Sprawozdanie roczne z realizacji RPO WK- P za 2010 rok Regionalny Program Operacyjny Województwa Kujawsko – Pomorskiego na lata Toruń, 29 czerwca 2011 roku Departament Polityki Regionalnej / Wydział Zarządzania RPO/ Biuro Monitoringu i Sprawozdawczości RPO 1

2 Rok 2010 Intensywne wdrażanie RPO

Departament Polityki Regionalnej/ Wydział Zarządzania RPO/ Biuro Monitoringu i Sprawozdawczości RPO 3 W 2010 roku: -ogłoszono 32 konkursy (co stanowi 56 % wszystkich konkursów ogłoszonych w ramach RPO -57). -prowadzono prace nad kryteriami wyboru projektów, -kontynuowano prace nad dokumentacją warunkującą sprawne i efektywne wdrażanie RPO w województwie kujawsko-pomorskim, -wprowadzono zmiany w zakresie weryfikacji listy indywidualnych projektów przewidzianych do realizacji. - województwa kujawsko-pomorskiego uczestniczyło w konkursie o dodatkowe środki z krajowej rezerwy wykonania, Intensywne wdrażanie Programu zapewniło regionowi 7 miejsce w rankingu i dodatkowe środki w wysokości euro.

Departament Polityki Regionalnej/ Wydział Zarządzania RPO/ Biuro Monitoringu i Sprawozdawczości RPO 4 W 2010 roku: - województwa kujawsko-pomorskiego przystąpiło do inicjatywy JEREMIE, która jest nową inicjatywą pozadotacyjnego wsparcia w ramach mechanizmu odnawialnego (rewolwingowego) wdrażaną na poziomie regionalnym. JEREMIE ma na celu poprawę dostępu do finansowania rozwoju mikro, małych i średnich przedsiębiorstw w regionie UE. Inicjatywa ta ma pomóc w przezwyciężeniu trudności w dostępie do finansowania, w szczególności poprzez zapewnienie dostępu do mikrokredytów, kapitału podwyższonego ryzyka, kredytów i gwarancji, a także innych innowacyjnych form finansowania.

Departament Polityki Regionalnej/ Wydział Zarządzania RPO/ Biuro Monitoringu i Sprawozdawczości RPO 5 WYBÓR: Liczba złożonych wniosków o dofinansowanie Do dnia 31 grudnia 2010 roku: -złożono 3752 (w 2010r. 1993– 53,12 %) wniosków o dofinansowanie -pozytywną ocenę formalną uzyskało (w 2010r – 51,81 %) wniosków o dofinansowanie -pozytywną ocenę merytoryczną uzyskało (w 2010r. 623 – 48,07 %) wniosków o dofinansowanie -podpisano umowy na realizację (w 2010r. 743 – 61,35 %) projektów

Departament Polityki Regionalnej/ Wydział Zarządzania RPO/ Biuro Monitoringu i Sprawozdawczości RPO 6 Dane finansowe kurs euro wg EBC z 30 grudnia 2010 – 3,9650 PLN WYBÓR: Wnioski po pozytywnej ocenie formalnej Do dnia 31 grudnia 2010 roku: -pozytywną ocenę formalną uzyskało (w 2010r – 51,81 %) wniosków o dofinansowanie na kwotę dofinansowania ,64 PLN (w 2010r. – ,03 PLN tj. 61,18 %), co stanowi 103% alokacji Alokacja ,30 PLN

Departament Polityki Regionalnej/ Wydział Zarządzania RPO/ Biuro Monitoringu i Sprawozdawczości RPO 7 WYBÓR: Wnioski po pozytywnej ocenie merytorycznej Do dnia 31 grudnia 2010 roku: -merytoryczną uzyskało (w 2010r. 623 – 48,07 %) wniosków o dofinansowanie -na kwotę dofinansowania ,25 PLN (w 2010r ,87 PLN tj. 61,08 %), co stanowi 76 % alokacji przyznanej na realizację RPO WK-P, Alokacja ,30 PLN

Departament Polityki Regionalnej/ Wydział Zarządzania RPO/ Biuro Monitoringu i Sprawozdawczości RPO 8 WYBÓR: podpisane umowy Do dnia 31 grudnia 2010 roku: -podpisano umowy na realizację (w 2010r. 743 – 61,35 %) projektów na łączną kwotę dofinansowania ze środków EFRR w wysokości ,60 PLN (w 2010r. – ,15 PLN tj. 50,92 %), co stanowi 74% alokacji w tym: umowy o dofinansowanie projektów o kluczowym znaczeniu dla województwa, których podpisano łącznie 98 (w 2010r. 54 – 55,10 %) na kwotę dofinansowania ze środków UE ,95 PLN (wartość aktualna umów, zgodna z ostatecznymi aneksami).

