Jak korzystać z Internetu zgodnie z prawem?

 Prawa autorskie 4 lutego 1994 roku  Prawa autorskie to ogół praw przysługujących autorowi dzieła; przepisy, w których są zawarte regulacje do posługiwania się dziełem twórcy i czerpania z nich korzyści. Zagadnienia praw autorskich w Polsce reguluje dokument – Ustawa z dnia 4 lutego 1994 roku o prawach autorskich i prawach pokrewnych.

 Ustawa – akt prawny o charakterze powszechnie obowiązującym.  Twórca – osoba, która jest autorem danego materiału.  Utwór –każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia

Licencja Licencja to dokument prawny lub umowa, określająca warunki korzystania z utworu jako dobra, którego dana licencja dotyczy.

 Jest to rodzaj licencji, pozwalający na dowolne modyfikowanie i redystrybucje, czego zazwyczaj zabrania prawo autorskie.  Wolne Licencje nie są jednak zrzeczeniem się praw!  Za datę powstania tych licencji uważa się rok 1989, lecz dopiero w 1991 przyjęły swoją ostateczną formę.

 Copyleft  Copyleft- wszelkie prawa odwrócone Copyleft Oznaczenie utworu Copyleft stwierdza, że każdy, kto rozpowszechnia oprogramowanie, z poprawkami lub bez nich, musi równocześnie przekazać prawo do jego dalszego kopiowania i zmiany. Copyleft gwarantuje, że każdy użytkownik ma wolność działań.  Copyright  Copyright - wszelkie prawa zastrzeżone To zasada, którą objęte jest tradycyjne prawo autorskie. Nie zezwala na zmienianie utworu oraz kopiowania bez zgody autora (zwykle pisemnej).

Użytek osobistyUżytek publiczny Na czym polega? Polega na wykorzystaniu utworu w osobistych celach, czyli na oglądaniu go, kopiowaniu na płytę itp. Polega na publicznym przedstawieniu utworu wśród nieznajomych lub znajomych. Jak przestrzegać? Nie wolno pokazywać szerszej publiczności niż grono rodziny lub przyjaciele. Nie wolno zmieniać treści utworu; należy podać źródła i autora tekstu.

Plagiat jawnyPlagiat ukryty Co to jest? Jest to plagiat polegający na kompletnym przepisaniu tekstu „słowo w słowo”. Jaka grozi kara? Grzywna. Jakie formy wyróżniamy? Klasyczny plagiat, przepisywanie wypracowań. Co to jest? Jest to plagiat polegający na przepisaniu tekstu ze zmianą słów, innym doborem słów ( sens pozostaje ten sam). Jaka grozi kara? Grzywna lub pozbawienie wolności. Jakie formy wyróżniamy? Klasyczny plagiat, ściąganie, przepisywanie zadań domowych.

Piractwo komputerowe Piractwo komputerowe to działalność polegająca na łamaniu prawa autorskiego poprzez nielegalne kopiowanie i posługiwanie się własnością intelektualną, bez zgody autora utworu. Często spotykaną formą piractwa jest nielegalne kopiowanie oprogramowania wbrew warunkom umowy licencyjnej.

Kara grzywny Pozbawienie wolności Maksymalnie może to być 2 lub 5 lat, w zależności od tego, czy ktoś uczynił z tego dochodową działalność, zorganizował ją i nią kierował.

 Ściąganie filmów z Internetu jest legalne i nie grozi za to odpowiedzialność karna. Zgodnie z prawem, takie działanie można bowiem uznać za dozwolony użytek osobisty. Art. 23 ustawy o prawie autorskim mówi, że wolno nieodpłatnie korzystać z już rozpowszechnionego utworu.  Użytkownik nie ma obowiązku nakazanego prawem sprawdzenia legalności, a więc wolno pobierać pliki z sieci bez konieczności uzyskania odrębnej zgody uprawnionego lub zapłaty wynagrodzenia.

 Ściąganie gier z Internetu jest legalne.  Nielegalne jest wówczas, gdy ściągamy, wypalamy na płytki i sprzedajemy.

