zanieczyszczenie powietrza Powietrze -jest mieszaniną gazów , w której objętości najwięcej jest azotu i tlenu a następnie argonu i dwutlenku węgla . Przez zanieczyszczenie powietrza atmosferycznego rozumiemy, taki jego stan, w którym udział zawartych w powietrzu substancji stałych(popioły, sadze), ciekłych (płynne środki ochrony roślin, mgła) i gazowych przekracza średnią ich zawartość w czystym powietrzu atmosferycznym.

ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZEŃ POWIETRZA Powietrze zanieczyszczone jest: - Pyłami, (np. azbestu, kwiatowymi czy pyłami kosmicznymi) - Tlenkami(węgla, siarki, azotu i in.) - Drobnoustrojami( bakterie, wirusy, zarodniki pleśni) i - Innymi gazami ,które pochodzą ze źródeł naturalnych i sztucznych.

Źródłami naturalnymi są: Istnieją pewne naturalne zjawiska w przyrodzie, które zanieczyszczają powietrze. Zaliczyć do nich możemy: -pożary lasów i stepów, -wybuchy wulkanów, -silne wiatry,( które porywają i unoszą cząsteczki piasku i gleby oraz procesy rozkładu substancji organicznych) -pyłki kwiatów jak również ozon (powstającym podczas wyładowań elektrycznych). Zanieczyszczenia te mają charakter lokalny i na ogół nie stanowią większego zagrożenia.

Źródłami sztucznymi są : -przemysł,(zwłaszcza energetyczny, hutniczy i górniczy ze względu na zakres działania i ilość wytwarzanych zanieczyszczeń) -komunikacja, (zanieczyszczenia ograniczają się głównie do dużych miast np. smog, który powstaje gdy występuje brak wiatru, a wilgotność powietrza jest wysoka., lotnisk i dróg na który wciąż przybywa samochodów), -Rolnictwo (to przede wszystkim środki ochrony roślin, które przedostają się do powietrza w trakcie opylania lub opryskiwania roślin, czy zanieczyszczenia z dużych ośrodków hodowli zwierząt lub produkcji maszyn rolniczych czy wypalanie traw.)

Do tych zanieczyszczenia w znacznie większym stopniu przyczynia się sam człowiek. Zdecydowanie nie są one przyjazne dla środowiska, ponieważ poprzez to do atmosfery wprowadza się coraz więcej pyłów oraz gazów. Głównym sprawcą jest przemysł paliwowo- energetyczny generujący ogromną ilość popiołów lotnych. Ta gałąź przemysłu odpowiada także za najwyższą emisję zanieczyszczeń gazowych, z czego około 75%  to emisja dwutlenku siarki. Wtóruje mu przemysł  metalurgiczny, odpowiedzialny za emisję pyłów metalurgicznych oraz gazów, wśród których 80% stanowi tlenek węgla, zwany czadem.

Skutki zanieczyszczenia powietrza Najpoważniejszymi skutkami zanieczyszczenia powietrza są: efekt cieplarniany, (to wzrost koncentracji gazów cieplarnianych (dwutlenku węgla, metanu, ozonu i freonów) w atmosferze, następstwem czego jest podwyższenie średniej temperatury na Ziemi. W wyniku ocieplenia dochodzi do topnienia lodowców, podniesienia poziomu morza, wymierania gatunków oraz intensyfikacji ekstremalnych zjawisk pogodowych (upały, gradobicia, huragany, trąby powietrzne). dziura ozonowa, (zmniejszania się stężenia ozonu w atmosferze. Powłoka ozonowa chroni organizmy żywe przed szkodliwym promieniowaniem UV.) smog (połączenie mgły lub pary wodnej z dymem, podczas braku ruchów powietrza najczęściej przy bezwietrznej pogodzie) kwaśne deszcze. (mają negatywny wpływ na środowisko, przyczyniając się do niszczenia lasów oraz zakwaszania gleby i wód.) Skutki zanieczyszczenia powietrza

