Projekt realizowany w ramach Programu Regionalnego MRR „Rozwój miast poprzez wzmocnienie kompetencji jednostek samorządu terytorialnego, dialog społeczny oraz współpracę z przedstawicielami społeczeństwa obywatelskiego” wspófinansowanego ze środków MF EOG Współpraca międzysamorządowa w Polsce stan i potrzeby Andrzej Porawski, dyrektor Biura ZMP Łódź 12 listopada 2013 r.

Program konferencji w dniu : :10Otwarcie konferencji, Hanna Zdanowska, prezydent Łodzi, Andrzej Porawski, dyrektor Biura ZMP 11: :30Podsumowanie wyników naboru projektów w konkursie grantowym w ramach Programu Regionalnego MF EOG – Przemysław Derwich, z-ca dyr. Departamentu PPiPT, MRR 11: :45Prezentacja zasad pomocy dla partnerstw w II fazie projektu predefiniowanego – Tomasz Potkański, kierownik projektu 11: :15Prezentacja raportu „Diagnoza stanu współpracy między- samorządowej w Polsce” - Andrzej Porawski, ZMP 12: :35przerwa 12: :50Planowanie rozwoju na obszarach funkcjonalnych – kontekst przestrzenny - Andrzej Porawski, dyrektor Biura ZMP 12: :30Dyskusja 13: :00Prezentacja wniosków z raportu nt. stanu współpracy międzysamorządowej w Norwegii – Anna Stephansen, IRIS 14: :30Prezentacja doświadczeń współpracy w obszarze funkcjonal- nym miasta Stavanger – Felix Laate, Greater Stavanger Area 14: :00Pytania i odpowiedzi, po zakończeniu - lunch

Cele diagnozy Ocena stanu wyjściowego w okresie początkowym pro- jektu predefiniowanego, którego celem jest budowanie kompetencji do rozszerzania współpracy JST dla rozwoju; Zidentyfikowanie form współpracy i ich cech charakte- rystycznych; Wstępna identyfikacja przeszkód utrudniających rozwój różnych form współpracy; Wstępne propozycje potrzebnych działań legislacyjnych; D IAGNOZA POWSTAJE W MOMENCIE POPRZEDZAJĄCYM NOWĄ PERSPEKTYWĘ FINANSOWĄ UE, KTÓRA PREFERUJE ROZWÓJ ZINTEGROWANY, REALIZOWANY W PARTNERSTWIE (MLG)

Wykorzystane zasoby Dostępne rejestry i dane statystyczne Przegląd literatury i zbiorów informacji Dane MF dot. finansów JST Studia przypadków Wyniki ankiety przeprowadzonej w gminach i powiatach

Zidentyfikowane formy współpracy Związki międzygminne i międzypowiatowe Porozumienia administracyjne Spółki prawa handlowego Stowarzyszenia JST Stowarzyszenia specjalne (ustawowe) – LGD i LOT Inne formy: a) sieci metropolitalne / aglomeracyjne b) porozumienia / umowy z innymi partnerami c) konsorcja d) klastry

Związki międzygminne i międzypowiatowe (1) Nowe podmioty prawa publicznego, przejmujące wszystkie prawa i obowiązki organów gmin / pow.; w celu wspólnego wykonywania zadań publicznych Sztywne struktury, dostosowane do tego celu; Istniejące związki – dwa typy (celowe, rozwojowe); 226 gminnych (średnio 8,6 gmin / razem 1499 gmin); 2 powiatowe (po 18 powiatów / razem 36 powiatów); 145 związków złożyło sprawozdania (działa); ok. 1,3 mld zł, w tym 400 mln – inwestycje (2011); z tego blisko 850 mln – 3 związki (KZK GOP, Parsęta, Żywiec);

Związki międzygminne i międzypowiatowe (2) 110 jednozadaniowych (41 - odpady stałe, 35 - woda- ścieki, 11 - lok. transport publ., 10 - turystyka); 116 wielozadaniowych (42 - ekologiczne; 67 - różne; 7 - rozwojowe, w tym GZM); średnio 3,5 zadania w statucie związku; Wydatki bieżące – 2/3 wydatków ogółem, w tym 80% - transport publiczny; Wydatki majątkowe – 1/3 wydatków ogółem, w tym 90 % - gospodarka komunalna i ochrona środowiska; O CENA Z ANKIET – 2,50

