Do nagłego zagrożenia życia dochodzi w następstwie ciężkiego urazu, ostrego, ciężkiego zachorowania lub zatrucia. Niepodjęcie natychmiastowych działań ratunkowych może prowadzić do znacznego pogorszenia zdrowia lub do śmierci. Działaj rozważnie!

a) Zabezpieczenie (przez osobę pomagającą) W wypadku komunikacyjnym natychmiast zabezpieczyć miejsce zdarzenia trójkątem ostrzegawczym (bez takiego ostrzeżenia zagrożenie może się rozszerzać). W wypadku innego rodzaju usunąć przeszkody utrudniające lub uniemożliwiające czynności ratownicze.

b) Telefon alarmowy Dokładne podanie informacji: powiadomienie lekarza ratownika; opisanie miejsca zdarzenia (ulica, numer domu, piętro, nazwisko lokatora, ew. szczegóły lokalne); rodzaj zdarzenia, liczba poszkodowanych; określenie stanu pacjentów (m.in. stanu świadomości, możliwości nagłego zatrzymania krążenia; stwierdzenie ew. zatrucia); dane personalne zgłaszającego.

1.Wydobycie ofiary Poszkodowanego należy w sposób najdelikatniejszy ułożyć tak, aby umożliwić czynności ratunkowe. Wydobycie poszkodowanego za pomocą chwytu Rautka.

2.Sprawdź reakcję poszkodowanego : delikatnie potrząśnij za ramiona i głośno zapytaj: "Czy wszystko w porządku? 3a. Jeżeli reaguje: zostaw poszkodowanego w pozycji, w której go zastałeś, o ile nie zagraża mu żadne niebezpieczeństwo dowiedz się jak najwięcej o stanie poszkodowanego i wezwij pomoc, jeśli będzie potrzebna, l regularnie oceniaj jego stan.

3b. Jeżeli nie reaguje: głośno zawołaj o pomoc, odwróć poszkodowanego na plecy, a następnie udrożnij jego drogi oddechowe, wykonując odgięcie głowy i uniesienie żuchwy 1.umieść jedną rękę na czole poszkodowanego i delikatnie odegnij jego głowę do tyłu, pozostawiając wolny kciuk i palec wskazujący tak, aby zatkać nimi nos jeżeli potrzebne będą oddechy ratunkowe, 2.opuszki palców drugiej ręki umieść na żuchwie poszkodowanego, a następnie unieś ją w celu udrożnienia dróg oddechowych.

4. Utrzymując drożność dróg oddechowych wzrokiem, słuchem i dotykiem poszukaj prawidłowego oddechu. oceń wzrokiem ruchy klatki piersiowej, nasłuchuj przy ustach poszkodowanego szmerów oddechowych, staraj się wyczuć ruch powietrza na swoim policzku. Na ocenę wzrokiem, słuchem i dotykiem przeznacz nie więcej niż 10 sekund!

5a. Jeżeli oddech jest prawidłowy: Ułóż poszkodowanego w pozycji bezpiecznej, 1.Uklęknij przy poszkodowanym i upewnij sie, ze obie nogi są wyprostowane, 2.Rękę bliższą tobie ułóż pod katem prostym w stosunku do ciała, a następnie zegnij w łokciu pod katem prostym tak, aby dłoń reki była skierowana do góry,

3.Dalszą rękę przełóż w poprzek klatki piersiowej i przytrzymaj stroną grzbietową przy bliższym tobie policzku 4.Drugą swoją ręką złap za dalszą kończynę dolną tuż powyżej kolana i podciągnij ją ku górze, nie odrywając stopy od podłoża

5.Przytrzymując dłoń dociśniętą do policzka, pociągnij za dalszą kończynę dolną tak, by ratowany obrócił sie na bok w twoim kierunku, 6.Ułóż kończynę, za którą przetaczałeś poszkodowanego w ten sposób, zarówno staw kolanowy jak i biodrowy były zgięte pod katem prostym, 7.Odegnij głowę ratowanego ku tyłowi by upewnić sie, że drogi oddechowe są drożne, 8.Gdy jest to konieczne, ułóż rękę ratowanego pod policzkiem tak, by utrzymać głowę w odgięciu, 9.Regularnie sprawdzaj oddech.

