 0, nie przyznaje się punktów w pozostałych kategoriach WTEDY C – 0 , D – 0, E – 0, F – 0, G – 0, H – 0

CO JEST OCENIANE ??? – WYPOWIEDŹ ARGUMENTACYJNA A – OKREŚLENIE PROBLEMU 9/6/3/0 B – SFORMUŁOWANIE STANOWISKA C- POPRAWNOŚĆ RZECZOWA 2/0 D – ZAMYSŁ KOMPOZYCYJNY 6/3/0 E - SPÓJNOŚĆ LOKALNA 2/1/0 F - STYL TEKSTU 4/2/0 G - POPRAWNOŚĆ JĘZYKOWA H - POPRAWNOŚĆ ZAPISU

CO JEST OCENIANE ??? – ANALIZA PORÓWNAWCZA TEKSTÓW A – OKREŚLENIE PROBLEMU 9/4/2/0 B – SFORMUŁOWANIE STANOWISKA 12/8/4/0 C- POPRAWNOŚĆ RZECZOWA 2/0 D – ZAMYSŁ KOMPOZYCYJNY 6/3/0 E - SPÓJNOŚĆ LOKALNA 2/1/0 F - STYL TEKSTU 4/2/0 G - POPRAWNOŚĆ JĘZYKOWA H - POPRAWNOŚĆ ZAPISU

OCENIANIE Informator http://cke.edu.pl/index.php/egzamin-maturalny-left/egzamin-w-nowej-formule/23-egzamin-maturalny/342-informatory