„Europejska sieć dot. badań i kontroli zachorowań na raka szyjki macicy w nowych Państwach Członkowskich - AURORA” 2. moduł: Umiejętność komunikowania się dla działaczy społecznych/lobbystów

www.aurora-project.eu Niniejsza publikacja powstała w ramach projektu «AURORA» finansowanego przez Unię Europejską jako część programu ochrony zdrowia.

INDEKS: Co to jest komunikacja? Elementy procesu komunikacji Bariery komunikacyjne Elementy kluczowe dobrej komunikacji Styl komunikacji Typy komunikacji: 6.1. Komunikacja werbalna i niewerbalna 6.2. Komunikacja formalna/nieformalna 6.3. Komunikacja intrapersonalna / interpersonalna 6.4. Publiczne komunikowanie się 6.4.1. Kampania komunikacyjna 6.4.2. Pisanie petycji

1. Co to jest komunikacja? Komunikacja to dzielenie się pomysłami i informacjami. Proces komunikacji obejmuje nadawcę, odbiorcę i nadawany komunikat. Efektywna komunikacja to proces, w którym komunikat jest odbierany i rozumiany przez odbiorcę zgodnie z intencjami nadawcy. Często popełnianym błędem jest koncentracja wyłącznie na dostarczeniu komunikatu, a nie na tym, w jaki sposób jest on odbierany. Komunikacja musi być dwustronna!

2. Elementy procesu komunikacji Nadawca - formułuje (koduje) pomysł lub komunikat - poprzez kanał komunikacji dostarcza komunikat do odbiorcy, który przyjmuje go lub działa na jego podstawie (dekoduje). Odbiorca reaguje formułując własny komunikat i komunikując go nadawcy (reakcja). Komunikat Komunikacja to proces dwustronny, tzn. możliwość odbierania komunikatów jest równie ważna, jak możliwość nadawania ich. Aby komunikacja była udana, konieczna jest reakcja - dostarcza ona informacji o tym, w jaki sposób komunikat jest interpretowany. Kodowanie Reakcja Przekaz Dekodowanie Interpretacja

3. Bariery komunikacyjne Zewnętrzne Hałas Czas Środowisko Wewnętrzne Fizyczne (czas, środowisko, komfort, potrzeby, itp.) Kulturowe (etniczne, religijne, różnice kulturowe i społeczne) Percepcyjne (różnice percepcyjne) Motywacyjne (brak motywacji) Oparte na doświadczeniach (brak podobnych doświadczeń) Emocjonalne (osobiste odczucia w danej chwili) Językowe (różne języki lub słownictwo) Niewerbalne (komunikaty przekazywane innymi kanałami, niż słowa) Kontekstowe (sytuacja panująca w sferze, przestrzeń publiczna, silne / słabe przyciąganie uwagi) Tryb (różnice w sposobie nadawania komunikatu). NADAWCA ODBIORCA FORMUŁOWANIE KOMUNIKATU ODBIERANIE KOMUNIKATU BARIERY WEWNĘTRZNE BARIERY ZEWNĘTRZNE BARIERY WEWNĘTRZNE KODOWANIE KOMUNIKATU DEKODOWANIE KOMUNIKATU PRZEKAZYWANIE KOMUNIKATU INTERPRETOWANIE KOMUNIKATU REAKCJA

W jaki sposób można zminimalizować bariery komunikacyjne? Źródło (dobra, przejrzysta wiedza na dany temat, informacje powinny być użyteczne i dokładne) Komunikat (precyzyjny, dostosowany do potrzeb i możliwości rozumienia odbiorcy) Kodowanie (wzięcie pod uwagę podczas przygotowywania komunikatu potencjalnych źródeł pomyłek, na przykład: kwestii kulturowych, mylnych założeń i mylących informacji) Kanał (wybór odpowiedniego kanału przekazania komunikatu - ustnego, w tym również spotkania twarzą w twarz, rozmowy przez telefon i videokonferencji; pisemnego, w tym listów, e-maili, notatek i raportów) Dekodowanie Tak, jak udane kodowanie, wymaga odpowiednich umiejętności (w tym, na przykład, poświęcenie czasu na uważne przeczytanie komunikatu lub aktywne wysłuchanie go.) Odbiorca (każdy poszczególny członek widowni bierze udział w procesie komunikacji wraz z pomysłami i emocjami, które wpływają na jego rozumienie danego komunikatu i reakcję na niego) Reakcja (odbiorcy w sposób werbalny i niewerbalny reagują na przesyłany komunikat. Jest to jedyna rzecz, która pozwala upewnić się, czy odbiorcy rozumieli/nie zrozumieli komunikatu) Kontekst (może obejmować otaczające środowisko lub szerzej rozumianą kulturę, tzn. kulturę korporacji, kultury międzynarodowe, itp.)

