Kwiaty KWIAT RODZAJE KWIATÓW SYMBOLE KWIATÓW

KWIAT BuDoWa MoRfOlOGiCzNa KwIaTu Pojedynczy kwiat zbudowany jest z części płonnych niezwiązanych bezpośrednio z rozmnażaniem, oraz z części płodnych. Części płodne to pręciki z woreczkami pyłkowymi, są to organy męskie oraz owocolistki z zalążkami - organy żeńskie. Z części płonnych (sterylnych) kwiatu zbudowana jest okrywa kwiatowa, która u roślin nagonasiennych jest bardzo niepozorna a niejednokrotnie nie występuje wcale, u roślin okrytozalążkowych zaś jest różnorodna i czasami bardzo okazała. W przypadku roślin nagonasiennych nieosłonięte zalążki leżą na pojedynczych owocolistkach. Zaś u roślin okrytonasiennych jeden lub kilka zrośniętych owocolistków tworzy słupek, w jego dolnej części tworzącej zalążnię, zamknięte są zalążki. Kwiat rozwija się z pączków kwiatowych jako pęd boczny w pachwinie przysadki (liścia przykwiatkowego, wspierającego). Umieszczony jest na szypułce lub jest siedzący.

PrĘcIk Pręcik - męski organ płciowy w kwiecie, bardzo silnie zredukowany i zmieniony liść (mikrosporofil). U roślin okrytonasiennych składa się z nitki pręcikowej i główki, która jest zróżnicowana na dwa pylniki połączone łącznikiem. W pylnikach znajdują się komory pyłkowe, wytwarzające ziarna pyłku kwiatowego. Dojrzałe pręciki pękają, pyłek się wysypuje i zostaje on dalej przenoszony przez wiatr, owady, zwierzęta, a następnie osadza się na znamoinach słupków innych kwiatów (następuje zapylenie). Istnieją także rośliny o kwiatach samopylnych. U roślin nagonasiennych pręciki stanowią jedyny element bezkwiatowego kwiatu. Pręciki zazwyczaj zebrane są w okółki, tworząc pręcikowie. Mogą one występować w różnej liczbie w kwiecie, mogą być wolne, zrośnięte ze sobą lub przyrośnięte do okwiatu. U niektórych roślin występują szczątkowe pręciki, nie wytwarzające pylników - tzw. prątniczki, które czasem przemieniają się

