Rozstrzygnięcia w sprawie roszczeń podatnika

Roszczenia podatnika a wymiar podatku Roszczenia podatnika: strata podatkowa zwrot podatku (Art. 3 pkt 7 Op - „Ilekroć w ustawie jest mowa o zwrocie podatku - rozumie się przez to zwrot różnicy podatku lub zwrot podatku naliczonego w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług, a także inne formy zwrotu podatku przewidziane w przepisach prawa podatkowego”) nadpłata

Strata podatkowa Art. 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych: 2. Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów. 3. O wysokość straty ze źródła przychodów, poniesionej w roku podatkowym, można obniżyć dochód uzyskany z tego źródła w najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych, z tym że wysokość obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50% kwoty tej straty.

Strata podatkowa (2) Art. 24 o.p. Organ podatkowy, w drodze decyzji, określa wysokość straty poniesionej przez podatnika, jeżeli w postępowaniu podatkowym organ ten stwierdzi, że podatnik nie złożył deklaracji, nie wykazał w deklaracji straty lub wysokość poniesionej straty różni się od wysokości wykazanej w deklaracji, a poniesienie straty zgodnie z przepisami prawa podatkowego uprawnia do skorzystania z ulg podatkowych. Nie ma odrębnej sprawy straty podatkowej - rozstrzygnięcie jest dokonywane w ramach sprawy podatku dochodowego (od osób fizycznych lub osób prawnych)

Strata podatkowa (3) Wyrok NSA z 13 maja 2010 r., sygn. akt II FSK 402/09: Prawo do wydania decyzji określającej wysokość straty, o której mowa w art. 24 O.p., nie ulega przedawnieniu w rozumieniu art. 70 § 1 O.p., gdyż nie dotyczy zobowiązania podatkowego, co jednak nie oznacza, że nie jest ograniczone w czasie. Ograniczenie to wynika wyłącznie z funkcji, jaką dla ustalenia prawnopodatkowego stanu faktycznego odgrywa wysokość straty poniesionej przez podatnika w latach poprzednich. Decyzja określająca stratę na podstawie art. 24 O.p. może zostać wydana tak długo, jak długo możliwa jest weryfikacja deklaracji za rok podatkowy, w którym strata ta została odliczona.

Zwrot podatku (1) Art. 21 par. 3a o.p.: Jeżeli w postępowaniu podatkowym organ podatkowy stwierdzi, że w złożonej deklaracji wykazano nieprawidłową kwotę zwrotu podatku lub kwotę podatku naliczonego przeniesionego do rozliczenia lub kwotę nadwyżki podatku naliczonego nad należnym w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług do odliczenia w następnych okresach rozliczeniowych, w deklaracji nie wykazano tych kwot albo podatnik nie złożył deklaracji, mimo ciążącego na nim obowiązku, organ podatkowy wydaje decyzję, w której określa prawidłową wysokość zwrotu podatku lub nadwyżki podatku naliczonego nad należnym do odliczenia w następnych okresach rozliczeniowych. Nie ma odrębnej sprawy zwrotu podatku - rozstrzygnięcie jest dokonywane w ramach sprawy podatku od towarów i usług; organ nie rozstrzyga wówczas o wysokości zobowiązania podatkowego, ale o wysokości zwrotu podatku.

Zwrot podatku (2) Uchwała NSA z 29 czerwca 2009 r., sygn. akt I FPS 9/08 Art. 70 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r., Nr 8, poz. 60 ze zm.) ma zastosowanie do należności z tytułu nienależnego zwrotu podatku od towarów i usług.

