Prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej oraz rozliczanie składek – w tym za pracowników Wrzesień 2013r.

OSOBA PROWADZĄCA POZAROLNICZĄ DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZĄ Rozpoczęcie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej oraz rozliczanie składek OSOBA PROWADZĄCA POZAROLNICZĄ DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZĄ Jest to osoba fizyczna, która wykonuje we własnym imieniu, w sposób ciągły i zorganizowany zarobkową działalność wytwórczą, budowlaną, handlową usługową bądź poszukuje, rozpoznaje i wydobywa kopaliny ze złóż lub wykonuje działalność zawodową 2

Osoba prowadząca pozarolniczą działalność Rozpoczęcie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej oraz rozliczanie składek Osoba prowadząca pozarolniczą działalność Zgodnie z art. 8 ust. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się: osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych, twórcę i artystę, 3 3

Osoba prowadząca pozarolniczą działalność Rozpoczęcie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej oraz rozliczanie składek Osoba prowadząca pozarolniczą działalność osobę prowadzącą działalność w zakresie wolnego zawodu: - w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, - z której przychody są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (od 1 stycznia 2003 r.), wspólników spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej (od 1 stycznia 2003 r.), osobę prowadzącą niepubliczną szkołę, placówkę lub ich zespół, na podstawie przepisów o systemie oświaty (od 1 marca 2009 r.). 4 4

Rozpoczęcie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej oraz rozliczanie składek OSOBA WSPÓŁPRACUJĄCA Osoba współpracująca z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność lub zleceniobiorcami: małżonek, dziecko własne, dziecko drugiego małżonka, dziecko przysposobione, rodzic, macocha, ojczym oraz osoba przysposabiająca, jeżeli pozostaje z osobą prowadzącą działalność lub zleceniobiorcą we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracuje przy prowadzeniu działalności lub wykonywaniu umowy; nie dotyczy to osób z którymi została zawarta umowa o prace w celu przygotowania zawodowego. 5

Rozpoczęcie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej oraz rozliczanie składek UBEZPIECZONY Osoba fizyczna podlegająca chociaż jednemu z ubezpieczeń społecznych lub ubezpieczeniu zdrowotnemu 6 6

Rozpoczęcie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej oraz rozliczanie składek PRACOWNIK Osoba pozostająca w stosunku pracy (z wyłączeniem prokuratorów), niespełniająca kryteriów określonych dla osób współpracujących, osoba wykonująca prace na podstawie umowy agencyjnej, zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem Cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia albo na podstawie umowy o dzieło, jeśli umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy 7

pracowników i odbywających służbę zastępczą, także do tych, Rozpoczęcie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej oraz rozliczanie składek PŁATNIK SKŁADEK Każdy podmiot zobowiązany przepisami do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne m.in. pracodawca w stosunku do pracowników i odbywających służbę zastępczą, także do tych, którzy przebywają na urlopie wychowawczym albo pobierają zasiłek macierzyński, z wyłączeniem osób którym zasiłek macierzyński wypłaca ZUS osoba prowadząca pozarolniczą działalność w stosunku do osób współpracujących

JAK ZGŁOSIĆ PŁATNIKA DO UBEZPIECZEŃ Rozpoczęcie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej oraz rozliczanie składek JAK ZGŁOSIĆ PŁATNIKA DO UBEZPIECZEŃ Przedsiębiorca może podjąć działalność gospodarczą już w dniu złożenia wniosku o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG). Zgłoszenie siebie jako płatnika należy dokonać w formie wniosku o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, składanego na formularzu CEIDG-1 drogą elektroniczną lub w urzędzie gminy – osobiście lub listem poleconym. 9

JAK ZGŁOSIĆ PŁATNIKA DO UBEZPIECZEŃ Rozpoczęcie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej oraz rozliczanie składek JAK ZGŁOSIĆ PŁATNIKA DO UBEZPIECZEŃ ZUS na podstawie danych przekazanych z CEIDG sporządzi za dokumenty zgłoszeniowe płatnika składek. Odpowiednio do zakresu informacji będą to formularze ZUS ZFA, ZUS ZBA lub ZUS ZAA. 10 10

