Perspektywa finansowania świadczeń w ochronie zdrowia Wpływ zmian ustawowych na lubuskie podmioty lecznicze Materiały źródłowe: Ministerstwo Zdrowia i Narodowy Fundusz Zdrowia Marek Wójcik Związek Miast Polskich

Przychody NFZ ogółem w latach 2004 – 2015 i ich dynamika

Wynik finansowy NFZ w latach

Przeszacowany plan finansowy na rok 2017 Przychody brutto ze składek na ubezpieczenie zdrowotne w latach 1999 – 2017* ,00105,27114,7398,28108,56109,39108,06109,69113,75119, ** 2017 ** 106,26102,57105,69103,47103,50103,46104,00103,26105,89 * przychody ze składki należnej brutto w roku planowania równej przypisowi składki oraz przychody ze składek z lat ubiegłych **pierwotny plan

Potencjał szpitali (dane za rok 2014 – CSIOZ) Organ tworzący Liczba łóżek Liczba leczonych Wykorzy- stanie łóżek - % Średni czas pobytu – dni Liczba leczonych na 1 łóżko Gmina, Powiat, Miasto ,135,5442,84 Szpitale kliniczne ,825,0953,37 Niepubliczne, Spółki ,674,8941,59 Samorząd wojewódzki ,775,8544,97 Nie obejmuje: szpitali dziennych, psychiatrycznych, MON, MSWiA

Lecznictwo szpitalne Wartość umów zawartych z NFZ (mln zł) (Źródło: NFZ) /2015 mln zł % Gminny Powiatowy Miejski ,8 Kliniczny ,9 Niepubliczne ,6 Wojewódzki ,5 Inny ,5

Dynamika zobowiązań SP ZOZ w latach 2003 – 2006 (I kw.) Rok Wartość zobowiązań wymagalnych (w mln zł) Wartość zobowiązań ogółem (w mln zł) Ogółem SP ZOZ – y samorządowe (stan 31.03)

Prognoza korzystania ze świadczeń szpitalnych finansowanych przez NFZ w kontekście zmian demograficznych Prognozowana zmiana w liczbie ludności w latach 2020 i 2030 Grupy wiekowe Liczba ludności wg GUS% zmiany liczby ludności / / / ,8%-5,7% -16,9% ,8%-6,4% -12,6% ,3%+38,8% +66,8% Ogółem ,73%-0,16% -2,66%

Oddział szpitalnyLiczba hospitalizacjiZmiana 2030/ r r.2030 r. Angiologia ,5% Audiologia całość ,7% Chirurgia dziecięca ,5% Choroby wewnętrzne ,9% Geriatria ,5% Immunologia i immunologia dziecięca ,0% Kardiologia i kardiologia dziecięca ,0% Neonatologia ,0% Okulistyka i okulistyka dziecięca ,8% Położnictwo i ginekologia ,5% Pediatria ,4%

Liczba hospitalizacji w latach 2020 i 2030 Wzrost liczby hospitalizacji w odniesieniu do roku 2014, odpowiednio o 278 tys. (3,1%) w 2020r. i 713 tys. w 2030r. (7,9%); Zróżnicowana sytuacja w poszczególnych specjalnościach: istotne wzrosty, zwłaszcza w specjalnościach związanych z leczeniem chorób układu krążenia (kardiologia, kardiochirurgia, chirurgia naczyniowa), wielochorobowością wynikająca z wieku pacjentów (interna, geriatria, okulistyka), spadki liczby pobytów na oddziałach szpitalnych (głównie oddziały położniczo-ginekologiczne i dziecięce: neonatologia, pediatria, chirurgia dziecięca); Zmiany demograficzne będą mieć znaczący wpływ na poziom finansowania świadczeń zdrowotnych w kolejnych latach;

Prognoza dla poszczególnych zakresów świadczeń szpitalnych Rozkład częstości korzystania ze świadczeń szpitalnych istotnie zmienia się w ujęciu ilościowym i jakościowym; Wzrost częstości korzystania ze świadczeń kardiologicznych, okulistycznych i diabetologicznych w grupie pacjentów w wieku 55+; W przypadku pacjentów powyżej 70 roku życia zaczynają dominować hospitalizacje internistyczne, które stanowią prawie połowę wszystkich pobytów w szpitalach; W wieku powyżej 80 lat już co drugi Polak przynajmniej raz w roku wymaga pobytu w szpitalu;

