Modele zarządzania jakością cz III System ISO – zarządzanie przez standardy

Przesłanki powstania norm Koniec ery cechów rzemieślniczych i mistrzów, Uświadomienie sobie zagrożeń płynących z działalności na skalę masową, Konieczność poddawania się przedsiębiorstw inspekcjom klientów aby zapewnić ich o jakości wyrobów, Uciążliwość takich inspekcji, z powodu konieczności posiadania dużego doświadczenia przy określaniu miejsc w procesie, które należało poddawać inspekcji, by osiągnąć odpowiednio wysoki poziom pewności, że kontrolowany system jest zdolny do spełnienia wymagań, liczby inspekcji proporcjonalnej do liczny klientów – ich oprowadzanie, wyjaśnianie wątpliwości pochłaniało dużo czasu kadry kierowniczej i inżynierskiej

Pozytywne strony normalizacji Działalność oparta na normach stanowi przeciwieństwo działania według metody prób i błędów, Możliwość posługiwania się wzorcami, których skuteczność została sprawdzona w praktyce, Stosowanie norm wymaga formalizacji i dokumentacji działań, co wiąże się z takimi korzystnymi działaniami jak: wnikliwe analizowanie problemów, jednoznaczne przekazywanie wyczerpujących informacji, łatwość kontroli i egzekwowania odpowiedzialności, zminimalizowanie błędów, ułatwienie prowadzenia szkoleń, Stosowanie norm oznacza gwarancje dla klientów

Negatywne stosowanie normalizacji Sprzyjanie przerostom biurokracji i zachwiania równowagi między formalną a merytoryczną stroną normalizacji, Możliwość wystąpienie przesadnie szczegółowej i wszechobecnej normalizacji i kontroli, Formalizacja sprzyja utrwaleniu się rutyny co może być czynnikiem hamującym inwencję i zmiany, a w konsekwencji postęp technologiczny i organizacyjny Możliwość utraty niezbędnej elastyczności i szybkości w reagowaniu na zachodzące w otoczeniu i organizacji zmiany, Powstanie przeświadczenia, że sama normalizacja ma niejako automatycznie gwarantować odpowiednią skuteczność, przy minimum zaangażowania, inwencji i wysiłku członków organizacji

Trochę historii .. 1979 rok – opublikowanie przez British Standard Institution normy BS 5750 (będącej konsekwencją pozytywnych doświadczeń ze stosowaniem w przemyśle zbrojeniowym norm BS 4891 i BS 5179) Norma BS 5750 zawierała listę wymagań, których spełnienie przez dostawcę było przyjmowane za wystarczające do uznania, że jest on zdolny do spełnienia wymagań kontraktowych Pojawienie się możliwości wystąpienia do BSI o formalne potwierdzenie zgodności organizacji swojej firmy z normą i uzyskania certyfikacji 1987 – wydanie normy BS 5750 jako normy międzynarodowej – powstanie norm serii ISO 9000

Fundamenty modelu zapewniania jakości przyjęte w normie ISO 9001 Zobowiązanie naczelnego kierownictwa do zaangażowania się w system zapewniania jakości poprzez: określenie, ogłoszenie i upowszechnianie polityki jakości, zorganizowanie systemu zarządzania jakością, udział w okresowych przeglądach systemu wyznaczenie swojego pełnomocnika do spraw zapewnienia jakości Posługiwanie się standardami – procedurami, które: regulują sposób postępowania w systemie, są określone i zlecone do przestrzegania, podlegają doskonaleniu (w trybie działań zapobiegawczych i korygujących, są (ich wykonanie) potwierdzone zapisami dokonywanymi przez ich wykonawcę

Fundamenty modelu zapewniania jakości przyjęte w normie ISO 9001 Wskazanie pewnych obszarów działania organizacji, w których konieczne jest zastosowanie ujednoliconych szczególnych uregulowań za pomocą procedur. Wzorce tych procedur opierają się na pozytywnie ocenionych praktykach firm, które osiągnęły uznaną pozycję dzięki skutecznemu zapewnieniu jakości.

