Pomoc społeczna a dobroczynność

Plan prezentacji 1. Podstawowe pojęcia 2. Zadanie 1 – komiks „Marchewka – komiks nieco biurokratyczny” – opieka społeczna 3. Zadanie 2 – pojęcie dobroczynności 4. Zadanie 3 – organizacje trzeciego sektora 5. Zadanie 4 – pomoc społeczna 6. Pytania sprawdzające

Podstawowe pojęcia PAŃSTWO DOBROBYTU Koncepcja państwa i społeczeństwa powstała pod wpływem ekonomii dobrobytu, w pełni ukształtowana po drugiej wojnie światowej. Zakłada ingerencję państwa w życie gospodarcze w celu zapobiegania negatywnym zjawiskom społecznym (takim jak bezrobocie) oraz rozszerzanie systemu świadczeń i usług socjalnych w ramach demokracji jako systemu politycznego. Realizacja tych założeń ma umożliwić osiągnięcie powszechnego dobrobytu. (ang. welfare state). Inna nazwa państwo opiekuńcze. Źródło: nto.pl

Podstawowe pojęcia POMOC SPOŁECZNA Organizowana jest przez administrację rządową i samorządową. Jej zadaniem jest pomoc osobom i rodzinom w rozwiązywaniu trudnych sytuacji życiowych, jakich nie są w stanie sami pokonać. Pomoc społeczna ma za zadanie wspierać zaspokajanie niezbędnych potrzeb i umożliwiać życie w warunkach odpowiadających godności człowieka. Źródło: wroclaw.pl/dzien-zyczliwosci-2013

Podstawowe pojęcia REDYSTRYBUCJA Zmiana struktury dochodów, kiedy poprzez podatki, transfery lub regulacje państwo zwiększa dochody jednej grupy obywateli, zmniejszając dochody innej grupy. Państwo dokonuje redystrybucji poprzez politykę podatkową, politykę transferów pieniężnych kierowanych do gospodarstw domowych oraz politykę świadczeń dostarczanych gospodarstwom domowym nieodpłatnie, lub poniżej cen rynkowych. Źródło: globalhealth.harvard.edu

Podstawowe pojęcia REDYSTRYBUCJA Najczęściej celem takich działań jest wspieranie mniej zamożnych obywateli, należy jednak pamiętać, że redystrybucja może też być od biednych do bogatych – czasem na skutek świadomego działania władz publicznych, jednak najczęściej na skutek błędnych i nie przemyślanych przepisów. Na przykład na obniżonym podatku VAT na hotele i restauracje korzystają przede wszystkim bogatsi obywatele (biedniejsi raczej z hoteli nie korzystają….), płacąc niższe rachunki. Niższe wpływy z podatku VAT płaconego przez hotele i restauracje państwo musi kompensować innymi podatkami. Źródło: economicnoise.com

Podstawowe pojęcia DOBROCZYNNOŚĆ Inaczej filantropia - to bezinteresowna działalność organizacji lub prywatnych osób na rzecz potrzebujących, polega na udzielaniu pomocy finansowej, materialnej. Współcześnie dobroczynnością zajmują się stowarzyszenia, fundacje, korporacje i osoby prywatne. Źródło: raisingcharity.com

Podstawowe pojęcia ORGANIZACJE TRZECIEGO SEKTORA Organizacje pozarządowe. Określenie wywodzi się z teorii nowoczesnego podziału państwa na trzy główne sektory: państwowy, rynkowy i organizacji non profit, działających dla dobra publicznego, ale jednocześnie nie związanych instytucjonalnie z administracją publiczną. Źródło: kalisz.pl

Zadanie 1 Zinterpretuj komiks zatytułowany „Marchewka – komiks nieco biurokratyczny”, odpowiadając na następujące pytania: 1. Jaki obraz pomocy społecznej przedstawiony jest w komiksie? 2. Kto i jakie pełni role? 3. Na podstawie jakich zasad, kryteriów funkcjonuje opieka społeczna? 4. Kto odpowiada za funkcjonowanie pomocy społecznej?

Zadanie 2 Pracując ze schematem gwiazdy pytań, w grupach odpowiedzcie na zamieszczone w niej pytania:

Zadanie 3 Przeczytaj tekst „Organizacje trzeciego sektora”, a następnie uzupełnij schemat: „Organizacje trzeciego sektora” Organizacje charytatywne w Polsce czerpią pieniądze na działalność z różnych źródeł. Ważnym źródłem są pieniądze publiczne, najczęściej z administracji rządowej, głównie z centralnej, nieco mniej z samorządowej. Te środki stanowią niemal jedną czwartą ogólnej puli pieniędzy sektora pozarządowego. Kolejnym ważnym źródłem finansowania jest działalność gospodarcza organizacji.. Największe pieniądze pochodzą y z darowizn najczęściej od instytucji i firm, a także osób prywatnych przekazywanych w formie 1 proc. Organizacje notują też przychody z odpłatnej działalności statutowej, składek członkowskich, z odsetek bankowych, zysków z kapitału czy udziałów i akcji.

