Gotowość szkolna dziecka 1 1
„dojrzałość szkolna to osiągnięcie przez dziecko takiego stopnia rozwoju intelektualnego, społecznego i fizycznego, jaki jest niezbędny do sprostania wymaganiom szkoły” 2 2
Podstawa programowa 2016: Cel: kształtowanie u dzieci umiejętności czytania i przygotowanie dzieci do nabywania umiejętności pisania 3 3
Dziecko kończące wychowanie przedszkolne: 1) potrafi określić kierunki oraz miejsca na kartce papieru, rozumie polecenia typu: narysuj kółko w lewym górnym rogu kartki, narysuj szlaczek, zaczynając od lewej strony kartki; 2) potrafi uważnie postrzegać (organizuje pole spostrzeżeniowe), aby rozpoznać i zapamiętać to, co jest przedstawione na obrazkach; 3) dysponuje sprawnością rąk oraz koordynacją wzrokowo-ruchową potrzebną do rysowania, wycinania i nauki pisania lub innymi zdolnościami i sprawnościami niezbędnymi do skutecznego komunikowania się z innymi; 4 4
4) słucha lub odbiera w dostępnej dla siebie formie komunikacji treść np. opowiadań, baśni i rozmawia o nich lub komunikuje się w inny, zrozumiały sposób, m.in. z wykorzystaniem alternatywnych metod komunikacji lub języka migowego; interesuje się książkami; 5) rozumie sens informacji podanych w formie uproszczonych rysunków oraz często stosowanych oznaczeń i symboli, np. w przedszkolu, na ulicy, na dworcu; 6) układa krótkie zdania, dzieli zdania na wyrazy, dzieli wyrazy na sylaby; wyodrębnia głoski w słowach o prostej budowie fonetycznej; 5 5
10) rozumie znaczenie umiejętności czytania i pisania. 7) zna drukowane małe i wielkie litery (z wyłączeniem dwuznaków, zmiękczeń i liter oznaczających w języku polskim samogłoski nosowe 8) interesuje się czytaniem; układa proste wyrazy z liter i potrafi je przeczytać; 9) interesuje się pisaniem; kreśli znaki literopodobne i podejmuje próby pisania; 10) rozumie znaczenie umiejętności czytania i pisania. 6 6
Kryteria dojrzałości szkolnej obejmują: a)rozwój fizyczny b)rozwój psychiczny c)rozwój społeczny 7 7
Rozwój fizyczny (cechy fizyczne, sprawność ruchów, sprawność rąk, sprawność rysowania) Dziecko potrafi: • wykonać ćwiczenia gimnastyczne i ruchowe–lubi aktywność sportową • wykonywać prace manualne – wycina, lepi z plasteliny, wykleja, itp. • łapać i rzucać piłkę, • jeździć na rowerze, wspinać się na drabinki, • budować z drobnych klocków, prawidłowo trzymać ołówek, rysuje po śladzie, koloruje obrazki, nie wychodząc za kontury, • dbać o swoje zdrowie, • orientować się w zasadach zdrowego żywienia; 8 8
Rozwój psychiczny (uwaga, pamięć, spostrzeganie wzrokowe i słuchowe, orientacja w otoczeniu, myślenie, liczenie, mowa, emocje) Dziecko potrafi: • wyjaśniać obserwowane zjawiska, • przewidywać konsekwencje zdarzeń, • definiować nazwy przez odniesienie, do ogólniejszej kategorii, • rozwiązywać zagadki matematyczne, • grać w gry wymagające liczenia, • umieścić nowy obiekt w ułożonym szeregu, • ułożyć i opowiedzieć historyjkę obrazkową, • trafnie opowiedzieć, co wie i umie, • wykazać się wiedzą wykraczającą poza bezpośrednie doświadczenie, 9 9
• odróżniać kierunki lewo – prawo, • wskazywać kierunki na kartce – np. prawo – lewo, góra – dół, • rozumieć pojęcia związane z przestrzenią - np. nad, pod, za, obok, • w opowiadaniu ujmować związki przyczynowo – skutkowe, • liczyć obiekty i rozróżniać błędne liczenie od poprawnego, • rozróżniać strony, kierunki, położenie obiektów względem siebie, • wie, na czym polega pomiar długości, zna proste sposoby mierzenia, • określać następstwo pór roku, dni tygodnia, miesięcy, dni i nocy, 10 10
