Muzyka w średniowieczu Scenariusze lekcji dla liceów Temat lekcji: Muzyka w średniowieczu Czas trwania lekcji: 2x45 minut

Minstrele na średniowiecznej miniaturze ilustracja: www.pinterest.com

Cele lekcji zrozumienie różnorodności kultury muzycznej średniowiecza i jej społecznego uzasadnienia świadomość wagi pojawienia się notacji muzycznej i niektórych jego skutków rozróżnienie podstawowych form średniowiecznej wielogłosowości poznanie kontekstu społeczno-kulturowego twórczości trubadurów i truwerów rozróżnienie ars antiqua i ars nova omówienie przykładowych problemów związanych z wykonawstwem muzyki średniowiecznej znaczenie teorii muzyki dla jej praktycznego uprawiania

Rycerz na średniowiecznym witrażu ilustracja: www.pinterest.com

1. Długa epoka podstawowe wiadomości o średniowieczu: czas trwania, ideały i modele tysiącletnia, zmienna epoka stany społeczne: chłopi, rycerze, mnisi każdy stan charakteryzował się innym rodzajem muzyki o jakim średniowieczu mówimy?

Chłopi na obrazie Pietera Breughla starszego ilustracja: en.wikipedia.org

2. Muzyka Kościoła > sekwencja In Paradisum Deducant Te Angeli do dziś używana melodia związek liturgii i muzyki (ordinarium missae) lokalne tradycje śpiewu liturgicznego > chorał mozarabski Karol Wielki i ujednolicenie liturgii Grzegorz Wielki i „chorał gregoriański” oraz > antyfona Ave Regina Caelorum

Mnisi na miniaturze ze średniowiecznego traktatu ilustracja: www.alamy.com

2. Muzyka Kościoła (cd.) dwa podstawowe narzędzia reformy liturgii: pismo neumatyczne i frankijska teoria muzyki oparta na analizie liturgii; chorał jako podstawa twórczości > Ave Maris Stella praktyki rozszerzania liturgii: trop, sekwencja i dramat liturgiczny wielogłosowe wykonywania muzyki liturgicznej: organum i „szkoła Notre Dame”, Leoninus i Perotinus > Salve Regina

Ręka Gwidona z Arezzo: nauka solmizacji ilustracja: Wikimedia Commons

3. Muzyka w świecie rycerstwa ideał miłości dwornej poezja i pieśń, rola minstreli południowofrancuski i północnofrancuski nurt kultury rycerskiej tradycja trubadurów i chanson de geste; Ryszard Lwie Serce: rycerz-poeta niemiecki minnesang i hiszpańskie Cantigas de Santa Maria mieszczańskie realizacje: truwerzy we Francji i meistersingerzy w Niemczech; Adam de la Halle i Hans Sachs > Bernart de Ventadour, Can l'erba fresch

Muzykujący dwór na średniowiecznej miniaturze ilustracja: Wikimedia Commons

3. Muzyka uczona pojawienie się notacji diastematycznej (Guido z Arezzo) i notacji Franka z Kolonii, ewolucja zapisu i nauki muzyki (pamięć a pismo) > artykuł Jak zapisywano muzykę motet izorytmiczny: wyrafinowana forma muzyki komponowanej odróżnienie ars antiqua i ars nova (kontrapunkt i znaczenie rytmu); Philippe de Vitry, Guillaume de Machaut i Johannes Ciconia kontrowersje wokół stylu ars nova (bulla papieska) > Johannes Ciconia, Merce o morte techniki kolejnej epoki: fauxbourdon > Mikołaj z Radomia, Magnificat

Notacja menzuralna: zapis muzyki wielogłosowej ilustracja: Wikimedia Commons

Materiały: nagranie In Paradisum Deducant Te Angeli https://www.youtube.com/watch?v=k8-CqtalXt0 nagranie chorału mozarabskiego Sanctus, wyk. Ensemble Organum https://www.youtube.com/watch?v=C6CbYG3DSPY nagranie antyfony Ave Regina Caelorum http://www.muzykotekaszkolna.pl/kanon/ave-regina-caelorum-antyfona/ nagranie hymnu Ave Maris Stella (benedyktyni z Ganagobie) https://www.youtube.com/watch?v=PlFaO_PdYE8 nagranie organum Salve Regina, wyk. Ensemble Organum https://www.youtube.com/watch?v=IoSuyUFiEYo nagranie pieśni Bernarta de Ventadour Can l'erba fresch https://www.youtube.com/watch?v=-j4uFTdfTn8 nagranie utworu Johannesa Ciconii Merce o morte https://www.youtube.com/watch?v=fMta3udIhLQ nagranie utworu Mikołaja z Radomia Magnificat http://www.muzykotekaszkolna.pl/kanon/mikolaj-z-radomia-magnificat/ artykuł Jak zapisywano muzykę Agnieszki Leszczyńskiej http://www.muzykotekaszkolna.pl/wiecej-o-muzyce/jak-zapisywano-muzyke/