1 Sprawozdanie z realizacji programu wieloletniego „Pomoc państwa w zakresie dożywiania” w 2010 roku.

2 POMOC PAŃSTWA W ZAKRESIE DOŻYWIANIA” - STAN PRAWNY Program wieloletni „Pomoc państwa w zakresie dożywiania” został uchwalony przez Sejm ustawą z dnia 29 grudnia 2005 r. (Dz. U. Nr 267, poz z późn. zm.). Ustawa ta weszła w życie z dniem 31 grudnia 2005 r. i obowiązywała do dnia 31 grudnia 2009 r. Ustawą z 19 listopada 2009r. o zmianie niektórych ustaw związanych z realizacją wydatków budżetowych (Dz. U. z 2009r. nr 219 poz. 1706), art. 17 wprowadzono zmiany do ustawy z 29 grudnia 2005 r. o ustanowieniu Programu wieloletniego „Pomoc państwa w zakresie dożywiania” (Dz. U. nr 267 poz. 2259), przedłużając okres jego realizacji na lata Sposób realizacji programu wieloletniego, a także sposób planowania i dokonywania podziału środków budżetu państwa, przyznanych na realizację programu oraz zakres i formy monitorowania realizacji programu określa rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 2006 r., w sprawie realizacji programu wieloletniego „Pomoc państwa w zakresie dożywiania” (Dz. U. Nr 25, poz. 186, z późn. zm.). Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 3 i pkt 14 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009r. Nr 175, poz.1362, z późn. zm.) –– do zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym należy m. in. dożywianie dzieci oraz zapewnienie posiłku osobom, które nie są w stanie go sobie zapewnić.

3 CEL PROGRAMU. Poprawa stanu zdrowia dzieci i młodzieży poprzez ograniczanie zjawiska niedożywienia, upowszechnianie zdrowego stylu żywienia, poprawę poziomu życia osób i rodzin o niskich dochodach oraz rozwój w gminach bazy żywieniowej, ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb dzieci i młodzieży. Cel zrealizowano poprzez:  zapewnienie pomocy w zakresie dożywiania (w formie posiłku, świadczenia pieniężnego na zakup posiłku lub żywności albo świadczenia rzeczowego w postaci produktów żywnościowych): dzieciom do siódmego roku życia, uczniom do czasu ukończenia szkoły ponadgimnazjalnej oraz osobom i rodzinom znajdującym się w trudnych sytuacjach, w szczególności osobom samotnym, w podeszłym wieku, chorym lub niepełnosprawnym;  rozwój i wykorzystywanie bazy żywieniowej w gminach lub zwiększenia jej dostępności, w tym tworzenia lub doposażenia punktów przygotowywania lub wydawania posiłków oraz dowozu posiłków  monitorowanie skuteczności działań realizowanych w ramach programu dożywiania w skali kraju i poszczególnych gminach.

4 Program przewiduje otrzymanie pomocy w następujących formach: posiłek, ze szczególnym uwzględnieniem posiłku gorącego, zasiłek celowy na zakup posiłku lub zakup żywności, świadczenie rzeczowe w postaci produktów żywnościowych. Ponadto w ramach programu są realizowane działania dotyczące w szczególności: tworzenia nowych lub doposażenia istniejących punktów, przygotowywania lub wydawania posiłków, dowóz posiłków. Zasady udzielania pomocy: Udzielanie pomocy w powyższych formach precyzują przepisy ustawy z 29 grudnia 2005r. o ustanowieniu programu wieloletniego Pomoc państwa w zakresie dożywiania. Pomoc, o której mowa, zależy od dochodów. Dochód ten nie może przekraczać 150%. tzw. kryterium dochodowego, o którym mowa odpowiednio w art. 8 ust. 1 i 2 ustawy o pomocy społecznej. Rada gminy może podjąć uchwałę o podwyższeniu kryterium dochodowego. Osoba samotnie gospodarująca może ubiegać się o pomoc w ramach programu, jeżeli jej dochód nie przekracza kwoty 715, 50 zł, a osoba w rodzinie, lub rodzina może ubiegać się o pomoc w ramach programu, jeżeli dochód na osobę w rodzinie nie przekracza kwoty 526, 50 zł.