JAK ZGŁOSIĆ OSOBY DO UBEZPIECZEŃ Rozpoczęcie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej oraz rozliczanie składek JAK ZGŁOSIĆ OSOBY DO UBEZPIECZEŃ Osoba rozpoczynająca prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej ma obowiązek zgłosić siebie (jako osobę ubezpieczoną) oraz pozostałe osoby (pracowników, osoby współpracujące) w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych do odpowiednich ubezpieczeń, w terminie 7 dni od daty powstania obowiązku ubezpieczeń tj. od dnia rozpoczęcia działalności gospodarczej – siebie od dnia rozpoczęcia współpracy – osoby współpracujące od dnia nawiązania stosunku pracy – pracowników od dnia oznaczonego w umowie jako dzień rozpoczęcia jej wykonywania-zleceniobiorców. 11 11

JAK ZGŁOSIĆ OSOBY DO UBEZPIECZEŃ Rozpoczęcie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej oraz rozliczanie składek JAK ZGŁOSIĆ OSOBY DO UBEZPIECZEŃ Zgłoszenia poszczególnych osób, w tym siebie, do odpowiednich ubezpieczeń dokonać należy na formularzu: ZUS ZUA – jeżeli osoba podlega ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnemu bądź tylko ubezpieczeniom społecznym ZUS ZZA – jeżeli osoba podlega wyłącznie ubezpieczeniu zdrowotnemu. 12

Rozpoczęcie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej oraz rozliczanie składek Pamiętać należy również o obowiązku zgłoszenia członków rodziny poszczególnych ubezpieczonych, jeśli w tym zakresie członkowie spełniają warunki określone ustawą o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Zgłoszenia członków rodziny ubezpieczonego dokonać należy na formularzu ZUS ZCNA. 13

Za członka rodziny – dla celów ubezpieczenia zdrowotnego – uważa się: Rozpoczęcie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej oraz rozliczanie składek Za członka rodziny – dla celów ubezpieczenia zdrowotnego – uważa się: ►dziecko własne, dziecko małżonka, dziecko przysposobione, wnuka albo dziecko obce, dla którego ustanowiono opiekę, albo dziecko obce w ramach rodziny zastępczej, do ukończenia przez nie 18 lat, a jeżeli kształci się dalej – do ukończenia 26 lat, natomiast jeżeli posiada orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności lub inne traktowane na równi – bez ograniczenia wieku ►małżonka, ►wstępnych (tj. rodziców, dziadków itp..) pozostających z ubezpieczonym we wspólnym gospodarstwie domowym 14 14

JAK ROZLICZAĆ I OPŁACAĆ SKŁADKI Rozpoczęcie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej oraz rozliczanie składek JAK ROZLICZAĆ I OPŁACAĆ SKŁADKI Po złożeniu wniosku o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i zgłoszeniu do ubezpieczeń społecznych i/lub zdrowotnego w ZUS siebie i innych osób, należy pamiętać o obowiązku rozliczania i opłacania składek. 15

JAK ROZLICZAĆ I OPŁACAĆ SKŁADKI Rozpoczęcie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej oraz rozliczanie składek JAK ROZLICZAĆ I OPŁACAĆ SKŁADKI Jeżeli działalność prowadzona jest w formie sam za siebie składki należy rozliczyć i opłacić za każdy miesiąc, w terminie do 10 dnia następnego miesiąca, za miesiąc poprzedni, natomiast jeżeli zatrudniony jest np. pracownik bądź inne osoby, w terminie do 15 dnia. 16 16

JAK ROZLICZAĆ I OPŁACAĆ SKŁADKI Rozpoczęcie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej oraz rozliczanie składek JAK ROZLICZAĆ I OPŁACAĆ SKŁADKI Jeśli składki opłacane będą nie tylko na własne ubezpieczenie, należy je rozliczyć, poprzez sporządzenie i przekazanie do ZUS, za wszystkie zgłoszone osoby, w tym za siebie, odpowiednie imienne raporty miesięczne: ► ZUS RCA - imienny raport miesięczny o należnych składkach i wypłaconych świadczeniach ► ZUS RZA - imienny raport miesięczny o należnych składkach na ubezpieczenie zdrowotne, przeznaczony dla ubezpieczonych, za których płatnik rozlicza wyłącznie składki na ubezpieczenie zdrowotne, ► ZUS RSA – imienny raport o wypłaconych świadczeniach i przerwach w opłacaniu składek oraz deklarację rozliczeniową ZUS DRA sporządzoną na podstawie imiennych raportów miesięcznych. 17

