Na czym polega formacja sumienia?

MODLITWA: Panie Boże bądź uwielbiony za to, że stworzyłeś człowieka, który odróżnia dobro od zła. Spraw, bym wybierając co się Tobie podoba dorastał do szczęścia, które mi przeznaczyłeś. Niech w oparciu o Twoje przykazania dokonuję wyborów i w ten sposób niech stanę się świadomym oraz dojrzałym chrześcijaninem, człowiekiem sumienia i sprawdzonego charakteru. Ojcze nasz... Zdrowaś Maryjo...

SYTUACJE EGZYSTENCJALNE: 16-latek zaprosił dziewczynę do kina. Gdy zbliżała się godzina by pójść na randkę zapytał się siostry: „Ewa, czy te spodnie nie są pobrudzone?” „Oczywiście, że są. Załóż świeże.” – powiedziała siostra nie odrywając wzroku od telefonu, na którym wystukiwała SMS-a. „Skąd wiesz? Przecież nawet nie spojrzałaś!” – odrzekł podenerwowany brat. A siostra odpowiedziała mu chłodno: „Gdybyś miał czyste ubranie nie musiałbyś upewniać się, bo byś po prostu wiedział. Jeśli masz wątpliwości czy założyłeś czyste spodnie czy brudne to znaczy, że są brudne i kropka”.

KOMENTARZ Kiedy ktoś przeczuwa, że postępuje niewłaściwie, ale nie chce z tego zrezygnować, to często szuka aprobaty u innych, by zagłuszyć swoje sumienie.

Dziecko jest małe i bezbronne Dziecko jest małe i bezbronne. Gdy coś go boli, bo się uderzyło, albo się boi, bo pies na nie szczeka, to płacze lub krzyczy. KOMENTARZ: Podobnie człowiek gdy zagraża mu moralne niebezpieczeństwo – grzech, ma sumienie, które go alarmuje. Niepokój sumienia bywa znakiem przed grożącym złem.

Pewien złodziej okradł bank na 120 tyś. dol Pewien złodziej okradł bank na 120 tyś. dol. Przez krótki czas cieszył się zrabowanymi pieniędzmi. Przeczytał informacje w Internecie, że po przeprowadzeniu śledztwa poszlakowego niewinna kasjerka – matka 6-ciorga dzieci została oskarżona, uznana winną i skazana na więzienie. „Uczciwy złodziej” sam zgłosił się na policję ze skradzionymi pieniędzmi, gdyż nie chciał żyć w poczuciu winy i być przyczyną nieszczęścia dzieci oraz ich mamy.

KOMENTARZ Choćby nikt nie wiedział o złych czynach, które człowiek popełnia, to wie jego sumienie i daje świadectwo, że jest nieuczciwy.

Czasami bywa, że plastikowy metr murarski rozciągnie się i nie pokazuje właściwej długości. Bywa także, że ktoś wypierze ubrania w pralce, a po wysuszeniu są zbyt ciasne albo zbyt duże. KOMENTARZ: Istnieje taka możliwość, że ktoś ma sumienie źle uformowane i może uznawać cnotę za grzech lub zło za dobro.

WIARA I ŻYCIE KOŚCIOŁA „Światłem ciała jest oko. Jeśli więc twoje oko jest zdrowe, całe twoje ciało będzie w świetle. Lecz jeśli twoje oko jest chore, całe twoje ciało będzie w ciemności. Jeśli więc światło, które jest w tobie, jest ciemnością, jakże wielka to ciemność!” (Mt 6,22) „Trzeba bardziej słuchać Boga niż ludzi.” (Dz 5,25a)

„W głębi sumienia człowiek odkrywa prawo, którego sam sobie nie daje, lecz któremu winien być posłuszny. (…) Sumienie jest najskrytszym ośrodkiem i sanktuarium człowieka, w nim pozostaje on sam z Bogiem, którego głos rozbrzmiewa w jego wnętrzu”. (KDK 16)

„WYCHOWANIE SUMIENIA JEST ZADANIEM CAŁEGO ŻYCIA”. KKK 1784 SUMIENIE JEST SĄDEM ROZUMU, KTÓRY NAKAZUJE: CZYŃ DOBRZE, ZŁA UNIKAJ. POR. KKK 1777 „WYCHOWANIE SUMIENIA JEST ZADANIEM CAŁEGO ŻYCIA”. KKK 1784 „CZŁOWIEK POWINIEN BYĆ ZAWSZE POSŁUSZNY PEWNEMU SĄDOWI SWOJEGO SUMIENIA”. KKK 1790

„Sumienie (…) formuje się przez wychowanie, przyjmowanie słowa Bożego i nauczanie Kościoła. Jest wspierane darami Ducha Świętego i wspomagane radami ludzi mądrych. Wielką rolę w formacji sumienia odgrywa modlitwa i rachunek sumienia.” (KKK 374)

Sumienie powinno kierować się następującymi normami: 1. Nigdy nie jest dopuszczalne czynienie zła, by wynikało z niego dobro. 2. Miłość zawsze zawiera w sobie szacunek dla bliźniego i jego sumienia, nie oznacza to jednak, aby uznawać coś jako dobro, co jest przedmiotowo złem. 3. Tak zwana złota zasada: «wszystko (…) co byście chcieli, żeby wam ludzie czynili, i wy im czyńcie!» Mt 7,12; (KKK 375)

