Poczet sławnych Chemików Polskich Autorzy: Bartek Junczyk Patryk Markiewicz Jakub Watała

Maria Skłodowska-Curie Maria Skłodowska-Curie urodziła się 7 listopada 1867r. w Warszawie, a zmarła 4 lipca 1934r. Jest jedną z kobiet, która dwukrotnie otrzymała nagrodę Nobla.

Osiągnięcia Jednym z jej najważniejszych osiągnięć było odkrycie w 1898r.dwóch nowych pierwiastków chemicznych: radu i polonu. Oba te pierwiastki znalazły później szerokie zastosowanie ,m. in. w medycynie. Polon stosowany jest jako aktywator fosforów w lampach luminescencyjnych. Rad jest pierwiastkiem, którego niewielka cząsteczka może przez wiele lat emitować ciepło i światło.

Nagrody Nobla Pierwszą nagrodę Nobla otrzymała w 1903r. Wraz z mężem Piotrem Curie oraz Becquerelem w dziedzinie fizyki za prace nad promieniotwórczością.

Po raz drugi nagrodę Nobla otrzymała w 1911 roku, tym razem w dziedzinie chemii, za pracę nad chemicznymi i fizycznymi właściwościami polonu i radu oraz za prace dotyczące metod wyodrębniania, oczyszczania i pomiaru aktywności pierwiastków promieniotwórczych.

Karol Olszewski Karol Stanisław Olszewski  urodził się 29stycznia 1846r. w Broniszowie, a zmarł 24 marca 1915r. w Krakowie. Z wykształcenia był fizykiem i chemikiem.

Osiągnięcia Wraz z Zygmuntem Wróblewskim 5 kwietnia 1883r. dokonali pierwszego na świecie skroplenia tlenu, zaś 13 kwietnia 1883r. skroplenia azotu. Później obaj uczeni zestalili także dwutlenek węgla i metanol. Użyli do tego celu kaskadowej metody skraplania  gazów pod zmniejszonym ciśnieniem. W 1895r. skroplił i zestalił argon. Karol Olszewski przyczynił się również do rozwoju rentgenografii.

Olszewski cieszył się bardzo dużym uznaniem w międzynarodowym środowisku naukowym. Uznawany był za jeden z największych na świecie autorytetów w dziedzinie skraplania gazów. Przed uzyskaniem nagrody Nobla angielski uczony William Ramsay wysłał mu próbkę helu oraz 30 mg nowo odkrytego przez siebie argonu z prośbą o ich skroplenie.

W zbiorach Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego z siedzibą w Collegium Maius znajduje się sala imienia Karola Olszewskiego, w której mieści się wyposażenie pracowni naukowej profesora, w tym jeden z najstarszych w Europie aparat do skraplania gazów z 1884 r. jego projektu.

Zygmunt Wróblewski Zygmunt Wróblewski urodził się 28 października 1845r., a zm.16 kwietnia 1888r. w Krakowie. Z wykształcenia był fizykiem. Pracował na stanowisku profesora na Uniwersytecie Jagiellońskim.

Studia rozpoczął w Kijowie, jednak musiał je przerwać, gdyż w wieku 18 lat przystąpił do powstania styczniowego. Na krótko został zesłany na Sybir. Studia ukończył w Berlinie, a dwa lata później w Monachium uzyskał tytuł doktora za pracę z zakresu elektryczności. Następnie osiadł w Krakowie, gdzie zaproponowano mu, jako już uznanemu naukowcowi, katedrę fizyki na Uniwersytecie Jagiellońskim. Tam zaprzyjaźnił się z Karolem Olszewskim, z którym od tego czasu intensywnie współpracował. Przez wiele lat przyjaźnił się także z matematykiem Brunonem Abakanowiczem.

Osiągnięcia Zajmował się badaniem właściwości gazów i metali w niskich temperaturach oraz dyfuzją gazów. Wyznaczył temperatury krytyczne szeregu gazów, w tym parametry krytyczne wodoru. W roku 1882r. jako pierwszy wytworzył klatrat dwutlenku węgla i zbadał jego podstawowe właściwości. Wraz z Karolem Olszewskim – chemikiem i również profesorem UJ – dokonał w 1883r. pierwszego na świecie skroplenia tlenu i azotu, co było dużym wydarzeniem w ówczesnym świecie naukowym.

Okoliczności śmierci Wróblewski zmarł przedwcześnie w wieku 43 lat, w wyniku tragicznego wypadku, który miał miejsce późnym wieczorem 25 marca 1888r., w jego laboratorium w gmachu Collegium Physicum, gdzie pracując nad swoją publikacją przy biurku rozlał sobie na ubranie zawartość lampy naftowej. W płonącym ubraniu wybiegł z gmachu, gdzie dopiero dwaj studenci stłumili ogień płaszczami. W wyniku rozległych oparzeń Zygmunt Wróblewski zmarł 16kwietnia 1888r. o godz. 7 rano. Został pochowany na Cmentarzu Rakowickim.

Ignacy Łukasiewicz Jan Józef Ignacy Łukasiewicz urodził się 8 marca 1822r. w Zadusznikach, a zmarł w Chorkówce. Był polskim farmaceutą i przedsiębiorcą. Interesował się chemią oraz fizyką.

Osiągnięcia Jako pierwszy na świecie wykorzystał na skalę przemysłową korzyści jakie daje ropa naftowa.  Propagował zakładanie sadów, budowę dróg i mostów, szkół, szpitali itd. walczył z biedą i alkoholizmem w regionie. Dążył do rozwoju rodzącego się tam przemysłu naftowego nie skupiając go całkowicie w swoich rękach, lecz namawiając i pomagając w tworzeniu również innych firm. Ignacy Łukasiewicz założył pierwszą na świecie kopalnię ropy naftowej w Bóbrce koło Krosna.

Dalsze Osiągnięcia Za życia otrzymał honorowe obywatelstwo Jasła i Krosna W Bóbrce znajduje się Muzeum Przemysłu Naftowego i Gazowniczego im. Ignacego Łukasiewicza. W 1983 roku wyemitowano miedzioniklową monetę  obiegową o nominale 50 zł z umieszczonym na rewersie wizerunkiem Ignacego Łukasiewicza.

Krzysztof Matyjaszewski Matyjaszewski urodził się 8 kwietnia 1950r. w Konstantynie Łódzikim. Jest Polsko-Amerykańskim chemikiem, specjalizującym się w chemii polimerów.  

Dokonania Naukowe W ramach swojej pracy doktorskiej, we współpracy ze Stanisławem Penczkiem prowadził szczegółowe badania nad kinetyką i mechanizmem jonowej polimeryzacji tetrahydrofuranu, których efektem było głębsze zrozumienie wpływu równowagi różnego rodzaju par jonowych na ten proces.

Dziękujemy za uwagę!