SKŁADKI NA UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE Rozpoczęcie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej oraz rozliczanie składek SKŁADKI NA UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE Składki na ubezpieczenie społeczne wynoszą: ►ubezpieczenie emerytalne – 19,52% podstawy wymiaru, ►ubezpieczenie rentowe – 8% podstawy wymiaru, ►ubezpieczenie chorobowe - 2,45% podstawy wymiaru ►ubezpieczenie wypadkowe – stopa procentowa jest zróżnicowana, zgodnie z ustawą o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych oraz odpowiednimi aktami wykonawczymi do tej ustawy 18

Składka na ubezpieczenie zdrowotne wynosi 9% podstawy wymiaru Rozpoczęcie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej oraz rozliczanie składek c.d. SKŁADKI Składka na ubezpieczenie zdrowotne wynosi 9% podstawy wymiaru Jest pobierana z zaliczki na podatek dochodowa i obniżana do wysokości tej zaliczki. 19 19

Składki na Fundusz Pracy Rozpoczęcie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej oraz rozliczanie składek Składki na Fundusz Pracy Jeśli zatrudniasz przy prowadzeniu działalności inne osoby, to zobowiązany jesteś do opłacania, oprócz składek na ubezpieczenia społeczne i/lub ubezpieczenie zdrowotne, także składek na Fundusz Pracy (FP) – za osoby podlegające obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym (w tym za siebie), dla których podstawa wymiaru składek na te ubezpieczenia, w przeliczeniu na okres miesiąca (łącznie ze wszystkich tytułów, u wszystkich płatników) wynosi co najmniej tyle, ile minimalne wynagrodzenie, zaś w przypadku: pracowników w pierwszym roku ich pracy (w ogóle, nie tylko u danego pracodawcy) – co najmniej 80% minimalnego wynagrodzenia za pracę, osób wykonujących pracę w okresie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania – co najmniej 50% minimalnego wynagrodzenia za pracę. 20 20

osoby na umowę zlecenia, to nie masz obowiązku Rozpoczęcie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej oraz rozliczanie składek Jeśli jesteś osobą prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą, która zatrudnia wyłącznie osoby na umowę zlecenia, to nie masz obowiązku opłacania za nie składek na Fundusz Pracy. 21 21

Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (FGŚP) Rozpoczęcie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej oraz rozliczanie składek Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (FGŚP) – za osoby zatrudnione (np. pracowników i zleceniobiorców), podlegające obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, bez względu na wysokość podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. 22 22

Rozpoczęcie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej oraz rozliczanie składek Za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą oraz za osoby współpracujące z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność, jak też za zatrudnione osoby będące: małżonkiem prowadzącego działalność, a także jego dziećmi własnymi, dziećmi drugiego małżonka i dziećmi przysposobionymi, rodzicami, macochą lub ojczymem, osobami przysposabiającymi, a także rodzeństwem, wnukami, dziadkami, zięciami i synowymi, bratowymi, szwagierkami i szwagrami oraz osobami wykonującymi pracę zarobkową w gospodarstwie domowym – nie opłaca się składek na FGŚP. 23 23

Składek na FP i PGŚP nie opłaca się: Rozpoczęcie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej oraz rozliczanie składek Składek na FP i PGŚP nie opłaca się: 24 24

za pracowników powracających z urlopu Rozpoczęcie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej oraz rozliczanie składek za pracowników powracających z urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego lub urlopu wychowawczego w okresie 36 miesięcy począwszy od pierwszego miesiąca po powrocie z takiego urlopu, 25 25

za pracowników, którzy ukończyli 50 rok życia i w okresie 30 dni przed zatrudnieniem pozostawali w ewidencji bezrobotnych powiatowego urzędu pracy; zwolnienie przysługuje przez okres 12 miesięcy począwszy od pierwszego miesiąca po zawarciu umowy o pracę,

za osoby, które osiągnęły wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn.

W 2013 r. składka na Fundusz Pracy wynosi 2,45% podstawy wymiaru, Wysokość składki na FP i wysokość składki na FGŚP określa ustawa budżetowa. W 2013 r. składka na Fundusz Pracy wynosi 2,45% podstawy wymiaru, natomiast składka na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych – 0,10% podstawy wymiaru.

Składka na Fundusz Emerytur Pomostowych - 1,5% podstawy wymiaru.

Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób prowadzących pozarolniczą działalność stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. W 2013 r. jest to kwota 2227,8zł

lub Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia, tj. w 2013 r. 480 zł (30% x 1600zł),

nie niższa jednak niż 75% przeciętnego miesięcznego Począwszy od składek należnych za okres od 1 marca 2009r. podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne osób prowadzących pozarolniczą działalność wymiaru stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku. Składka w nowej wysokości będzie obowiązywać od 1 stycznia do 31 grudnia danego roku.