Departament Polityki Regionalnej/ Wydział Zarządzania RPO/ Biuro Monitoringu i Sprawozdawczości RPO 9 WDRAŻANIE: wnioski o płatność Do dnia 31 grudnia 2010 roku: -Beneficjenci przedłożyli wnioski o płatność na łączną kwotę odpowiadającą środkom UE ,11 PLN (w 2010r ,04 PLN tj. 72,02 %), co stanowi 27% alokacji

Departament Polityki Regionalnej/ Wydział Zarządzania RPO/ Biuro Monitoringu i Sprawozdawczości RPO 10 WDRAŻANIE: zrealizowane płatności na rzecz beneficjentów Do dnia 31 grudnia 2010 roku: -zrealizowano płatności na rzecz beneficjentów w części odpowiadającej dofinansowaniu z EFRR w wysokości ,27 PLN (w 2010r ,54 PLN tj. 69,14 %), co stanowi 25% alokacji,

Departament Polityki Regionalnej/ Wydział Zarządzania RPO/ Biuro Monitoringu i Sprawozdawczości RPO 11 - wydatki kwalifikowalne poniesione przez beneficjentów i ujęte w deklaracjach skierowanych do Komisji Europejskiej wyniosły ogółem ,73 euro (w 2010r ,14 euro – 77,16 %), w tym w części odpowiadającej środkom UE ,09 euro (w 2010r. – ,95 euro – 76,98 %), co stanowi 25,76 % alokacji, -płatności okresowe z KE wyniosły ,90 euro, co stanowi 23,22 % alokacji (w 2010r. – ,04 euro – 81,61 %). Łącznie planowane dofinansowanie ze środków Unii Europejskiej (alokacja) dla całego RPO WK-P wynosi euro. Do końca 2010r. zawarto umowy w wysokości stanowiącej 73,61% alokacji.

ZASADA N+3 w 2011r. Minimalny, kumulatywny poziom płatności z KE zabezpieczający przed anulowaniem części alokacji wynikający ze zmodyfikowanej zasady "n+3/n+2” w 2011r. w ramach RPO WK-P wynosi ,20 € (8% przyznanej alokacji) i został osiągnięty już w 2010r. Departament Polityki Regionalnej/ Wydział Zarządzania RPO/ Biuro Monitoringu i Sprawozdawczości RPO 13

Departament Polityki Regionalnej/ Wydział Zarządzania RPO/ Biuro Monitoringu i Sprawozdawczości RPO 14 SPEŁNIENIE ZASADY n+3 (narastająco)

Dodatkowe środki z „Krajowej rezerwy wykonania” oraz „Dostosowania technicznego” Departament Polityki Regionalnej/ Wydział Zarządzania RPO/ Biuro Monitoringu i Sprawozdawczości RPO 18

Krajowa rezerwa wykonania Krajowa rezerwa wykonania była instrumentem motywującym do szybkiego wydatkowania środków wspólnotowych. Podział krajowej rezerwy, w oparciu o kryteria określone w metodologii, został przeprowadzony jednokrotnie w oparciu o zweryfikowane dane dotyczące stanu wdrażania na koniec 2010 roku. W ostatecznym rankingu decydującym o podziale KRW uwzględniającym powyższe kryteria Województwo Kujawsko-Pomorskie zajęło siódme miejsce i tym samym otrzymało euro. Departament Polityki Regionalnej/ Wydział Zarządzania RPO/ Biuro Monitoringu i Sprawozdawczości RPO 19