5b. Jeżeli oddech nie jest prawidłowy: rozpocznij uciskanie klatki piersiowej zgodnie z poniższym opisem: º uklęknij obok poszkodowanego, º ułóż nadgarstek jednej ręki na środku klatki piersiowej poszkodowanego, º ułóż nadgarstek drugiej ręki na już położonym,

º spleć palce obu dłoni i upewnij się, że nie będziesz wywierać nacisku na żebra poszkodowanego; nie uciskaj nadbrzusza ani dolnego końca mostka, º pochyl się nad poszkodowanym, wyprostowane ramiona ustaw prostopadle do mostka i uciskaj na głębokość 4-5 cm, º po każdym uciśnięciu zwolnij nacisk na klatkę piersiową, nie odrywając dłoni od mostka. Powtarzaj uciśnięcia z częstotliwością 100/min (nieco mniej niż 2 uciśnięcia/s), º okres uciskania i zwalniania nacisku (relaksacji) mostka powinien być taki sam. 6a. Połącz uciskanie klatki piersiowej z oddechami ratowniczymi: po wykonaniu 30 uciśnięć klatki piersiowej udrożnij drogi oddechowe, odginając głowę i unosząc żuchwę,

zaciśnij skrzydełka nosa, używając palca wskazującego i kciuka ręki umieszczonej na czole poszkodowanego, wdmuchuj powoli powietrze do ust poszkodowanego przez około 1 sekundę obserwując jednocześnie czy klatka piersiowa się unosi utrzymując odgięcie głowy i uniesienie żuchwy, odsuń swoje usta od ust poszkodowanego jeszcze raz nabierz powietrza i wdmuchnij do ust poszkodowanego; następnie ponownie ułóż ręce w prawidłowej pozycji na mostku i wykonaj kolejnych 30 uciśnięć klatki piersiowej,

Jeżeli nie jesteś w stanie lub nie chcesz wykonywać oddechów ratowniczych, zastosuj uciśnięcia klatki piersiowej! Kontynuuj resuscytację do czasu gdy: przybędą wykwalifikowane służby medyczne i przejmą działania, poszkodowany zacznie prawidłowo oddychać, ulegniesz wyczerpaniu. przerwij swoje działanie w celu sprawdzenia stanu poszkodowanego tylko wtedy, gdy zacznie on prawidłowo oddychać. W innym przypadku nie przerywaj resuscytacji. kontynuuj uciskanie klatki piersiowej i oddechy ratownicze w stosunku 30 : 2,

Oznaki wstrząsu: bladość, poty, zanikające przyspieszone tętno. Przyczyna: rzeczywista lub względna hipowolemia (zmniejszenie objętości krwi krążącej. Chorego we wstrząsie należy ułożyć w pozycji Trendelenburga (z obniżoną górną częścią ciała i uniesionymi nogami). Utrzymujące się w tej pozycji krwawienie należy zatamować i zaopatrzyć!

Oznaki duszności: zasinione wargi i policzki, zaciągający, szarpiący oddech, znaczny niepokój przy zachowanej świadomości. Przyczyny: niedrożność dróg oddechowych, napad astmy oskrzelowej, uraz klatki piersiowej, zawał serca itp. W napadzie duszności należy usunąć ewentualne przeszkody z dróg oddechowych, ułożyć wyżej górną część ciała.

Podejrzenie uszkodzenia kręgosłupa zachodzi w szczególnych rodzajach urazów, np. spowodowanych upadkiem z wysokości. Objawy: pacjent z zachowaną świadomością zgłasza ból w okolicy kręgosłupa oraz ew. utratę czucia w nogach. Chorego z urazem kręgosłupa należy ułożyć na płaskim podłożu i unikać obracania w osi ciała.

Silne krwawienie, szczególnie pod ciśnieniem (tętnicze), jest zawsze zagrożeniem dla życia i musi być natychmiast zatamowane przez uciśnięcie lub podwiązanie. Przy każdym krwawieniu obowiązuje ułożenie jak we wstrząsie! Chorego nieprzytomnego z zachowanym oddechem własnym należy ułożyć w pozycji zbliżonej do ułożenia bocznego bezpiecznego z jednocześnie obniżoną górną częścią ciała (np. przez podłożenie koców pod części dolne). Każde krwawienie tętnicze należy tamować uciskiem przed miejscem krwawienia (od strony serca). Krwawienia sączące (żylne) należy zabezpieczyć opatrunkiem uciskowym.

Miejsca ucisku dużych naczyń:

Kończyny nie należy zaciskać opaską okrężną! Krwawienie należy zatamować opatrunkiem uciskowym.

Podejrzenie zatrucia zachodzi w razie: obecności resztek trucizny lub podobnych oznak (np. pustych opakowań po lekach, woni gazu itp.) uzyskania określonych informacji od pacjenta lub jego otoczenia (np. list pożegnalny) obrazu ciężkiego, nagłego zachorowania z zaburzeniami lub utratą przytomności, szczególnie u ludzi młodych, bez uchwytnej przyczyny lub przeszłości chorobowej. Natychmiastowe wstępne czynności ratownicze: 1. Podtrzymanie funkcji życiowych. Przy podejrzeniu lub pewności nagłego zatrzymania krążenia - natychmiast podjąć resuscytację. Należy zachować ostrożność, gdy zachodzi niebezpieczeństwo dalszych zatruć (np. trujące gazy, trucizny skórne).

