Materiały pochodzą z Platformy Edukacyjnej Portalu Wszelkie treści i zasoby edukacyjne publikowane na łamach Portalu mogą być wykorzystywane przez jego Użytkowników wyłącznie w zakresie własnego użytku osobistego oraz do użytku w szkołach podczas zajęć dydaktycznych. Kopiowanie, wprowadzanie zmian, przesyłanie, publiczne odtwarzanie i wszelkie wykorzystywanie tych treści do celów komercyjnych jest niedozwolone. Plik można dowolnie modernizować na potrzeby własne oraz do wykorzystania w szkołach podczas zajęć dydaktycznych.

Stopniowanie przymiotników Arkadiusz Więzowski

 Poznamy zasady stopniowania przymiotników w języku niemieckim  Poznamy stopień wyższy (der Komparativ) oraz stopień najwyższy (der Superlativ)  Poznamy wyjątki przymiotników, których stopniowania trzeba nauczyć się na pamięć Zaczynamy! Dzięki dzisiejszej lekcji:

der Komparativ Stopień wyższy W języku niemieckim stopień wyższy (der Komparativ) tworzy się w bardzo prosty sposób. Stopień wyższy przymiotnika uzyskujemy dodając do przymiotnika końcówkę - er. Oto przykłady: klein – małykleiner – mniejszy schnell – szybkischneller – szybszy teuer – drogiteuerer – droższy schön – ładnyschöner – ładniejszy früh – wcześnie früher – wcześniej spät – późnospäter – później billig – tanibilliger – tańszy toll – świetnytoller – świetniejszy Ich bin klein, aber mein Bruder ist kleiner als ich. Jestem mały, ale mój brat jest mniejszy ode mnie.

Beispiele - Przykłady Ich laufe sehr schnell, aber meine Schwester ist schneller als ich. Ja biegam bardzo szybko, ale moja siostra jest szybsza ode mnie. Du bist so schön! Niemand ist schöner als du. Tu jesteś taki ładny! Nikt nie jest ładniejszy od ciebie. Ich stehe früh auf, aber meine Mutter steht früher als ich auf. Ja wstaje wcześnie, ale moja mama wstaje wcześniej ode mnie. Diese Idee ist toll, aber meine Idee ist viel toller als deine. Ten pomysł jest świetny, ale mój pomysł jest o wiele świetniejszy od twojego.

Na pierwszy rzut oka tworzenie stopnia wyższego wydaje się proste, istnieje jednak reguła, o której nie możemy zapomnieć. Otóż, przymiotniki jednosylabowe, które zawierają samogłoski takie jak a, o, u w stopniu wyższym (der Komparativ) otrzymują dodatkowo przegłos, tzw. „Umlaut”. Oto przykłady podstawowych przymiotników jednosylabowych: kalt – zminykälter – zimniejszy alt – stary älter – starszy jung – młodyjünger – młodszy lang – długilänger – dłuższy kurz – krórkikürzer – krótszy dumm – głupidümmer – głupszy groß – duży größer – większy warm – ciepływärmer – cieplejszy Es ist sehr kalt, aber im Winter ist es viel kälter. Jest bardzo zimno, ale zimą jest jeszcze zimniej.

Beispiele przykłady Ich bin schon alt, aber mein Bruder ist älter als ich. Jestem już stary ale mój brat jest starszy niż ja. Meine Bluse ist kurz, aber deine Bluse ist kürzer als meine. Moja bluza jest krótka. Twoja bluza jest krótsza niż moja. Thomas ist groß aber Martin ist größer als Thomas. Tomek jest duży, ale Marcin jest większy niż Tomek. Die Bluse ist warm, aber die Jacke ist wärmer als die Buse. Bluza jest ciepła, ale kurtka jest cieplejsza niż bluza. Hast du den Film „Dumm und D ümmer” gesehen?

