Motywacja - jej aspekty wg Martina Seligmana Zuzanna Taraszkiewicz Grupa Edukacyjna 21

motywacja zewnętrzna wewnętrzna ukierunkowana na konkretny cel ukierunkowana na konkretne potrzeby ( od, do)

Osiąganie sukcesów… jest zależne od wielu czynników - kwestii osobowościowych, preferencji odnośnie warunków pracy, inteligencji intra – interpersonalnej itp. ale przede wszystkim osiągamy efekty tylko wtedy, gdy … próbujemy, gdy podejmujemy wyzwanie!

wytrwałość Do osiągania sukcesów potrzebna jest wytrwałość i siła by w obliczu niepowodzeń nie tracić wiary we własne możliwości, tylko próbować dalej.

…

Jak na nasza motywację… wpływają myśli, uczucia, gdy na drodze do celu  napotykamy trudności  lub gdy osiągamy sukces.

… Zarówno niepowodzenie, jak i sukces jest sytuacją, której ogląd bez subiektywnej interpretacji nie jest możliwy.

Nasza percepcja Nasza percepcja może tworzyć różne wrażenia odnośnie jednego i tego samego obrazu.

WIDZENIE NIE JEST AKTEM OPTYCZNYM

Królik czy kaczka...

Muzyk czy twarz?

Odpowiedz

Czy tancerka obraca się: Zgodnie ze wskazówkami zegara? (PP) Czy przeciwnie? (LP) 17

…. Nasz sposób tłumaczenia sobie niepowodzeń i sukcesów WPŁYWA na osoby będące wokół nas.

… Naturalnie pod największym wpływem naszych słów są nasze dzieci. To one uczą sie od dorosłych jak tłumaczyć sobie to, co je spotyka i to my musimy czuć się odpowiedzialni za postawę, której uczymy. Dotyczy to zwłaszcza naszych własnych dzieci, ale ogromne znaczenie ma sposób formułowania komunikatów w szkole.

Nauczyciele Nauczyciele są kolejną po rodzicach i bliskich członkach rodziny, grupą osób, które modelują sposób zachowania uczniów, odnajdywania się w sytuacjach krytycznych.

Poczucie własnej wartości to stan uczuciowy zakorzeniony w powodzeniu naszych kontaktów ze światem. (Seligman)

Wyuczona bezradność Termin został rozpropagowany w psychologii przez Martina Seligmana w latach 70. XX w. zaś badania nad tym zjawiskiem rozpoczął Curt Paul Richter pod koniec lat 50. XX w.

Wyuczona bezradność Ludzie szybko uczą się bezradności, czyli poczucia, że ich osobista kontrola wzmocnień i wpływ na sytuację jest nieefektywna. W związku z tym uczą się oczekiwać obniżonej kontroli w przyszłości.

Model depresji Nauczenie się bezradności wymaga uprzednio przekonania się, że wszystkie moje starania nie zdadzą się na nic. wyuczona bezradność - modelem depresji

4 rodzaje zaburzeń Osoby depresyjne przejawiają 4 rodzaje zaburzeń: Behawioralne - bierność, niemożność podjęcia decyzji i bezradność Emocjonalne -smutek Somatyczne - kłopoty ze snem i jedzeniem Kognitywne -przekonanie o bezsensie życia i o swojej bezwartościowości.

pesymiści wyuczonej bezradności poddaje się szczególnie łatwo pewien rodzaj osób - pesymiści. To osoby, których działanie sprowadza się do wyszukiwania najbardziej katastroficznej z możliwych przyczyn wszelkich niepowodzeń.

Styl wyjaśniania Każdy z nas ma pewne sposoby myślenia o przyczynach tego, co nam się wydarza (o przyczynach swoich sukcesów i porażek) Ten sposób myślenia nazywamy STYLEM wyjaśniania.

Styl wyjaśniania Styl wyjaśniania kształtuje się w dzieciństwie i jeśli nie zmieni się go w wyniku bezpośredniej ingerencji, utrzymuje się przez całe życie. “ Styl wyjaśniania to sposób myślenia o przyczynach tego, co nam sie przydarza” Wyróżniamy 2 rodzaje stylów wyjaśniania: Optymistyczny Pesymistyczny

Dlaczego? Każdy z nas używa trzech istotnych wymiarów do wyjaśnienia sobie Dlaczego przydarzyło się coś dobrego lub złego?

