Porozumienia w sprawie wspólnego ustalanie stawek krajowej opłaty interchange: postępowanie UOKiK Nikodem Szadkowski Departament Analiz Rynku UOKiK

Strony Polska Organizacja Handlu i Dystrybucji – wnioskodawca 20 banków Visa International i Visa Europe MasterCard Europe Związek Banków Polskich

Zarzuty: 1. Uczestniczenie w porozumieniach ograniczających konkurencję na rynku właściwym poprzez wspólne ustalane stawek krajowej opłaty interchange –w systemie Visa, –w systemie MasterCard. 2. Koordynowanie działań w celu ograniczenia dostępu do rynku podmiotom trzecim.

Opłata interchange (OI) Opłata pobierana od każdej transakcji przez bank wydający kartę od każdej transakcji dokonanej tą kartą u podmiotu przyjmującego karty płatnicze (akceptanta).

Porozumienia w sprawie krajowych stawek opłaty interchange Visa: Krajowe stawki OI ustalane od 1993 r. w ramach Visa Forum Polska, później Organizacji Krajowej Visa Polska MasterCard: Krajowe stawki OI ustalane od 1994 r. w ramach Europay/MasterCard Forum

Ograniczenie konkurencji 1.Ustalona wspólnie przez banki OI wyznacza minimalną cenę, poniżej której podmiot obsługujący transakcje kartowe u akceptanta nie może zejść: –OI odpowiada za większość kosztów agentów rozliczeniowych, –w przypadku dużych akceptantów stanowi ponad 90% opłaty uiszczanej agentom rozliczeniowym. 2. Potencjalne ograniczenie możliwości wejścia na rynek konkurencyjnych systemów płatniczych wymagających udziału banków.

Argumenty banków i organizacji kartowych 1.Porozumienia w sprawie OI nie ograniczają konkurencji. 2.Są niezbędne dla funkcjonowania czterostronnego systemu kart płatniczych. 3.Spełniają warunki wyłączenia spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję.

Niezbędność porozumienia Niezbędne są porozumienia dotyczące sposobu rozliczania transakcji pomiędzy uczestnikami systemu. Wspólne ustalanie stawek opłaty interchange nie jest konieczne. Można rozliczać się bez pobierania OI - po wartości nominalnej. Istnieją systemy, w których opłata interchange nie jest pobierana, np. Dankort (Dania), Bank Axept (Norwegia), PIN (Holandia).

Warunki wyłączenia Porozumienie: przyczynia się do polepszenia produkcji lub dystrybucji produktów bądź do wspierania postępu technicznego lub gospodarczego, przy zastrzeżeniu dla konsumentów słusznej części korzyści, która stąd wynika,

Warunki wyłączenia bez: nakładania na zainteresowane przedsiębiorstwa ograniczeń, które nie są niezbędne do osiągnięcia tych celów, dawania przedsiębiorstwom możliwości eliminowania konkurencji w stosunku do znacznej części danych produktów. Ciężar dowodu, iż porozumienie spełnia wszystkie powyższe warunki spoczywa na osobach wywodzących z tego faktu skutki prawne (czyli na uczestnikach).

Porozumienia w sprawie OI a pierwszy warunek wyłączenia Teza: Porozumienia w sprawie OI przyczyniają się do maksymalizacji wolumenu transakcji kartowych poprzez odpowiednią realokację kosztów w systemie. Płacą akceptanci, żeby użytkownicy kart nie musieli płacić i chętnie posługiwali się kartami.

Porozumienia w sprawie OI a pierwszy warunek wyłączenia Ale… Optymalność stosowanego poziomu opłaty założona raczej niż udowodniona. Wątpliwości co do metodologii wyznaczania OI: –teoretyczne podstawy, –oszacowanie korzyści akceptantów, –wzajemna spójność analiz.

Porozumienia w sprawie OI a drugi warunek wyłączenia Wątpliwości natury empirycznej (raport Komisji Europejskiej): –wysoka zyskowność operacji wydawania kart płatniczych, –brak korelacji pomiędzy zmianami opłat pobieranych od użytkowników kart i opłaty interchange.

Porozumienia w sprawie OI a drugi warunek wyłączenia Analizy kosztowe przedstawione przez Visa i MasterCard. Szereg kosztów, których uwzględnienie nie jest uzasadnione: –koszty związane z finansowaniem okresu bezodsetkowego, –koszty związane z prowadzeniem konta, –przerzucanie na akceptantów negatywnych konsekwencji własnych decyzji. Nawet odległe związki przyczynowo-skutkowe podstawą obciążania akceptantów kosztami. Akceptanci to również konsumenci systemu kart płątniczych. Nie uzyskują jednak słusznej części ewentualnych korzyści z porozumień w sprawie OI.

Wniosek Porozumienia w sprawie wspólnego ustalania krajowych stawek OI: –ograniczają konkurencję, –nie spełniają co najmniej dwóch z czterech warunków wyłączenia. Zatem naruszają prawo konkurencji.

Koordynowanie działań w celu ograniczenia dostępu do rynku Koordynacja - wspólne ustalanie reguł funkcjonowania systemu (w tym stawek OI). Możliwe ograniczenie wejścia na rynek systemów płatniczych. Brak wyraźnego zamiaru ograniczenia dostępu do rynku. Niestwierdzenie stosowania praktyki ograniczającej konkurencję.

Dziękuję za uwagę