Małe i duże pieniądze Prognozowany wzrost liczby hospitalizacji w zakresie anestezjologii i intensywnej terapii będzie miał większe znaczenie kosztowe niż nawet większy nominalny wzrost liczby tańszych hospitalizacji w innych oddziałach szpitalnych; Wpływ na ilość hospitalizacji mieć będzie nie tylko popyt na nie ale także, w znacznym stopniu, liczba personelu medycznego poszczególnych zawodów i specjalności; Obrona przed degradacją oddziałów internistycznych (nadal będą stanowić podstawę opieki szpitalnej nad osobami starszymi, w tym pacjentami z wielochorobowością); Celowy rozwój świadczeń udzielanych w trybie jednodniowym lub w trybie ambulatoryjnym;

Korekty systemu ochrony zdrowia Konsekwencje wdrożenia ustawy o zmianie ustawy o działalności leczniczej oraz niektórych innych ustaw

Płacz i pokrywaj ujemny wynik Jeśli SPZOZ nie będzie mógł pokryć straty we własnym zakresie (z funduszu zakładu) - obowiązek pokrywania straty przez podmiot tworzący ( w okresie 3 miesięcy od terminu zatwierdzenia sprawozdania finansowego; W takim przypadku kierownik SPZOZ, w terminie 3 miesięcy od pokrycia straty przez podmiot tworzący, sporządza program naprawczy, na okres nie dłuższy niż 3 lata; Program naprawczy musi zyskać akceptację podmiotu tworzącego; Gdy JST nie pokrywa straty netto, ma obowiązek w przeciągu 12 miesięcy podjąć decyzję o likwidacji SPZOZ

Zakaz zbycia udziałów i zysk tylko na zdrowie Podmiot publiczny (JST, Skarb Państwa) może dokonywać zbycia udziałów albo akcji „swoich" spółek, pod warunkiem, że wartość nominalna należących do nich udziałów albo akcji będzie stanowić nie mniej niż 51 proc. kapitału zakładowego spółki; W spółkach kapitałowych z większościowym udziałem Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego, uczelni medycznej, nie wypłaca się dywidendy;

Wzmocnienie narzędzi nadzoru podmiotu tworzącego nad SPZOZ Nałożenie na kierownika podmiotu leczniczego obowiązku sporządzania raportu o sytuacji ekonomiczno- finansowej SPZOZ i przekazanie podmiotowi tworzącemu w terminie do dnia 31 maja każdego roku; Treść raportu: analiza sytuacji ekonomiczno-finansowej oraz prognoza sytuacji ekonomiczno-finansowej na kolejne 3 lata wraz z opisem przyjętych założeń; Analiza i prognoza w oparciu o wskaźniki określone w rozporządzeniu Ministra Zdrowia;

Niechciany przywilej Możliwość kupowania przez samorządy świadczeń zdrowotnych (podwójna opłata za te same świadczenia); Niekonstytucyjne rozwiązanie, godzi w zasadę równego dostępu do świadczeń, ogranicza swobodę prowadzenia działalności gospodarczej, nie szanuje konstytucyjnej reguły, że za nowymi zadaniami przekazywanymi samorządom muszą iść dodatkowe środki (wątpliwość co zgodności z art. 16, 20, 21, 64, 68, 165 i 167 Konstytucji RP); Kto odbiorcą kupowanych usług: mieszkańcy, zameldowani, opłacający w danym samorządzie podatki, czy wreszcie wszyscy ubezpieczeni?