RoŚlInY nAgOnAsIeNnE Rośliny nagonasienne, nagozalążkowe (Pinophyta Cronquist Takht. & Zimmerm. ex Reveal Phytologia 79:70 1996, syn. Coniferophyta) - rośliny, których nasiona nie tworzą się wewnątrz zalążni (jak u okrytonasiennych), ale powstają na tzw. łuskach nasiennych osadzonych na osi i często podpartych łuskami wspierającymi oraz tworzących struktury zwane szyszkami. Z uwagi na brak słupka i zalążni rośliny nagozalążkowe nie wykształcają owoców. W starszych systemach klasyfikacji nagonasienne były, podobnie jak dzisiaj, klasyfikowane oddzielnie od okrytonasiennych oraz paproci i obejmowały kilka grup roślin znanych tylko z materiału kopalnego (benetyty kordaity). Uznawane też były za takson w randze gromady (lub podgromady). Wieloletnie kontrowersje (m.in. sugestie dotyczące polifiletyczności tej grupy) podważyły zasadność wyróżniania tego taksonu. Zaproponowano też odmienny podział roślin do niego zaliczanych, na cztery gromady: sagowcowych miłorzębowych gniotowych szpilkowych (Pinopsida) Znaczenie nagonasiennych Drzewa iglaste dają schronienie zwierzętom i dostarczają im pokarmu, a ich korzenie umacniają glebę i zapobiegają jej erozji. Ponad 75 % budowlanego surowca drzewnego oraz drewna do produkcji papieru, mas plastycznych, sztucznego jedwabiu, lakierów czy materiałów wybuchowych pozyskuje się z drzew iglastych. Niektóre drzewa iglaste dostarczają żywicy niezbędnej do produkcji smarów i smoły. Nasiona kilku gatunków są jadalne. Jagody jałowca zawierają olejki etyryczne wykorzystywane do aromatyzowania napojów alkoholowych. Ze względu na atrakcyjny wygląd, niektóre iglaste są uprawiane na skalę handlową i służą do urządzania terenów zielonych. Kosodrzewina stanowi ważny składnik krajobrazu wysokogórskiego, gdyż pełni istotną funkcje ekologiczną, gdyż jej silnie rozwinięty system korzeniowy utrwala skalne podłoże, przeciwdziałając osypywaniu się ziemi i śniegu. Nasiona limby chętnie zjadają ptaki i drobne zwierzęta, jak wiewiórki, a nawet ludzie. Drewna świerku pospolitego ( Picea abies) używa się głównie w przemyśle celulozowo-papierniczym, rzadziej w budownictwie. W Polsce świerk pospolity jest jednym z najszybciej rosnących drzew iglastych, dlatego bywa szeroko stosowany do zalesiania. Obok jodły, świerk pospolity stanowi najcenniejsze i najczęściej uprawiane drzewo w Polsce drzewo ozdobne. Miękkie, lekkie i łatwo łupliwe drewno jodeł wykorzystuje się w budownictwie i przemyśle celulozowo-papierniczym. Modrzew jest ceniony jako ozdoba (wygląda pięknie wiosną, gdy rozwijają się młode igły, oraz jesienią, kiedy igły zmieniają kolor) oraz źródło trwałego i łatwego do obróbki drewna stosowanego w stolarstwie do wyroby cennych mebli. Cyprys i jałowiec są uprawiane w ogrodach. Jałowiec tworzy poszycie w lasach sosnowych. Z rodzenia pnia cykasów jest wytwarzana mączka skrobiowa - sago.

RoŚlInY OkRyToNaSiEnNe Okrytonasienne, okrytozalążkowe (Magnoliophyta; w starszych systemach Angiospermae) - gromada roślin naczyniowych charakteryzujących się zredukowanym gametofitem oraz brakiem rodni i plemni. Sporofity są pokaźne, a kwiat jest często obupłciowy. Części wytwarzające gamety to słupki i pręciki. Słupki powstają ze zrośniętych owocolistków. Pręciki zbudowane są z nitki i główki. W główce występują najczęściej 2 pylniki. W pylnikach powstają mikrozarodniki, z których następnie rozwijają się ziarna pyłku, które wytwarzają tzw. jądra plemnikowe (nieruchome plemniki). Znaczenie W warunkach naturalnych stanowią początkowe ogniwo w łańcucha pokarmowego. Chronią glebę przed erozją i dostarczają drewno. Wiele gatunków służy jako gatunki ozdobne. Popularnie używane do wyrażania uczuć (kwiaty, bukiety, stroiki). Bariera przeciw wiatrom albo ochrona przed słońcem. Rośliny okrytonasienne są źródłem pokarmu - bezpośrednim, na przykład ziarna zbóż, owoce i warzywa, lub pośrednim, jako pasza dla zwierząt hodowlanych. Dostarczają również leków (kora niektórych okrytozalążkowych zawiera chininę i inne substancje o działaniu identycznym jak kwas acetylosalicylowy - główny składnik aspiryny) Dostarczają przypraw, olejów oraz innych produktów. Występują w postaci ziół, sporządza się z nich napary. Mają zastosowanie w kosmetyce. Niektóre rośliny okrytonasienne są trujące. Kukurydza i wiele innych zbóż, takich jak np. pszenica i żyto, to rośliny przemysłowe. Ich ziarno jest wykorzystywane także jako surowiec do produkcji różnych substancji chemicznych, na przykład alkoholu. Nasiona strączkowe są ważnym składnikiem diety. Fasola i groch są podstawowymi roślinami uprawianymi w wielu

