WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE Temat: Organizacje międzynarodowe – Rada Europy, NATO

Spis treści Rada Europy geneza i rozwój cele i zadania główne organy zasady członkowstwa działalność Rady Europy 2. Organizacja Paktu Północnoatlantyckiego najważniejsze organy operacje pokojowe NATO struktura sił NATO

Geneza i rozwój Rady Europy Rada Europy została powołana po II wojnie światowej w celu obrony praw człowieka. Przyczyną jej powstania była obawa przed wybuchem kolejnej wojny oraz agresją ze strony ZSRR, w 1949 r. w Londynie przedstawicie 10 państw zachodnioeuropejskich (Wielkiej Brytanii, Francji, Belgii, Holandii, Luksemburga, Irlandii, Danii, Norwegii, Szwecji i Włoch) podpisali traktat o powołaniu Rady Europy, która miała być forum współpracy państw. Siedzibą organizacji został Strasburg, w kolejnych latach do organizacji przystąpiła większość państw Europy Zachodniej, po upadku imperium radzieckiego do Rady przystąpiły państwa Europy Środkowo – Wschodniej. Obecnie do organizacji należy większość państw europejskich, w II połowie lat 50 – tych w związku z powstaniem EWG jej rola zmalała, aby przywrócić dawną pozycję, Rada znacznie ograniczyła obszar swoich zainteresowań i skupiła się na ochronie demokracji i praw człowieka.

Cele i zadania Rady Europy Do zadań Rady Europy należą: ochrona praw człowieka, wspieranie demokracji i rządów prawa, wspieranie rozwoju tożsamości kulturowej i różnorodności w Europie, rozwiązywanie problemów społecznych, walka z nietolerancją i dyskryminacją, ochrona środowiska, umacnianie demokracji przez popieranie reform politycznych i konstytucyjnych. Państwa członkowskie oraz obserwatorzy Rady Europy. Legenda :     ciemnozielony - członkowie pierwotni,      jasno zielony - członkowie wtórni,      żółty - obserwatorzy w Zgromadzeniu Parlamentarnym,      pomarańczowy - obserwatorzy w Komitecie Ministrów,      czerwony - Białoruś, jedyne państwo europejskie wykluczone z Rady Europy.

Główne organy Rady Europy Komitet Ministrów składa się z ministrów spraw zagranicznych państw członkowskich. Zbiera się najczęściej dwa razy w roku. Komitet jest głównym organem decyzyjnym Rady Europy. Stoi na straży podstawowych wartości i czuwa nad przestrzeganiem zobowiązań przyjętych przez państwa członkowskie. Zgromadzenie Parlamentarne, to organ w którym zasiadają przedstawiciele państw członkowskich wyznaczeni przez rządy lub parlamenty narodowe. Liczba przedstawicieli danego kraju jest uzależniona od liczby jego mieszkańców. Do uprawnień Zgromadzenia należy wydawanie zaleceń dotyczących wszystkich spraw, którymi zajmuje się Komitet, uchwalanie rezolucji skierowanych do rządów poszczególnych krajów oraz wybór Sekretarza Generalnego. Flaga Rady Europy

Główne organy Rady Europy Kongres Władz lokalnych i Terytorialnych składa się z przedstawicieli samorządów terytorialnych różnych krajów. Ich liczba odpowiada liczbie parlamentarzystów, reprezentujących poszczególne kraje. Do zadań kongresu należy m.in. wspieranie rozwoju samorządów terytorialnych oraz rozwijanie współpracy między regionami. Sekretariat to organ, który pełni funkcje administracyjne i pomocnicze w stosunku do Rady i Zgromadzenia. Na jego czele stoi Sekretarz Generalny mianowany przez Zgromadzenie na wniosek Komitetu. Flaga Belgii

