Kultura a turystyka - przykłady projektów inwestycyjnych realizowanych w ramach XI Priorytetu PO IiŚ 1 Przemysław Niedźwiecki Zastępca Dyrektora Departament Funduszy Europejskich Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego Warszawa, r.

Kultura a turystyka 2 Kultura i dziedzictwo kulturowe w Polsce nadal postrzegane są najczęściej w kategoriach kosztownej nadbudowy, sektora raczej generującego koszty niż korzyści. W dyskusji nad strategiami rozwoju na forum europejskim, kultura coraz częściej jest postrzegana jako czynnik wpływający na wzrost atrakcyjności miast i regionów dla mieszkańców, turystów i inwestorów. Powszechnym staje się także przekonanie, że kultura i jej przemysły to jeden z najszybciej rozwijających się sektorów gospodarki, źródłem miejsc pracy i znaczących dochodów oraz element budowy przewag konkurencyjnych. Dyskusja o rozwoju każdego państwa, regionu czy miasta nie może odbyć się bez uwzględnienia aspektu kulturowego. Rozwój jako dążenie do stałego podnoszenia jakości życia to kombinacja czynników społecznych i ekonomicznych, która sprawia, że dane miejsce staje się atrakcyjne żeby w nim mieszkać, przebywać i pracować, które pozwala realizować złożone wyzwania, daje wielość wyboru, dzięki którym każdy może realizować swoje zindywidualizowane aspiracje, dążenia i potrzeby. Korzyści społeczne odnoszą się bezpośrednio do mieszkańców, którzy wykorzystują środowisko kulturalne dla zaspakajania swoich potrzeb, aspiracji, organizacji wolnego czasu, walki „chorobami społecznymi” (m.in. wykluczenie, osłabienie więzi społecznych czy zanik poczucia przynależności do grupy). Ekonomiczne znaczenie sektora kultury przekłada się na rozwój turystyki kulturalnej, nowych miejsc pracy bezpośrednio w sektorze kultury, jej przemysłów jak i powiązanych z nimi sektorach gospodarki. Wpływ kultury na rozwój związany jest także z jakością i estetyką przestrzeni, promocją i wizerunkiem.

Kultura a turystyka 3 W przypadku Polski wpływ na postrzeganie kultury jako potencjału rozwojowego miało wejście naszego kraju do struktur UE i możliwości finansowania ochrony dziedzictwa kulturowego, rozwoju infrastruktury kultury i szkolnictwa artystycznego ze środków strukturalnych UE. Dzięki inwestycjom dofinansowanym ze środków europejskich całkowicie zmienił się potencjał infrastrukturalny instytucji kultury oraz stan najważniejszych zabytków. W latach w ten obszar zainwestowaliśmy ok. 0,3 mld euro, a w latach ponad 1,2 mld euro.

Przykład XI Priorytetu POIiŚ 4 Alokacja na kulturę dla całej Unii Europejskiej 6 mld EUR z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego Alokacja na kulturę dla Polski XI Priorytet „Kultura i dziedzictwo kulturowe”, PO Infrastruktura i Środowisko (POIiŚ): 553,6 mln EUR 16 Regionalnych Programów Operacyjnych: 629,8 mln EUR Razem: 1 183,4 mln EUR (ponad 1/6 całości środków UE)

Dofinansowanie w ramach XI priorytetu PO IiŚ 5 Wnioskowane Przyznane 184 liczba projektów ,7 mln PLN koszt całkowity 3 982,9 mln PLN 5 807,1 mln PLN dofinansowanie EFRR 2 298,2 mln PLN

XI priorytet PO IiŚ – dofinansowane projekty Liczba projektów Koszt całkowity (w mln PLN) Dofinansowanie EFRR (w mln PLN) Dziedzictwo kulturowe 28940,4563,2 Infrastruktura kultury ,01 181,6 Szkolnictwo artystyczne 29764,5553,4 RAZEM ,92 298,2 6

Rozmieszczenie projektów wnioski dofinansowane / wnioski złożone 7

Rodzaje inwestycji 8

Lokalizacja na obszarach miejskich - wiejskich 9

Inwestycje oddane do użytkowania (narastająco) Oddane do użytkowania na koniec: 2010 roku – 4 projekty 2011 roku – 10 projektów 2012 roku – 26 projektów 2013 roku – 43 projekty I półrocze 2014 r. – 49 projektów oraz zgodnie z dalszym harmonogramem do końca: 2014 roku – 62 projektów 2015 roku – 79 projektów 10

