Problemy formalno-prawne w procesach rewitalizacyjnych Konferencja „Dylematy rewitalizacji XIX-wiecznej zabudowy w strefach wielkomiejskich Warszawy i Łodzi” 23 – 25 czerwca 2014 r. Łódź – Warszawa 1 dr Alina Muzioł-Węcławowicz Stowarzyszenie Forum Rewitalizacji

Problemy formalno-prawne w procesach rewitalizacyjnych Etapy rewitalizacji: 1.Etap programowania 2.Pierwszy etap wdrażania – likwidowanie kluczowych barier rozwoju 3.Drugi etap wdrażania – rozszerzanie i integracja zmian 4.Etap wygaszania programu po zrealizowaniu jego celów 2 Nie doświadczamy problemów formalno-prawnych w programach rewitalizacji na etapie wygaszania programu po zrealizowaniu jego celów ………

Problemy formalno-prawne w procesach rewitalizacyjnych Problemy formalno-prawne: specyficzne dla rewitalizacji systemowe : niski kapitał społeczny brak środków finansowych brak instrumentów prawnych i organizacyjnych dostosowanych do prowadzenia wieloletnich, zintegrowanych przedsięwzięć restrykcyjne reguły styku sfery publicznej i prywatnej brak ograniczeń niekontrolowanej suburbanizacji 3

Problemy formalno-prawne w procesach rewitalizacyjnych Etap programowania 1.Trudna dostępność i niewystarczająca skala przestrzenna danych niezbędnych do delimitacji obszarów kryzysowych i definiowania kierunków interwencji 2.Brak spójności między programowaniem rewitalizacji a planowaniem przestrzennym i planowaniem strategicznym 3.Tendencja do formalizowania uzgodnień społecznych programów rewitalizacji /presja czasu, wymogu formalnego, brak umiejętności/ 4.Brak gwarancji ciągłości realizacji programu wskutek zmian uwarunkowań /kadencyjność, budżetowanie/ 4

Problemy formalno-prawne w procesach rewitalizacyjnych Etap programowania - cd 5. Brak narzędzi sterowania zmianami własnościowymi /posesje „porzucone”, uciążliwość procesów decyzyjnych we wspólnotach mieszkaniowych, brak instrumentów urbanistyki operacyjnej/ 6.Reguły najmu lokali mieszkalnych i usługowych, nieelastyczność zasad najmu mieszkań komunalnych 7.Ograniczenia w łączeniu interwencji publicznych z aktywnością lokalnych podmiotów prywatnych 8.Niedostatek środków finansowych na rewitalizację 5

Problemy formalno-prawne w procesach rewitalizacyjnych Pierwszy etap realizacji 1.Brak możliwości realnej koordynacji działań i projektów oraz zachowania logiki interwencji w obszarze kryzysowym – konkursowy system finansowania projektów, monoprzedmiotowość projektów, krótkotrwałość projektów 2.Brak narzędzi ograniczania działań spekulacyjnych, wbrew interesom lokalnej społeczności 3.Tendencja do „inwestycyjnej” oceny efektów programu – brak narzędzi do oceny odbioru społecznego i skutków społecznych, szczególnie istotnych w początkowej fazie wdrażania programu 4.Brak wsparcia finansowego dla organizacji konkursów architektoniczno-urbanistycznych w związku z realizacją projektów inwestycyjnych /koszty niekwalifikowane/ 6

Problemy formalno-prawne w procesach rewitalizacyjnych Drugi etap realizacji 1.Mało elastyczny system publicznych źródeł finansowania rewitalizacji - fundusze unijne vs fundusze krajowe, fundusze dla przedsiębiorców vs fundusze dla NGO i osób prywatnych 2.Brak wsparcia dla renowacji obiektów nie objętych indywidualnym wpisem do rejestru zabytków oraz dla modernizacji przestrzeni publicznych zgodnie z zabytkowym charakterem obszaru /obszary objęte wpisem/ 3.Brak instrumentów stymulowania inwestycji prywatnych w obszarach kryzysowych, w szczególności związanych z zasobami mieszkaniowymi i poprawą warunków mieszkaniowych 7

Problemy formalno-prawne w procesach rewitalizacyjnych Drugi etap realizacji - cd 4. Brak gwarancji prawnych dla trwałości kierunku zmian i zasad wsparcia środkami publicznymi 5. Brak programów i instrumentów finansowych polityki mieszkaniowej państwa możliwych do realizacji w obszarach kryzysowych, tj. adresowanych do słabych ekonomiczne grup społecznych oraz orientowanych na przyjecie nowych mieszkańców /społeczne mieszkania czynszowe, mieszkania wspomagane i chronione, mieszkania komunalne/ 8

Problemy formalno-prawne w procesach rewitalizacyjnych Drugi etap realizacji (cd. 2) 6.Sektorowy system organizacji i pracy administracji publicznej, ograniczający integrację interwencji społecznej i inwestycyjnej 7.Niedostateczne narzędzia monitoringu i ewaluacji programów, brak szacunku i konsekwencji w prowadzeniu i upublicznianiu monitoringu i ewaluacji /ryzyko braku wniosków z dotychczasowej pracy, ryzyko podejmowania programów „od nowa”/ 8.Niedocenianie roli działań doradczych i informacyjnych wobec społeczności lokalnej i innych interesariuszy, „miękkich” (dobrowolnych) form współdziałania 9.Pokusa zaniechania realizacji programu wraz z zakończeniem działań inwestycyjnych gminy 9

Dziękuję za uwagę Alina Muzioł-Węcławowicz 10