5 W 2010r. ustawą z 29 grudnia 2005 r. o ustanowieniu Programu wieloletniego „Pomoc państwa w zakresie dożywiania” (Dz. U. nr 267 poz z późn. zm.) wprowadzono zmiany zgodnie z: 1) art. 5 ust. 2 – rada gminy może podjąć uchwałę w sprawie podwyższenia kryterium dochodowego określonego w art. 5 ust. 1. 2) art. 5 ust w przypadku podwyższenia kryterium dochodowego pomoc przyznana osobom o którym mowa w art. 5 ust. 1, jest finansowana ze środków własnych gminy przeznaczonych na realizację Programu. 3) art. 6a ust udział dzieci i uczniów, którzy mogą skorzystać z bezpłatnego posiłku, bez ustalania sytuacji w drodze rodzinnego wywiadu środowiskowego, nie może przekroczyć 20% dożywianych dzieci i uczniów w szkołach i przedszkolach na terenie gminy w danym miesiącu na podstawie wydanych decyzji administracyjnych. Pomoc, o której mowa w art. 6a ust. 4. jest udzielana od początku 2009 roku w szczególnie uzasadnionych przypadkach, gdy uczeń albo dziecko korzystające z zajęć w ramach rocznego przygotowania przedszkolnego w szkole lub przedszkolu wyraża chęć zjedzenia posiłku, odpowiednio dyrektor szkoły lub przedszkola udziela pomocy w formie posiłku, informując jednocześnie ośrodek pomocy społecznej właściwy ze względu na miejsce zamieszkania ucznia lub dziecka o udzieleniu pomocy. Środki na zakup takich posiłków są przekazywane przez ośrodek pomocy społecznej na podstawie sporządzonej przez odpowiednio dyrektora szkoły lub przedszkola listy uczniów lub dzieci oraz liczby spożytych posiłków w przyjętym okresie rozliczeniowym.

6 FINANSOWANIE PROGRAMU Program dożywiania finansowany jest z budżetu państwa oraz ze środków budżetów gmin. Wielkość środków budżetu państwa na 2010r. zaplanowano w rezerwie celowej. Przewidywana wielkość środków dla woj. opolskiego wynosiła tys. zł. Na realizację programu zgodnie z art.14 ustawy o ustanowieniu programu wieloletniego „Pomoc państwa w zakresie dożywiania” gmina może otrzymać dotację, jeżeli udział środków własnych gminy wynosi nie mniej niż 40% przewidywanych kosztów realizacji programu. Na uzasadniony, pisemny wniosek wójta, burmistrza, prezydenta miasta wojewoda może wyrazić zgodę na zwiększenie dotacji, z tym że udział środków własnych gminy nie może wynosić mniej niż 20% przewidywanych kosztów dożywiania. Dotację przyznaje wojewoda na wniosek wójta, burmistrza, prezydenta miasta. Wysokość dotacji jest ustalana na podstawie porozumienia między wojewodą a wójtem, burmistrzem, prezydentem miasta, mając na uwadze w szczególności liczbę dzieci młodzieży oraz innych osób wymagających pomocy w zakresie dożywiania, konieczność rozwoju bazy żywieniowej i dowozu posiłków, a także sytuację finansową gminy.

7 REALIZACJA PROGRAMU W 2010 r. Decyzjami Ministra Finansów w 2010r. zwiększono dotację dla woj. opolskiego na realizację Programu wieloletniego „Pomoc państwa w zakresie dożywiania” o kwotę zł. w tym: 1) zł I transza środków. 2) zł II transza środków 3) zł III transza środków W grudniu 2010r. zgłoszono do blokady kwotę zł. Natomiast do budżetu wojewody zwrócono niewykorzystaną kwotę w wysokości ,31 zł.. Dotację przyznaną w 2010r. w rozdziale § 2030, wykorzystano w wysokości ,73 co stanowi 98% planu po zmianach Ustawa budżetowa na 2010r Rezerwa celowa Zwiększenia Plan po zmianieŚrodki zgłoszone do blokady Rozliczone środki Wykorzystanie % zł zł ,69 zł99%