CELE I WSKAŹNIKI Główny cel XI Priorytetu PO IiŚ Wykorzystanie potencjału kultury i dziedzictwa kulturowego o znaczeniu światowym i europejskim dla zwiększenia atrakcyjności kraju GŁÓWNY WSKAŹNIK KONTEKSTOWY Wzrost wydatków turystów zagranicznych w Polsce (w mld EUR)* 11

Wzrost wydatków turystów zagranicznych w Polsce (w mld EUR) 12 * W zrost jest liczony w stosunku do roku bazowego 2004, w którym wpływy dewizowe z turystyki przyjazdowej wyniosły 2,3 mld EUR.

WSKAŹNIK 13

WSKAŹNIK 14

Przykłady zrealizowanych projektów w ramach XI Priorytetu POIiŚ 15

Budowa Centrum Nauki Kopernik w Warszawie 16 Beneficjent: Miasto Stołeczne Warszawa 4 mln odwiedzających od początku funkcjonowania CNK od listopada 2010 roku Powstało 70 nowych miejsc pracy

Budowa Opery i Filharmonii Podlaskiej – Europejskie Centrum Sztuki w Białymstoku 17 Beneficjent: Urząd Marszałkowski Województwa Podlaskiego Ponad 400 tys. widzów od otwarcia obiektu we wrześniu 2012 r. Opera oraz organizowany przez nią organizowany Halfway Festival (spotkanie wykonawców muzyki folkowej i songwriterów z Białorusi, Litwy, Skandynawii, Francji, USA i Polski) znalazły się wśród 10-ciu Najlepszych Produktów Turystycznych województwa podlaskiego w 2013 roku.

Przebudowa kompleksu Sali Wielkiej CK Zamek celem efektywnego wykorzystania dziedzictwa kulturowego 18 Beneficjent: Centrum Kultury „ZAMEK” w Poznaniu 220 tys. uczestników wydarzeń kulturalnych od początku 2013 r.

Galicyjski Rynek – budowa sektora miejskiego w Parku Etnograficznym w Sanoku 19 Beneficjent: Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku 390 tys. turystów od momentu oddania do użytkowania we wrześniu 2011 r. - grupy zorganizowane przyjeżdżają z terenu całego kraju - ogółem spoza regionu pochodzi 13% zwiedzających - wśród obcokrajowców przeważają Francuzi, są także Niemcy, Anglicy, Węgrzy, Ukraińcy i Słowacy.

Toruńska Starówka – ochrona i konserwacja dziedzictwa kulturowego UNESCO 20 Beneficjent: Gmina Miasto Toruń Lata realizacji: Projekt dotyczył zespołu zabytkowych obiektów zlokalizowanych w obrębie Toruńskiej Starówki. Przeprowadzone zostały prace konserwatorsko- remontowe w obiektach sakralnych. Dokonano także m.in. adaptacji kamienicy mieszczańskiej na Muzeum Diecezjalne oraz kompleksowe prace konserwatorsko-remontowe ceglanych murów obronnych, elewacji bram i baszt miejskich. Liczba odremontowanych obiektów: 10

Kazimierz Dolny oraz wybrane zespoły zabytkowe Powiśla Lubelskiego – renowacja i ochrona dziedzictwa 21 Beneficjent: Archidiecezja Lubelska od marca 2013 r. liczba osób, które odwiedziły obiekty, wyniosła ponad 270 tys. osób Przedmiotem projektu były prace remontowo-konserwatorskie zabytkowych kościołów usytuowanych w obszarze Powiśla Lubelskiego. Odnowione zostały nie tylko elewacje budynków ale także zabytki ruchome: ołtarze, rzeźby, obrazy. Liczba odremontowanych kościołów: 10

Kazimierz Dolny oraz wybrane zespoły zabytkowe Powiśla Lubelskiego – renowacja i ochrona dziedzictwa 22  udostępniony został do zwiedzania nowy szlak turystyczny, obejmujący zabytki sakralne skupione wokół Kazimierza Dolnego nad Wisłą - miasta o bogatej historii, z ogromnym potencjałem turystycznym  opracowano trasę samochodową, liczącą 176 km. Początek i koniec trasy ma miejsce w Kazimierzu Dolnym, a podróż zaplanowanym szlakiem daje możliwość zwiedzenia wszystkich obiektów sakralnych w ciągu jednego bądź dwóch dni.  nastąpił wzrost ruchu turystycznego

Dziękuję za uwagę! 23