Podział dodatkowych środków dla RPO WK-P na lata

Zmiany wprowadzone w 2010 roku na korzyść beneficjenta W związku z ogólnoświatowym kryzysem gospodarczym, który zagrażał efektywnemu i sprawnemu wdrażaniu RPO WK-P Zarząd Województwa Kujawsko – Pomorskiego w 2009 roku przyjął a w 2010 roku zmodyfikował Pakiet rozwiązań antykryzysowych w związku z realizacją Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Kujawsko – Pomorskiego na lata stanowiący plan usprawniający realizację założeń RPO WK-P. Ponadto w 2010 roku wprowadzono szereg innych rozwiązań ułatwiających potencjalnym beneficjentom wnioskowanie o środki oraz usprawniających proces oceny wniosków i przyznawania dofinansowania. Działania usprawniające realizację założeń RPO WK-P polegały m.in. na: Departament Polityki Regionalnej/ Wydział Zarządzania RPO/ Biuro Monitoringu i Sprawozdawczości RPO 26

Zmiany wprowadzone w 2010 roku na korzyść beneficjenta zwiększeniu poziomu dofinansowania w działaniu 2.1 Rozwój infrastruktury wodno-ściekowej (do 65 % wydatków kwalifikowalnych), 1.3 Infrastruktura kolejowa (do 85%), 2.3 Rozwój infrastruktury w zakresie ochrony powietrza dla projektów nie objętych pomocą publiczną (do 75%), 5.1. Rozwój instytucji otoczenia biznesu dla projektów nie objętych pomocą publiczną(do 70%), 5.4. Wzmocnienie regionalnego potencjału badań i rozwoju technologii dla projektów związanych z tworzeniem i funkcjonowaniem struktur wsparcia na rzecz inkubacji i rozwoju naukowo-technologicznego (do 75%) oraz dla projektów, które w sposób systemowy będą realizowane na rzecz MŚP (do 100%), Departament Polityki Regionalnej/ Wydział Zarządzania RPO/ Biuro Monitoringu i Sprawozdawczości RPO 27

Zmiany wprowadzone w 2010 roku na korzyść beneficjenta zmianie formuły działania 5.5 Promocja i rozwój markowych produktów – Samorząd Województwa przygotowywać będzie mógł kilka zbiorczych projektów w ciągu roku, co spowoduje odciążenie procesu oceny i wyboru projektów. Ponadto, w przypadku ostatecznych beneficjentów, tj. m.in. przedsiębiorstw, jednostek samorządu terytorialnego, grup przedsiębiorców, zmiana ta skutkować będzie uproszczeniami w ubieganiu się o środki w ramach RPO WK-P, kontraktacji do końca I kw r. projektów kluczowych, których wnioski o dofinansowanie zostały złożone do końca 2009 r., Departament Polityki Regionalnej/ Wydział Zarządzania RPO/ Biuro Monitoringu i Sprawozdawczości RPO 28

Zmiany wprowadzone w 2010 roku na korzyść beneficjenta zmianie systemu wypłat środków unijnych w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Kujawsko – Pomorskiego, polegającą na wypłacaniu środków Unii Europejskiej „z góry” (tzw. Front loading). Rozwiązanie to umożliwia stosowanie na poszczególnych dokumentach księgowych i wnioskach o płatność wyższego poziomu dofinansowania niż wynikający z umowy (maks. 85 %) do momentu otrzymania 80 % kwoty dofinansowania. Rozwiązanie to powoduje, że w pierwszej fazie realizacji inwestycji niezależnie od poziomu dofinansowania beneficjent angażuje jedynie 15 % środków własnych do realizacji zakresu rzeczowego, natomiast powrót do właściwego montażu finansowego zapisanego w umowie następuje poprzez wydatkowanie w drugiej fazie realizacji projektów relatywnie wyższej kwoty środków własnych. Departament Polityki Regionalnej/ Wydział Zarządzania RPO/ Biuro Monitoringu i Sprawozdawczości RPO 29