Postępowanie w sprawie stwierdzenia nadpłaty

Pojęcie nadpłaty Art. 72 § 1 pkt 1 Op: „Za nadpłatę uważa się kwotę nadpłaconego lub nienależnie zapłaconego podatku” nadpłata wiąże się zatem z faktyczną zapłatą w zawyżonej wysokości zawyżony wymiar nieskutkujący faktyczną zapłatą nie rodzi nadpłaty

Przyczyny powstania nadpłaty NADPŁATA zapłata w wysokości wyższej niż zadeklarowana lub ustalona w decyzji zapłacona na skutek zawyżonego wymiaru (art. 73 § 1 Op) w wyniku wyroku Trybunału Konstytucyjnego (art. 74 Op) wynikająca z zaliczkowego systemu poboru (art. 73 § 2 Op)

Nadpłata w wyniku zawyżonego wymiaru W wyniku żądania stwierdzenia nadpłaty (art. 75 § 1 i 2 Op) W wyniku uchylenia decyzji wymiarowej (sytuacja określone w art. 77 § 1 pkt 1 i 3 Op) W innych przypadkach – określona przez organ podatkowy (art. 74a Op) Zwrot bez decyzji (art. 75 § 4 Op) Decyzja stwierdzająca nadpłatę (art. 74a Op (?)) Decyzja o odmowie stwierdzenia nadpłaty prawidłowość skorygowanego zeznania nie budzi wątpliwości prawidłowość skorygowanego zeznania budzi wątpliwości

Sprawa nadpłaty Określenie nadpłaty nie zawsze jest przedmiotem sprawy, wymagającej rozstrzygnięcia przez organ podatkowy (np. nadpłata wynikająca z zaliczkowego poboru podatku, nadpłata będąca konsekwencją uiszczenia kwoty wyższej od wymierzonej). W przypadku uchylenia decyzji jest prostą konsekwencją takiego rozstrzygnięcia wymiarowego (choć niekiedy wskazuje się na konieczność wydania decyzji określającej nadpłatę - zgodnie z art. 74a Op)

Sprawa nadpłaty - wszczęcie postępowania wyłącznie na wniosek (podatnika lub płatnika) - „realizacja uprawnienia do stwierdzenia nadpłaty podatku dokonuje się wyłącznie na wniosek podmiotu (prawa podatkowego), który ma w tym interes prawny” /uchwała NSA z 27 stycznia 2014 r., sygn. akt II FPS 5/13/ wraz z wnioskiem należy złożyć deklarację korygującą „ >, który rozpatrywany jest w postępowaniu nadpłatowym” /uchwała NSA z 27 stycznia 2014 r., sygn. akt II FPS 5/13/

Sprawa nadpłaty - przedmiot postępowania wyjaśniającego okoliczności, będące przesłanką złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty (a więc nie wszystkie okoliczności relewantne z punktu widzenia zobowiązania podatkowego, ale tylko to objęte wnioskiem) nadpłata wymiar „Złożenie równocześnie z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty skorygowanego zeznania (deklaracji) nie wszczyna postępowania w przedmiocie określenia wysokości zobowiązania podatkowego w rozumieniu art. 21 § 3 O.p. Składając wraz z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty immanentnie prawnie z nim związaną podatkową deklarację korygującą wnioskodawca przedstawia żądanie stwierdzenia (w następstwie tego - zwrotu) nadpłaty, nie występuje natomiast z żądaniem – w rozumieniu art. 165 § 3 O.p. - wydania decyzji określającej wysokość zobowiązania podatkowego, w szczególności decyzji wymierzającej podatek (określającej zaległość podatkową) w miejsce orzeczenia o dochodzonej nadpłacie” /uchwała NSA z 27 stycznia 2014 r., sygn. akt II FPS 5/13/

Sprawa nadpłaty - przedmiot postępowania wyjaśniającego (2) „Postępowanie o stwierdzenie nadpłaty wszczynane jest na wniosek, który wyznacza zakres i przedmiot postępowania, w którym jest rozpoznawany; intencją wnioskodawcy nie musi być zawsze kontrola i weryfikacja w zakresie całości samoobliczenia podatku za dany okres podatkowy, a tylko stwierdzenie nadpłaty z tytułu i na podstawie określonych -podatkowo znaczących okoliczności, na które we wniosku i związanej z nim deklaracji się powołuje”. /uchwała NSA z 27 stycznia 2014 r., sygn. akt II FPS 5/13/