,, RoDzAjE KwIaTóW ‘’ Kwiaty dzielą się na obupłciowe (hermafrodytyczne), w których występują jednocześnie pręciki i owocolistki oraz jednopłciowe (rozdzielnopłciowe), w których wykształciły sie tylko pręciki lub tylko owocolistki. Kwiaty jednopłciowe są zatem kwiatami męskimi lub żeńskimi. Dla roślin nagonasienych charakterystyczne są kwiaty jednopłciowe, zaś u okrytonasiennych najczęściej spotykany typem kwiatów są kwiaty obupłciowe. W przypadku roślin o kwiatach jednopłciowych na jednej roślinie mogą wykształcić się kwiaty wyłącznie jednego typu żeńskie lub męskie, są to rośliny dwupienne (np. cis, wierzba) lub też kwiaty obu płci, rośliny jednopienne (np. sosna, leszczyna, kukurydza). Dosyć często spotyka się formy mieszane. Występują także formy nijakie (bez pręcików i słupków), które służą za powabnie (kwiaty brzeżne u chabra bławatka.

KwIaT Kwiat to organ roślin nasiennych, w którym wykształcają się wyspecjalizowane elementy służące do rozmnażania. Dokładnie mówiąc, jest to skrócony pęd lub odcinek pędu przekształcony w organ, którego poszczególne części służą, bezpośrednio lub pośrednio, do rozmnażania płciowego (generatywnego), ma on ograniczony wzrost i liście przekształcone w elementy kwiatu. Schemat budowy typowego kwiatu rośliny okrytonasiennej Szyszki - odpowiedniki kwiatostanów u roślin okrytonasiennych Kwiat jest charakterystyczny dla roślin nasiennych (czyli kwiatowych), obejmujących rośliny nagonasienne i rośliny okrytonasienne. Rozwija się z merystemu wierzchołkowego, w którym nastąpiło przekształcenie wegetatywnego wierzchołka wzrostu w wierzchołek generatywny.

SyMbOlE kWiAtOwE Obowiązujące kiedyś symbole kwiatowe: Robinia akacjowa (potoczna nazwa Akacja) - miłość platoniczna Aksamitka - nadzieja Bez - wiara Chaber bławatek - wierność, dobroć Chryzantema - spełnienie marzeń, władza, słońce Dziewanna - naiwność Dzika róża - wdzięk Fiołek - skromność, cicha miłość Głóg - wesele Goździk - odwaga Groszek - pocałunek Hiacynt - miłość dla zabawy Hortensja - obojętność Jarzębina - zgoda Jaśmin - miłość zmysłowa Konwalia - nieśmiałość Lilia - niewinność Mak - rycerskość Malwa - ciekawość Mimoza - delikatność Nasturcja - wstydliwość Narcyz - tęsknota, pewność siebie, zachłanność Niezapominajka - trwała pamięć Piwonia - dobrobyt Powój - zalotność, zachłanność Rezeda - skromność Róża w zależności od koloru: biała - melancholia, czystość, miłość czerwona - miłość namiętna, upojenie, szczęście, radość, przyjemność fioletowa - przyjaźń niebieska - ufność, nadzieja, stałość, pamięć pomarańczowa - duma, kokieteria różowa - miłość sentymentalna żółta - zdrada, zazdrość Rumianek - zdrowie Szarotka - niewinność Kolory kwiatów także miały swoją symbolikę: białe - niewinność czerwone - miłość sentymentalna, przyjaźń fioletowe - smutek pomarańczowe - nadzieja żółte - zazdrość

RoBiNoWa AkAcJa Robinia akacjowa (grochodrzew biały, robinia biała, grochodrzew akacjowaty) (Robinia pseudoacacia L.) - gatunek drzew należący do rodziny bobowatych. Pochodzi z Ameryki Północnej. Gatunek inwazyjny. [Edytuj] Charakterystyka Pokrój  Drzewo dorstające do 25 m wysokości. Kora ciemna, głęboko spękana. Drewno  Dostarcza cennego drewna: lekkiego, twardego, odpornego na gnicie. Liście  Nieparzysto pierzastozłożone z 7-21 listków eliptycznych lub jajowatych. Kwiaty  Białe z żółtą plamką na żagielku, przedprątne, silnie pachnące i tworzące grona długości 10-20 cm. Kwitnie od maja do czerwca, często powtarza kwitnienie. Roślina miododajna. Owoce  Nagie i gładkie strąki od września do wiosny pozostające na drzewie. Biotop  Występuje często w miejscach ciepłych i suchych - widne lasy, suche zarośla, zadrzewienia śródpolne