 Tak zwane,, wypalanie“ płyt na własny użytek jest dozwolone.  W praktyce oznacza to mniej więcej tyle, że nie możemy zrobić stu kopii zapasowych i ich sprzedawać znajomym. Cel własnego użytku może być naukowy, kolekcjonerski, archiwalny czy też rozrywkowy. A zatem ściągnięcie paru utworów z sieci i wypalenie płyty stanowi użytek rozrywkowy. Płytę taką możemy nawet podarować, na co z kolei pozwala nam art. 23 ust.2 ustawy o prawie autorskim Zakres własnego użytku osobistego obejmuje korzystanie z pojedynczych egzemplarzy utworów przez naszych partnerów, rodzinę i znajomych. Pamiętajmy, że mówimy o utworach rozpowszechnionych, tzn. w jakikolwiek sposób udostępnione publicznie (za zgodą właściciela praw autorskich).

 Każdy obraz w Internecie (profesjonalna fotografia lub rysunek trzylatka ) podlega prawu autorskiemu.  Gdy chcemy zrobić zdjęcie osobie nieznanej, musimy ją zapytać o zgodę.  Fotografia tłumu – nikogo nie trzeba pytać o zdanie i można je wstawić na różne strony www.  Takiemu prawu nie podlegają jednak krajobrazy. Co zrobić gdy to prawo jest łamane na nas? Możemy oczywiście poprosić sprawcę, aby naprawił szkodę. Jeśli tego nie zrobi: Mamy prawo pozwać go do sądu Trzeba jednak pamiętać, że to przestępstwo ulega przedawnieniu po 10 latach.

 Można swoim krewnym i znajomym pożyczać, bądź wykonywać kopię książek, filmów i albumów muzycznych. Nie jest to jednak dozwolone w przypadku programów komputerowych lub gier.  Podczas zajęć z uczniami można pokazywać fragmenty filmów lub nawet całe filmy. Pod warunkiem, że: nie ma to charakteru komercyjnego, ściśle wiąże się z realizacją statutowych zadań szkoły, filmy te zostały kupione legalnie, czyli nie zostały udostępnione publicznie i są rozpowszechniane za zezwoleniem twórców.  Dozwolone jest tworzenie multimedialnych prezentacji, które zawierają cudze utwory (zdjęcia, filmy, muzykę) i wykonywanie ich jako pomoc dydaktyczna na zajęciach w szkole, czy udostępniania w bibliotece szkolnej.  Cytowane utwory powinny być opatrzone stosownym zapisem bibliograficznym.

 Shareware to rodzaj licencji programu komputerowego, który jest rozpowszechniany bez opłat z pewnymi ograniczeniami lub z niewielkimi opłatami do wypróbowania przez użytkowników.  Programy na licencji freeware mogą być nieodpłatnie wykorzystywane, jednak zabrania się czerpania korzyści finansowych z ich dystrybucji przez osoby trzecie.

Bibliografia Strony WWW: Czachrowski Stanisław, (2008) Plagiat, [ ] Dżyszla Andrzej, (2008) Czym jest plagiat, Galant Anna, (2007), ekspertaartykul/nawet;amatorskie;zdjecia;z;wakacji;chronione;sa;prawem;a utorskim,14,0, html# [ ] Ganicz Tomasz, (2006), Licencje Creative Commons, %20ta%20strona%20jest%20stroną%20firmy%20Creative%20Commons%20P olska%20– %20jest%20to%20firma%20i%20można%20tam%20przeczytać%20więcej%20i nformacji%20na%20temat%20licencji Kozłowski Tomasz, (2007), Licencje WolnegoOprogramowania, [ ] Poloczek Katarzyna, (2010) Dozwolony użytek chronionych utworów, autorskie/208738,Dozwolony-uzytek-chronionych-utworow.html, [ ] Tarkowski Alek, (2001), Poznaj licencje Creative Commons, [ ]

Arkadiusz Walczak, 8&rlz=1T4ACAW_plPL315PL315&q=prawa+autorskie+a+film+w+szkole+arkadiusz+whttp: //pl.wikipedia.org/wiki/Prawo_ahttp:// muzyka,-filmy-i-ebooki,t,3913,page,1.html Adam Wilemajtys (2009) Publiczny dozwolony użytek w prawie autorskim, autorskim/menu-id-192.html, [ ] Książki Golat Rafał, Prawo autorskie i prawa pokrewne, Wydawnictwo C.H.Beck, Warszawa 2006, IV wydanie zaaktualizowane Andrew S. Tanenbaum,data wydania 02/2010, Helion Gliwice 2010

Paweł Czyż Aleksandra Lewandowska Marcin Niedzwiecki Konrad Nowicki Przemysław Świtalski Szkoła Podstawowa nr 6 w Inowrocławiu