Zasady członkowstwa Członkiem organizacji może być tylko państwo, które jest demokratycznym państwem prawa i przestrzega praw człowieka, decyzję o przyjęciu, zawieszeniu członkowstwa lub wykluczeniu państwa z Rady Europy podejmuje Komitet Ministrów. Wykluczenie może nastąpić w wypadku, gdy dane państwo nie przestrzega praw człowieka lub odeszło od zasady państwa prawa. Każde państwo może podjąć decyzję o wystąpieniu z organizacji, państwa członkowskie są zobowiązane do przestrzegania wymogów statutowych wszystkich konwencji, których są sygnatariuszami (w szczególności Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka), oraz zasad i wartości wypracowanych przez organizację, oprócz pełnowartościowych członków Rada Europy przewiduje udział państw w jej pracach jako członków stowarzyszonych, obserwatorów lub gości specjalnych. Flaga Danii

Działalność Rady Europy Wspieranie demokracji Rada Europy przyjęła szereg konwencji, które mają zagwarantować standardy demokratyczne we wszystkich krajach europejskich. W latach 90 – tych XX w. odegrała ważną rolę we wspieraniu przemian demokratycznych w państwach postkomunistycznych. Duże znaczenie miał uruchomiony w 1990 roku program Demostenes, w ramach którego przekazywano państwom postkomunistycznym doświadczenia co do funkcjonowania demokracji i gotowe rozwiązania opracowane przez grupę ekspertów. Współpraca prawna Rada Europy wspiera modernizację ustawodawstwa państw członkowskich w duchu demokratyczny i poszanowania praw człowieka. Działa na rzecz podnoszenia skuteczności wymiaru sprawiedliwości oraz wspiera poszukiwanie rozwiązań problemów etycznych związanych z rozwojem nauki. Flaga Danii

Działalność Rady Europy Ochrona zdrowia Rada uchwaliła kilkanaście konwencji dotyczących m.in. walki z narkomanią, standardów leków itp. Jedną z ciekawszych inicjatyw było utworzenie wspólnie z Czerwonym Krzyżem Europejskiego Banku Krwi, w którym są przechowywane rzadkie grupy krwi. Edukacja Rada Europy działa m.in. na rzecz upowszechniania znajomości języków obcych (2001 r. był Rokiem Znajomości Języków ), organizuje wymianę uczniów w różnych państwach (Europejski Program Wymiany Uczniów Szkół Średnich). Flaga Holandii

Działalność Rady Europy Rozwiązywanie problemów społecznych Do problemów, którym Rada Europy poświęca szczególną uwagę, należą zwiększenie zatrudnienia, zapewnienie pracownikom właściwego poziomu ochrony (konwencja o zabezpieczeniu społecznym), walka z wykluczeniem społecznym i promowanie zatrudnienia. Ochrona środowiska Do najważniejszych inicjatyw w tej dziedzinie należy przyjęcie Konwencji o ochronie gatunków dzikiej flory i fauny europejskiej oraz ich siedlisk, powołanie centrum informacji i dokumentacji w zakresie ochrony przyrody (Naturopata), Strategia Zróżnicowania Biologicznego i Krajobrazowego mająca przeciwdziałać degradacji środowiska w Europie i chronić jego różnorodność. Budynek Rady Europy w Strasburgu we Francji

Geneza i rozwój NATO NATO powstało kilka lat po II wojnie światowej. Główną przyczyną jego utworzenia była obawa państw Europy Zachodniej przed agresją ze strony Związku Radzieckiego. W 1949 roku w Waszyngtonie 10 państw Europy Zachodniej oraz Kanada i Stany Zjednoczone podpisały Traktat Północnoatlantycki. Początkowo siedziba organizacji mieściła się w Paryżu, jednak po wycofaniu się Francji w 1967 roku siedzibę przeniesiono do Brukseli. Po zakończeniu zimnej wojny i rozpadzie Związku Radzieckiego nastąpiło rozszerzenie NATO na wschód i do Paktu dołączyły państwa uzależnione przed 1989 rokiem od ZSRR (w tym Polska) oraz państwa bałtyckie. Flaga NATO

