Cera trądzikowa – pielęgnacja i leczenie Wioletta Barańska-Rybak Klinika Dermatologii, Wenerologii i Alergologii GUMed

wykwitów grudkowo-krostkowych 2 Trądzik pospolity (Acne vulgaris) Jest to schorzenie związane z nadczynnością gruczołów łojowych, cechujące się obecnością: zaskórników wykwitów grudkowo-krostkowych torbieli ropnych umiejscowionych w okolicach łojotokowych (centralne części twarzy, plecy) Czynnikiem usposabiającym jest osobnicza, uwarunkowana genetycznie skłonność do: nadmiernego wytwarzania łoju rogowacenia ujść mieszków włosowych

3

Główne kierunki leczenia: 5 Główne kierunki leczenia: właściwa pielęgnacja skóry preparaty przeciwbakteryjne (antybiotyki miejscowo i doustnie, nadtlenek benzoilu) retinoidy – regulują procesy rogowacenia i zmniejszają wydzielanie łoju (miejscowo i doustnie) doustne leki antykoncepcyjne o działaniu antyandrogenowym – zmniejszają wydzielanie łoju peelingi dermatologiczne

Dieta a trądzik Dieta o wysokim indeksie glikemicznym nasila trądzik (2007) Mleko krowie - insulino-podobny czynnik wzrostu, hormony i antybiotyki dodawane do pasz, mleko odtłuszczone – nasila trądzik

Łojotok Wzrost wydzielania łoju – nasilenie trądziku W trądziku - ↑ skwalenu oraz stosunku nasyconych/jednonienasyconych kwasów tłuszczowych oraz ↓ kw. linoleinowego

Nadmierne rogowacenie Nadtlenek skwalenu Skwalen Przeciwutleniacze Łojotok Skład łoju Nadmierne rogowacenie Nadtlenek skwalenu Lipooksygenaza Kw. arachidonowy LB4 zapalenie

Laktoferryna Białko z grupy transferyn – wiąże żelazo Wydzielana przez Nabłonki ziarniste : mleko 1g/L; oskrzela, gruczoły łzowe i śluzowe Granulocyty obojętnochłonne

Laktoferryna a trądzik LTB4 – wzrost proliferacji keratynocytów i produkcji łoju – nasilenie trądziku Laktoferryna odwraca proces utleniania się skwalenu- zmniejszenie łojotoku i normalizacja składu łoju Laktoferryna – peptyd przeciwdrobnoustrojowy o innym mechaniźmie działania niż antybiotyki

Przeciwzapalne właściwości laktoferryny Hamowanie swoistej odpowiedzi immunologicznej w skórze Niezależne od żelaza Receptory dla laktoferryny na keratynocytach i komórkach układu odpornościowego (limfocytach, monocytach, makrofagach) Hamowanie ogólnej reakcji zapalnej zależnej od cytokin TNF alfa i IL1

Laktoferryna jako antyoksydant Zmniejszenie nasilenia stanu zapalnego Możliwy związek z redukcją ilości nadtlenku skwalenu Inne antyoksydanty: cynk , witamina E, inne

Optymalizacja diety Dieta o niskim indeksie glikemicznym Unikanie odtłuszczonego mleka Suplementacja laktoferryny Przeciwutleniacze Dieta bogata w wielonienasycone kwasy tłuszczowe

Cynk w trądziku Składnik wielu enzymów Właściwości antyoksydacyjne Sprzyjanie regeneracji nabłonów Synergistyczne działanie przeciwdrobnoustrojowe z laktoferryną Działanie przeciwłojotokowe

Cynk w trądziku Uznana dodatkowa metoda w leczeniu trądziku Stosowany jako suplement diety lub jako dodatek do miejscowo stosowanych antybiotyków Klindamycyna + Zn Erytromycyna + Zn

Glamuren i Lactocer Glamuren 1Xdziennie Laktoferryna 25 mg Cynk 15mg 1616 Glamuren i Lactocer Glamuren 1Xdziennie Laktoferryna 25 mg Cynk 15mg Krzemionka z pędów bambusa 100mg Ekstrakt z fiołka trójbarwnego 50mg Niacyna (wit B3) 18mg Biotyna (wit B7) 150µg Laktocer +Zn 1tabl 2Xdz Laktoferryna 100mg Cynk 7.5mg

Leczenie zaskórników Nadtlenek benzoilu retinoidy peelingi deratologiczne

Leczenie wykwitów zapalnych Nadtlenek benzoilu Antybiotyki miejscowe (erytromycyna, klindamycyna) Kwas azelainowy retinoidy

Leczenie systeowe 1. Antybiotyki: Tetracyklina Doksycyklina Limecyklina Minocyklina (niedostępna w Polsce) Czas leczenia : minimum 6 miesięcy!!!!