Sprawa nadpłaty a sprawa wymiaru (1) uchwała NSA z 27 stycznia 2014 r., sygn. akt II FPS 5/13: „Wystąpienie o nadpłatę i rozstrzygnięcie o nadpłacie mogą być uzasadnione określonymi tylko konkretnie jednostkowymi zdarzeniami okresu podatkowego oraz równie indywidualną ich oceną na podstawie obowiązującego prawa, co niewątpliwie nie wymaga zbadania i oceny prawnej wszystkich działań i zaniechań okresu podatkowego, w którego skład wchodzą. W takich przypadkach obligatoryjne wszczynanie i prowadzenie postępowania w przedmiocie określenia wysokości zobowiązania podatkowego przed rozstrzygnięciem w przedmiocie nadpłaty podatku nie jest potrzebne. Prowadziłoby też do zbędnego zaangażowania zainteresowanego w różne postępowania prawne i powodowało związane z nimi koszty, a przede wszystkim odwlekało czas merytorycznego rozstrzygnięcia o nadpłacie, możliwego bez przeprowadzenia i rozstrzygnięcia w zakresie określenia wysokości zobowiązania podatkowego. Z powyższego wynika, że: w przypadku zakwestionowania prawidłowości skorygowanej deklaracji podatkowej złożonej wraz z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty, zgodnie z art. 75 § 3 O.p., organ podatkowy nie ma obowiązku przed rozpatrzeniem tego wniosku wszczynać w każdej sprawie postępowania celem określenia wysokości zobowiązania podatkowego, o którym mowa w art. 21 § 3 wymienionej ustawy.

Sprawa nadpłaty a sprawa wymiaru (2) uchwała NSA z 27 stycznia 2014 r., sygn. akt II FPS 5/13: „Jeżeli natomiast wnioskodawca na poparcie żądania o nadpłatę wraz z wnioskiem o jej stwierdzenie składa zeznanie podatkowe, w którym koryguje całość albo znaczną część samoobliczenia podatku, z którego wywodzi swoje żądanie, wówczas organ podatkowy powinien z urzędu wszcząć postępowanie w przedmiocie określenia wysokości zobowiązania podatkowego. Zmiana i przedstawienie na nowo w całości albo w znacznej części samoobliczenia podatku wymaga jego kompleksowej kontroli, z czym wiąże się zbadanie, przeanalizowanie i weryfikacja okresu podatkowego, którego dotyczy, tym bardziej, że skutkiem tych działań może być wydanie rozstrzygnięcia określającego wysokość zaległości podatkowej z tytułu niewykonania należnego zobowiązania podatkowego, które nie może zostać podjęte w postępowaniu, w którym wnioskodawca dochodzi wyłącznie stwierdzenia nadpłaty. Postępowanie w przedmiocie nadpłaty nie może natomiast przekształcić się w czasie jego trwania w postępowanie w sprawie określenia wysokości zobowiązania podatkowego. Ocena: czy wnioskujący o nadpłatę koryguje w związku z tym żądaniem całość albo znaczną część samoobliczenia podatku określonego okresu podatkowego winna być dokonywana ad casum – w każdym postępowaniu, w relacji do jego okoliczności. Nie ma przeszkód prawnych, aby w trakcie postępowania w przedmiocie stwierdzenia nadpłaty organ podatkowy, kiedy jest to uzasadnione, wszczął z urzędu odrębne postępowanie w przedmiocie określenia wysokości zobowiązania podatkowego.

Sprawa nadpłaty - forma zakończenia nadpłata nie budzi wątpliwości → zwrot podatku nadpłata budziła wątpliwości, ale została stwierdzona → decyzja określająca wysokość nadpłaty brak nadpłaty → decyzja o odmowie stwierdzenia nadpłaty