Istnieje też kilka przymiotników, których nie tworzymy według wcześniej podanych zasad. Ich stopniowania musimy nauczyć się na pamięć, ponieważ nie istnieje żadna reguła, która tłumaczyłaby nam ich powstanie. Oto przymiotniki, których stopniowanie powstało w sposób nieregularny: gut – dobrybesser – lepszy viel – dużo mehr – więcej gern – chętnielieber – chętniej nah – blisko näher – bliżej hoch – wysokihöher – wyższy Ich esse viel, aber du isst viel mehr als ich. Ja jem dużo, ale ty jesz dużo więcej ode mnie.

Beispiele przykłady Du sprichst sehr gut, aber du kannst viel besser sprechen. Ty mówisz bardzo dobrze, ale możesz mówić o wiele lepiej. Ich spiele gern Computer, aber ich male lieber. Chętnie gram na komputerze, ale chętniej maluję. Ich springe schon hoch, aber ich werde höher springen. Ja skaczę już wysoko, ale będę skakał wyżej. Ich wohne nah, aber er wohnt näher als ich. Ja mieszkam blisko, ale on mieszka bliżej niż ja.

Jak można zauważyć, do porównania przymiotników w stopniu wyższym używamy spójnika „als” oznaczającego „niż”. Aby porównać przymiotniki w stopniu równym używamy spójnika „so … wie” oznaczającego „tak … jak”. Ich bin so gut wie du. Ich bin besser als du. Jestem tak dobry jak ty. Jestem lepszy od ciebie. Ich bin so jung wie mein Bruder.Ich bin jünger als mein Bruder. Jestem tak młody jak mój Brat.Jestem młodszy niż mój brat. Er ist so groß wie seine Schwester. Er ist größer als seine Schwester, On jest tak duży jak jego siostra. On jest większy niż jego siostra. Die Mutter ist so schön wie die Tochter. Die Mutter ist schöner als die Tochter. Mama jest tak ładna jak córka.Mama jest ładniejsza niż córka. Das Auto ist so schnell wie der Zug.Das Auto ist schneller als der Zug. Samochód jest tak szybki jak pociąg.Samochód jest szybszy niż pociąg.

Kolejną ważną rzeczą przy odmianie przymiotników w stopniu wyższym (der Komparativ) jest jego końcówka, jeśli znajduje się on przed rzeczownikiem. Jeśli przymiotnik znajduje się bezpośrednio przed rzeczownikiem to oprócz końcówki -er otrzymuje on również taką końcówkę jak przy zwykłej odmianie przymiotników w stopniu równym (der Positiv). Oto kilka przykładów: Ich bin 17 Jahre alt aber ich habe auch den älteren Bruder. Mam siedemnaście lat, ale mam też starszego brata. Hast du eine jüngere Schwester? Czy masz młodszą siostrę? Haben Sie vieleicht die billigeren Schuhe? Mają Państwo może tańsze buty? Ich war heute in teuererm Geschäft. Byłem dziś w droższym sklepie.

Teraz, gdy poznaliśmy już stopień wyższy (der Komparativ), możemy zająć się stopniem najwyższym (der Superlativ). Stopień najwyższy możemy stworzyć na dwa sposoby. Pierwszym sposobem na stworzenie stopnia najwyższego jest dodanie do niego końcówki -st. Na przykład: klein – małyder/ die/ das kleinste – najmniejszy/a/e schnell – szybkider/ die/ das schnellste – najszybszy/a/e teuer – drogider/ die/ das teuerste – najdroższy/a/e schön – ładnyder/ die/ das schönste – najładniejszy/a/e billig – tanider/ die/ das billigste – najtańszy/a/e toll – świetnyder/ die/ das tollste – najświetniejszy/a/e wichtig -ważny der/ die/ das wichtigste – najważniejszy

Beispiele przykłady Ich bin klein, meine Schwester ist kleiner als ich, aber mein Bruder ist der kleinste. Ja jestem mały, moja siostra jest mniejsza niż ja, ale mój brat jest najmniejszy. Das Rad ist schnell, das Auto ist schneller als das Rad, aber das Flugzeug ist der schnellste. Rower jest szybki, auto jest szybsze niż rower, ale samolot jest najszybszy. Der Winter ist schön, der Herbst ist schöner als der Winter, aber der Sommer ist der schönste. Zima jest ładna, jesień jest ładniejsza niż zima, ale lato jest najładniejsze. Das Geld ist wichtig, die Gesundheit ist wichtiger als das Geld, aber unser Kind ist das wichtigste. Pieniądze są ważne, zdrowie jest ważniejsze niż pieniądze, ale nasze dziecko jest najważniejsze.