UBEZPIECZENIE CHOROBOWE Rozpoczęcie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej oraz rozliczanie składek UBEZPIECZENIE CHOROBOWE Składki na ubezpieczenie chorobowe dla osoby prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą są składkami dobrowolnymi. Objęcie dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym następuje od dnia wskazanego we wniosku o objęcie ubezpieczeniem, ale tylko wówczas, gdy zgłoszenie do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych zostanie złożone w terminie określonym ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych na dokonanie takiego zgłoszenia. W pozostałych przypadkach objęcie ubezpieczeniem chorobowym następuje od dnia wskazanego we wniosku o objęcie ubezpieczeniem, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym wniosek został zgłoszony.

UBEZPIECZENIE CHOROBOWE Rozpoczęcie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej oraz rozliczanie składek UBEZPIECZENIE CHOROBOWE Ubezpieczenie chorobowe ustaje: od dnia wskazanego we wniosku o wyłączenie z ubezpieczenia chorobowego, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym wniosek został złożony, od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego, za który nie opłacono w terminie składki należnej na ubezpieczenie chorobowe; jeżeli jednak za część miesiąca został pobrany zasiłek, ubezpieczenie chorobowe ustaje od dnia następnego po dniu, za który zasiłek przysługuje, od dnia ustania tytułu podlegania tym ubezpieczeniom, tj. od dnia zaprzestania prowadzenia pozarolniczej działalności.

UBEZPIECZENIE CHOROBOWE Rozpoczęcie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej oraz rozliczanie składek UBEZPIECZENIE CHOROBOWE W przypadku ustania ubezpieczenia chorobowego z powodu nieopłacenia w terminie należnej składki, ZUS - w uzasadnionych przypadkach - może wyrazić zgodę na opłacenie składki po terminie. W tym celu zainteresowany powinien wystąpić do jednostki terenowej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z wnioskiem, podając przyczyny nieopłacenia składki.

Podstawę wymiaru stanowi zadeklarowana kwota, Rozpoczęcie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej oraz rozliczanie składek ULGA W OPŁACANIU SKŁADEK DLA OSÓB ROZPOCZYNAJĄCH DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZĄ Osoby rozpoczynające prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej maja możliwość opłacania składek na preferencyjnych zasadach. Podstawę wymiaru stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 30 % kwoty minimalnego wynagrodzenia.

wykonywały działalność twórczą lub artystyczną, Rozpoczęcie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej oraz rozliczanie składek Składek na ubezpieczenia społeczne od zadeklarowanej kwoty, nie niższej jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia nie opłacają również m.in. osoby, które już prowadzą (wykonują czy są wspólnikami) lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych (5 lat) przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej: prowadziły pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych, wykonywały działalność twórczą lub artystyczną, prowadziły działalność gospodarczą w zakresie wolnego zawodu w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne bądź z której przychody są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, były wspólnikami jednoosobowych spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, spółek jawnych, komandytowych lub partnerskich, prowadziły niepubliczną szkołę, placówkę lub ich zespół, na podstawie przepisów o systemie oświaty.

WAŻNE: Zasady ustalania podstaw wymiaru składek Rozpoczęcie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej oraz rozliczanie składek WAŻNE: Zasady ustalania podstaw wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne są odrębnie uregulowane w zależności od posiadanego tytułu do ubezpieczeń. 38

Osoby prowadzące pozarolniczą działalność Rozpoczęcie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej oraz rozliczanie składek Osoby prowadzące pozarolniczą działalność podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu w okresie od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej. 39 39

Rozpoczęcie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej oraz rozliczanie składek Począwszy od 7 marca 2009 r. zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej powoduje ustanie obowiązku ubezpieczeń społecznych: od dnia, w którym rozpoczyna się zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej, do dnia poprzedzającego dzień wznowienia wykonywania działalności gospodarczej. 40 40

Zawieszenie działalności przez spółkę jawną, komandytową lub Rozpoczęcie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej oraz rozliczanie składek Zawieszenie działalności przez spółkę jawną, komandytową lub partnerską skutkuje ustaniem ubezpieczeń społecznych wszystkich wspólników, na zasadach podanych wyżej. Także w przypadku wspólników spółki cywilnej, zawieszenie wykonywania działalności w ramach tej spółki skutkuje ustaniem ubezpieczeń społecznych wszystkich wspólników, na podanych wyżej zasadach. 41 41