LiLaK pOsPoLiTy Lilak pospolity (Syringa vulgaris L.) - krzew z rodziny oliwkowatych. Pochodzi z rejonów Półwyspu Bałkańskiego, a stał się szerzej znany w Europie w XVI wieku, kiedy został sprowadzony z Turcji. [Edytuj] Charakterystyka Pokrój  szeroko rozgałęziony krzew o wysokości do 7 m Liście  szerokojajowate, o długości do 12 cm, obustronnie nagie, ciemnozielone Kwiaty  niebieskawofioletowe, przyjemnie pachnące, zebrane w wiechy o długości do 15 cm (u odmian szlachetnych jeszcze dłuższe). Kwitnie w maju. Biotop, Wymagania  miejsca nasłonecznione CIEKAWOSTKA: Polska tradycyjna, ale mylna nazwa rośliny sugeruje jej pokrewieństwo z rodzajem bez (Sambucus). Tymczasem lilak i bez należą do zupełnie innych rodzin. Lilak do oliwkowatych (wraz z ligustrem), a bez do przewiertniowatych. Ponieważ lilak został sprowadzony z Turcji, przez wiele lat przypuszczano, że jego ojczyzną jest zachodnia Azja, dlatego nazywano go lilakiem tureckim.

ChAbEr BłAwAtEk Chaber bławatek, modrak (małopolsk.) wasiłek (podl.), wołoszka (lubel.) jasieniec (wlkp.), głowacz (ok. Radomia) (Centaurea cyanus L. 1753) - gatunek rośliny jednorocznej z rodziny astrowatych (Asteraceae Dum.) . Występuje głównie w Europie i na obszarze śródziemnomorskim, także w Azji. Pospolity chwast polny. Charakterystyka Pokrój  Roślina zielna, słabo ulistniona, tworzy łany, ociąga wysokość 30-90 cm. Łodyga  Cienka, prosta, lekko żeberkowana, pajęczynowato owłosiona, rozgałęziona. Liście  Ułożone skrętolegle, najczęściej równowąskolancetowate, szarozielone, szerokości 2-5 mm. Dolne na ogonkach, z pojedynczymi, małym ząbkami lub pierzastodzielne z 2-3 łatkami. Górne niepodzielone, siedzące. Kwiaty  Kwiaty tylko rurkowate. Pojedyncze koszyczki kwiatowe o średnicy 2-3 cm wyrastają na szczytach pędów z łuskowatej, podłużnej okrywy. Przyczepki listków okrywy brzegiem piłkowanoząbkowane lub orzęsione. Korona o 5 rurkowato zrośniętych płatkach o barwie ciemnobłękitnej, czerwonej, różowej lub białej, kwiaty brzeżne większe, 5 pręcików, słupek dolny, złożony z 2 owocolistków. Okres kwitnienia od maja do września. Owoce  Niełupki, rozsiewane przez wiatr i mrówki. Zastosowanie ZASTOSOWANIE: Roślina lecznicza Surowiec zielarski : kwiat bławatka bez kielicha (Flos Cyani sine calicis, Flos Cyani). Zawiera antocyjanidyny, flawonoidy, sole mineralne (w tym dużo manganu). Działanie : ze względu na bardzo łagodne działanie przeciwzapalne stosowany przy zapaleniu spojówek i w pediatrii, napar z kwiatów bławatka działa moczopędnie, może być stosowany przy stanach zapalnych nerek i niewydolności krążenia. Zbiór i suszenie : Zebrane kwiaty należy suszyć bardzo szybko w silnym przewiewie. Susz szczelnie zamknąć. Roślina ozdobna - stosowana na kwiat cięty i rabaty. Barwnik - w czasach, gdy nieznane były sztuczne barwniki, z płatków brzeżnych bławatka wytwarzano niebieską farbę w połączeniu z ałunem, która doskonale barwiła wełnę. Sam sok barwi papier i przetwory spożywcze na niebiesko. Roślina uprawna - uprawia się przede wszystkim odmiany 'pełne' - wszystkie kwiaty mają dużą i rurkowatą koronę koloru białego, różowego, purpurowego i niebieskiego. Sposób uprawy : termin siewu przypada na marzec - kwiecień, w rozstawie 20 - 30 cm. Ilość nasion na 1000 roślin: 2-3 g. Rośliny kwitną po około 10 tygodniach od siewu. Roślina miododajna