Tak samo jak w stopniu wyższym (der Komparativ) przymiotniki jednosylabowe zawierające a,o,u w stopniu najwyższym (der Superlativ) otrzymują przegłos. Przykłady: jung – młodyder/ die/ das jüngste – najmłodszy/a/e lang – długider/ die/ das längste – najdłuższy/a/e dumm – głupider/ die/ das dümmste – najgłupszy/a/e groß – duży der/ die/ das größte – największy/a/e warm – ciepłyder/ die/ das wärmste – najcieplejszy/a/e klug -mądryder/ die/ das klügste – najmądrzejszy/a/e

Beispiele przykłady Ich bin jung, mein Bruder ist jünger als ich, aber meine Schwester ist die jüngste. Ja jestem młody, mój brat jest młodszy niż ja, ale moja siostra jest najmłodsza. Martin ist klug, Thomas ist klüger als Martin, aber Peter ist der klügste. Marcin jest mądry, Tomek jest mądrzejszy od Marcina, ale Piotrek jest najmądrzejszy. Du bist groß, er ist größer als du, aber sie ist die größte. Ty jesteś duży, on jest większy niż ty, ale ona jest największa.

Kolejna zasada przy tworzeniu przymiotników w stopniu najwyższym jest taka, że przymiotniki zakończone na -t, -d, -z, -ß, -ss, -sch otrzymują dodatkowe „e”, aby ułatwić ich wymowę. Końcówka takich przymiotników to -est Przykłady: kalt – zminyder/ die/ das kälteste – najzimniejszy/a/e alt – stary der/ die/ das älteste – najstarszy/a/e kurz – krórkider/ die/ das kürzeste – najkrótszy/a/e wild – dzikider/die/das wildeste – najdzikszy/a/e berühmt – sławnyder/ die/ das berühmteste - najsławniejszy/a/e interessant – interesującyder/ die/ das interessanteste – najbardziej interesujący

A teraz zajmiemy się przymiotnikami nieregularnymi w stopniu najwyższym (der Superlativ). Podobnie jak w stopniu wyższym nie ma reguły, i musimy się ich nauczyć na pamięć. Poniżej widzimy wybrane przymiotniki nieregularne w stopniu najwyższym. Przykłady: gut – dobryder/ die/ das beste – najlepszy/a/e viel – dużo der/ die/ das meiste – najczęstszy/a/e gern – chętnieder/ die/ das liebste – najchętniejszy/a/e nah – blisko der/ die/ das nächste – najbliższy/a/e hoch – wysokider/ die/ das höchste – najwyższy/a/e

Beispiele przykłady Ich bin gut in Mathe, aber Tina ist die beste. Jestem dobry z matematyki, ale Tina jest najlepsza. Das Haus ist hoch, aber der Wolkenkratzer ist der höchste. Dom jest wysoki, ale drapacz chmór jest najwyższy. Dezember ist nah, aber November ist der nächste. Grudzień jest blisko, ale listopad jest najbliżej. Ich laufe viel, aber ich lerne am meisten. Dużo biegam, ale najczęściej się uczę.