ZAWIESZENIE / WZNOWIENIE Rozpoczęcie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej oraz rozliczanie składek ZAWIESZENIE / WZNOWIENIE DZIAŁALNOŚCI (tryb składania dokumentów) 42 42

Od 1 października 2004 r. osoba prowadząca pozarolniczą Rozpoczęcie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej oraz rozliczanie składek Od 1 października 2004 r. osoba prowadząca pozarolniczą działalność ma obowiązek opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne od każdej prowadzonej działalności. Zgodnie z art. 82 ust. 3 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, jeżeli ubezpieczony prowadzący pozarolniczą działalność uzyskuje przychody z więcej niż jednego z rodzajów działalności, składka na ubezpieczenie zdrowotne jest opłacana odrębnie od każdego rodzaju działalności. 43 43

1) działalność gospodarcza prowadzona w formie spółki cywilnej, Rozpoczęcie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej oraz rozliczanie składek 1) działalność gospodarcza prowadzona w formie spółki cywilnej, 2) działalność gospodarcza prowadzona w formie jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, 3) działalność gospodarcza prowadzona w formie spółki jawnej, 4) działalność gospodarcza prowadzona w formie spółki komandytowej, 5) działalność gospodarcza prowadzona w formie spółki partnerskiej, 6) wykonywanie działalności twórczej lub artystycznej przez twórcę lub artystę, 7) wykonywanie wolnego zawodu w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, 8) wykonywanie wolnego zawodu, z którego przychody są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, 9) inna niż określona w pkt. 1-8 pozarolnicza działalność gospodarcza prowadzona na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych. 44 44

W przypadku gdy prowadzący pozarolniczą działalność Rozpoczęcie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej oraz rozliczanie składek W przypadku gdy prowadzący pozarolniczą działalność uzyskuje przychody z więcej niż jednej spółki w ramach tego samego rodzaju działalności, wymienionej w pkt. 1-5, składkę na ubezpieczenie zdrowotne opłaca odrębnie od każdej prowadzonej spółki. Powyższe oznacza, że składkę należy odprowadzać oddzielnie od każdego z wymienionych wyżej rodzajów działalności, a także od każdej spółki, nawet jeśli są to spółki tego samego rodzaju. 45 45

SPOSÓB OPŁACANIA SKŁADEK Rozpoczęcie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej oraz rozliczanie składek SPOSÓB OPŁACANIA SKŁADEK Składki należy opłacać na wskazane przez ZUS rachunki bankowe, odrębnie na: ► ubezpieczenie społeczne – nr konta 83 1010 1023 0000 2613 9510 0000 ► ubezpieczenie zdrowotne - nr konta 78 1010 1023 0000 2613 9520 0000 ► Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych – nr konta 73 1010 1023 0000 2613 9530 0000 ► Fundusz Emerytur Pomostowych – nr konta 68 1010 1023 0000 2613 9540 000 46

SPOSÓB OPŁACANIA SKŁADEK Rozpoczęcie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej oraz rozliczanie składek SPOSÓB OPŁACANIA SKŁADEK Należności z tytułu składek należy opłacać w formie bezgotówkowej, w drodze obciążenia rachunku bankowego płatnika składek. Płatnicy składek – mikroprzedsiębiorcy – mogą opłacać należności z tytułu składek w formie przekazu pocztowego. 47 47

Rozpoczęcie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej oraz rozliczanie składek Od 1 stycznia 2009 r. płatnik składek będący mikroprzedsiębiorcą w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej może opłacać należności z tytułu składek również w formie przekazu pocztowego. Prawo do opłacania należności w formie przekazu pocztowego uzyskuje zatem przedsiębiorca, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych: zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników oraz osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 2 milionów euro lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 2 milionów euro. 48 48

Za termin dokonania zapłaty należności składkowych uważa się: Rozpoczęcie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej oraz rozliczanie składek Za termin dokonania zapłaty należności składkowych uważa się: przy zapłacie gotówką - dzień dokonania wpłat należności z tytułu składek w banku lub placówce pocztowej, w obrocie bezgotówkowym - dzień obciążenia rachunku bankowego płatnika. W sytuacji gdy płatnik opłaca składki w formie bezgotówkowej, wpłata z tytułu należnych składek może zostać uznana za terminową, jeżeli obciążenie rachunku bankowego płatnika nastąpiło najpóźniej w obowiązującym tego płatnika terminie płatności. 49 49

SANKCJE Z TYTUŁU NIEOPŁACENIA SKŁADEK Rozpoczęcie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej oraz rozliczanie składek SANKCJE Z TYTUŁU NIEOPŁACENIA SKŁADEK Od nieopłaconych w terminie składek należne są od płatnika składek odsetki za zwłokę, na zasadach i w wysokości określonych w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60, z późn. zm.5). Odsetek za zwłokę nie nalicza się, jeżeli ich wysokość nie przekraczałaby 6,60 zł.

