System emerytalny Powinien być: bezpieczny uczciwy przejrzysty To system ubezpieczeń społecznych gwarantujący wypłatę świadczeń osobom niepracującym, które osiągnęły określony ustawowo wiek (w Polsce docelowo 67 lat). Powinien być: bezpieczny uczciwy przejrzysty

System emerytalny W Polsce państwowa emerytura przysługuje osobom, które osiągnęły wiek emerytalny i mają udokumentowany wymagany okres zatrudnienia (dotyczy tylko tzw. starej emerytury, a więc osób, które urodziły się przed 1949 r.; w nowym systemie emerytura zależy od wysokości kapitału zgromadzonego przez całe życie).

Konstrukcja systemu emerytalnego (1) I filar II filar III filar ZUS FUNDUSZE EMERYTALNE DODATKOWE OSZCZĘDNOŚCI obowiązkowy dobrowolny umowa pokoleniowa kapitałowy zarządzany przez państwo zarządzany przez prywatne instytucje indywidualne konta utworzone przez ZUS indywidualne konta dziedziczona kwota gromadzona na specjalnym subkoncie (5 proc. płacy) * kapitał dziedziczony możliwość zmiany OFE możliwość rezygnacji i odebrania kapitału przed terminem przejścia na emeryturę Nowy system emerytalny wdrażany jest od 1 stycznia 1999 r., a zmodyfikowany od 1 maja 2011 r. W tym systemie emerytura może pochodzić z trzech źródeł: emerytura państwowa – I filar emerytura pracownicza – II filar dobrowolne oszczędności – III filar * Od 1.05.2011r.

Konstrukcja systemu emerytalnego (2) I filar – zreformowany Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS); składka emerytalna zapisywana jest na indywidualnym koncie ubezpieczonego. Składka ta jest waloryzowana w stosunku do inflacji i wzrostu funduszu płac. I filar - ZUS nadal opiera się na tzw. umowie pokoleniowej. II filar – Otwarte fundusze emerytalne (OFE), tworzone i zarządzane przez Powszechne towarzystwa emerytalne (PTE). Podstawową funkcją PTE jest pomnażanie składek. III filar – dodatkowy, całkowicie dobrowolny system oszczędzania umożliwiający podniesienie wysokości podstawowej emerytury otrzymywanej w przyszłości z I i II filaru. Pierwszy filar ma charakter obowiązkowy, drugi jest obowiązkowy dla osób urodzonych po 31 grudnia 1968 roku. Konta ubezpieczonych w ZUS i w otwartych funduszach emerytalnych dają ubezpieczonym możliwość kontrolowania aktualnej wysokości zgromadzonego przez nich kapitału.

II filar - OFE W tzw. II filarze wybieramy fundusz emerytalny, który inwestuje nasze środki pieniężne zgromadzone na indywidualnym koncie. Pieniądze przekazywane są co miesiąc przez ZUS z wpłacanych składek emerytalnych. Wysokość przekazanej składki wynosi 2,8%* podstawy wymiaru składki na indywidualny rachunek. Jest to realny kapitał, który pracuje na przyszłą emeryturę. Wpłacone w II filarze składki są zwolnione z podatku dochodowego i podlegają dziedziczeniu. Fundusz emerytalny jest produktem, który ma zaspokoić potrzebę długoterminowego oszczędzania z przeznaczeniem na emeryturę. *w roku 2013

I filar - ZUS Emerytura z I filara opiera się na systemie repartycyjnym (umowy pokoleniowej). Wypłacane emerytury finansowane są ze składek osób aktualnie pracujących. System ten działa sprawnie tylko wtedy, gdy zasilające system składki pracowników wpływają w wysokości wystarczającej na wypłatę świadczeń dla obecnych emerytów. Obowiązkowe składki ZUS: w wysokości 19,52 proc. wynagrodzenia brutto. Od 1.05.2011r. część składki, która wcześniej trafiała do II filaru trafia do filaru I. W kolejnych latach część składki emerytalnej przekazywanej do OFE będzie się zmieniać zgodnie z określonym harmonogramem. roczna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w danym roku kalendarzowym nie może być wyższa od kwoty odpowiadającej trzydziestokrotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy.

Harmonogram zmian proporcji przekazywania składki w ramach II filaru ROK Część składki trafiającej na subkonto w ZUS (w % podstawy wymiaru ) Część składki przekazywanej do OFE w gotówce 2011 5,0 2,3 2012 2013 4,5 2,8 2014 4,2 3,1 2015 4,0 3,3 2016 2017 i później 3,8 3,5 Źródło: www.mpips.gov.pl 8

III filar Tzw. III filar systemu ubezpieczeń społecznych obejmuje pracownicze programy emerytalne (PPE), indywidualne konta emerytalne (IKE) oraz indywidualne konta zabezpieczenia emerytalnego (IKZE) Pracownicze programy emerytalne (PPE) są formą zorganizowanego, grupowego oszczędzania na przyszłą emeryturę. Tworzone są dobrowolnie przez pracodawcę, który chce zapewnić swoim pracownikom wyższą emeryturę. IKE to indywidualne konto emerytalne - plan oszczędnościowy służący do gromadzenia pieniędzy na dodatkową emeryturę. Dochody z tytułu oszczędzania na IKE są zwolnione od podatku od dochodów kapitałowych w wysokości 19 proc.. Indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego (IKZE), w ramach którego oszczędzający może gromadzić dodatkowe środki na emeryturę. Wpłaty na IKZE mogą być odliczane od podstawy opodatkowania (do wysokości 4% podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie emerytalne w roku poprzednim) jednak wypłata będzie opodatkowana. 19% tzw. podatek Belki, czyli zryczałtowany podatek dochodowy od osób fizycznych, o którym mowa w art. 30a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.). Więcej na temat funduszy i towarzystw emerytalnych w prezentacji „Fundusze emerytalne”.

Podział składki emerytalnej dla osób urodzonych po 31 grudnia1968 r. * Rok 2013 10

Schemat wyliczenia emerytury dla osób urodzonych po 31 grudnia1968 r. Suma kapitału emerytalnego powinna uwzględniać również odsetki

Instytucje związane z II filarem