„Lokalny rynek pracy” MODUŁ 2.02.5 Klasa II

LOKALNY RYNEK PRACY charakteryzuje się przede wszystkim zmiennością; zmienia się zatem: Popyt na poszczególne zawody (w jednym roku poszukiwani są np. głównie spawacze, w innym – stolarze, pielęgniarki czy geodeci). Popyt na kwalifikacje pracowników (w jednym roku dana firma poszukuje księgowych ze znajomością języka norweskiego, a parę miesięcy później – ze znajomością języka hebrajskiego). Zmienia się sytuacja demograficzna (np. maleje lub rośnie ilość osób poszukujący pracy, studentów, emerytów).

Zmienia się też ogólna sytuacja ekonomiczna (w jednym roku obserwujemy wysoki wzrost gospodarczy, firmy mają wysokie zyski, stale zatrudniają nowych pracowników, w innym roku obserwujemy stagnację czy nawet recesję – trudno wtedy znaleźć jakąkolwiek pracę, nawet mimo niezłych kwalifikacji). Wniosek: osoba chcąca osiągnąć powodzenie na rynku pracy powinna orientować się w realiach rynkowych i zmieniać swe zachowania stosownie do zmian sytuacji w gospodarce.

elastyczny dostawca kompetencji; Wiele osób nie rozumie, iż to zwykle NIE pracodawca dostosowuje się do pracownika, ale pracownik do pracodawcy. Pracownik XXI wieku to elastyczny dostawca kompetencji; aktywny, mobilny, stale podnoszący swe kwalifikacje w zależności od popytu gospodarki. Poszukiwanie pracy to między innymi sztuka udowodnienia swej wartości dla pracodawcy, wykazania, jak konkretnie mogę przyczynić się do rozwoju danej firmy.

Wartość pracownika to jego wiedza, umiejętności i potencjał tkwiący w uzdolnieniach oraz osobowości. Organizacje rozwijają się dzięki sile i mądrości swych pracowników. Od tego, jakich ludzi zatrudnią, zależy, jakie będą mieć wyniki – czy osiągną sukces, czy ogłoszą upadłość.

Nie dziwi zatem fakt, że zatrudnianie nowych osób do pracy ma charakter selekcji, wyłaniania „najlepszych z najlepszych”. Proces rekrutacji do pracy w nowoczesnych firmach składa się z wielu etapów, trwających czasem kilka miesięcy! Podczas tego procesu odbywają się rozmowy kwalifikacyjne, testy czy symulacje (np. obserwacje zachowania kandydata w grupie). Dbałość firm o pozyskanie odpowiednich ludzi na odpowiednie stanowiska wynika z faktu, że największym kapitałem firmy są jego pracownicy.

Wyobraź sobie teraz, że jesteś prezesem znanej korporacji Wyobraź sobie teraz, że jesteś prezesem znanej korporacji. Czy chciałbyś zatrudnić ….SIEBIE? Jeśli tak, to dlaczego? Dobrze jest przyjąć perspektywę pracodawcy i spoglądać czasem na siebie jego oczami. Z pewnością ułatwi to nam lepsze przygotowanie się do poszukiwania pracy i zwiększy szansę na jej zdobycie.

A propos bycia prezesem…chcesz zarządzać, kierować innymi, stawiać im wymagania? Najpierw WYMAGAJ OD SIEBIE! Żeby zdobyć kierownicze stanowisko, musisz spełnić o wiele więcej wymagań, niż w przypadku niższego / szeregowego stanowiska. Przyjrzyjmy się konkretnym oczekiwaniom pracodawców zawartych w ogłoszeniach o pracę.

szczebla - wymagania (3): Stanowisko niższego szczebla - wymagania (3): Doświadczenie w wystawianiu faktur minimum 1 rok Bardzo dobra organizacja pracy własnej Znajomość branży opakowań

szczebla - wymagania (8): Stanowisko wyższego szczebla - wymagania (8): Doświadczenie w zarządzaniu pracą zespołu Wyższe wykształcenie Biegła znajomość języka angielskiego Zapewnianie najwyższych standardów obsługi klienta Zdolności organizacyjne, komunikacyjne i interpersonalne Entuzjazm i zaangażowanie w pracę Zorientowanie na osiąganie wytyczonych celów Wysoka kultura osobista oraz nienaganna prezencja

szczebla - wymagania (2): Stanowisko niższego szczebla - wymagania (2): Umiejętność pracy w zespole Doświadczenie na podobnym stanowisku

szczebla - wymagania (10): Stanowisko wyższego szczebla - wymagania (10): Wykształcenie wyższe Dwu-, trzyletnie doświadczenie zawodowe w marketingu lub public relations Zdolności numeryczne (prowadzenie budżetu tytułu) Kreatywność Samodzielność i inicjatywa w działaniu Umiejętność diagnozowania i definiowania obszarów problemowych, proponowanie rozwiązań Umiejętność prowadzenia wielu zadań / projektów jednocześnie Wysokie zdolności interpersonalne i komunikacyjne Znajomość języka angielskiego na poziomie przynajmniej upper intermediate Umiejętność pracy z komputerem (word, excel, power point)