KIEDY NIE TRZEBA SKŁADAĆ DOKUMENTÓW ROZLICZENIOWYCH Rozpoczęcie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej oraz rozliczanie składek KIEDY NIE TRZEBA SKŁADAĆ DOKUMENTÓW ROZLICZENIOWYCH Jeśli pozarolnicza działalność gospodarczą jest prowadzona a składki opłacane są wyłącznie za siebie i/lub osoby współpracujące, to w takim przypadku płatnik zwolniony jest z obowiązku składania dokumentów rozliczeniowych za kolejne miesiące w przypadku, gdy nic się nie zmienia w stosunku do danych wskazanych w ostatnio złożonych dokumentach rozliczeniowych. 51

KIEDY NIE TRZEBA SKŁADAĆ DOKUMENTÓW ROZLICZENIOWYCH Rozpoczęcie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej oraz rozliczanie składek KIEDY NIE TRZEBA SKŁADAĆ DOKUMENTÓW ROZLICZENIOWYCH Zwolnienie ze składania dokumentów rozliczeniowych dotyczy także sytuacji, gdy następuje zmiana w stosunku do danych wykazanych w ostatnio przekazanych do ZUS dokumentach rozliczeniowych, ale jest to zmiana wynikająca wyłącznie ze zmiany wysokości minimalnego wynagrodzenia. 52

KIEDY NIE TRZEBA SKŁADAĆ DOKUMENTÓW ROZLICZENIOWYCH Rozpoczęcie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej oraz rozliczanie składek KIEDY NIE TRZEBA SKŁADAĆ DOKUMENTÓW ROZLICZENIOWYCH Jeżeli obowiązek ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego ustał w trakcie miesiąca, np. w przypadku zawieszenia działalności gospodarczej w trakcie miesiąca, jako osoba, która korzystała ze zwolnienia z obowiązku składania deklaracji rozliczeniowej lub imiennych raportów miesięcznych, należy złożyć deklarację rozliczeniową za dany miesiąc. 53

Korygowanie dokumentów ubezpieczeniowych Rozpoczęcie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej oraz rozliczanie składek Korygowanie dokumentów ubezpieczeniowych 54 54

Jak dokonać wyrejestrowania działalności gospodarczej i z ubezpieczeń Rozpoczęcie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej oraz rozliczanie składek Jak dokonać wyrejestrowania działalności gospodarczej i z ubezpieczeń Wyrejestrowanie płatnika składek Jeśli zaprzestałeś prowadzenia działalności, masz obowiązek w terminie 7 dni od dnia trwałego zaprzestania jej wykonywania przekazać do CEIDG wniosek o wykreślenie wpisu. Na podstawie danych z wniosku składanego jako informacja o zaprzestaniu prowadzenia działalności gospodarczej, ZUS sporządzi za Ciebie dokument ZUS ZWPA – wyrejestrowanie płatnika składek. 55 55

Wyrejestrowanie z ubezpieczeń Rozpoczęcie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej oraz rozliczanie składek Wyrejestrowanie z ubezpieczeń Jako osoba, która zaprzestała wykonywania działalności, podobnie jak pozostałe osoby, w stosunku do których wygasł tytuł do ubezpieczeń albo zmienił się schemat podlegania ubezpieczeniom, podlegasz wyrejestrowaniu z ubezpieczeń. Zgłoszenie wyrejestrowania jesteś zobowiązany złożyć w terminie 7 dni od daty zaistnienia tego faktu. Wyrejestrowania z ubezpieczeń dokonujesz na formularzu ZUS ZWUA – wyrejestrowanie z ubezpieczeń. Pamiętaj również o obowiązku wyrejestrowania członków rodziny na formularzu ZUS ZCNA. 56 56