8 Wydział Polityki Społecznej dokonał podziału środków zaplanowanych w rezerwie celowej na realizację Programu w 2010r. i podpisał porozumienia, określające wysokość i cel przyznanej dotacji, a także sposób i terminy jej rozliczenia. Podziału środków dokonano w oparciu o wnioski złożone do Wojewody Opolskiego Spośród 71 gmin, które przystąpiły do Programu, 9 gmin wnioskowało o zmniejszenie 40 % udziału środków własnych w koszcie realizacji Programu. Wśród powodów zmniejszenia udziału środków własnych gminy wymieniły:  wzrastającą liczbę osób korzystających z pomocy społecznej, w tym wymagających dożywiania,  wysokie wskaźniki bezrobocia, w tym osób długotrwale bezrobotnych, wynikające m. in. z likwidacji zakładów pracy i upadłości firm na terenie gmin, w tym gmin popegerowskich,  potrzebę wsparcia większej liczby potrzebujących, szczególnie osób w podeszłym wieku, chorych, niepełnosprawnych,  rolniczy charakter terenu, który ma zasadniczy wpływ na dochody gminy z podatku rolnego (wartość 1q żyta stanowiąca podstawę obliczenia podatku rolnego została zmniejszona, co spowoduje znaczne obniżenie naliczenia wielkości podatkowej od gruntów rolnych),  leśny charakter terenu stanowiący ochronę rezerwatową – zakazujący budowy i rozbudowy zakładów przemysłowych,  tereny zalewowe – na wskutek ulewnych deszczy: a) 191 gospodarstw domowych ucierpiało z powodu zalania piwnic, budynków gospodarczych, ogrodów warzywnych, b) 223 rolników poniosło straty w gospodarstwach rolnych. Sytuacja ta spowodowała zmniejszenie wpływów gminy z tytułu podatków,  likwidacja lub zawieszenie działalności znacznej ilości zakładów pracy, co powoduje brak wpływów podatkowych. Kryteria uprawniające do zmniejszenia udziału środków własnych przyjęte w 2009r.:  wskaźnik bezrobocia – od 3,67% do 6,38 % w stosunku do liczby mieszkańców,  wskaźnik osób korzystających z pomocy społecznej - od 4,20% do 15,11% w stosunku do liczby mieszkańców,  poziom dochodów gminy – od 439,30 zł do 868,08 zł, w stosunku do liczby mieszkańców (średni poziom w kraju wynosi 1.210,61 zł).

9 D otacja jaką Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej przewidziało dla woj. opolskiego na dofinansowanie kosztów realizacji Programu w 2010r., zabezpiecza wszystkie zgłoszone potrzeby – podjęto decyzję o zwiększeniu dotacji dla 9 gmin. Liczba gmin w województwie opolskim Liczba gmin, których udział środków własnych wynosi: ogółem w tym liczba gmin które uczestniczyły w programie ogółem w tym: 20%21% - 30%31% - 39%40%pow. 40 % Liczba gmin, które podniosły kryterium dochodowe pow. 150%

10 Na podstawie wniosków jednostek samorządu terytorialnego r., ustalono przewidywane koszty realizacji Programu w 2010 r. – na kwotę ogółem zł w tym: środki własne gmin zł, z czego : na dożywianie (zasiłek celowy, świadczenie rzeczowe, posiłek) zł; pozostałe koszty (dowóz posiłków, tworzenie lub doposażenie punktów przygotowywania lub wydawania posiłków, inne koszty) zł; środki z dotacji zł, z czego :  pozostałe koszty (dowóz posiłków, tworzenie lub doposażenie punktów przygotowywania lub wydawania posiłków, inne koszty) zł;  na dożywianie (zasiłek celowy, świadczenie rzeczowe, posiłek) zł; środki własne gmin  Pomoc w formie posiłku nie wymagająca przeprowadzenia wywiadu środowiskowego zł, środki z dotacji  Pomoc w formie posiłku nie wymagająca przeprowadzenia wywiadu środowiskowego zł. Faktyczne koszty wyniosły zł - sprawozdanie z realizacji programu „POMOC PAŃSTWA w ZAKRESIE DOŻYWIANIA” Og ó łem Zasiłek celowy Świadczenie rzeczowePosiłek Inne koszty Dzieci do 10% Kwota Refundacji przekazanej innej gminie Koszt świadczeń w tym: środki własne dotacja