2. Odtruwanie Przewód pokarmowy Podać do picia dużo płynów (z wyjątkiem mleka i alkoholu). Wywołać wymioty drażniąc tylną ścianę gardła. Wyjątki Nie wywoływać wymiotów przy zatruciu kwasami lub ługami, środkami piorącymi, rozpuszczalnikami, u chorych nieprzytomnych lub z drgawkami. Po spożyciu kwasów, ługów, metali ciężkich lub fenoli podawać do picia dużo wody (celem rozcieńczenia trucizny). Dalsze postępowanie pod nadzorem lekarza. Śluzówki Płukać bieżącą wodą! Nie stosować żadnych rozpuszczalników ani benzyny! Oczy Płukać bieżącą wodą. Cząstki stałe (np. wapna) usuwać chusteczką lub wacikiem w kierunku donosowym.

Drogi oddechowe i płuca Dużo świeżego powietrza lub tlenu. Przy zatruciu gazami drażniącymi lub parami metali ciężkich stosować, w miarę możliwości, deksametazon w aerozolu celem zmniejszenia toksycznego uszkodzenia tkanki płucnej. Odtruwanie w postępowaniu lekarskim to farmakologiczne wywołanie wymiotów, płukanie żołądka, podanie adsorbentów (np. węgla aktywowanego), wywołanie szybkiego opróżnienia jelit oraz inne metody szybkiej eliminacji toksyny z krwi i krążenia. 3. Odtrutki. Tylko w nielicznych zatruciach dysponujemy specyficznymi odtrutkami. Ich zastosowanie zależy od decyzji lekarskiej !!! Już w czasie wstępnych czynności ratowniczych należy zabezpieczyć resztki trucizny i powiadomić lekarza-ratownika oraz ośrodek leczenia zatruć. Należy poinformować, możliwie dokładnie, o rodzaju zatrucia i stanie pacjenta.

Objawami złamania kości są: · ból, który pojawia się natychmiast po złamaniu i nasila się przy próbach ruchu oraz ucisku miejsca urazu, · utrata lub ograniczenie czynności kończyny czy jej części (ranny może nie być w stanie wykonać żadnego ruchu zranioną kończyną), · zniekształcenie, obrzęk oraz ruchy patologiczne pojawiające się w przypadku znacznego przemieszczenia odłamów. Najważniejszą zasadą w udzielaniu pierwszej pomocy w przypadkach złamań czy zwichnięć kości jest unieruchomienie uszkodzonego odcinka narządu ruchu przed poruszeniem rannego.

Prowizoryczne unieruchomienie kończyny dolnej: a - szynami Kramera, b - szyną Dichterichsa

Najprostsze, prowizoryczne sposoby unieruchamiania rannej kończyny górnej: a - zawieszenie na pole marynarki, b,c - na opasce elastyczne

Unieruchomienie kończyny górnej: a - opatrunek Dessoulta, b - Velpeau Unieruchomienie kończyny górnej za pomocą szyny Kramera

Unieruchomienie kończyny w przymusowym jej ustawieniu Najprostsze unieruchomienie przedramienia, kośćca śródręcza i palca

Najprostsze sposoby unieruchomienia rannej kończyny dolnej Unieruchomienie w zwichnięciu biodra

Unieruchomienie w zwichnięciach stawu biodrowego Unieruchomienie szyną Thomasa

Unieruchomienie prowizoryczne kończyny dolnej przy złamaniu podudzia Prowizoryczne unieruchomienie kończyny dolnej przy złamaniu stopy i zwichnięciu stawu skokowego

Prowizoryczne zabezpieczenie kończyny przed poruszaniem w przypadku złamania w obrębie stawu biodrowego Unieruchomienie żuchwy

Ułożenie głowy i zaopatrzenie ucha, z którego wycieka surowiczy płyn w złamaniach czaszki Sposób transportowania rannego z urazem czaszki

CO POWINNA ZAWIERAĆ APTECZKA PIERWSZEJ POMOCY: gumowe rękawiczki; maseczka do sztucznego oddychania; koc ratunkowy; agrafki; skalpel lub nożyczki; bandaże; bandaż elastyczny; kompresiki gazowe (sterylne - dużo); gaza; plaster; plaster z opatrunkiem; chusta trójkątna.

Wykonała: Paulina Bizub klasa IIa