Zadanie 3 Organizacje zajmują się pomocą w bardzo szerokim zakresie - począwszy od pomocy indywidualnym osobom, poprzez akcje humanitarne, budowę ośrodków, hospicjów, placówek, itp. III sektor pozarządowy spełnia niezwykle ważną rolę pomocową. Tylko trzy największe organizacje (Caritas, PCK, Fundacja "Zdążyć z pomocą") dysponowały w 2012 roku kwotą 430 milionów złotych. Na przykład Caritas Polska utworzyła profesjonalne placówki opiekuńcze i wychowawcze: Stacje Opieki Caritas, ośrodki rehabilitacyjne, Zakłady Pielęgnacyjno-Opiekuńcze, Domy Pomocy Społecznej, Warsztaty Terapii Zajęciowej, Domy Samotnej Matki, kuchnie dla ubogich, świetlice dla dzieci i osób w podeszłym wieku, itp. Organizuje także transporty humanitarne, udziela pomocy materialnej i psychologicznej osobom bezdomnym, chorym, imigrantom, uchodźcom, itp. Ponieważ korzysta z wsparcia kościoła na umowę o pracę zatrudnia zaledwie 14 osób. Pozostali to wolontariusze.

Zadanie 3 Polski Czerwony Krzyż – to jedna z najstarszych organizacji zajmujących się, m.in. pomocą osobom chorym, cierpiącym, ubogim, potrzebującym. PCK jest organizacją wspomagającą władze publiczne w działalności humanitarnej. Zatrudnia nieco ponad tysiąc osób na umowę o pracę oraz ponad 3,5 tysiąca na umowę zlecenia. Głównym zadaniem Fundacji „Zdążyć z pomocą” jest pomaganie chorym dzieciom. W całym kraju ma ona ponad 12 tysięcy podopiecznych, każdego roku trafia do fundacji 2 tysiące nowych. Zebrane pieniądze przeznaczane są na finansowanie operacji, zakup sprzętu, drogich lekarstw oraz budowę ośrodków rehabilitacyjnych. Fundacja zatrudnia 17 osób. Koszt działalności w 2010 roku wyniósł ponad 71 milionów, na działalność statutową wydano ponad 68 milionów. W 2010 roku w Polsce zarejestrowanych było około 100 tysięcy organizacji, w tym 12 tysięcy fundacji i 87 tysięcy stowarzyszeń. Szacuje się, że spośród nich tylko ok. 75 proc. faktycznie prowadziła działania.

Zadanie 3 Według badań przeprowadzonych na zlecenie Stowarzyszenia Klon/Jawor i Stowarzyszenia Centrum Wolontariatu, ponad połowa Polaków w dwóch ostatnich latach przekazała środki finansowe lub rzeczowe na szczytny cel. Z roku na rok chętnych do wsparcia przybywa. Póki co, jest to jednak pomoc sporadyczna i zazwyczaj ma miejsce raz w roku, najczęściej podczas finału WOŚP. Jeśli zaś chodzi o darowiznę z tytułu 1 proc., to nie jest ona uznawana za przejaw filantropii. Podatnicy przekazują bowiem datek należący do budżetu państwa i ich działanie ogranicza się zaledwie do wskazania organizacji. Jednak jest też spora grupa darczyńców, którzy częściej niż raz w roku wspierają organizacje - głównie te, które zajmują się pomocą ofiarom klęsk żywiołowych i akcjami humanitarnymi. Nierzadko datki trafiają do fundacji zajmującymi się osobami biednymi, bezdomnymi i chorymi, a także zwierzętami, ekologią i ochroną środowiska. Najmniej zaufania Polacy mają do organizacji nie mających do końca sprecyzowanej misji i mało transparentnych.

Schemat do zadania 3 Beneficjenci (komu pomagają?) Sposoby pomocy Pracownicy Efekty Organizacje charytatywne - jak jest?

Zadanie 4 Przeczytaj tekst „Pomoc społeczna”, a następnie uzupełnij schemat: „Pomoc społeczna” W naszym kraju pomoc społeczna funkcjonuje zgodnie z ustawą z 2004 roku, jej celem jest pomoc osobom i rodzinom w przezwyciężaniu trudnych sytuacji życiowych i doprowadzanie do usamodzielniania się. W zasięgu zainteresowań pomocy społecznej są następujące kwestie: niepełnosprawność, ubóstwo, bezrobocie, bezdomność, wykluczenie społeczne. W Polsce koordynowaniem pomocy społecznej na obszarze całego kraju zajmuje się Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, urzędnicy tego Ministerstwa przygotowują również zmiany w obowiązującym prawie.