3 wymiary STAŁOŚĆ ZASIĘG PERSONALIZACJA

stałość czasem czy zawsze? Jeśli uważamy, że przyczyna jest stała, to tym samym spodziewamy się, że jej skutki również będą stałe a zatem rozszerzamy jej działanie w czasie.

…  Dzieci narażone na wpadnięcie w depresję uważają, że przyczyny ich niepowodzeń mają charakter STAŁY. ( styl pesymistyczny)  Dzieci, które szybko dochodzą do siebie po niepowodzeniach i nie poddają się depresji, uważają, że przyczyny niepomyślnych wydarzeń są chwilowe. ( styl optymistyczny)

… Jeśli uważamy, że przyczyna jest stała, to tym samym spodziewamy się, że jej skutki również będą stałe a zatem rozszerzamy jej działanie w czasie.

… wydarzenia niepomyślne: “Nikt w Bywood nie będzie nigdy chciał się ze mną zaprzyjaźnić” (SP) - stały charakter niepowodzenia “Kiedy przenosisz się do innej szkoły, to znalezienie przyjaciela zajmuje sporo czasu” (SO) - chwilowy charakter niepowodzenia

… Jeśli uważamy, że przyczyna jest stała, to tym samym spodziewamy się, że jej skutki również będą stałe a zatem rozszerzamy jej działanie w czasie. “Tony mnie nie cierpi i nigdy już nie będzie chciał się widzieć ze mną” (SP) - stały charakter niepowodzenia “ Tony jest dzisiaj wściekły na mnie i nie będzie chciał się ze mną widzieć” (SO) - chwilowy charakter niepowodzenia Dziecko pesymistyczne traktuje niepomyślne wydarzenia jako wynikające z wad jego osobowości, podczas gdy dziecko optymistyczne traktuje je jako wynik nastrojów i innych chwilowych, przemijających stanów psychicznych.

… Jeśli uważamy, że przyczyna jest stała, to tym samym spodziewamy się, że jej skutki również będą stałe a zatem rozszerzamy jej działanie w czasie.

wydarzenia pomyślne “wygrałem konkurs poprawnej pisowni tylko dlatego, że tym razem przyłożyłem się do nauki” (SP) -chwilowy charakter powodzenia “ wygrałem ponieważ przykładam się do nauki” (SO) - stały charakter powodzenia “Tata poświęca mi dużo czasu, bo ostatnio jest w dobrym humorze” ( SP) - chwilowy charakter powodzenia “Tata lubi poświęcać mi czas” (SO) - stały charakter powodzenia

Optymistyczne-pesymistyczne wyjaśniają sobie wydarzenia optymistyczne jako skutki działania trwałych przyczyn. Pesymiści traktują te same wydarzenia jako wynik chwilowych przyczyn. Dzieci, które traktują przyczyny pomyślnych wydarzeń jako chwilowe, mogą poddać się nawet wtedy, kiedy odnoszą sukcesy, ponieważ przekonane są, że sukces jest wynikiem szczęśliwego trafu.

ZASIĘG- ograniczony czy ogólny? Jeśli uważamy, że „działa „zasięg ogólny, to spodziewamy się skutków w wielu różnych sytuacjach życiowych a zatem rozszerzamy jej działanie w przestrzeni.

wydarzenia niepomyślne: Nauczyciele są niesprawiedliwi” (SP) - zasięg ogólny “Pani Carmine jest niesprawiedliwa” (SO) - zasięg ograniczony “ w sporcie jestem zupełnie do niczego” (SP) - zasięg ogólny “Jestem kiepski w piłce nożnej” (SO) - zasięg ograniczony

… Dzieci, które uciekają się do ogólnych wyjaśnień swoich niepowodzeń, poddają się we wszystkich dziedzinach, jeśli odnoszą porażkę tylko w jednej. Te które tworzą sobie wyjaśnienia o ograniczonym zasięgu, mogą wprawdzie stać się bezradne w jednej dziedzinie, ale w innych kroczą śmiało naprzód.