• słuchać uważnie, skupiać uwagę na wykonywanej czynności, • powiedzieć, jaki jest dzień tygodnia i jaki będzie następny, • wymienić pory roku i związane z nimi zjawiska, • porównać obrazki różniące się kilkoma szczegółami, • układać układanki według wzoru, puzzle, • odwzorować szlaczki i proste figury geometryczne, • odliczać na konkretach, dodawać i odejmować w zakresie 10, • dzielić zdanie na wyrazy, dzielić wyrazy na sylaby i łączyć sylaby w wyraz dzielić wyrazy na głoski i łączy głoski w wyraz, 11 11
• zwraca się bezpośrednio do rozmówcy, • stara się mówić poprawnie, • mówi płynnie, niezbyt głośno, dostosowując ton głosu do sytuacji, • uważnie słucha, pyta o niezrozumiałe fakty i formułuje dłuższe wypowiedzi o ważnych sprawach, • w zrozumiały sposób mówi o swoich potrzebach i decyzjach, radzić sobie z porażkami, rozróżniać emocje, słuchać poleceń kierowanych do grupy; 12 12
Rozwój społeczny (kontakty z rówieśnikami i z dorosłymi) Dziecko potrafi: • sprzątać zabawki i pomoce, dbać o swoje rzeczy, • zapamiętać i stosować zasady bezpiecznego zachowania w grupie, • uwzględniać prawa innych – np. czekać na swoją kolej, •radzić sobie w pokojowy sposób, nie reagować agresją, • w sytuacji konfliktu wykazywać dojrzałość- nie obwinia innych, nie skarży bez powodu, nie obraża się, nie odwraca, nie odchodzi, • unikać sytuacji konfliktowych, • kontrolować emocje – rzadko wybucha płaczem, złością, • wykonywać polecenia skierowane do całej grupy, nie sprzeciwiać się, 13 13
• wypowiadać się z sposób zrozumiały dla innych – dzieci i dorosłych, • zapraszać rówieśników do rozmów i zabaw, • pomagać innym dzieciom, pocieszać je w razie potrzeby, • współodczuwać - rozpoznawać i nazywać - uczucia innych ludzi, • stawać w obronie innych dzieci, • mówić o ważnych dla siebie sprawach, • okazywać radość z osiągniętego sukcesu, • zadawać pytania, prosić o dodatkowe wyjaśnienia i informacje, • umie się przedstawić: podać swoje imię i nazwisko, adres zamieszkania, wie, komu należy podawać takie informacje; 14 14
Rozwijanie umiejętności potrzebnych do nauki czytania: Umiejętność skupiania uwagi Organizowanie pola spostrzeżeniowego Pamięć wzrokowa Pamięć słuchowa Rozumienie szeregów Orientacja w schemacie ciała i w przestrzeni Orientacja na kartce papieru - góra, dół, prawo, lewo Percepcja wzrokowa, analiza i synteza wzrokowa Percepcja słuchowa Analiza i synteza słuchowa 11. Myślenie symboliczne 15 15
Przykłady zabaw, ćwiczeń 1.Umiejętność skupiania uwagi obserwacja obiektu przez „lornetkę” lub „stopa” klaśnij , gdy usłyszysz słowo np. „lampa” 2. Organizowanie pola spostrzeżeniowego zgadnę, o który obrazku mówisz – dz. patrzy i opowiada 16
Przykłady zabaw, ćwiczeń 3. Pamięć słuchowa ułóż w kolejności obrazki… ułóż w kolejności cyfry… rymowanki, wiersze 4.Pamięc wzrokowa czego brakuje – przedmioty, obrazki co się zmieniło w szeregu przedmiotów, obrazków układanie z figur geometrycznych obrazka obserwowanego przez kilka sekund 5. Rozumienie szeregów odwzorowywanie ciągów obrazków 17
Przykłady zabaw, ćwiczeń 6.Orientacja w schemacie ciała i w przestrzeni orientacja w schemacie własnego ciała, nazywanie poszczególnych części określanie i porównywanie wielkości: „duży, mały” określanie położenia przedmiotów w przestrzeni: „na pod, obok” odróżnianie i stosowanie określeń „do przodu do tyłu”, odróżnianie pojęć ”u góry, na dole” odróżnianie strony lewej i lewej. 18
Przykłady zabaw, ćwiczeń 7. Orientacja na kartce papieru układanie na kartce np. z guzikami i linią (pionowa, pozioma ) układanie na kartce np. z kasztanami rysowanie linii pionowych z góry na dół od kropek zaznaczonych w górnej części kartki rysowanie linii pionowych z dołu do góry od kropek zaznaczonych w dolnej części kartki 19
Przykłady zabaw, ćwiczeń 8. Percepcja wzrokowa, analiza i synteza wzrokowa wyszukiwanie takich samych elementów dostrzeganie różnic między obrazkami czy znakami abstrakcyjnymi dorysowywanie brakujących elementów 20