Niezależnie, o jakie stanowisko się ubiegamy, pracodawcy wymagać będą od nas tzw. kompetencji TWARDYCH i MIĘKKICH. Kompetencje tzw. twarde (zawodowe, czy innymi słowy typowe dla danego zawodu) oznaczają konkretną wiedzę i umiejętność jej praktycznego zastosowania, są niezbędne do wykonywania określonej pracy. Kompetencje tzw. miękkie oznaczają umiejętności osobiste i społeczne mające wpływ na efekty naszej pracy.

Przykłady kompetencji twardych to np Przykłady kompetencji twardych to np. dla grafika komputerowego znajomość programów Adobe Photoshop czy Corel Draw. Dla kosmetyczki będzie to znajomość obsługi lasera diodowego do elektrolizy, dla księgowego – znajomość prawa pracy, systemu Navision czy umiejętność sporządzania deklaracji podatkowych. Dla technika budownictwa będzie to wykonywanie rysunków budowlanych czy określanie gruntów budowlanych.

Przykłady kompetencji miękkich to np Przykłady kompetencji miękkich to np. kreatywność, inicjatywa, dobre zarządzanie czasem, asertywność, umiejętność autoprezentacji czy zorientowanie na klienta. Wydaje się, że mają one mniejsze znaczenie przy wykonywaniu pracy. W rzeczywistości okazuje się, że są bardzo wysoko cenione przez pracodawców. Czy sprzedawca, który świetnie zna obsługę kasy fiskalnej, ale jest niekomunikatywny, nie potrafi nawiązać rozmowy z klientem, będzie dobrze wykonywać swoją pracę? Czy dziennikarz, który ma niską motywację do pracy będzie miał w niej dobre wyniki? Nawet najlepsze umiejętności „twarde” nie uchronią go przed zwolnieniem…

Kompetencje miękkie są tak samo istotne jak wykształcenie i doświadczenie zawodowe. Co ciekawe, im wyższe stanowisko, tym większą wagę przywiązuje się do umiejętności miękkich, takich jak: zarządzanie zespołem, elastyczność, czy umiejętność radzenia sobie w sytuacji zmiany. Cechy osobowości managera przekładają się bowiem bezpośrednio na zachowania pracowników i wydajność ich pracy.

Także na stanowiskach niższego szczebla wymagane są kompetencje miękkie. Tu – w przypadku stanowiska robotniczego - serwisanta maszyn poligraficznych - należą do nich: Dyspozycyjność Gotowość do pracy w systemie dwuzmianowym

Które z kompetencji wymaganych w poniższym ogłoszeniu od sekretarki / asystentki należy uznać za kompetencje miękkie? - Wykształcenie wyższe lub wyższe niepełne Wysoka kultura osobista Mile widziane doświadczenie na stanowisku asystenckim Biegła znajomość języka niemieckiego i bardzo dobry angielski Praktyczna znajomość MS Word, MS Excel, MS Power Point Samodzielność i umiejętność efektywnego działania pod presją czasu oraz bardzo dobra organizacja pracy własnej Dynamizm, chęć podejmowania inicjatywy + - - - + Skrupulatność i wielozadaniowość Dyspozycyjność w pełnym wymiarze godzin + + +

Warto wiedzieć, jakie kompetencje miękkie są dla pracodawców bardziej, a jakie mniej istotne. W badaniach oczekiwań małopolskich pracodawców* najważniejsze kompetencje (zarówno twarde i miękkie) zostały pogrupowane w kilka głównych kategorii: TYPOWE DLA DANEGO ZAWODU INDYWIDUALNE, PSYCHOLOGICZNE INTERPERSONALNE TECHNICZNE UPRAWNIENIA, LICENCJE, PRAWA JAZDY KOMPUTEROWE DOŚWIADCZENIE ZAWODOWE ZNAJOMOŚĆ JĘZYKÓW OBCYCH KOGNITYWNE DYSPOZYCYJNE *Źródło: Michalska A., Leńczuk M., Węgrzyn M., Pracodawca – Rynek - Pracownik, Wojewódzki Urząd Pracy w Krakowie, 2012.