DzIkA rÓżA Dzika róża, psia róża, szypszyna (Rosa canina L.) - pospolity gatunek krzewu z rodziny różowatych. Występuje na obszarach umiarkowanych i ciepłych półkuli północnej. Można ją spotkać prawie w całej Europie, na terenach do 1500m n.p.m., w Afryce Północnej, na Wyspach Kanaryjskich, na Maderze, w Azji. Dzika róża rośnie także na terenie Polski, najczęściej na obrzeżach lasów. [Edytuj] Charakterystyka Łodyga  Ma silnie, hakowato zakrzywione kolce. Dorasta do 3 m wysokości, jej gałęzie są łukowato odgięte ku ziemi. Liście  Złożone są z 5-7 jajowato-eliptycznych, ostro ząbkowanych listków. Kwiaty  Pięciopłatkowe kwiaty, różowe lub białawe są pojedyncze lub zebrane w kwiatostany. Kwitnie od maja do lipca. Owoce  Szupinkowe wielkości 2-3 cm. CIEKAWOSTKI: W szkółkarstwie Rosa canina jest najważniejszą podkładką dla róż szlachetnych. Stosowana była kiedyś jako lek na wściekliznę, stąd jej angielska nazwa dog-rose. Róża dzika jest znana od czasów ludzi pierwotnych, którzy to traktowali jej owoce jako codzienne pożywienie. Płatki róży stanowiły bardzo popularne pachnidło dalekiego Wschodu. Starożytni Rzymianie wypełniali płatkami poduszki, co miało ich usypiać i uspokajać.

FiOłEk Fiołek (Viola) - rodzaj z rodziny fiołkowatych, liczący 400-500 gatunków, rosnących w umiarkowanej i subtropikalnej strefie półkuli północnej. [Edytuj] Charakterystyka Pokrój  byliny, rzadziej rośliny roczne, wyjątkowo półkrzewy i krzewy. Liście  pojedyncze, całobrzegie lub ząbkowane, z przylistkami. Kwiaty  pojedyncze, grzbieciste, wolnopłatkowe. Dolny płatek z ostrogą. Owoc  torebka; nasiona zwykle z elajosomem Gatunki fiołek alpejski (Viola alpina) fiołek bagienny (Viola uliginosa) fiołek biały (Viola alba) fiołek bławatkowy (Viola suavis) fiołek błotny (Viola palustris) fiołek dacki (Viola dacica) fiołek drobny (Viola pumila) fiołek dwukwiatowy (Viola biflora) fiołek kalaminowy (Viola calaminaria) fiołek Kitaibela (Viola kitaibeliana) fiołek kosmaty (Viola hirta) fiołek labradorski (Viola labradorica) fiołek leśny (Viola reichenbachiana) fiołek mokradłowy (Viola stagnina) fiołek motylkowy (Viola sororia) fiołek ogrodowy (Viola x vittrocckiana) fiołek pagórkowy (Viola collina) fiołek przedziwny (Viola mirabilis) fiołek polny (Viola arvensis) fiołek psi (Viola canina) fiołek Rivina (Viola riviniana) fiołek rogaty (Viola cornuta) fiołek skalny (Viola rupestris) fiołek torfowy (Viola epipsila) fiołek trójbarwny (Viola tricolor) fiołek trwały (Viola saxatilis) fiołek wonny (Viola odorata) fiołek wyniosły (Viola elatior) fiołek żółty sudecki (Viola lutea) Viola altaica

GoŹdZiK Goździk (Dianthus) - rodzaj z rodziny goździkowatych. Obejmuje ok. 300 gatunków z terenu Eurazji i północnej Afryki. W Polsce rośnie dziko 12 gatunków. Nazwy dianthus używano od starożytności. Wywodzi się ją od Dios anthos - kwiat Zeusa. Dzięki efektownym kwiatom i stosunkowo łatwej uprawie istnieje wiele popularnych gatunków ozdobnych.