Zmiany wprowadzone w 2010 roku na korzyść beneficjenta zmianie sposobu przeprowadzania kontroli – rezygnacja ze 100 % kontroli projektów realizowanych przez samorządy, dopuszczeniu korekty wniosku o dofinansowanie na etapie oceny merytorycznej – stworzenie katalogu dopuszczalnych błędów do poprawy, stałym podnoszeniu poziomu wiedzy pracowników zatrudnionych w Punktach Konsultacyjnych poprzez objęcie ich szkoleniami przed ogłoszeniem każdego konkursu, Departament Polityki Regionalnej/ Wydział Zarządzania RPO/ Biuro Monitoringu i Sprawozdawczości RPO 30

Zmiany wprowadzone w 2010 roku na korzyść beneficjenta uproszczeniu wzoru opisu dokumentu księgowego, uproszczono zapisy dotyczące przykładowych dokumentów poświadczających odbiór/wykonanie prac uznając, że dokumenty potwierdzające przyjęcie urządzeń sprzętu na stan środków trwałych świadczą o ich odbiorze, a pozwolenie na użytkowanie może zastąpić wymagane od Beneficjentów protokoły z wykonania prac. wprowadzenie możliwości złożenia wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy w sytuacji, gdy wyniki oceny projektu są pozytywne, jednak nie jest możliwe zakwalifikowanie projektu do dofinansowania z uwagi na wyczerpanie alokacji. Departament Polityki Regionalnej/ Wydział Zarządzania RPO/ Biuro Monitoringu i Sprawozdawczości RPO 31

Zmiany wprowadzone w 2010 roku na korzyść beneficjenta wprowadzenie możliwości przedłużenia terminu osiągnięcia wskaźników do roku po zakończeniu realizacji projektu. Każdy taki przypadek jest badany indywidualnie i w miarę możliwości szczegółowo rozpatrywany. Departament Polityki Regionalnej/ Wydział Zarządzania RPO/ Biuro Monitoringu i Sprawozdawczości RPO 32

Ewaluacja Programu W 2010 roku kontynuowana była bieżąca ocena połączona z monitorowaniem wdrażania Programu, na podstawie której powstają wnioski dotyczące zmian w programie. Ewaluacja prowadzona była zgodnie z Planem ewaluacji na okres oraz Okresowym planem ewaluacji RPO WK-P na rok 2010 (Decyzja Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego nr 237/200 z dnia 23 grudnia 2009r.,). W 2010 r. zlecone zostało wykonanie następujących badań i analiz zewnętrznych: Departament Polityki Regionalnej/ Wydział Zarządzania RPO/ Biuro Monitoringu i Sprawozdawczości RPO 34

1.Analiza pn. „Oszacowanie wartości wskaźników realizacji celu głównego Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Kujawsko- Pomorskiego na lata 2007–2013 za pomocą modelu HERMIN oraz przeprowadzenie analizy sytuacji społeczno-gospodarczej w województwie kujawsko-pomorskim” – wykonana przez Zespół Badawczy z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. 2. Badanie ewaluacyjne „Ocena wpływu projektów dofinansowanych w ramach RPO WK-P na realizację celów Strategii Lizbońskiej”, wykonane przez Konsorcjum firm: Grupa Gumułka - Kancelaria Prawa Finansowego Sp. z o.o. z siedzibą w Katowica ch i Grupa Gumułka Spółka z o.o. z siedzibą w Katowicach,. Departament Polityki Regionalnej/ Wydział Zarządzania RPO/ Biuro Monitoringu i Sprawozdawczości RPO 35

3. Badanie ewaluacyjne pn. „Ocena celowości wydatkowania środków EFRR poprzez osiągnięcie założonych wskaźników w RPO WK-P” - wykonane przez firmę Reytech Sp. z o.o. z Warszawy. 4. Badanie ewaluacyjne pn. „Analiza efektów komplementarności wsparcia pomiędzy programami współfinansowanymi ze środków unijnych realizowanych w województwie kujawsko-pomorskim na przykładzie wybranych powiatów i gmin” – wykonane przez konsorcjum firm: „Europejskie Doradztwo Projektowe" oraz „Pracownia Badań - SOMA" z Torunia. Departament Polityki Regionalnej/ Wydział Zarządzania RPO/ Biuro Monitoringu i Sprawozdawczości RPO 36

Ponadto w okresie sprawozdawczym (kwiecień 2010 r.) Biuro Ewaluacji RPO: przeprowadziło analizę wewnętrzną pn. „Dodatkowe mechanizmy wsparcia dla przedsiębiorców”, której zasadniczym celem było zbadanie opinii przedsiębiorców z Województwa Kujawsko-Pomorskiego na temat możliwości wykorzystania dodatkowych źródeł finansowania inwestycji; zorganizowało szkolenie adresowane do beneficjentów RPO WK-P z terenu województwa kujawsko-pomorskiego pn. „Ewaluacja i monitoring jako skuteczne narzędzia wspomagania realizacji projektów w ramach RPO WK-P”. Łącznie 140 rekomendacji – 80 wdrożonych Departament Polityki Regionalnej/ Wydział Zarządzania RPO/ Biuro Monitoringu i Sprawozdawczości RPO 37

Kontrole realizacji Programu Departament Polityki Regionalnej/ Wydział Zarządzania RPO/ Biuro Monitoringu i Sprawozdawczości RPO 39

W 2010r. zostały przeprowadzone 4 kontrole systemowe, w tym 2 przeprowadzone przez Instytucję Pośredniczącą w Certyfikacji, 1 przez Najwyższa Izbę Kontroli oraz 1 przez Urząd Kontroli Skarbowej. Do najważniejszych zaleceń z przeprowadzonych kontroli należą: Departament Polityki Regionalnej/ Wydział Zarządzania RPO/ Biuro Monitoringu i Sprawozdawczości RPO 40

Ponadto w wyniku audytu operacji przeprowadzonego przez Instytucja Audytowa Departament Ochrony Interesów Finansowych Unii Europejskiej w Ministerstwie Finansów stwierdzono: w 14 projektach uchybienia w stosowaniu procedury zamówień publicznych – IA stwierdziła wydatki niezgodne z zasadami zamówień publicznych i rekomendowała odpowiednie pomniejszenia wydatków kwalifikowanych, w jednym przypadku nieprawidłowością stwierdzoną przez UKS podczas kontroli okazał się status beneficjenta - w dniu złożenia wniosku o dofinansowanie Kontrolowany nie spełniał kryterium „Typ beneficjenta” dopuszczalnego do poddziałania Departament Polityki Regionalnej/ Wydział Zarządzania RPO/ Biuro Monitoringu i Sprawozdawczości RPO 49

Wobec powyższych uchybień stwierdzonych podczas audytu na próbie operacji wprowadzono następujące usprawnienia: W ramach funkcjonowania Biura Kontroli Wdrażania RPO w Departamencie Wdrażania RPO, Instytucja Zarządzająca utworzy wieloosobowe stanowisko pracy ds. kontroli zamówień publicznych do zadań którego w szczególności należy: - przeprowadzanie kontroli projektów na dokumentach pod kątem zgodności z Prawem Zamówień Publicznych – kontrola przeprowadzana na wniosek Wydziału Wdrażania Projektów w momencie przedłożenia przez Beneficjenta umowy z Wykonawcą podpisanej po przeprowadzeniu procedury zamówień publicznych, –przeprowadzanie kontroli realizacji projektów na miejscu pod kątem zgodności z Prawem Zamówień Publicznych, –wykrywanie nieprawidłowości z zakresu naruszeń Prawa Zamówień Publicznych, Departament Polityki Regionalnej/ Wydział Zarządzania RPO/ Biuro Monitoringu i Sprawozdawczości RPO 50

Mając na uwadze występowanie powtarzających się nieprawidłowości w zakresie deklarowanego przez Beneficjenta statusu prawnego, a faktycznie istniejącego, potwierdzonego w toku czynności kontrolnych, Departament Wdrażania RPO na etapie weryfikacji merytorycznej oraz przed podpisaniem umowy dokonuje dokładnej analizy statusu w oparciu o listę sprawdzającą oraz niezbędną dokumentację m.in. „Bilans i rachunek zysków i strat”, PIT-36L, Zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu w roku podatkowym”, druki ZUS P DRA, ZUS P RCA. Kontroli podlegać będą również Beneficjenci, z którymi podpisano już umowę o dofinansowanie. Pomimo stwierdzonych uchybień realizacja zadań przez Urząd Marszałkowski jako Instytucji Zarządzającej RPO WK-P została oceniona pozytywnie. Departament Polityki Regionalnej/ Wydział Zarządzania RPO/ Biuro Monitoringu i Sprawozdawczości RPO 51