Ankieta – wskazania gmin

Ankieta – wskazania powiatów

Porozumienia administracyjne (1) Jedna gmina lub powiat przejmuje wszystkie prawa i obowiązki organów gmin / powiatów; Cel: przeniesienie zadania publicznego na inną JST; Sztywne struktury, dostosowane do tego celu; Dwa typy (celowe - wertykalne, zadaniowe); Brak danych ilościowych (brak rejestru); Często „owocują” innymi formami współpracy; ok. 1,24 mld zł, w tym 355 mln – inwestycje (2012); dodatkowo 0,67 mld zł, w tym 546 mln na inwestycje, w formie dotacji „z tytułu pomocy finansowej na dofinansowanie zadań własnych”

Porozumienia administracyjne (2) W sprawozdaniu RIO za 2012 są dane opisowe dot. województw (229 mln, tzn. 1,5 % ich dochodów; wzrost o 192 %; drogi, kultura, administracja publ., oświata, ochrona zdrowia); dotyczą obu rodzajów; Kwoty dotacji z porozumień w 2012: gminy mln, powiaty - 379, miasta na prawach powiatu - 304, województwa ; O CENA Z ANKIET – 2,80 (G) I 2,90 (P)

Ankieta – wskazania gmin

Ankieta – wskazania powiatów

Spółki prawa handlowego (1) Od na podst. ustawy o gospodarce komunalnej; Cel: zaspokajanie zbiorowych potrzeb ludności w dro- dze świadczenia usług powszechnie dostępnych; Brak danych ilościowych, w tym finansowych; Rok Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością razemtylko z udziałem JSTz udziałem innych podmiotów bd

Spółki prawa handlowego (2) współpraca jest zarówno w rubryce 2 (brak rozróż- nienia w Informacji MSP ze względu na liczbę JST) jak i 3 (brak danych w Informacji MSP); dane są w ankietach wysyłanych przez JST do MSP; O CENA Z ANKIET – 2,57 (G) I 2,62 (P) Rok Spółki akcyjne razemtylko z udziałem JSTz udziałem innych podmiotów bd

Ankieta – wskazania gmin

Ankieta – wskazania powiatów

Stowarzyszenia JST (1) Forma prawna – organizacja pozarządowa (NGO); Cel: nieuzasadnione rozróżnienie w ustawach: -Gminy: w celu wspierania idei samorządu teryto- rialnego oraz obrony wspólnych interesów (art. 84); -Powiaty (i województwa) - bez ograniczenia (art. 75); STATYSTYKA: Krajowe (3 gminne, 1 powiatowe, 1 wojewódzkie); Krajowe „branżowe” (6); Regionalne (12 + federacja); „Euroregionalne” (15 + federacja); Lokalne ( „drogowych” + 6 pow. + 9 miast partn.);

Stowarzyszenia JST (2) Mimo odwołania do uPs uważa się, że do stowa- rzyszeń JST nie mogą należeć inne osoby prawne (np. jako członkowie wspierający); Orzecznictwo twierdzi też, że JST nie mogą należeć do innych stowarzyszeń jako członkowie wspierający; TO POWAŻNE I NIEUZASADNIONE OGRANICZENIA ! O CENA STOWARZYSZEŃ LOKALNYCH Z ANKIET : 2,68 (G) i 2,82 (P)

Ankieta – wskazania gmin

Ankieta – wskazania powiatów

Stowarzyszenia specjalne (ustawowe) Stowarzyszenia JST i innych podmiotów, utworzone na podstawie szczególnej regulacji ustawowej: -LGD ( art.15 ust.1 uwrow ); cel: rozwój obszarów wiejskich; -LOT (art.4 uPOT); cel: rozwój i promocja turystyki. Mogą należeć inne osoby prawne, a nawet osoby fiz.; Współdziałanie międzysektorowe (3 sektory); 336 LGD z udziałem 2060 gmin; 132 LOT z udziałem 607 gmin i powiatów; O CENA LGD Z ANKIET – 2,86 (G) I 2,86 (P) O CENA LOT Z ANKIET – 2,38 (G) I 2,75 (P)

Ankieta LGD – wskazania gmin

Ankieta LGD – wskazania powiatów

Ankieta LOT – wskazania gmin

Ankieta LOT – wskazania powiatów

Pozostałe formy Porozumienia metropolitalne / aglomeracyjne; Porozumienia projektowe; Porozumienia / umowy z innymi partnerami; Klastry; Konsorcja.

Główne rekomendacje prawne Związki komunalne – bez zmian; Spółki prawa handlowego – wyrównanie statusu (wszystkie jak gminne); Stowarzyszenia JST: -wyrównanie statusu (cele w usg zawężone; co najmniej dodać działania prorozwojowe); -zapewnić możliwość udziału innych osób prawnych jako członków wspierających (zgodnie z uPs); -zapewnić JST możliwość udziału jako członkowie wspierający w stowarzyszeniach obywatelskich; Wprowadzić zespoły współpracy terytorialnej !!