HiAcYnT Hiacynt (Hyacinthus L.) - rodzaj roślin cebulowych wieloletnich należący do rodziny hiacyntowatych. Pochodzą z Azji Mniejszej. Charakterystyka Łodyga  Wysokość 25 - 30 cm. Liście  Równowąskie. Kwiaty  Zebrane w grona, czerwone, różowe, pomarańczowe, łososiowe, żółte, fioletowe, białe, niebieskie. Okres kwitnienia przypada od kwietnia do maja. Liczba dzwonkowatych kwiatów w gronie zależy między innymi od wielkości cebuli. Duże cebule mogą wyprodukować 60-70 kwiatów. Do uprawy ogrodowej najlepiej nadają się hiacynty o kilkunastu kwiatach w kwiatostanie. Hiacynty mają charakterystyczny, upajający zapach, który był czynnikiem determinującym sukces tego rodzaju w uprawach ogrodowych i uprawie we wnętrzach. Zapach ten często jest opisywany jako mocny i ciężki. Organ spichrzowy  Cebula. Wymagania  Stanowisko słoneczne do częściowo zacienionego. Zaletą stanowiska lekko zacienionego jest dłuższy okres kwitnienia kwiatów. Hiacynty wymagają dobrze przepuszczalnej gleby.

KoNwAlIa Konwalia (Convallaria L.) - rodzaj roślin jednoliściennych z rodziny konwaliowatych. Przedstawiciele tego rodzaju występują w umiarkowanych strefach półkuli północnej. W Polsce rozpowszechniona jest jedynie konwalia majowa, jej naturalne skupiska zajmują ok. 81 ha (dane na 1963 r.).

LiLiA Lilia (Lilium L.) - rodzaj bylin z rodziny liliowatych. Należy do niego ok. 70 gatunków. Wiele z nich to znane rośliny ozdobne Ciekawostki Starożytni Grecy wierzyli, że lilia powstała z kropel mleka, które uroniła bogini Hera. Nazywali ją leirion, od przymiotnika leiros (delikatny, cienki, wrażliwy). Przypisywane są jej nawet magiczne właściwości. Od niepamiętnych czasów lilia symbolizuje chwałę, królewskość i majestat. Niezwykły kształt kwiatów lilii znalazł swoje stałe miejsce w sztuce ludowej jako motyw zdobniczy czy symbolice chrześcijańskiej - jako oznaka czystości i niewinności. Stanowi też wzór heraldyczny.

Malwa Malwa (Alcea) - rodzaj z rodziny ślazowatych. Liczy około 50 gatunków, występujących głównie w południowo-zachodniej i środkowej Azji. Większość z nich jest mieszańcowego pochodzenia i dlatego należą do roślin niezwykle trudnych pod względem systematycznym. Niekiedy cały rodzaj włączany jest do rodzaju Althaea (prawoślaz), od którego różni się jednak rozłupkami i nasionami. [Edytuj] Charakterystyka Pokrój  wysokość do 3 m Łodyga  gruba, szosrtko owłosiona Liście  sercowate, 5-7-dłoniastoklapowe, karbowane Kwiaty  duże, różnobarwne, tworzą nibykłos Owoce  dwukomorowa rozłupka, nasiona na grzbiecie silnie wklęsłe

NaRcYz Narcyz (Narcissus L.) - rodzaj bylin cebulowych należący do rodziny amarylkowatych. Należy do niego ok. 25 gatunków. Występuje w krajach śródziemnomorskich i w Azji. Charakterystyka Kwiaty  Zwykle pachnące, z przykoronkiem w środku, do czasu rozwinięcia się chronione żółtawą pochwą. Zastosowanie Roślina ozdobna - w ogrodach, na kwietnikach lub przyspieszane w okresie jesienno-zimowym pod osłonami, na kwiaty cięte.