Informacja i promocja Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego jako beneficjent realizujący zadania w ramach osi VIII RPO WK-P wypełniał zobowiązania z zakresu informacji i promocji w oparciu o Plan Komunikacji Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Kujawsko-Pomorskiego na lata a także zgodnie z Rocznym planem działań informacyjnych i promocyjnych na 2010 rok. Departament Polityki Regionalnej/ Wydział Zarządzania RPO/ Biuro Monitoringu i Sprawozdawczości RPO 55

Urząd Marszałkowski prowadził liczne działania mające na celu: - promocję Unii Europejskiej i RPO WK-P, a także podniesienie poziomu wiedzy oraz świadomości ogółu społeczeństwa w regionie na temat możliwości korzystania z Funduszy Europejskich w ramach RPO WK-P; - ukazanie roli UE w rozwoju społecznym i gospodarczym regionu i kraju; - upowszechnianie w świadomości społecznej korzyści płynących z członkostwa w Unii Europejskiej i z wykorzystania środków unijnych; -upowszechnianie informacji o projektach realizowanych w ramach RPO WK-P. Departament Polityki Regionalnej/ Wydział Zarządzania RPO/ Biuro Monitoringu i Sprawozdawczości RPO 56

Działania Urzędu koncentrowały się na sześciu głównych obszarach: informacja, promocja, edukacja, internet, ewaluacja, wymiana doświadczeń i polegały m.in. na: funkcjonowaniu sieci Lokalnych Punktów Informacyjnych, do zadań których należy m.in. udzielanie informacji dotyczących RPO WK-P (telefonicznie, pocztą elektroniczną oraz podczas wizyt w punkcie), dystrybucję materiałów informacyjnych i promocyjnych ; Departament Polityki Regionalnej/ Wydział Zarządzania RPO/ Biuro Monitoringu i Sprawozdawczości RPO 57

organizacji spotkań informacyjnych z beneficjentami i potencjalnym beneficjentami, a także zapewnieniu materiałów informacyjno-promocyjnych dotyczących RPO WK-P: - uroczystości podpisania umów; -Drzwi Otwarte RPO WK-P, -Międzyregionalna Konferencja Ewaluacyjna pn. „Ewaluacja jako skuteczne narzędzie wspomagające realizację programów operacyjnych”; -Warsztaty ekologiczne o tematyce europejskiej ; -Forum Rewitalizacji ; Departament Polityki Regionalnej/ Wydział Zarządzania RPO/ Biuro Monitoringu i Sprawozdawczości RPO 58

współpracy z mediami polegającej m.in. na: -zamieszczaniu ogłoszeń o konkursach i naborach asesorów, opracowaniu wkładek nt. RPO zamieszczanych w regionalnej prasie, emisji programów informacyjnych dotyczących RPO i emisji spotu reklamowego RPO; -produkcji i emisji na antenie TVP Bydgoszcz 4 spotów promujących projekty zrealizowane przez przedsiębiorców w ramach RPO WK-P. Departament Polityki Regionalnej/ Wydział Zarządzania RPO/ Biuro Monitoringu i Sprawozdawczości RPO 61

-„Weekend Europejski” - cykl imprez plenerowych przeprowadzonych we współpracy z jednostkami samorządu terytorialnego z województwa kujawsko-pomorskiego; -Kampania promująca portal – Kampania poświęcona nowemu portalowi o funduszach europejskich w województwie kujawsko-pomorskim ; przeprowadzeniu konkursu fotograficznego „Region Pozytywnie Odmieniony”; publikacji w prasie wkładki dot. informatyzacji, z całostronicową informacją dot. promocji portalu oraz wkładki dot. promocji RPO WK-P; Departament Polityki Regionalnej/ Wydział Zarządzania RPO/ Biuro Monitoringu i Sprawozdawczości RPO 63

Departament Polityki Regionalnej/ Wydział Zarządzania RPO/ Biuro Monitoringu i Sprawozdawczości RPO 65 Dziękuję Państwu za uwagę Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego Departament Polityki Regionalnej