Przesłanki zaufania Zaufanie, że produkt spełnia wymagania jakościowe, może się opierać na następujących przesłankach dotyczących systemu zarządzania: produkt powstaje w określonym (i udokumentowanym) systemie wytwarzania, realizującym politykę jakości znaną i akceptowaną przez klienta, wymagania stawiana produktowi przez klienta są właściwie zrozumiane i wiernie przetłumaczone na język charakterystyk produktu i procesu jego wytwarzania, sposób wykonania produktu zapewnia odpowiednią powtarzalność jego właściwości, między innymi dzięki stosowaniu zwalidowanych standardów operacyjnych, kwalifikowaniu elementów systemu i usuwaniu z systemu źródeł potencjalnych zakłóceń, ewentualne słabości systemu wytwórczego są systematycznie identyfikowane i usuwane.

Historia norm ISO - kierunki zmian Podejście z 1944 r. (9001:1994) Podejście z 2000 r (90012000) Wymagania punktowe – wyróżnione kilka miejsc w systemie zarządzania, które wymagają wzmocnienia procedurami systemowymi Wymagania normy odnoszą się do poszczególnych podprocesów wyodrębnionych w procesie wytwarzania. Wymagane jest zidentyfikowanie i odwzorowanie procesów objętych zarządzaniem jakością. (podejście systemowe, podejście procesowe) Wymaga się dokonania przeglądu umowy, zapewniającego, że wymagania klienta zostały dobrze zrozumiane i system jest zdolny do ich realizacji. Dopuszcza się konieczność uzyskania akceptacji klienta w sprawie akceptacji sposobu postępowania z wyrobem niezgodnym. Wymaga się monitorowania zadowolenie klienta – stanowiącego podstawowe kryterium oceny skuteczności funkcjonowania systemu zarządzania (skupienie na kliencie)

Historia norm ISO - kierunki zmian Podejście z 1944 r. (9001:1994) Podejście z 2000 r (90012000) Wymagana jest procedura działań zapobiegających i korygujących. Postuluje się stosowanie metod statystycznych Wymaga się utrzymania systemu w gotowości do doskonalenia. Przesłanki do potrzeby doskonalenia wynikają z analizy danych pochodzących z badania zadowolenia klienta, monitorowania i pomiarów procesów, przegląd zarządzania i audytów wewnętrznych, (ciągłe doskonalenie, podejmowanie decyzji na podstawie faktów) Wymaga się od naczelnego kierownictwa określenia polityki jakości, regularnych przeglądów systemów jakości i wyznaczenia swojego przedstawiciela do spraw zapewniania jakości Wymaganie demonstrowania osobistego zaangażowania naczelnego kierownictwa w zarządzanie jakością (przywództwo, zaangażowanie pracowników)

Porównanie układu norm ISO 9000:1994 i 9000:2000 Wydanie 1994 Wydanie 2000 ISO 8402 ISO 9000-1 Podstawowe terminologie ISO 9000 ISO 9001 ISO 9002 ISO 9003 Wymagania ISO 9004 -1,2,3,4 Wytyczne dotyczące doskonalenia funkcjonowania ISO 9004 ISO 10011 Audytowanie ISO 19011

Struktura przedmiotowa wymagań normy ISO 9001 Zarządzanie procesami wytwarzania produktów Zarządzanie informacjami o procesach i produktach Zarządzanie systemem jakości

Struktura treści normy ISO 9001:2000 Rozdziały 0 -3. CZĘŚĆ WPROWADZAJĄCA, ZAKRES, NORMY POWOŁANE I DEFINICJE Rozdział 1 – omówienie zakresu normy, wskazanie na jej uniwersalność, wskazanie warunków wyłączenia niektórych wymagań z systemu zarządzania jakością, Rozdział 2 – określa sposób traktowania powołanych w normie innych dokumentów normatywnych, Rozdział 3 – zdefiniowano normę ISO 9000:2000, podano także definicje uzupełniające łańcucha dostaw i terminu „wyrób” (podkreślając że zawiera się w nim także termin :usługa”)

Struktura treści normy ISO 9001:2000 ROZDZIAŁ 4 – System zarządzania jakością ROZDZIAŁ 5 – Odpowiedzialność kierownictwa ROZDZIAŁ 6 – Zarządzanie zasobami ROZDZIAŁ 7 - Realizacja wyrobu ROZDZIAŁ 8 – Pomiar, analiza i doskonalenie