Geneza i rozwój NATO Układ podpisało 12 państw: Belgia, Dania, Francja, Holandia, Islandia, Luksemburg, Norwegia, Portugalia, Wielka Brytania, Włochy, a także Kanada i Stany Zjednoczone. 18 lutego 1952 do Paktu przystąpiły Grecja i Turcja, 5 maja 1955 przyjęto RFN, natomiast w 1982 Hiszpanię. W lipcu 1966 Francja opuściła wojskowe struktury Paktu, pozostając jedynie w strukturach politycznych. Grecja wycofała się ze struktur wojskowych po kryzysie cypryjskim w 1974, powróciła jednak do nich w 1980. W 1997 Pakt zaprosił Czechy, Polskę i Węgry do negocjacji mających na celu przyjęcie ich w poczet członków NATO. Państwa te zostały członkami NATO 12 marca 1999. 5 listopada 1998 ministrowie obrony Polski, Niemiec i Danii: J. Onyszkiewicz, V. Rühe i H. Haekkerup, podpisali konwencję o utworzeniu Międzynarodowego Korpusu Północno-Wschodniego NATO, z kwaterą główną w Szczecinie. Korpus rozpoczął działalność po przyjęciu Polski do NATO, w jego skład wchodzą: polska 12 Szczecińska Dywizja Zmechanizowana, niemiecka 14 Dywizja Grenadierów Pancernych i duńska Dywizja Zmechanizowana.

Cele i zadania NATO Do zadań NATO należy: współpraca i rozwijanie przyjaznych stosunków międzynarodowych, rozwiązywanie sporów międzynarodowych metodami pokojowymi, wzajemna pomoc, w tym wojskowa, w razie napaści na którekolwiek z państw członkowskich (napaść zbrojna na jednego z członków jest traktowana jako napaść na wszystkie państwa), wzmacnianie potencjału obronnego państw członkowskich, koordynacja polityki wojskowej i obronnej państw członkowskich. Amerykańscy i Brytyjscy żołnierze podczas potrolu w Sangin District obszar prowincji Helmand, 10 kwietnia 2007

Najważniejsze organy NATO Rada Północnoatlantycka to główny organ NATO złożony ze stałych przedstawicieli państw członkowskich oraz sekretarza Generalnego Paktu. W takim składzie Rada spotyka się zwykle raz w tygodniu. Natomiast co najmniej dwa razy w roku są organizowane spotkania w składzie ministrów obrony państw członkowskich, a w wypadku konieczności podejmowania szczególnie istotnych decyzji – szefów państw. Spotkanie na szczycie NATO Rada podejmuje wszystkie najważniejsze decyzje dotyczące sojuszu, które zapadają jednomyślnie (np. konsultacje polityczne pomiędzy członkami, wyznaczanie dyrektyw dla władz wojskowych, obronę cywilną, ustalanie wysiłku zbrojeniowego państw członkowskich).

Najważniejsze organy NATO Najwyższym organem wojskowym jest Komitet Wojskowy, w skład którego wchodzą szefowie sztabów wszystkich państw członkowskich oprócz Islandii. Uchwały organów kolegialnych wymagają jednomyślności. Obszar strategiczny dzieli się na trzy dowództwa: Europy – SACEUR, z siedzibą w Brukseli, Oceanu Atlantyckiego – SACLANT, z siedzibą w Norfolk (Stany Zjednoczone), i kanału La Manche – CHANCOM, z siedzibą w Portsmouth (Wielka Brytania), oraz jedną strategiczną Grupę Regionalną Kanada – Stany Zjednoczone. Komitet koordynuje działania paktu w kwestiach militarnych. Jest podporządkowany Radzie. Pierwszą samodzielną akcją zbrojną NATO była interwencja w Kosowie (24 marzec 1999 – 10 czerwiec 1999). Żołnierze 1 kompanii Zgrupowania Bojowego B strzegą reaktywowanego mostu na drodze A1

Najważniejsze organy NATO Komitet Planowania Obrony opracowuje wytyczne dotyczące polityki wojskowej NATO (wielkość wydatków, liczebność sił zbrojnych). Składa się ze stałych przedstawicieli państw członkowskich z wyjątkiem Francji. Grupa Planowania Nuklearnego to forum konsultacyjne w sporach dotyczących broni jądrowej (jej zabezpieczenie, rozmieszczanie, kontrola zbrojeń itp.). Sekretarz generalny jest wybierany przez Radę na 4 – letnią kadencję. Do jego zadań należy prowadzenie obrad najważniejszych organów Paktu, wykonywanie ich uchwał, a także reprezentowanie Paktu na arenie międzynarodowej i koordynowanie współpracy państw członkowskich. Anders Fogh Rasmussen Obecny Sekretazr Generalny NATO