Stan powietrza w Polsce Polska zajmuje, trzecie miejsce w zanieczyszczeniu powietrza na świecie. Rozwój gospodarczy Polski po II wojnie światowej przez blisko pół wieku odbywał się bez poszanowania praw przyrody. Rosła ilość zanieczyszczeń stałych , ciekłych i gazowych gdyż krajowa energetyka oparta jest na węglu, który jest paliwem uciążliwym dla środowiska. Powietrze zanieczyszczone jest pyłami oraz tlenkami węgla, siarki, azotu. Największymi trucicielami są huty, elektrownie cieplne, zakłady chemiczne i cementownie. Zanieczyszczenia powietrza nie znają granic państwowych dlatego część z nich przenoszona jest wraz z wiatrem z uprzemysłowionych krajów Europy Zachodniej . Polska także przyczynia się do zatruwania powietrza w państwach sąsiednich dzieje się tak zwłaszcza w chłodnej porze roku, kiedy do zanieczyszczeń przemysłowych i komunikacyjnych dochodzą dymy z ogrzewania mieszkań. Nadmierne zanieczyszczenie powietrza występuje na ponad 20% powierzchni kraju.  Najbardziej zanieczyszczone jest województwo śląskie, z uwagi na duże zagęszczenie przemysłu. Rejon ten to zaledwie nieco ponad 2% powierzchni kraju, a koncentruje się tam do 25% emisji dwutlenku siarki, tlenków azotu i pyłów. Przykładowo w Górnośląskim Okręgu Przemysłowym na 1 km2 przypada ok. 1000 ton pyłów w skali roku, co oznacza pięciokrotne przekroczenie norm.

Wpływ zanieczyszczeń środowiska na zdrowie człowieka Chemizacja różnych dziedzin życia powoduje, że człowiek na każdym kroku styka się z zagrażającymi mu truciznami. W krajach rozwiniętych co trzeci człowiek jest alergikiem. Pojawiają się nieznane dotąd choroby skóry. Lekarze zaczynają podejrzewać, że przyczyną tych schorzeń są toksyny wymieszane w naszych organizmach. Określenie ujemnego wpływu zanieczyszczeń powietrza na organizm człowieka zależy od wielu czynników, takich jak: wiek, indywidualna odporność organizmu, warunki klimatyczne, stężenie i czas oddziaływania zanieczyszczeń. W wyniku badań i obserwacji stwierdzono, że niektóre choroby lub dolegliwości ludzi mogą być związane z oddziaływaniem zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego. Do schorzeń takich należą: - choroby układu oddechowego: zapalenie błony śluzowej jamy nosowej, gardła, oskrzeli, nowotwory płuc - zaburzenia centralnego układu nerwowego: bezsenność, bóle głowy, złe samopoczucie - choroby oczu, zapalenie spojówek oka - reakcje alergiczne ustroju - zaburzenia w układzie krążenia, choroby serca Znany jest także zakres i mechanizm oddziaływania poszczególnych składników zanieczyszczonego powietrza.

Dwutlenek siarki( SO2)- działa drażniąco na górne drogi oddechowe po wniknięciu w ściany dróg oddechowych , przenika do krwi i dalej do całego organizmu; kumuluje się w ściankach tchawicy i oskrzelach oraz wątrobie, śledzionie, mózgu i węzłach chłonnych , płuca i oczy (prowadzi do zmian w rogówce oka) ,powoduje również nowotwory. Związki siarki są głównym składnikiem smogu londyńskiego, występuje w zadymionych miastach w czasie zalegającej mgły. W 1952 r. podczas takiej mgły utrzymującej się przez 4 dni zmarło w Londynie 4000 ludzi. Szczególnie bolesny charakter ma zjawisko określane jako „ niespodziewana śmierć łóżeczkowa”. Delikatne tkanki budujące płuca niemowląt nie wytrzymują większych stężeń zanieczyszczeń siarkowych w rezultacie czego zdarza się ,że rodzice kładą wieczorem zdrowe dziecko , do łóżeczka a rano stwierdzają, że ich dziecko nie żyje. Tlenek węgla(CO) jest niezwykle groźny, ponieważ powoduje ciężkie zatrucia, a nawet śmierć organizmu. Przy zatruciach (zaczadzeniu) CO jest pochłaniany przez płuca, skąd przenika do krwi i łączy się trwale z hemoglobiną, tworząc karboksyhemoglobinę, niezdolną do przenoszenia tlenu. Objawami zatrucia tlenkami węgla są bóle i zawroty głowy, oszołomienie, duszności, nudności wymioty, przyspieszony oddech, kołatanie serca, a w końcu utrata przytomności. Po zatruciach możliwe są powikłania, nerwobóle, uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego, zmiany w czynnościach płuc i serca. Toksyczne działanie tlenku węgla na człowieka zależy od stężenia w powietrzu i czasu działania. tlenki azotu(NO)-działają na organizm człowieka jak gazy bojowe powodują uszkodzenia płuc , zmniejszają zdolność krwi do przenoszenia tlenu .Powoduje choroby alergiczne, m.in. astmę-szczególnie u dzieci mieszkających w miastach narażonych na smog, wywołują również zapalenie oskrzeli i oskrzelików.