4. Elementy kluczowe dobrej komunikacji KTO Odbiorcy Osoby, do których się mówi Znajomość potrzeb odbiorców. Różni odbiorcy - różne komunikaty CO Komunikat To, co chce się powiedzieć Jaki jest cel wypowiedzi Wiedza o tym, w jaki sposób sformułować pomysły JAK Styl Styl wypowiedzi, podejście Przekaz ustny i komunikacja niewerbalna

5. Styl komunikacji Pasywny - Asertywny - Agresywny Pasywny - Pasywny typ osobowości charakteryzuje się poczuciem niższości i uznaniem, że jest się gorszym od innych. Człowiek z osobowością pasywną nie utrzymuje kontaktu wzrokowego. Asertywny - Osobowość asertywna wierzy, że kluczem do komunikacji jest równość. Osoba asertywna nawiązuje kontakt wzrokowy, mówi pewnym głosem i ma wysokie poczucie własnej wartości, posiada szacunek do siebie i jednocześnie do innych ludzi. Agresywny - Osobowość agresywna czuje się lepsza, mówi podniesionym głosem, broni własnych praw łamiąc jednocześnie prawa innych ludzi. Osobowość agresywna wzbudza lęk, nie jest szanowana, ma poczucie winy i niską samoocenę.

6.1. Sposoby komunikacji - werbalna i niewerbalna Elementy wykorzystywane podczas przekazywania komunikatu: Badanie Mehrabiana Ton głosu Słowa Język ciała

Komunikacja werbalna Słowa są wykorzystywane jako narzędzia interakcji pomiędzy dwoma lub więcej osobami Komunikacja może być ustna lub pisemna Naukowcy odkryli, że osoby codziennie komunikują się werbalnie średnio od 10 do 11 godzin, tzn. mówiąc, słuchając, czytając lub pisząc. Komunikację werbalną spotykamy m.in w: konwersacjach, przemówieniach, listach, gazetach, magazynach, nagraniach audio i video, rozmowach telefonicznych itp

Komunikacja niewerbalna Komunikacja może zajść bez udziału słów. Ludzkie zmysły - uszy, oczy, dotyk i węch mogą działać jako elementy kodujące nadawane komunikaty.

Sygnały komunikacji niewerbalnej mogą odgrywać różne role Powtarzanie: mogą powtarzać komunikat werbalny przekazywany przez daną osobę Zaprzeczanie: mogą zaprzeczać komunikatowi, jaki dana osoba stara się przekazać Zastępowanie: mogą zastępować komunikat werbalny Uzupełnianie: mogą zapewniać dodatkowe informacje lub uzupełniać komunikat werbalny Podkreślanie: mogą akcentować lub podkreślać komunikat werbalny Źródło: The Importance of Effective Communication, Edward G. Wertheim, Ph.D.

Komunikacja niewerbalna Wyrazy twarzy (Ludzka twarz jest niezwykle ekspresyjna, może wyrażać niezliczone emocje bez konieczności wypowiadania słów). Ruchy ciała i postawa (Ten rodzaj komunikacji niewerbalnej obejmuje postawę ciała, zachowanie, pozycję ciała i niewielkie ruchy). Gesty (Znaczenie gestów może być bardzo różne zależnie od kultury i regionu, dlatego należy zachować ostrożność, by uniknąć nieporozumień). Kontakt wzrokowy (Sposób patrzenia na drugą osobę może komunikować wiele rzeczy, w tym zainteresowanie, przywiązanie, wrogość lub pociąg). Dotyk (Komunikaty przekazywane przez następujące gesty: silny uścisk dłoni, nieśmiałe puknięcie w ramię, „niedźwiedzi" uścisk, uspakajające klepnięcie po plecach, protekcjonalne poklepanie po głowie lub kontrolujący chwyt za ramię). Przestrzeń (Dana osoba może wykorzystać przestrzeń fizyczną, by przekazać wiele różnych komunikatów niewerbalnych, w tym sygnały odnoszące się do intymności, agresji, dominacji lub przywiązania). Głos (Nie chodzi jedynie o to, co dana osoba mówi, ale o sposób w jaki to mówi, ton głosu może wskazywać na sarkazm, złość, przywiązanie lub zaufanie).