11 PROGRAM "POMOC PAŃSTWA W ZAKRESIE DOŻYWIANIA" WYSZCZEGÓLNIENIEOGÓŁEM w tym na wsi w tym: dzieci do 7 roku życia uczniowie do czasu ukończenia szkoły ponadgimnazjalnej pozostałe osoby otrzymujące pomoc na podstawie art. 7 ustawy pomocy społecznej OGÓŁE M w tym na wsi OGÓŁEM w tym na wsi OGÓŁE M w tym na wsi RZECZYWISTA LICZBA OSÓB OBJĘTYCH PROGRAMEM OGÓŁEM w tym liczba osób korzystających z posiłku w tym z posiłku w formie: całodziennego wyżywienia (przedszkola, żłobki itp.) pełnego obiadu jednego dania gorącego mleka, bułki / kanapki w tym: liczba osób, którym dowieziono posiłek zasiłku celowego świadczenia rzeczowego Liczba dzieci bez wywiadu (do 10%)818561

12 RZECZYWISTA LICZBA OSÓB OBJĘTYCH PROGRAMEM Legenda:

13 W okresie I-XII 2010r. Programem objęto osób, w tym na wsi osób. Najliczniejszą grupą, która otrzymała pomoc w ramach Programu w formie posiłku, zasiłku celowego i świadczenia rzeczowego były osoby znajdujące się w trudnej sytuacji życiowej objęte pomocą społeczną – osób (50 % wszystkich objętych pomocą). Pozostałe grupy osób objęte Programem to uczniowie do czasu ukończenia szkoły ponadgimnazjalnej osób (35 % wszystkich objętych pomocą), oraz dzieci do lat 7 – osób (17 %). Z pomocy w formie posiłku skorzystało łącznie osób, z zasiłku celowego przeznaczonego na zakup posiłku lub żywności – osób, a świadczenia rzeczowego w postaci produktów żywnościowych – 983 osób. W ramach Programu ośrodki pomocy społecznej przyznały decyzją świadczenia pieniężne w formie zasiłków celowych, z przeznaczeniem na zakup posiłku lub żywności osobom. Koszt zasiłków celowych wyniósł ogółem zł, Ze środków własnych gminy wydatkowały na ten cel zł (26%), natomiast ze środków z budżetu państwa zł (74 %). Średni koszt jednego świadczenia wyniósł 195 zł Najliczniejszą grupą otrzymującą pomoc w formie zasiłków celowych były osoby dorosłe o najniższych dochodach i będące w trudnej sytuacji życiowej objęte pomocą społeczną – osób

14 Legenda: LICZBA OSÓB KORZYSTAJĄCYCH Z POSIŁKU Legenda:

15. W okresie I-XII 2010r. z pomocy w formie świadczenia rzeczowego w postaci produktów żywnościowych skorzystało 983 osób. Koszt tych świadczeń wyniósł zł, ze środków z budżetu państwa zł (56 %), a środków własnych gminy zł (44 %). W 2010r. liczba dzieci i osób wymagających dożywiania, nie objętych Programem wyniosła 197, z tego 90 osób mieszkających na wsi (46 %). Powodami, dla których osoby te nie zostały objęte pomocą w formie dożywiania były: niechęć do korzystania z tej formy pomocy (dot. to 100% osób nieobjętych dożywianiem) – 197 osoby, inne powody (przekroczenie kryterium dochodowego lub jego zmiana, wymagania dot. zapewnienia odpowiedniej diety – 0 %) - 0 osób. brak warunków technicznych i sanitarnych do przygotowania posiłków (0 %) – 0 osób. Gminy nie wykazały osób, nie objętych Programem z powodu braku środków W ramach realizacji Programu gminy zorganizowały dowóz posiłków dla 759 osób, w tym na wsi dla 571 osób. Koszt dowozu tych posiłków wyniósł zł (dowóz posiłków pokrywany był zarówno ze środków własnych gminy jak i z dotacji). Posiłki przygotowywano i wydawano w 589 punktach żywieniowych, w tym w 336 punktach zlokalizowanych na wsi. Liczba placówek prowadzących dożywianie wyniosła 741, z tego: szkół –378, przedszkoli – 259, żłobków – 5, innych – 99.

16 Legenda: LICZBA PLACÓWEK PROWADZĄCYCH DOŻYWIANIE