Propozycje Ministra Zdrowia Chcieć, nie zawsze oznacza móc

Propozycja MZDodatkowy koszt/rok Formuła powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego zostanie zastąpiona zasadą powszechnego zabezpieczenia prawa do świadczeń dla wszystkich potrzebujących 5 – 7 mld zł Utworzenie Państwowego Funduszu Celowego „Zdrowie”, którego dysponentem będzie Minister Zdrowia 0 - do 2018 roku Od 2019 r. wzrost o 1,2 – 1,4 PKB do poziomu 26 mld w 2025 r. Wzrost podatku dochodowego o 7,75%? Likwidacja ulgi w PIT w postaci odliczenia części składki ubezpieczenia zdrowotnego Około 60 mld zł

Propozycje Ministra Zdrowia Zmiana filozofii działania z komercyjnej na publiczną. Kontraktowanie budżetowe. Około 80% świadczeń realizowanych obecnie przez szpitale odejście od finansowania pojedynczych hospitalizacji i procedur. Połączony budżet na lecznictwo szpitalne i ambulatoryjna opiekę specjalistyczną. Wynagrodzenie dla szpitala zostałoby przekazane w formie ryczałtu wyliczonego na rok (zakres: hospitalizacja, poszpitalna opieka specjalistyczna oraz rehabilitacja). Pozostałe 20% świadczeń – konkursy. Minister Zdrowia będzie dokonywał podziału środków PFC „Zdrowie” zgodnie z kryteriami ustalonymi w ustawie i ze szczegółowym algorytmem określonym w rozporządzeniu

Propozycje Ministra Zdrowia Maksymalne limity kontraktowe zostaną zastąpione limitami minimalnymi, które szpital będzie musiał spełnić, żeby otrzymać odpowiedni budżet w następnym roku. Szpital będzie miał obowiązek udzielania w danym roku grup świadczeń, które były udzielane przez ten szpital w okresie ostatnich dwóch lat w ramach umowy z płatnikiem. Nowy system finansowania POZ. Obok stawki podstawowej pojawi się komponent motywacyjny za profilaktykę i promocję zdrowia, dodatek za opiekę nad pacjentami przewlekle chorymi oraz dodatki za wyniki leczenia pacjentów z niektórymi chorobami przewlekłymi. Dodatkowo: część budżetu powierzonego na badania diagnostyczne i specjalistkę (środki wypłacane za zrealizowane badania i wizyty u specjalistów, nie będą mogły zasilać budżetu POZ).

Sieć szpitali Celem zmian jest utworzenie sieci szpitali, w której wyodrębnione zostaną trzy podstawowe poziomy zabezpieczenia zdrowotnego: lokalny, regionalny i wojewódzki oraz trzy poziomy specjalistyczne: specjalistyczny -pediatria, specjalistyczny -onkologia i instytuty; Sieć będzie tworzona na bazie istniejących podmiotów i ich znaczenia dla bezpieczeństwa zdrowotnego pacjentów; W przygotowywanej projekcji sieci znajdują się obecnie wszystkie publiczne szpitale w Polsce; Sieć szpitali będzie weryfikowana co cztery lata;

Długo oczekiwany podział ról Zakładane są poziomy: pierwszy (cztery podstawowe oddziały), drugi (8-10 oddziałów) i trzeci (szpitale kliniczne i dawne szpitale wojewódzkie specjalistyczne); Kryteria kwalifikacji wskażą szpitale oraz zakresy udzielanych przez nie świadczeń do jednego z poziomów sieci; Wykaz zakwalifikowanych podmiotów oraz zakresów świadczeń, zostanie ogłoszony przez dyrektora odpowiedniego Wojewódzkiego Urzędu Zdrowia przy współpracy z wojewodą (w szczególnie uzasadnionych przypadkach, uprawnienie dla Ministra Zdrowia do wskazania danego szpitala do sieci);

Województwo lubuskie przed sporym wyzwaniem

Udział poszczególnych OW NFZ w kosztach świadczeń opieki zdrowotnej Oddział wojewódzki NFZ Rok 2016 (%) Rok 2017(%) Różnica (%) Dolnośląski7,50606o7,50091o- 0,00514o Kujawsko-Pomorski5,39320o5,38637o- 0,00683o Lubelski5,67732o5,65420o- 0,02312o Lubuski2,60681o2,57074o- 0,03607o Łódzki6,85883o6,83393o- 0,02490o Małopolski8,56349o8,64541o0,08192o Mazowiecki14,40121o14,46475o0,06354o Opolski2,44228o2,44008o- 0,00220o Podkarpacki5,31493o5,32601o0,01108o Podlaski3,04944o3,02446o- 0,02498o Pomorski5,75621o5,79140o0,03519o ŚląskiŚląski12,18837o12,15982o- 0,02856o Świętokrzyski3,38197o3,35792o- 0,02405o Warmińsko-Mazurski3,53879o3,51036o- 0,02843o Wielkopolski8,97852o8,99593o0,01742o Zachodniopomorski4,34258o4,33771o- 0,00486o Suma100,0000o 0,0000o