Zadanie 4 Zadania pomocy społecznej realizowane są przez: a) ośrodki pomocy społecznej działają w każdej gminie, udzielają one pomocy w formie pomocy socjalnej, świadczeń pieniężnych, przyznają wsparcie usługowe i rzeczowe oraz kierują do ośrodków wsparcia; b) powiatowe centra pomocy rodzinie; powiaty prowadzą domy pomocy społecznej, zapewniają opiekę nad dziećmi w placówkach opiekuńczo-wychowawczych (tj. domach dziecka, pogotowiach opiekuńczych) i w rodzinach zastępczych; c) regionalne ośrodki polityki społecznej (przy urzędach marszałkowskich) – zajmują się koordynacją polityki społecznej w zakresie pomocy na terenie województw samorządowych; d) w urzędach wojewódzkich wydziały polityki społecznej – kontrola i nadzór nad realizacją zadań samorządu gminnego, powiatowego i województwa, w tym nad jakością działalności jednostek organizacyjnych pomocy społecznej (jednak tylko w zakresie zadań zleconych);.

Zadanie 4 Polski system pomocy społecznej jest oceniany jako nieefektywny, który zamiast pomagać osobom w trudnej sytuacji życiowej, często je uzależnia je od państwowej pomocy. Największy udział wśród rodzin korzystających z pomocy społecznej mają te zamieszkujące małe miejscowości. Dominują wśród nich osoby słabo wykształcone, najczęściej bezrobotne. Co więcej, niskie wykształcenie rodziców powoduje też niższe aspiracje w zakresie wykształcenia dzieci, co może prowadzić do dziedziczenia biedy. Brak pracy połączona z niewielką aktywnością tych osób i ich niskimi kwalifikacjami przekładają się na niebezpieczne dla tego systemu zjawisko wieloletniego uzależnienia od gwarantowanej przez państwo pomocy. Ponad 80 proc. otrzymujących zasiłki pobiera je dłużej niż 10 lat. Taka gwarancja comiesięcznego zasiłku powoduje, że korzystająca z nich osoba często nie szuka pracy i legalnego zatrudnienia. Wśród beneficjentów pomocy społecznej, którzy są w wieku produkcyjnym, tylko co piąta osoba pozostaje w stosunku pracy, co trzecia jest zarejestrowana jako bezrobotna. Aż 44 proc. z nich jest bierna zawodowo. Pracy więc nie szukają. To powoduje, że głównym źródłem dochodów są źródła niezarobkowe: głównie zasiłki z pomocy społecznej, dla bezrobotnych i systemu świadczeń rodzinnych.

Zadanie 4 Poważnym mankamentem systemu pomocy jest stan służb socjalnych. Podstawowym zadaniem pracowników powinno być prowadzenie pracy socjalnej, poprawa funkcjonowania rodziny lub osób w jej lokalnym środowisku. Praca socjalna powinna być podstawową formą udzielaną korzystającym z pomocy. Świadczenia pieniężne powinny być tylko jej uzupełnieniem. Tymczasem pomoc sprowadza się do wypłacania pieniędzy. Główne zadanie pracownika socjalnego sprowadza się do przeprowadzenia wywiadu środowiskowego, który diagnozuje sytuację dochodową, rodzinną i majątkową osoby ubiegającej się o pomoc. Ten kilkustronicowy druk stanowi w rzeczywistości podkładkę do wydania decyzji administracyjnej przyznającej zasiłek. Jego wypełnienie, a następnie aktualizowanie zajmuje więc pracownikowi socjalnemu większość czasu. Niewiele jest profilaktycznej pracy z rodziną i dobrego rozeznania, jakie jest źródło jej problemów, niesie to ze sobą kolejne zagrożenia. Na przykład odbieranie dzieci rodzicom niewydolnym wychowawczo, którzy mają trudną sytuację materialną. Jednocześnie pracownicy socjalni poświęcają mało czasu na pomoc w usamodzielnieniu się (np. poprzez podjęcie pracy) osobom znajdującym się pod ich opieką.

Schemat do zadania 4 Pomoc społeczna - jak jest?

Pytania sprawdzające 1. Koncepcja państwa dobrobytu zakłada: a) znacząca ingerencję państwa w życie gospodarcze i redystrybucję dochodów w społeczeństwie; b) zapobieganie negatywnym zjawiskom społecznym poprzez wspieranie gospodarki wolnorynkowej; c) ograniczanie systemu świadczeń i usług społecznych.

Pytania sprawdzające 2. Pomoc społeczna w Polsce organizowana jest przez: a) organizacje pozarządowe; b) administrację rządową i samorządową; c) organizacje charytatywne na zlecenie Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej.

Pytania sprawdzające 3. Najważniejszym celem pomocy społecznej jest: a) niwelowanie nierówności społecznych; b) pomoc w przezwyciężaniu życiowych trudności i usamodzielnianiu się; c) walka z bezrobociem.

Pytania sprawdzające 4. Sposób funkcjonowanie pomocy społecznej w Polsce zachęca do: a) aktywnego poszukiwania pracy; b) uzależnienia beneficjentów od pomocy państwa; c) zaangażowanego rozwiązywania życiowych trudności;

Pytania sprawdzające 5. Organizacje trzeciego sektora, to: a) ogół prywatnych organizacji działających społecznie i nie dla zysku; b) inna nazwa organizacji charytatywnych; c) administracja samorządowa.

Komiksy ekonomiczne Po więcej komiksów zapraszamy na stronę a także na nasz profil na facebooku: