Życie i twórczość Janusza Korczaka

życiorys Janusz Korczak właściwie Henryk Goldszmit Urodził się 22 lipca 1878r w Warszawie, a zmarł prawdopodobnie 6 sierpnia 1942r w Treblice. Korczak z zawodu był lekarzem i pedagogiem dlatego jest znany również jako „Stary Doktor” lub „Pan doktor”. Działał na rzecz praw dziecka i wprowadził samorządy wychowanków.

Twórczość Janusz Korczak był także pisarzem. Pisał dla dorosłych jak i dla dzieci. Wydał np. Króla Maciusia Pierwszego, Króla Maciusia na wyspie bezludnej, Bankructwo małego Dżeka, Kajtusia Czarodzieja, Prawa dziecka do szacunku, Jak kochać dziecko i inne książki.

Jako lekarz 23 marca 1905r. Korczak otrzymał dyplom lekarza. W czerwcu 1905r. wyjechał do Harbiny powołany jako lekarz w wojnie rosyjsko – japońskiej i za swą służbę awansował do stopnia majora. Pod koniec 1906r. Wrócił do Warszawy, a tam pracował jako pediatra w Szpitalu dla Dzieci im. Bersonów i Baumanów. Właśnie dlatego znany jest jako „Stary Doktor” i „Pan doktor”. Janusz Korczak w mundurze ze szkoły medycznej

działalność społeczna W grudniu 1899r. Został aresztowany za działalność w czytelniach Warszawskiego Towarzystwa Dobroczynności. Działał w szesnastoosobowej grupie założycielskiej Haszomer Ha – Cair. Inicjowany był w Loży „Gwiazda Morza” Międzynarodowej Federacji „Le Droit Humain” powołanej do tego, aby „ pogonić wszystkich ludzi, których dzielą bariery religii i poszukiwać prawdy przy zachowaniu szacunku dla drugiego człowieka. W połowie trzydziestych lat wyjechał do Palestyny. Myślał o opuszczeniu Polski. Jedną z przyczyn była narastająca segregacja rasowa oraz nacjonalizm, które dla Korczaka nie stwarzały dobrego klimatu do pracy społecznej i pedagogicznej.

cytaty Janusz Korczak również pisał cytaty. Brzmiały one w następujący sposób: „Kiedy śmieje się dziecko, śmieje się cały świat”. „Jestem nie po to, aby mnie kochali i podziwiali, ale po to, abym ja działał i kochał. Nie obowiązkiem otoczenia pomagać mnie, ale ja mam obowiązek troszczenia się o świat, o człowieka”. „Jeśli nie wierzysz w duszę, musisz przecież uznać, że ciało twoje żyć będzie jako trawa zielona jako obłok. Jesteś przecież wodą i prochem”. „Być człowiekiem znaczy posiadać kryształową moralność, nieograniczoną tolerancyjność, do pasji podsuniętą pracowitość, dążyć do ciągłego uzupełniania swego wykształcenia, pomagać innym”. „Ludzie boją się śmierci, bo nie umieją cenić życia”.

„Kochaj i dawał przykład”. „Dobry wychowawca, którym nie wtłacza a wyzwala, nie ciągnie a wznosi, nie ugniata a kształtuje, nie dyktuje a uczy, nie żąda a zapytuje – przeżyje wraz z dziećmi wiele natchnionych chwil”. „Nie taki ważne, żeby człowiek dużo wiedział , nie żeby umiał na pamięć, a żeby go wszystko troszeczkę obchodziło, a żeby go coś naprawdę zajmowało”. „Szukaj własnej drogi. Poznaj siebie, zanim zechcesz dzieci poznać. Zdaj sobie sprawę z tego, do czego sam jesteś zdolny, zanim dzieciom poczniesz wykreślać zakres praw i obowiązków, które musisz poznasz, wychować i wykształcić przede wszystkim”. „Kochaj i dawał przykład”.

                                               prawa dziecka Do najbardziej znanych, sformułowanych przez Korczaka i obecnych w całej jego praktyce wychowawczej praw dziecka, należą: „prawo do szacunku” oraz „prawo by było, czym jest”. Podkreślają one podmiotowość i autonomię dziecka, oddalają lekceważenie, nieufność czy niechęć wobec dziecka. Mówią o potrzebie porozumienia i współpracy z dzieckiem, o akceptowaniu trudu jego rozwoju, wiedzy i niewiedzy, języka, twórczości, sukcesów i porażek. Zwracają uwagę na potrzebę zrozumienia i czułości dla dziecięcego bólu i krzywdy. Mają – wreszcie – wprowadzić najmłodszych, na równych zasadach z dorosłymi, w życie społeczne, zlikwidować bariery hamujących rozwój, umożliwić dostęp do edukacji i kultury.

poglądy Od młodości był zafascynowany teoriami progresywizmu pedagogicznego, opracowanymi m.in. przez Johanna Pestalozziego. W lecie 1899 roku przebywał w Szwajcarii by poznać jego działalność i twórczość pedagogiczną. Ten wyjazd opisał w czasopiśmie „Czytelnia dla wszystkich”. Popierał założenia programu „nowego wychowania” Johna Dewey ’ a i prac Decrloy, Montessori, Spencera, Fröbela; czytał pedagogiczne koncepcje Tołstoja.

Getto warszawskie W czasie wojny nosił polski mundur wojskowy i nie aprobował dyskryminacyjnego oznaczania Żydów niebieską lub żółtą Gwiazdą Dawida. Uważał, że było to bezczeszczenie symbolu. Ostatnie trzy miesiące swojego życia (od maja 1942) spędził w Getcie warszawskim, gdzie w wolnych chwilach tworzył pamiętnik (opublikowany w Warszawie w 1958 roku). Pisanie rozpoczął w 1939 roku. Nie notował przez około 2,5 roku, kiedy całą jego energię wyczerpywała opieka nad dziećmi z Domu Sierot.

Ostatni marsz Zginął wraz z wychowankami – wywieziony w początkach sierpnia 1942 z getta w wagonie bydlęcym. Dobrowolnie towarzyszył im w drodze na śmierć w komorze gazowej obozu zagłady w Treblince.

Ku pamięci Żeby upamiętnić działalność i życie Janusza Korczaka stawia się pomniki, szkołom nadaje się imienia np. Szkoła Podstawowa im. Janusza Korczaka ... lub na sztandarach widnieją portrety Henryka Goldszmita.

Galeria zdjęć

Wykonał : Dawid Okoniewski Źródła: Wikipedia, Kalendarium życia i twórczości J. Korczaka, życiorys J. Korczaka