Udział poszczególnych OW NFZ w kosztach świadczeń opieki zdrowotnej (tys. zł) Oddział wojewódzki NFZ Rok 2016 Rok 2017 RóżnicaDynamika Dolnośląski ,3o Kujawsko-Pomorski ,1o Lubelski ,9o Lubuski ,7o Łódzki ,9o Małopolski ,4o Mazowiecki ,7o Opolski ,2o Podkarpacki ,5o Podlaski ,5o Pomorski ,9o ŚląskiŚląski ,2o Świętokrzyski ,6o Warmińsko-Mazurski ,4o Wielkopolski ,3o Zachodniopomorski ,2o Suma

Udział kosztów migracji świadczeń udzielonych w 2014 r. w poszczególnych OW

Bilans rozliczeń z tytułu migracji pacjentów w roku 2014

Bilans rozliczeń z tytułu migracji pacjentów w roku 2015

Koszty Lubuskiego OW NFZ Kategoria świadzceń Projekt planu finansowego OW NFZ na rok tys.zł 2016 tys.zł 2017 tys.zł 2017/2015 % Koszty świadczeń opieki zdrowotnej ,61 Podstawowa opieka zdrowotna ,05 Ambulatoryjna opieka specjalistyczna ,69 Leczenie szpitalne o55107,60 Opieka psychiatryczna i leczenie uzależnień o96118,87 Rehabilitacja lecznicza o68100,14 Świadczenia pielęgnacyjne i opiekuńcze w ramach opieki długoterminowej ,56 Opieka paliatywna i hospicyjna ,57 Leczenie stomatologiczne ,47 Lecznictwo uzdrowiskowe oo104,40 Świadczenia opieki zdrowotnej kontraktowane odrębnie ,06 Zaopatrzenie w wyroby medyczne oraz ich naprawa oo105,00 Refundacja o1 9o6110,63 Rezerwa na koszty świadczeń opieki zdrowotnej w ramach migracji ubezpieczonych ,71 Koszty realizacji zadań zespołów ratownictwa medycznego ,35

Wydatki na świadczenia z zakresu lecznictwa szpitalnego, w całości wydatków NFZ, w latach /2015 Dolnośląskie42,9847,0348,2149,2448,61+ 5,63 Kujawsko - pomorskie41,3748,1749,0950,3250,05+ 8,68 Lubelskie44,9846, ,1650,33+ 5,35 Lubuskie41,7742,2449,1750,0048,20+ 6,43 Łódzkie44,3146,3649,0150,04 + 5,73 Małopolskie42,0246,1446,9548,79 + 6,77 Mazowieckie46,6854,9451,2052,4250,59+ 3,91 Opolskie42,4644,1248,3749,8749,40+ 6,94 Podkarpackie42,9045,0146,7849,2548,90+ 6,00 Podlaskie45,1346,6849,6850,0549,48+ 4,35 Pomorskie40,6743,2847,7948,8448,34+ 7,67 Śląskie45,4948,1146,4348,5448,15+ 2,66 Świętokrzyskie44,6344,1348,4651,6950,64+ 6,01 Warmińsko - mazurskie42,7343,1647,2949,3348,32+ 5,59 Wielkopolskie45,4248, ,4048,17+ 2,75 Zachodniopomorskie42,6147,9550,0951,4351,13+ 8,52 Uwagi: w 2010 i 2012 razem z chemioterapią i programami terapeutycznymi, a w 2012 roku bez migracji