Kilka z nich wymaga szerszego wyjaśnienia Kilka z nich wymaga szerszego wyjaśnienia. Kompetencje INDYWIDUALNE, PSYCHOLOGICZNE, zostały zdefiniowane przez pracodawców jako: Odpowiedzialność Dyscyplina pracy Uczciwość, wiarygodność Chęć do pracy, pracowitość Dobre zarządzanie czasem Kultura osobista Uprzejmość Dbanie o wizerunek swój oraz firmy

Kompetencje TYPOWE DLA DANEGO ZAWODU (twarde) oznaczają np Kompetencje TYPOWE DLA DANEGO ZAWODU (twarde) oznaczają np. znajomość technik spawania, technik sprzedaży itp. Kompetencje INTERPERSONALNE oznaczają: Komunikatywność (klarowne przekazywanie myśli) Umiejętność utrzymywania kontaktów z ludźmi, klientami Umiejętność współpracy w grupie

Kompetencje DYSPOZYCYJNE oznaczają gotowość do pracy w niestandardowych godzinach lub gotowość do zmiany miejsca pracy bądź dojazdów do miejsca jej wykonywania. Kompetencje KOGNITYWNE to umiejętność wyszukiwania i analizy informacji, wyciągania wniosków, uczenia się. Kompetencje TECHNICZNE to z kolei umiejętność posługiwania się dokumentacją techniczną, projektami i schematami oraz obsługi urządzeń technicznych.

Najważniejsze kompetencje kandydatów do pracy – zdaniem pracodawców. *Źródło: Michalska A., Leńczuk M., Węgrzyn M., Pracodawca – Rynek - Pracownik, Wojewódzki Urząd Pracy w Krakowie, 2012.

Czas na ćwiczenie – Bilans kompetencji Podobne – jak małopolscy pracodawcy - sądy mają szefowie firm także w innych regionach kraju*. Jak widać, kompetencje miękkie są zatem nie do przecenienia… Ćwiczenie : Czas na ćwiczenie – Bilans kompetencji *Porównaj np. badania Górniak J., Młodość czy doświadczenie? Kapitał ludzki w Polsce, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Warszawa 2013.

Czy nie jest paradoksem, że znaczna część pracodawców (37%) Czy nie jest paradoksem, że znaczna część pracodawców (37%)* bezskutecznie szuka pracowników i jednocześnie znaczna część pracowników (14%)* bezskutecznie szuka zatrudnienia? Pojawia się pytanie, dlaczego firmy chcące zwiększyć zatrudnienie nie zaoferują pracy bezrobotnym? *dane za marzec 2013 r., źródło: http://psz.praca.gov.pl/ , oraz http://hrstandard.pl/2012/06/28/37-pracodawcow-w-polsce-nie-moze-znalezc-pracownikow

Jedną z przyczyn jest oczywiście fakt braku odpowiednich kwalifikacji u kandydatów do pracy. Ale… UWAGA! Kandydaci mogą posiadać kwalifikacje, a nie posiadać kompetencji! Nie tak dawno w Małopolsce pracodawcy poszukiwali sprzedawców, a jednocześnie było wielu sprzedawców, którzy nie mogli zdobyć pracy. Pracodawcy oczekiwali bowiem od kandydatów dobrej znajomości języka obcego, komunikatywności i łatwości nawiązywania kontaktów. Wielu kandydatów nie posiadało takich kompetencji, choć mieli formalne kwalifikacje (dyplom ukończenia odpowiedniej szkoły i egzaminu zawodowego).

Istotne jest zatem, byś zwracał uwagę na JAKOŚĆ KSZTAŁCENIA tak, by w dane szkole zdobyć jak najwięcej kompetencji, a także by uzupełniać je samodzielnie na dodatkowych szkoleniach, kursach czy stażach.

Aktywność w grupie (ćwiczymy umiejętność współpracy) Kompetencje twarde trudno zdobyć w szkole ogólnokształcącej. W każdym jednak wieku możemy rozwijać kompetencje miękkie, np. poprzez: Aktywność w grupie (ćwiczymy umiejętność współpracy) Przygotowywanie prezentacji na forum klasy, pisanie bloga (ćwiczymy komunikatywność) Zajęcia z Tai – Chi lub jogi (doskonalimy odporność na stres).

Lokalny rynek pracy to wyzwania i szanse Lokalny rynek pracy to wyzwania i szanse. Planując już teraz swój rozwój edukacyjno – zawodowy, będziesz umiał odważnie podjąć jego wyzwania oraz dostrzec i umiejętnie wykorzystać jego szanse. Powodzenia!