Informacja o danych do ustalenia składki Rozpoczęcie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej oraz rozliczanie składek Informacja o danych do ustalenia składki na ubezpieczenie wypadkowe ZUS IWA Jako płatnik składek na ubezpieczenie wypadkowe zobowiązany jesteś przekazać formularz ZUS IWA w terminie do dnia 31 stycznia danego roku za poprzedni rok kalendarzowy, jeśli: byłeś zgłoszony nieprzerwanie w ZUS jako płatnik składek na ubezpieczenie wypadkowe od dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia roku, za który składana jest ta informacja i co najmniej jeden dzień w styczniu następnego roku, w roku, za który składana jest ta informacja, zgłaszałeś do ubezpieczenia wypadkowego średniomiesięcznie co najmniej 10 ubezpieczonych (z uwzględnieniem również własnej osoby). 57

JAK PRZEKAZYWAĆ DOKUMENTY UBEZPIECZENIOWE DO ZUS Rozpoczęcie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej oraz rozliczanie składek JAK PRZEKAZYWAĆ DOKUMENTY UBEZPIECZENIOWE DO ZUS Dokumenty ubezpieczeniowe należy przekazywać do ZUS, w formie obowiązującej danego płatnika, tj.: ► osoby które rozliczają składki za nie więcej niż 5 osób – w dowolnej formie, np. poprzez transmisję danych w formie dokumentu elektronicznego z aktualnej wersji programu PŁATNIK, innego oprogramowania interfejsowego, poprzez platformę PUE albo w formie papierowej 58 58

JAK PRZEKAZYWAĆ DOKUMENTY UBEZPIECZENIOWE DO ZUS Rozpoczęcie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej oraz rozliczanie składek JAK PRZEKAZYWAĆ DOKUMENTY UBEZPIECZENIOWE DO ZUS ► osoby które rozliczają składki za więcej niż 5 osób – poprzez transmisję danych formie dokumentu elektronicznego z aktualnej wersji programu PŁATNIK, innego oprogramowania interfejsowego albo poprzez platformę albo poprzez platformę PUE.

Rozpoczęcie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej oraz rozliczanie składek W uzasadnionych przypadkach, za zgodą dyrektora oddziału ZUS, właściwego według siedziby płatnika składek, można przekazywać dokumenty ubezpieczeniowe w formie papierowej albo na informatycznych nośnikach danych (np. CD-ROM) z aktualnej wersji programy PŁATNIK lub innego oprogramowania interfejsowego. 60

Rozpoczęcie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej oraz rozliczanie składek Dokumenty w formie papierowej można składać bezpośrednio w terenowej jednostce organizacyjnej ZUS lub przesyłać pocztą. Dokumenty te mogą być w formie dokumentu pisemnego według ustalonego wzoru lub w formie wydruku z oprogramowania spełniającego wymagania ZUS albo w formie wydruku ze strony www.zus.pl. 61

O CZYM TRZEBA JESZCZE WIEDZIEĆ Rozpoczęcie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej oraz rozliczanie składek O CZYM TRZEBA JESZCZE WIEDZIEĆ ► aktualną wersję programu PŁATNIK można otrzymać bezpłatnie, na płycie CD-ROM w każdej jednostce ZUS lub pobrać ze strony http://e-inspektorat.zus.pl 62

O CZYM TRZEBA JESZCZE WIEDZIEĆ Rozpoczęcie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej oraz rozliczanie składek O CZYM TRZEBA JESZCZE WIEDZIEĆ ► we wszystkich dokumentach ubezpieczeniowych, w tym, płatniczych, w polach dotyczących danych identyfikacyjnych płatnika składek, podajesz odpowiednio takie same dane, jakie zostały podane w formularzu CEIDG-1 63 63

O CZYM TRZEBA JESZCZE WIEDZIEĆ Rozpoczęcie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej oraz rozliczanie składek O CZYM TRZEBA JESZCZE WIEDZIEĆ ► zgłaszając daną osobę do ubezpieczenia należy zwrócić szczególną uwagę na podanie prawidłowych danych identyfikacyjnych tej osoby.(nazwisko, imię, datę urodzenia oraz numer PESEL) 64 64

Osoba sprawująca osobistą opiekę nad dzieckiem od dnia 1 września 2013 r. Pod pojęciem „osoba sprawująca osobistą opiekę nad dzieckiem” rozumie się – osobę fizyczną sprawującą osobistą opiekę nad dzieckiem własnym lub swojego małżonka, lub dzieckiem przysposobionym, przez okres do 3 lat, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez nie 5 roku życia, a w przypadku dziecka, które z powodu stanu zdrowia potwierdzonego orzeczeniem o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności wymaga osobistej opieki tej osoby, przez okres do 6 lat, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 18 roku życia.