6.2. Komunikacja formalna/nieformalna Zależnie od stylu i celu, istnieją dwie podstawowe kategorie komunikacji, posiadające odmienne charakterystyki. Typy komunikacji bazujące na stylu i celu to: Komunikacja formalna: pojawiająca się w stylu formalnym i oficjalnym. Występuje zazwyczaj w otoczeniu zawodowym, na spotkaniach firmowych, konferencjach. Komunikacja nieformalna: swobodna rozmowa. Zachodzi pomiędzy znajomymi i rodziną.

Komunikacja formalna Korespondencja oficjalna Petycje Przemówienia publiczne Nie należy wykorzystywać slangu, żargonu, wulgarnego języka!

Komunikacja nieformalna 6.3. Komunikacja intrapersonalna Komunikacja nieformalna pomaga budować relacje. 6.3. Komunikacja intrapersonalna Zanim dana osoba będzie potrafiła komunikować się z innymi, najpierw musi nauczyć komunikować się ze sobą. 6.3. Komunikacja interpersonalna Proces, w którym ludzie wymieniają się informacjami, uczuciami i znaczeniami z wykorzystaniem komunikatów werbalnych i niewerbalnych - ten rodzaj komunikacji odbywa się twarzą w twarz. Komunikat!!! Reakcja Nadawca Odbiorca Slang, słowa żargonowe, wulgarny język mogą być używane.

Publiczne komunikowanie się 6.4. Publiczne komunikowanie się uwzględnia wysyłanie i odbieranie komunikatów na dużą skalę, do i od ogółu społeczeństwa. Publiczne komunikowanie się obejmuje: środki masowego przekazu; komunikację społeczną; przemówienia publiczne Może uwzględniać dowolną formę przesyłania komunikatów do dużej grupy ludzi.

6.4.1a Komunikacja publiczna - kampania komunikacyjna 1. Skuteczne zdefiniowanie celu kampanii komunikacyjnej (Należy zidentyfikować nadrzędny cel, określić jaką jego część można osiągnąć dzięki kampanii komunikacyjnej, opisać konkretne cele kampanii; zintegrować je i stworzyć plan) 2. Skuteczne zdefiniowanie docelowej grupy odbiorców (Należy zidentyfikować grupę, do której chce się skierować komunikat, rozważyć identyfikację podgrup, do których komunikat można dostosować, jak najwięcej dowiedzieć się o docelowej grupie odbiorców; do informacji demograficznych dodać dane na temat wierzeń, bieżących działań, a także środowiska społecznego i fizycznego) 3. Skuteczne tworzenie komunikatów (Należy omówić z innymi osobami komunikaty pasujące do celu kampanii komunikacyjnej oraz do docelowej grupy odbiorców, zidentyfikować kanały i źródła uważane przez tę grupę za wiarygodne i mogące wywrzeć pożądany skutek, rozważyć najlepszy moment, w którym można dotrzeć do grupy odbiorców i odpowiednio przygotować komunikaty, wybrać kilka komunikatów i zaplanować ich wstępne przetestowanie)

6.4.1b Komunikacja publiczna - kampania komunikacyjna 4. Skuteczne wstępne przetestowanie i weryfikacja komunikatów i materiałów (Wybrać metody, które zostaną użyte do wstępnego testowania, dostosowane do budżetu kampanii i jej harmonogramu, wstępnie przetestować komunikaty i materiały przy udziale osób posiadających podobne cechy, jak docelowa grupa odbiorców, poświęcić czas na zweryfikowanie komunikatów i materiałów w oparciu o wyniki testów wstępnych) 5. Skuteczne wdrożenie kampanii (Postępować zgodnie z planami, które zostały opracowane na początku kampanii, w miarę potrzeby komunikować się z partnerami i mediami, by upewnić się, że kampania przebiega bez problemów, rozpocząć analizę planu i procesu kampanii jak tylko zostanie ona wdrożona)