Przykłady zabaw, ćwiczeń 9.Percepcja słuchowa rozpoznawanie odgłosów z otoczenia, instrumentów określanie właściwości dźwięków - cicho, głośno, wysoki, niski, długi, krótki 10. Analiza i synteza słuchowa dzielenie wyrazów na sylaby wyróżnianie głosek w prostych wyrazach Ważne ! Spółgłoski wymawiamy krótko „k” nie „ka”, „r” nie „er” 21
Przykłady zabaw, ćwiczeń 11. Myślenie symboliczne To rozumienie i kojarzenie znaków graficznych z ich treścią, znaczeniem np. znaki drogowe sygnalizacja świetlna inne piktogramy 22
Rozwijanie umiejętności potrzebnych do nauki pisania: 1.Rozwijanie u dzieci sprawności psychoruchowej 2. Rozwijanie sprawności manualnej poprzez ich działalność plastyczno-konstrukcyjną 3. Zapoznanie z symbolami graficznymi i wprowadzenie prób pisania 4.Orientacja w przestrzeni – rozpoznawanie kierunków 5. Usprawnianie ręki prawej i lewej 6.Kształtowanie koordynacji wzrokowo – ruchowej 7. Techniki przestrzenne 8. Techniki płaskie 9. Zabawy ruchowo graficzne 10. Zabawy i zajęcia graficzne 23 23
Przykłady zabaw, ćwiczeń 1.Rozwijanie u dzieci sprawności psychoruchowej - orientacja w przestrzeni - rozpoznawanie kierunków - usprawnianie ręki prawej i lewej - rozwijanie pamięci ruchowej - kształtowanie koordynacji wzrokowo- ruchowej 24
Przykłady zabaw i ćwiczeń 2. Rozwijanie sprawności manualnej poprzez ich działalność plastyczno- konstrukcyjną - techniki przestrzenne - techniki płaskie - zabawy ruchowo- graficzne - zabawy i zajęcia graficzne 25
Przykłady zabaw, ćwiczeń 3. Zapoznanie z symbolami graficznymi i wprowadzanie prób pisania - Proces pisania to skomplikowane i długotrwałe czynności. Realizację tych etapów zaczynamy w grupie dzieci trzy letnich i kontynuujemy na coraz to wyższym poziomie, dołączając nowe elementy w kolejnych grupach wiekowych. 26
Przykłady zabaw, ćwiczeń 4. Orientacja w przestrzeni- rozpoznawanie kierunków - zabawy, gry i ćwiczenia równowagi - ćwiczenia kształtujące tułowia (skłony w bok, skręty w prawo, lewo) - ćwiczenia ruchu ( chody, skręty w lewo, w prawo) - chody kombinowane (linia zygzakowata, chodzenie w osemkę) - zabawy orientujące w kierunkach związane z percepcją słuchową (skąd dochodzi głos, zabawa w chowanego) 27
Przykłady zabaw, ćwiczeń 5. Usprawnianie ręki prawej i lewej -zabawy związane z toczeniem, odbijaniem i chwytaniem (piłek, woreczków) -manipulowanie przedmiotami (rozbieranie, składanie) - rzuty i chwyty w ruchu (odbijanie i rzuty w marszu i biegu) - specjalne ćwiczenia ręki prawej i lewej ( podbijanie, odbijanie) - zabawy usprawniające obie ręce (kreślenie w powietrzu np.. kwadratów, ślimaków) 28
Przykłady zabaw i ćwiczeń 6. Kształtowanie koordynacji wzrokowo- ruchowej - ćwiczenia rozwijające zwinność np. płynne ruchy obu ramion, rytmiczne ruchy zmienne obu ramion (wiatrak) - ćwiczenia rozwijające zręczność w zakresie dużej motoryki (kręgle, badminton) - zabawy zręcznościowe w zakresie małej motoryki (bierki, gry stolikowe) 29
Przykłady zabaw, ćwiczeń 7. Techniki Przestrzenne - układanie puzzli, klocków - wycinani - lepienie plasteliną, modeliną, gliną itp. - majsterkowanie -należy pamiętać aby angażować obydwie ręce, czyli stała możliwość usprawniania i wzmacniania lewej i prawej ręki. 30
Przykłady zabaw, ćwiczeń 8. Techniki płaskie - rysowanie, - malowanie - wydzieranie, -stemplowanie -wyszywanie. 31
Przykłady zabaw, ćwiczeń 9. Zabawy ruchowo graficzne - zagadki ruchowe (odgadywanie kreślonych w powietrzu kształtów znanych przedmiotów) 10. Zabawy i zajęcia graficzne -Rysowanie planu ogródka – zadaniem dzieci jest rozplanowanie na kartce poszczególnych części ogródka poprzez zaznaczenie odpowiednim kształtem i kolorem linii brzeżnej części składowych, ich wzajemnego położenia, przeznaczenia poszczególnych grządek. 32
Anna Szambelan Natalia Mankiewicz Dziękujemy za uwagę Anna Szambelan Natalia Mankiewicz