Sumienie jest dla każdego człowieka sprawą o zasadniczym znaczeniu Sumienie jest dla każdego człowieka sprawą o zasadniczym znaczeniu. Jest ono naszym wewnętrznym przewodnikiem i jest także sędzią naszych czynów. Jakże ważne jest więc, aby nasze sumienia były prawe, aby ich osądy oparte były na prawdzie, aby dobro nazywały dobrem, a zło - złem. Aby - wedle słów Apostoła – umiały «rozpoznać, jaka jest wola Boża: co jest dobre, co Bogu przyjemne i co doskonałe». (Rz 12,2) Polska woła dzisiaj nade wszystko o ludzi sumienia! Być człowiekiem sumienia, to znaczy przede wszystkim w każdej sytuacji swojego sumienia słuchać i jego głosu w sobie nie zagłuszać, choć jest on nieraz trudny i wymagający; to znaczy angażować się w dobro i pomnażać je w sobie i wokół siebie, a także nie godzić się nigdy na zło, w myśl słów św. Pawła: «Nie daj się zwyciężyć złu, ale zło dobrem zwyciężaj!» (Rz 12,21) Jan Paweł II, Polska potrzebuje dzisiaj ludzi sumienia. Skoczów, 22 maja 1995

Być człowiekiem sumienia, to znaczy wymagać od siebie, podnosić się z własnych upadków, ciągle na nowo się nawracać. Być człowiekiem sumienia, to znaczy angażować się w budowanie królestwa Bożego: królestwa prawdy i życia, sprawiedliwości, miłości i pokoju, w naszych rodzinach, w społecznościach, w których żyjemy, i w całej Ojczyźnie; to znaczy także podejmować odważnie odpowiedzialność za sprawy publiczne; troszczyć się o dobro wspólne, nie zamykać oczu na biedy i potrzeby bliźnich, w duchu ewangelicznej solidarności: «Jeden drugiego brzemiona noście». (Ga 6,2) Jan Paweł II, Polska potrzebuje dzisiaj ludzi sumienia. Skoczów, 22 maja 1995

która wydaje sąd o jego postępowaniu duchowa władza w człowieku, ZASTOSOWANIE: która wydaje sąd o jego postępowaniu duchowa władza w człowieku, SUMIENIE TO

SUMIENIE PRZYTĘPIONE (zatwardziałe) SUMIENIE SKRUPULATNE przesadna i chorobliwa drobiazgowość SUMIENIE POWIKŁANE nie może podjąć decyzji. Czy zostać w domu przy chorym, czy pójść do kościoła na Mszę św.? SUMIENIE SZEROKIE zbytnia pobłażliwość na zło i reagowanie tylko na poważne wykroczenia SUMIENIE PRZYTĘPIONE (zatwardziałe) tak przywyka do grzechów, że ich nie widzi SUMIENIE FARYZEJSKIE nie stosuje jednej miary w ocenie wartości moralnej: spowiada sie, że ukradł kłódkę ale nie powie, że z rowerem

SUMIENIE PRZEDUCZYNKOWE GATUNKI SUMIENIA: nie pij wódki, bo jedziesz autem nie jedz mięsa w piątek SUMIENIE PRZEDUCZYNKOWE pochwala lub potępia za czyn: wyrzuty sumienia SUMIENIE POUCZYNKOWE

zgodne z obiektywnymi normami moralności PRAWDZIWE osądza czyn niezgodnie z prawdą BŁĘDNE (FAŁSZYWE)

PEWNE zdecydowanie stwierdzam, że dany czyn jest moralnie dobry albo zły WĄTPLIWE nie wiem co jest dobre a co złe

Sumienie czerpie moc obowiązującą od Pana Boga

Głos sumienia: „czyń dobro, zła unikaj”.

SUMIENIE POWINNO BYĆ PRAWDZIWE I PEWNE, TO ZNACZY : obiektywnie zgodne z przykazaniami, zdecydowane w stwierdzeniu, że dany czyn jest dobry lub zły.

SUMIENIE CHRZEŚCIJANINA ma odpowiadać godności dziecka Bożego i zarazem członka Kościoła.

WIELKĄ ROLĘ W FORMACJI SUMIENIA OSOBY DOJRZAŁEJ ODGRYWA: samowychowanie i samokontrola (praktyka codziennego rachunku sumienia) stawianie wzorców postępowania (święci) wyczulenie na głos sumienia modlitwa i życie sakramentami rady ludzi mądrych (rodziców, kapłanów)

ZALECA SIĘ TAKŻE: KIEROWNICTWO DUCHOWE DOKSZTAŁCANIE CZYTANIE BIBLII

PODSUMOWANIE: Sumienie to wewnętrzny głos: „czyń dobro, zła unikaj”. Sumienie służy do rozróżniania czynów na dobre, obojętne i złe. Sumienie należy formować przede wszystkim w oparciu o Słowo Boże i nauczanie Kościoła. Celem formacji sumienia jest sumienie prawdziwe i pewne.

MODLITWA NA ZAKOŃCZENIE