Przygotowanie skutecznej prezentacji Badanie odbiorów Tworzenie struktury prezentacji Organizacja elementów przydatnych podczas prezentacji Jeśli zachodzi taka potrzeba, sprawdzić lokalizację Przeprowadzić próbę Przygotować się Cel Prezentacja musi mieć cele i zamierzenia, na przykład: zwrócenie uwagi, wyjaśnienie kim się jest, ustanowienie wiarygodności, itp. Perswazja Analizowanie i wykorzystywanie umiejętności perswadowania Zaangażowanie Bycie skutecznym i interesującym w kontekście tematu Osobowość Włożenie całego siebie w prezentację

Narzędzia komunikacji Relacje z mediami (konferencje prasowe, omówienia, komunikaty prasowe, programy radiowe z telefonami od słuchaczy, tematyczne dodatki do gazet i magazynów specjalistycznych, tematyczne programy telewizyjne). Specjalne publikacje, ulotki, plakaty, pocztówki i kalendarze. Komunikacja bezpośrednia (otwarta linia telefoniczna, strony internetowe, dyskusje przy okrągłym stole, konferencje, wykłady, szkolenia, konferencje biznesowe dla określonej grupy odbiorców, wizyty na targach i innych podobnych wydarzeniach publicznych, centra handlowe, szpitale, szkoły, koszary...). Publikacje, materiały promocyjne.

6.4.2. Pisanie petycji Aby uzyskać świetne rezultaty kampanii, konieczne jest wzięcie pod uwagę kilku kwestii: identyfikację celu, odpowiednie badania, przejrzystą komunikację i sposób, w jaki petycja będzie promowana. Petycje na papierze; np. na ulicy... e-petycje; online

Identyfikacja celu Pierwszym zadaniem, jakie należy wykonać pisząc skuteczną petycję, jest poprawne zidentyfikowanie grupy docelowej. Niektóre popularne grupy docelowe to: Rządy, parlamenty, politycy: lokalni, państwowi, federalni, krajowi, UE, UN;  Partie polityczne, prezydenci, premierzy, senatorowie, ambasadorowie;  Instytucje edukacyjne;  Organizacje związane z mediami; stacje telewizyjne; Instytucje i organa pozarządowe; itp.

Identyfikacja grupy docelowej Rosnąca akceptacja petycji internetowych przez rządy i parlamenty na całym świecie. Wiele przykładów dobrze napisanych petycji, skierowanych do różnorodnych samorządów lokalnych, stanowych i rządów państwowych oraz parlamentów, a także do Narodów Zjednoczonych (UN), można znaleźć pod tym linkiem. www.GoPetition.com Status e-podpisów Status podpisów elektronicznych (e-podpisów) przechodzi znaczną zmianę i rozwój w wielu zachodnich ustawodawstwach. Przepisy dotyczące podpisów elektronicznych są dopiero tworzone. www.ipetitions.com

e-petycja Jest to jedno z najbardziej skutecznych narzędzi aktywizmu jakie kiedykolwiek wymyślono. Petycje online są szczególne, ponieważ pozwalają wypowiedzieć się każdemu. Petycje różnią się także w inny sposób. Niektóre są udane, gromadzą dziesiątki, a nawet setki tysięcy podpisów i zdobywają zainteresowanie mediów krajowych. Niektóre znikają niemal bez śladu, zdobywają zaledwie kilka podpisów z najbliższych kręgów przyjaciół i rodziny sponsora, ale nigdy tak naprawdę nie zdobywają szerszego zainteresowania. Trudno jest dokładnie powiedzieć co powoduje, że petycja jest udana. Część sukcesu stanowi szczęście. Część - wybór odpowiedniego momentu. Niemniej, można pomyśleć o kilku ogólnych zasadach lub wskazówkach pomagających napisać udaną petycję. Zgodnie z doświadczeniem, poniższe dziesięć zasad jest szczególnie ważnych.

10 ogólnych wskazówek odnoszących się do petycji Należy pisać przejrzyście i spójnie Sprawdzić pisownię i przeczytać Skorzystać z e-maili Ustanowić komunikację online Opublikować petycję online Uzyskać zainteresowanie mediów Podjąć działania również offline Zachować uprzejmość i rozsądek Być praktycznym Nie bać się wyzwań - na pewno się uda!

PODSUMOWANIE „Nigdy nie należy wątpić w to, że mała grupa pomysłowych, zaangażowanych obywateli może zmienić świat; w istocie tylko takim grupom kiedykolwiek coś podobnego udało się.“ Margaret Mead

ODNOŚNIKI Komunikacja Petycja www.mindtools.com/pages/article/newTMM_98.htm Petycja www.GoPetition.com www.ipetitions.com