Metale ciężkie (głównie Cd, Pb, Hg)- odkładają się w szpiku kostnym, śledzionie i nerkach; uszkadzają układ nerwowy - hamują produkcję enzymów odpowiedzialnych za wytwarzanie energii w ośrodkowym układzie nerwowym; powodują anemie, zaburzenia snu, pogorszenie sprawności umysłowej, agresywność; mogą wywołać zmiany nowotworowe. Pyły- czyli drobne cząsteczki przedostają się do oskrzeli i pęcherzyków płucnych, Powodują podrażnienie naskórka i śluzówki, zapalenia górnych dróg oddechowych; wywołują choroby oczu, choroby alergiczne, astmę a także ciężkie schorzenia, jak pylica płuc oraz nowotwory płuc, gardła, krtani. Drobnoustroje- bakterie, zarodniki pleśni, wirusy- są żródłem występowania wielu chorób zakaźnych np. ospy, odry, gruźlicy nieżytów nosa i gardła, zapalenia oskrzeli. Przyczyniają się również do występowania alergii czy uczuleń.

Wpływ czynników atmosferycznych na organizm człowieka Do czynników atmosferycznych, które wpływają na zdrowie człowieka zaliczamy: * Temperaturę powietrza, : (jest odbierana przez termoreceptory, czyli wyspecjalizowane komórki nerwowe, reagujące na zmiany temperatur. Wysoka temperatura wzmaga czynności gruczołów potowych, które powodują rozszerzenie naczyń krwionośnych skórnych w celu wypromieniowania ciepła z organizmu. Niska temperatura wywołuje zwężenie naczyń krwionośnych, co powoduje zmniejszanie utraty ciepła.) * Wilgotność powietrza,: wysoka wilgotność powietrza , powyżej 80% wywołuje : Chorobę gośćcową, nerwobóle, nieżyt dróg oddechowych, duszności, Niska wilgotność , poniżej 30% -wywołuje złe samopoczucie, wysuszenie błon śluzowych

*Ruch powietrza ( wiatr),: (powoduje obniżenie ciśnienia krwi, bóle głowy, bóle serca , wzmożoną pobudliwość nerwową) * Ciśnienie atmosferyczne: (Przy spadku ciśnienia mogą pojawić się bóle mięśniowe, bóle głowy, rozdrażnienie, dolegliwości układu oddechowego i krwionośnego)

Powietrze jest szczególnie ważne dla każdego człowieka, ale również dla zwierząt oraz roślin. Bez oddychania człowiek może przeżyć tylko parę minut. Taka sama sytuacja dotyczy roślin i zwierząt. Ludzie coraz bardziej zdają sobie sprawę z problemu jakim jest zanieczyszczenie powietrza. Starają się walczyć z tym zjawiskiem, chociażby poprzez zakładanie filtrów w elektrowniach cieplnych, zakładanie katalizatorów w samochodach. Powoduje to, iż gazy spalinowe wydostające się z kominów oraz rur wydechowych są dużo mniej szkodliwe dla naszego zdrowia. W ostatnich latach emisja zanieczyszczeń zmniejsza się a jest to również wynikiem kryzysu gospodarczego , który spowodował zamknięcie wielu zakładów przemysłowych oraz nakładania wysokich kar za zanieczyszczanie środowiska