Musimy pamiętać, że przymiotniki w stopniu najwyższym zawsze występują z rodzajnikiem określonym, więc odmieniamy je również przez przypadki i rodzaje. Przy odmianie otrzymują one końcówki przymiotnika odmienianego w stopniu równym. Nach Berlin fliege ich immer mit dem schnellsten Flugzeug. Do Berlina latam zawsze najszybszym samolotem. Ich suche den kürzesten Weg zum Stadtzentrum. Szukam najkrótszej drogi do centrum miasta. Meine älteste Schwester arbeitet im Museum. Moja najstarsza siostra pracuje w muzeum. Kennt ihr den längsten Fluss Polens? Znacie najdłuższą rzekę Polski?

Drugi sposób stopniowania i użycia przymiotników w stopniu najwyższym, o którym wcześniej wspominaliśmy, to dodanie przedrostka am oraz końcówki -sten lub -(e)sten. Tej formy przymiotnika w stopniu najwyższym używamy zazwyczaj, gdy w zdaniu występuje inny czasownik niż czasownik „sein” (być) i przymiotnik pełni funkcję przysłówka, czyli odpowiada na pytanie „wie?” (jak?). A oto kilka przykładów obrazujących użycie przymiotnika w stopniu najwyższym: Berlin hat mir am besten gefallen. Berlin mi się najbardziej podobał. Diese Frau läuft am schnellsten. Ta kobieta biegnie najszybciej. Am liebsten lerne ich Deutsch. Najchętniej uczę się niemieckiego. Im Herbst regnet es immer am stärksten. Jesienią zawsze najmocniej pada deszcz.

Poniższa tabela przedstawia wszystkie użyte w dzisiejszej lekcji przymiotniki w stopniu równym (der Pozitiv), stopniu wyższym (der Komparativ) oraz stopniu najwyższym (der Superlativ). der Pozitivder Komparativ der Superlativ klein – małykleiner – mniejszy der/ die/ das kleinste - najmniejszy/a/e schnell – szybkischneller – szybszy der/ die/ das schnellste – najszybszy/a/e teuer – drogiteuerer – droższy der/ die/ das teuerste – najdroższy/a/e schön – ładnyschöner – ładniejszy der/ die/ das schönste – najładniejszy/a/e früh – wczesny früher – wcześniejszy der/ die/ das früheste - najwcześniejszy/a/e billig – tanibilliger – tańszy der/ die/ das billigste – najtańszy/a/e toll – świetnytoller – świetniejszy der/ die/ das tollste – najświetniejszy/a/e wichtig -ważny wichtiger – ważniejszy der/ die/ das wichtigste – najważniejszy/a/e kalt – zminykälter – zimniejszy der/ die/ das kälteste – najzimniejszy/a/e alt – stary älter – starszy der/ die/ das älteste – najstarszy /a/e jung – młodyjünger – młodszy der/ die/ das jüngste – najmłodszy/a/e lang – długilänger – dłuższy der/ die/ das längste – najdłuższy/a/e

Tabela – ciąg dalszy der Pozitivder Komparativ der Superlativ kurz – krórkikürzer – krótszy der/ die/ das kürzeste - najkrótszy dumm – głupidümmer – głupszy der/ die/ das dümmste – najgłupszy/a/e groß – duży größer – większy der/ die/ das größte – największy/a/e warm – ciepływärmer – cieplejszy der/ die/ das wärmste – najcieplejszy/a/e klug -mądryklüger – mądrzejszy der/ die/ das klügste – najmądrzejszy/a/e gut – dobrybesser – lepszy der/ die/ das beste – najlepszy/a/e viel – dużo mehr – więcej der/ die/ das meiste – najczęstszy/a/e gern – chętnielieber – chętniej der/ die/ das liebste – najchętniejszy/a/e nah – blisko näher – bliżej der/ die/ das nächste – najbliższy/a/e hoch – wysokihöher – wyższy der/ die/ das höchste – najwyższy/a/e wild – dzikiwilder – bardziej dziki der/die/das wildeste – najdzikszy/a/e berühmt – sławnyberühmter - sławniejszy der/ die/ das berühmteste - najsławniejszy/a/e interessant – interesującyinteressanter – bardziej interesującyder/ die/ das interessanteste – najbardziej interesujący/a/e