Operacje pokojowe NATO W 1991 roku NATO przyjęło Koncepcję Strategicznego Sojuszu, która przewidywała możliwość uczestniczenia w operacjach pokojowych. Najważniejszymi operacjami NATO były: Misja pokojowa IFOR w Bośni i Hercegowinie, prowadzona między 20 grudnia 1995 a 20 grudnia 1996. Flaga NATO powiewająca obok flagi Polski na masztach polskiej wyższej szkoły oficerskiej

Operacje pokojowe NATO Misja pokojowa SFOR w Bośni i Hercegowinie, prowadzona między 21 grudnia 1996 a 2 grudnia 2004. Kampania lotnicza przeciw Jugosławii od 24 marca do 10 czerwca 1999. Obecność Kosovo Force (KFOR) w Kosowie od 12 czerwca 1999.

Operacje pokojowe NATO Zabezpieczenie Cieśniny Gibraltarskiej po 11 września 2001 w ramach operacji Active Endeavour. Obecność Międzynarodowych Sił Wspierających Bezpieczeństwo (ISAF) w Afganistanie od grudnia 2001. Wsparcie logistyczne Unii Afrykańskiej w Darfurze w 2005.

Struktura sił zbrojnych NATO Siły reagowania – w ich skład wchodzą jednostki narodowe i międzynarodowe wszystkich rodzajów wojsk. Dzielą się na siły natychmiastowego reagowania utrzymywane w ciągłej gotowości bojowej (15 tys. żołnierzy) i siły szybkiego reagowania (ok. 50 brygad). Główne siły obrony – składają się z jednostek narodowych i międzynarodowych w różnym stopniu gotowości bojowej. Łącznie tworzą one 7 korpusów złożonych z ok. 14 dywizji. Są podstawą struktury obronnej NATO, a ich użycie jest przewidziane w wypadku długotrwałych konfliktów. Siły wzmocnienia – są to jednostki pozostające w różnym stopniu gotowości, które mogą być użyte w każdym regionie. W ich skład wchodzi kilka dywizji pancernych i zmechanizowanych z USA i Wielkiej Brytanii.

Sekretarze Generalni NATO Hastings Lionel Ismay (Wielka Brytania); 1952 – 1957, Paul Henri Spaak (Belgia); 1957 – 1961, Dirk Stikker (Holandia); 1961 – 1964, 4. Manlio Brosio (Włochy); 1964 – 1971, 5. Joseph Luns (Holandia); 1971 – 1984, 6. Peter Carington (Wielka Brytania); 1984 – 1988, Peter Alexander Rupert Carington, 6. baron Carrington

Sekretarze Generalni NATO 7. Manfred Wörner (Niemcy); 1988 – 1994 Willy Claes (Belgia); 1994 – 1995, Sergio Balanzio (Włochy); 1995, Javier Solana (Hiszpania); 1995 – 1999, George Robertson (Wielka Brytania); 1999 – 2004, Jaap de Hoop Scheffer (Holandia); 2004 – 2009. Jaap de Hoop Scheffer

Materiały pochodzą z Platformy Edukacyjnej Portalu www.szkolnictwo.pl Wszelkie treści i zasoby edukacyjne publikowane na łamach Portalu www.szkolnictwo.pl mogą być wykorzystywane przez jego Użytkowników wyłącznie w zakresie własnego użytku osobistego oraz do użytku w szkołach podczas zajęć dydaktycznych. Kopiowanie, wprowadzanie zmian, przesyłanie, publiczne odtwarzanie i wszelkie wykorzystywanie tych treści do celów komercyjnych jest niedozwolone. Plik można dowolnie modernizować na potrzeby własne oraz do wykorzystania w szkołach podczas zajęć dydaktycznych.