… Jeśli uważamy, że ma ona zasięg ogólny, to spodziewamy się ej skutków w wielu różnych sytuacjach życiowych a zatem rozszerzamy jej działanie w przestrzeni. “Jestem bystry z matematyki” (SP)- zasięg ograniczony “Jestem bystry” ( SO) - zasięg ogólny

Zasięg ogólny Jeśli uważamy, że ma ona zasięg ogólny, to spodziewamy się jej skutków w wielu różnych sytuacjach życiowych a zatem rozszerzamy jej działanie w przestrzeni. “Ericka zaprosiła mnie na przyjęcie, bo mnie lubi” (SP)- zasięg ograniczony “Ericka zaprosiła mnie na przyjęcie, bo wszyscy mnie lubią” ( SO) - zasięg ogólny

Optymista-pesymista wyjaśniając wydarzenia pomyślne, optymista uważa, że to co się do nich przyczyniło, pomoże mu odnieść sukcesy również we wszystkich innych dziedzinach, natomiast pesymista jest przekonany, że ich przyczyny mają zasięg bardzo ograniczony.

PERSONALIZACJA - wewnętrzna czy zewnętrzna? wnioskowanie o tym, kto ponosi winę za niepowodzenia. Personalizacja wewnętrzna - internalizacja - obarczamy winą za coś złego siebie Personalizacja zewnętrzna - o eksternalizacja -obarczamy winą innych lub okoliczności

… Dzieci, które mają zwyczaj obwiniania siebie za wszelkie niepowodzenia, mają niskie poczucie własnej wartości. Te, które składają winę za swoje niepowodzenia na czynniki zewnętrzne, nie tracą dobrego mniemania o sobie, gdy spotyka je niepowodzenie. Należy nauczyć dzieci właściwego postrzegania samych siebie, tak aby braly odpowiedzialność za to, co wynika z ich winy i starały się to naprawić., ale by nie miały najmniejszej pretensji do siebie, jeśli problemy nie biorą się z ich winy.

…. “ Dostałem mierny z testu, bo jestem głupi” -obwinianie się generalne ( postawa pesymistyczna - przyczyny stałe, uniwersalne i wewnętrzne) “ Dostałem mierny z testu, bo nie przyłożyłem się do nauki” -obwinianie sie behawioralne ( postawa optymistyczna - przyczyny chwilowe, konkretne, i wewnętrzne)

…. “Dostało mi się, bo jestem złym dzieckiem” -obwinianie się generalne ( postawa pesymistyczna - przyczyny stałe, uniwersalne i wewnętrzne) “ Dostało mi się, bo uderzyłem Konrada” obwinianie sie behawioralne ( postawa optymistyczna - przyczyny chwilowe, konkretne, i wewnętrzne)

Obwinianie obwinianie behawioralne Obwinianie się za konkretne, mające chwilowy charakter niepomyślne wydarzenia zwane jest obwinianiem behawioralnym - dziecko obwinia się raczej za swoje konkretne zachowanie niż za to, że ma paskudny charakter ( wskazuje na zmienną przyczynę, motywuje zatem do zmiany zachowania). ogólne, generalne obwinianie Stałe obwinianie się za wszystko zwane jest ogólnym, generalnym obwinianiem. w generalnym obwinianiu upatruje się przyczyn niepowodzeń w czynnikach stałych (np. cecha charakteru) i mających zasięg ogólny, nie tylko zmniejsza poczucie własnej wartości(ponieważ doszukujemy się u siebie), ale wywołuje długotrwałą (ze względu na stały charakter przyczyn) oraz ogólną bierność i przygnębienie.

Dzieci uczą się… stylu wyjaśniania od rodziców, nauczycieli i trenerów. Słuchają, jak dorośli krytykują je i chłoną nie tylko treść ale i styl tej krytyki. Dzieci przysłuchują się też uważnie, jak rodzice interpretują własne porażki I według tych wzorów kształtują swój styl wyjaśniania.

właściwy sposób krytykowania dziecka DOKŁADNOŚĆ Przesadne potępianie rodzi poczucie winy i wstyd dużo większy od tego, jaki jest potrzebny, by zmobilizować dziecko do zmiany postępowania. OPTYMISTYCZNY STYL WYJAŚNIANIA. Zawsze, kiedy pozwala na to sytuacja krytykować dziecko z optymistycznym stylem wyjaśniania.

… Jeśli stawiamy dziecku nieprzemyślane zarzuty. w których wytykają mu stały i ogólny charakter jego potknięć, to zaczyna ono kształtować w sobie pesymistyczny styl wyjaśniania. Jeśli wskazujemy na konkretne i zmienne przyczyny problemów, to zaczyna się uczyć optymizmu. Za każdym razem kiedy stwierdzisz, że twoje dziecko ponosi za coś winę, powinieneś skupić się na wykazaniu konkretnych, chwilowych przyczyn niepomyślnych wydarzeń i unikać krytykowania jego charakteru czy zdolności.

Dziękuję za uwagę!