Zaburzenia odżywiania a uzależnienia Magdalena Tańska
Proces terapii osoby uzależnionej obejmuje odżywienie organizmu Proces terapii osoby uzależnionej obejmuje odżywienie organizmu. Niezbędne jest odtrucie organizmu oraz leczenie przewlekłych chorób spowodowanych zatruciem, niedożywieniem, niedoborem witamin i składników mineralnych.
Szczególnie zagrożone niedożywieniem są osoby: Z zaburzeniami odżywiania Uzależnione od alkoholu Uzależnione od leków i narkotyków Z chorobami przewlekłymi W podeszłym wieku Samotne Cierpiące na alergie Rogulska, 2011
Jedzenie emocjonalne Jedzenie emocjonalne często jest traktowane nie jako zaburzenie odżywiania, ale jako znaczący czynnik występujący w jedzeniu kompulsywnym, nocnym, bulimii – jest podłożem większości zaburzeń w odżywianiu.
Charakterystyka jedzenia emocjonalnego Zdarza się epizodycznie i nieregularnie, Na celu możliwie jak najszybsze uporanie się z negatywnymi emocjami, Odbywa się w tajemnicy i samotności, Charakteryzuje się spożyciem pokarmów wysokoenergetycznych lub bogatych w węglowodany proste (najczęściej słodycze), Po zjedzeniu najczęściej następnie negacja własnej osoby, są to osoby z niską samooceną i stanami lękowymi.
Zaburzenia odżywiania na tle emocjonalnym Anoreksja Bulimia Niekontrolowane jedzenie (Binge Eating Disorder) BED Syndrom Nocnego Jedzenia (Night Eating Disorder ) NED
Czynniki sprzyjające występowaniu zaburzeń odżywiania Czynniki kulturowe Kanony piękności kształtowane przez media Społeczne oczekiwania szczupłej sylwetki formułowane wobec kobiet Czynniki indywidualne Zaburzony obraz siebie Niski poziom odporności na stres Nadmierny perfekcjonizm
Jedzenie emocjonalne We współczesnym świecie dochodzi do zderzenia dwóch tendencji: zarzucenie konsumenta różnymi produktami spożywczymi, a z drugiej dość agresywna promocja diet odchudzających i kult szczupłej sylwetki. Te dwa przesłania prowokują współczesnego człowieka do korzystania z dostępnych dóbr, które mają prowadzić do polepszenia naszego samopoczucia, a jednocześnie nakazują zwiększenie samokontroli. Najczęściej przejawia się to w rezygnacji z kalorycznych potraw, ograniczeniu słodyczy czy uprawianiu sportu. Może jednak przybierać groźniejszą dla zdrowia i życia formę: zaburzeń w odżywianiu. Cechą wspólną tych zaburzeń jest chorobliwa koncentracja na jedzeniu. Kędra, 2011
Dieta „Cud” nie istnieje „Z nami schudniesz 10 kg w jeden miesiąc!” Brzmi zachęcająco, ale czy rzeczywiście stracimy 10 kg tkanki tłuszczowej? Większość suplementów diety zalecanych jako ułatwiających odchudzanie nie ma naukowo udowodnionego działania. Część z nich może mieć poważne działania uboczne. Jarosz, 2011
Badania TNS Polska, styczeń 2014 (n=1000) Czy w ciągu ostatniego roku przyjmował Pan/Pani jakiś suplement Tak –19% (24%K, 14%M) Tak –24%w wieku 20-29 lat Tak –wykształcenie wyższe –30% Tak wykształcenie podstawowe –12% Czym jest suplement i w jakim celu się go stosuje Prawidłowe zrozumienie –17% / 83% To witaminy –31% To składniki mineralne –8% To preparaty odchudzające –6% To lek –6% To jakieś tabletki –5% Brak zdania –27 "Świadome samoleczenie w Polsce -www.lekiczysuplementy.pl 2014"
Niedożywienie Niedożywienie jest chorobą. Prowadzi do osłabienia organizmu i zmniejszenia odporności. Jest spowodowane niedostatecznym przyjmowaniem, wchłanianiem lub przyswajaniem składników odżywczych. Bezpośrednim objawem niedożywienia jest spadek masy ciała. Rogulska, 2011
Objawy niedożywienia Niedobór masy ciała, Zanik tkanki tłuszczowej i mięśniowej, Niedokrwistość, Niska temperatura ciała, Zwolnione reakcje psychiczne, Zanik miesiączki u kobiet, Impotencja u mężczyzn, Zmniejszone wartości białka całkowitego, albumin i globulin w surowicy krwi. Ciborowska i Rudnicka, 2010
Następstwa niedożywienia Następstwa pierwotne: Zmniejszenie masy ciała spowodowane ubytkiem mięśni i tkanki tłuszczowej, Osłabienie siły mięśniowej i odporności, Niedokrwistość, Zaburzenia trawienia i wchłaniania, Upośledzenie czynności wszystkich narządów i układów. Szczygieł, 2011
Następstwa niedożywienia Następstwa wtórne: Wzrost częstości zakażeń, Zaburzenia w gojeniu ran, Rozejścia zespoleń jelitowych, Zwiększenie chorobowości i śmiertelności, Wzrost kosztów leczenia. Szczygieł, 2011
U chorych niedożywionych stwierdza się: Większą liczbę powikłań, zwłaszcza infekcyjnych, spowodowanych spadkiem odporności i niewydolnością układu odpornościowego, Upośledzone gojenie ran spowodowane utratą białek ustroju i działaniem innych czynników miejscowych hamujących proces gojenia się ran, Większą śmiertelność w następstwie powikłań spowodowanych niedożywieniem, Znamiennie większe koszty leczenia przekraczające znacznie koszty dostosowanego do potrzeb leczenia żywieniowego. Szczygieł, 2011
Wyniszczenie (kacheksja) Wyniszczenie charakteryzuje się: Utratą masy ciała u dorosłych, Zahamowaniem wzrostu u dzieci, Anoreksją, Zmęczeniem, Opornością na insulinę, Zwiększonym rozkładem białek mięśni, Niedokrwistością, Spadkiem stężenia albumin w surowicy. Szczygieł, 2011
Podsumowanie Niezbędna jest edukacja młodzieży dotycząca zasad prawidłowego żywienia i możliwych konsekwencji niewłaściwych zachowań zdrowotnych.
Piśmiennictwo Ciborowska H., Rudnicka A. (2010) Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa. Desmet, P.M.A., Schifferstein, H.N.J. (2008) Positive and negative emotions associated with food experience. Appetite, 50, 290-301. Jarosz M. (2011) Suplementy diety a zdrowie. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa. Kędra E. (2011) Zaburzenia odżywiania – znak naszych czasów. Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne 1, 2, 169-175. Patel K.A., Schlundt D.G. (2001) Impact of moods and social context on eating behavior. Appetite, 36(2), 111-118. Rogulska A. ( 2011) Postępowanie dietetyczne w niedożywieniu. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa. Szczygieł B. (2011) Niedożywienie związane z chorobą. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa.
Dziękuję za uwagę