Osoba sprawująca osobistą opiekę nad dzieckiem od dnia 1 września 2013 r. A. Od dnia 1 września 2013 r. ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają następujące osoby sprawujące osobistą opiekę nad dzieckiem: 1) osoby, które prowadziły pozarolniczą działalność gospodarczą przez okres co najmniej 6 miesięcy i zaprzestały jej prowadzenia albo zawiesiły wykonywanie działalności gospodarczej na podstawie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej; 2) osoby, które prowadziły inną niż określona w przepisach o swobodzie działalności gospodarczej pozarolniczą działalność, o której mowa w art. 8 ust. 6, przez okres co najmniej 6 miesięcy i które zaprzestały jej prowadzenia; 3) zleceniobiorcy, którzy wykonywali pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, przez okres co najmniej 6 miesięcy i którzy zaprzestali jej wykonywania; 4) osoby współpracujące, przez okres co najmniej 6 miesięcy z osobami, o których mowa w pkt 1–3, i które zaprzestały tej współpracy; 5) osoby duchowne, podlegające z tego tytułu ubezpieczeniom społecznym przez okres co najmniej 6 miesięcy.

Osoba sprawująca osobistą opiekę nad dzieckiem od dnia 1 września 2013 r. • Warunek prowadzenia pozarolniczej działalności, działalności zarobkowej i współpracy lub bycia osobą duchowną przez okres co najmniej 6 miesięcy uważa się za spełniony, jeżeli osoby podlegały z tych tytułów nieprzerwanie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym bezpośrednio przed dniem rozpoczęcia sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem i opłacały składki na te ubezpieczenia. • Prawo do objęcia obowiązkowymi ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi przysługuje jednemu z rodziców, pod warunkiem że drugi rodzic nie jest objęty ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z tego tytułu albo ubezpieczeniami określonymi w art. 6 ust. 1 pkt 19 lub art. 6b. • Prawo do finansowania składek z budżetu państwa, jeżeli jedno z rodziców przebywa na urlopie wychowawczym, a drugie jednocześnie spełnia warunki określone w pkt.1-5, przysługuje osobie przebywającej na urlopie wychowawczym.

Osoba sprawująca osobistą opiekę nad dzieckiem od dnia 1 września 2013 r. B. Od dnia 1 września 2013 r. obowiązkowi ubezpieczenia emerytalnego podlegają osoby sprawujące osobistą opiekę nad dzieckiem, które nie spełniają warunków do podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, o których mowa w art. 6a. Prawo do objęcia obowiązkowym ubezpieczeniem emerytalnym przysługuje jednemu z rodziców, pod warunkiem że drugi rodzic nie jest objęty ubezpieczeniem emerytalnym z tego tytułu albo ubezpieczeniami określonymi w art. 6 ust. 1 pkt 19 lub art. 6a. Wymienione wyżej osoby sprawujące osobistą opiekę nad dzieckiem podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym albo odpowiednio ubezpieczeniu emerytalnemu jeżeli nie mają ustalonego prawa do emerytury lub renty i nie mają innych tytułów rodzących obowiązek ubezpieczeń społecznych. Zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej może być wykorzystane jednorazowo w całości lub w nie więcej niż 4 częściach.

GDZIE SZUKAĆ DODATKOWYCH INFORMACJI? Rozpoczęcie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej oraz rozliczanie składek GDZIE SZUKAĆ DODATKOWYCH INFORMACJI? Szczegółowe informacje w danej sprawie można uzyskać w każdej terenowej jednostce organizacyjnej ZUS oraz na stronie internetowej www.zus.pl Na stronie internetowej znajdują się m.in. wykaz jednostek ZUS, ich adresy i numery telefonów, bieżące wyjaśnienia komórek merytorycznych ZUS oraz informacje dotyczące aktualnych wysokości składek i świadczeń. Zamieszczono tam również poradniki dla płatników składek. 69

801-400-987 (tylko stacjonarne) Rozpoczęcie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej oraz rozliczanie składek Centrum Obsługi Telefonicznej (COT) - wraz ze wszystkimi elementami i modułami niezbędnymi do jego funkcjonowania – zapewnia dostęp do spersonalizowanych usług za pośrednictwem telefonu dostępnego pod numerami: 22 560-16-00 lub 801-400-987 (tylko stacjonarne) 70

Dziękuję za uwagę Radek