2. Reinoidy I klasa – retinoidy naturalne (izotretynoina) – budowa cykliczna, mniejsze powinowactwo do tkanki tłuszczowej II klasa – retinoidy syntetyczne (acytretyna, etretinat) – budowa aromatyczna, większe powinowactwo do tkanki tłuszczowej

Izotretinoina w trądziku Normalizacja różnicowania się komórek naskórka w ujściu mieszka włosowego Zmniejszenie produkcji łoju ( zmniejszenie ilości i wielkości gruczołów łojowych) Pośrednio zmniejszenie kolonizacji mieszka przez P. acnes Bezpośrednie działanie p/zapalne i immunomodulujące

Izotretinoina Wprowadzona do leczenia trądziku w 1970 r. Zalecenia światowych ekspertów potwierdzają pierwszoplanową rolę tego leku w leczeniu trądziku ropowiczego Zarejestrowana przez FDA od 12 r.ż.

Trądzik ropowiczy Najcięższa forma acne vulgaris Lokalizacja: twarz i/lub klatka piersiowa Guzki i torbiele wypełnione treścią ropną Ustępowanie z pozostawieniem blizn, odbarwień, przebarwień, bliznowców

Nasilony trądzik grudkowo-krostkowy 2424 Nasilony trądzik grudkowo-krostkowy po 3-krotnym nieskutecznym leczeniu rutynowym Powstawanie blizn

Mało nasilony trądzik grudkowo-krostkowy Powstawanie blizn Znaczący wpływ na psychikę przy nieskuteczności leczenia rutynowego

Trądzik niezapalny ( zaskórnikowy) Znaczący wpływ na psychikę przy nieskuteczności leczenia rutynowego

Trądzik zwykły u kobiet po menopauzie Mniejsza dawka – 10mg/d

Dawkowanie Najczęściej 1.0mg/kg mc/dobę W dwóch dawkach podzielonych Z posiłkiem (lipofilność) Dawka całkowita 120-150mg/kg/turę leczenia - ok. 20 tyg. leczenia

Problem - nawroty U 10% chorych Dawka całkowita < 120mg/kg mc/cykl Niestosowanie profilaktyki w postaci miejscowych retinoidów Najmniejsza częstość –twarz ; większa – inne lokalizacje

Izotretinoina wg rutynowego schematu Leczenie nawrotu Izotretinoina wg rutynowego schematu

Działania niepożądane Wady wrodzone: Zaburzenia OUN ( wodogłowie, małogłowie) Nieprawidłowości ucha zew (brak małżowiny usznej, brak kanału słuchowego zewn.) - Wady sercowo-naczyniowe

Wady wrodzone Dysmorfia twarzy Mikroftalmia Nieprawidłowości grasicy, przytarczyc, szkieletu Obniżenie IQ

Błony śluzowe i skóra 96% - zap. czerwieni wargowej 87% - suchość skóry 40% - suchość w nosie 40% - zapalenie spojówek 23% - świąd skóry 10% - nadwrażliwość na światło 6% - ścieńczenie włosów krwawienia z nosa i odbytu

Narząd wzroku Zapalenie spojówek Uczucie suchości spojówek Nietolerancja soczewek kontaktowych Nieostre widzenie Nadżerki rogówki Zaburzenia widzenia w nocy Odwracalne zaburzenia widzenia barw

Lipidy ↑ Cholesterolu, TG, HDL/LDL – u 25% leczonych Odwracalne Zależne od dawki Uwaga! TG>1000 – ryzyko ostrego zapalenia trzustki Badania kontrolne: po 4 tyg., a następnie co 2 mies.

Układ kostno-stawowy Głównie u chorych z wrodzonymi zaburzeniami rogowacenia Przy dawce >1mg/kg /dobę przez wiele lat W badaniach w gr.217 pacjentów leczonych izotretynoiną z powodu trądziku wg schematu nie stwierdzono w/w zaburzeń

Mięśnie 1.5 – kilkunastu% Częstsze u osób aktywnych fizycznie Odwracalny ↑CPK

Psychika Obniżenie poziomu lęku Poprawa samooceny Depresja – taki sam odsetek jak w zdrowej populacji Incydenty nadmiernej płaczliwości, zmęczenia , zaburzeń pamięci, myśli samobójczych (28 przypadków udokumentowanych) Zachowania agresywne

Objawy neurologiczne Ból głowy Jeżeli towarzyszy nudnościom, wymiotom, zaburzeniom widzenia – bad. w kierunku ↑ ciśnienia śródczaszkowego ( zesp. pseudoguza mózgu)

Przewód pokarmowy ↑ poziomu transaminaz u 15% Nie wykazano hepatotoksycznego działania izotretinoiny Monitorowanie w schemacie analogicznym do lipidogramu

Kosmetyki przeciwtrądzikowe - składniki Siarka mineralna Wyciągi roślinne ( mieszaniny roślin z rodziny krzyżowych zawierające siarkę organiczną, z roślin z rodziny wargowych, zawierające podstawowe olejki antyseptyczne, z łopianu- uznany antyseptyk) Sole miedzi i cynku α-hydroksykwasy (kwas glikolowy i mlekowy)

Substancje komedogenne- unikać! Pochodne lanoliny Skwalen Estry tłuszczowe syntetyczne (palmitynian izopropylu, mirystynian – olejki do opalania) Masło kakaowe Olejek migdałowy, kokosowy, z pestek Kwas oleinowy

Leczenie wspomagające trądziku Fototerapia Krioterapia Laseroterapia Peelingi chemiczne Kortykosteroidy doogniskowo