Wartość zrealizowanych świadczeń w rodzaju leczenie szpitalne w 2014 r./na 10 tys. uprawnionych w tys. zł. Nazwa Oddziału Wartość zapłaconych świadczeń w 2014 r. ogółem na 10 tys. uprawnionych Różnica (%) (najniższa wartość=100%) Dolnośląski9 027,16107% Kujawsko-Pomorski8 972,67106% Lubelski8 968,44106% Lubuski9 094,49108% Łódzki9 126,87108% Małopolski8 445,93100% Mazowiecki9 196,95109% Opolski9 255,64110% Podkarpacki8 521,58101% Podlaski8 976,56106% Pomorski8 566,21102% Śląski8 807,11104% Świętokrzyski9 487,59112% Warmińsko-Mazurski8 579,26102% Wielkopolski8 439,40100% Zachodniopomorski9 425,11112% RAZEM:8 887,42105%

Liczba świadczeniodawców w rodzaju leczenie szpitalne w latach Nazwa Oddziału Dolnośląski Kujawsko-Pomorski Lubelski Lubuski31 05Łódzki Małopolski Mazowiecki Opolski Podkarpacki Podlaski PomorskiPomorski Śląski Świętokrzyski36 14Warmińsko-Mazurski Wielkopolski Zachodniopomorski Razem

Świadczenia pielęgnacyjne i opiekuńcze w 2014 roku w przeliczeniu na 10 tys. uprawnionych w tys. zł Nazwa Oddziału Wartość zapłaconych świadczeń w 2014 r. ogółem na 10 tys. uprawnionych Różnica (%) (najniższa wartość=100%) Dolnośląski358,53187% Kujawsko-Pomorski247,15129% Lubelski275,44144% Lubuski233,30122% Łódzki224,95117% Małopolski372,81194% Mazowiecki288,17150% Opolski510,98266% Podkarpacki488,20254% Podlaski254,07132% Pomorski203,90106% Śląski443,08231% Świętokrzyski393,04205% Warmińsko-Mazurski266,67139% Wielkopolski191,92100% Zachodniopomorski245,32128% RAZEM:312,92163%

Rehabilitacja - wartość zrealizowanych świadczeń w 2014 r./na 10 tys. uprawnionych Nazwa Oddziału Wartość zapłaconych świadczeń w 2014 r. ogółem na 10 tys. uprawnionych Różnica (%) (najniższa wartość=100%) Dolnośląski613,52132% Kujawsko-Pomorski464,94100% Lubelski556,35120% Lubuski578,15124% Łódzki536,93115% Małopolski591,28127% Mazowiecki790,26170% Opolski636,11137% Podkarpacki758,99163% Podlaski517,61111% Pomorski532,76115% Śląski578,67124% Świętokrzyski626,50135% Warmińsko-Mazurski552,79119% Wielkopolski498,67107% Zachodniopomorski481,16103% RAZEM:598,03129%

Ograniczone środki na projekty rozwojowe Silna konkurencja zewnętrzna Populacja około 1 mln ubezpieczonych Walka konkurencyjna z innymi województwami, głównie w obszarze świadczeń wysokospecjalistycznych? Wzmacnianie istniejącego potencjału wewnętrznego (szpitale wojewódzkie i powiatowe, uczelnia medyczna)?

Otoczenie Sytuacja wewnętrzna Znaczące Atuty (szanse) Poważne Bariery (zagrożenia) Znaczące Atuty Mocne atuty wewnętrzne, a otoczenie zewnętrzne daje duże możliwości i szanse rozwoju. Silna ekspansja i zdywersyfikowany rozwój Źródłem trudności rozwojowych jest niekorzystny układ warunków zewnętrznych. Można im przeciwstawić posiadany duży potencjał wewnętrzny, dzięki czemu można próbować przezwyciężyć zagrożenia, wykorzystując do maksimum swoje liczne atuty Poważne Bariery Przewaga barier i słabych stron nad atutami i mocnymi stronami, ale sprzyja jej układ warunków zewnętrznych. Wykorzystanie szans przy jednoczesnym likwidowaniu lub ograniczaniu barier rozwoju, poprawianiu niedociągnięć wewnętrznych Trudna sytuacja wewnętrzna i nieprzychylne otoczenie, a potencjał zmian jest niewielki. Nie ma mocnych atutów, które można byłoby przeciwstawić zagrożeniom i wykorzystać do likwidacji lub ograniczenia istniejących barier rozwoju

Czas nauczyć się żyć jutro, z tym co mamy dzisiaj

Dziękuję za uwagę Marek Wójcik Związek Miast Polskich