PoWóJ Powój (Convolvulus) - rodzaj roślin zielnych z rodziny powojowatych, obejmuje ok 250 gatunków. Występuje w strefach umiarkowanych i podzwrotnikowych. Nazwą powój określane są zwyczajowo również podobne rośliny takie jak wilec lub kielisznik. Charakterystyka Łodyga  Wijąca się. Liście  Pojedyncze, całobrzegie, ząbkowane lub klapowane Kwiaty  Lejkowate, osadzone, zwykle pojedyncze w kątach liści, białe lub różowe, wonne, często pięknie wybarwione.

Róża Róża (Rosa L.) - rodzaj krzewów należących do rodziny różowatych. Znanych jest 150 - 200 gatunków występujących na półkuli północnej. W stanie naturalnym róże nie rosną poniżej równika. Tylko nieliczne z nich osiągnęły 25° równoleżnik. Większość, bo około 70% pochodzi z Azji (Chiny, Himalaje, Japonia), pozostałe 30% wywodzi się z Bliskiego Wschodu, Europy, Afryki i Ameryki Północnej. Ogólnie wszystkie te gatunki nazywane są jedną wspólną nazwą - dzikie róże. Badania paleobiologów w Stanach Zjednoczonych (Kolorado i Oregon) dowodzą, że pojawiły się one na ziemi około 40 milionów lat temu. Większość ozdobnych odmian róży rozmnaża się przez okulizację na podkładkach z dzikich róż. Charakterystyka Łodyga  Wyprostowana, płożąca się lub czepna, często owłosiona i pokryta kolcami. Liście  Nieparzystopierzaste, piłkowane lub ząbkowane, o różnej barwie i kształcie, z przylistkami. Kwiaty  Duże, osadzone pojedynczo lub zebrane w kwiatostany, zwykle 5-płatkowe, pachnące, obupłciowe. Liczne słupki osadzone są we wklęsłym dnie kwiatowym zwanym hypancjum, które następnie zmienia się w zmięśniałą i jadalną okrywę. Owoce  Pozorne, zwane szupinkowymi, mięsiste, czerwone, pomarańczowe, czasami bardzo ciemne, aż do koloru czarnego, kuliste lub elipsoidalne, wewnątrz zawierają twarde owocki - niełupki SYSTEMA- TYKA POCHODZE- NIE RÓŻ HISTORIA UPRAWY RÓZ

SySteMaTykA rÓż Podrodzaje Róże są podzielone na 4 podrodzaje: Hulthemia (Rosa persica) Platyrhodon (Rosa roxburghii) Hesperhodos (Rosa minutifolia mirifica) Eurosa Największą liczbę odmian posiada podrodzaj Eurosa i dzieli się na 10 sekcji: Banksianae Bracteatae Caninae Carolinae Chinensis Cinnamomea Gallicanae Laevigatae Pimpinellifolia Synstylae Z nich wywodzą się wszystkie mieszańce i odmiany powstałe w uprawie. Obecnie kalkuluje się liczbę istniejących odmian na około 4000. Gatunki W Europie rodzimych gatunków jest ponad 40, między innymi: Róża czerwonawa - Rosa glauca Pourret Róża gęstokolczasta - Rosa pimpinellifolia L. Róża polna - Rosa arvensis W Polsce rośnie dziko ponad 20 gatunków, między innymi: Róża alpejska - Rosa pendulina L. Róża dahurska - Rosa davurica Róża dzika, szypszyna - Rosa canina L. Róża eliptyczna - Rosa inodora Róża francuska - Rosa gallica L. Róża frankfurcka Rosa x francofourtana Róża girlandowa - Rosa majalis Róża jabłkowata - Rosa villosa Róża Jundziłła - Rosa jundzillii Bess. Róża kutnerowata - Rosa tomentosa Róża Kostrakiewicza - Rosa kostrakiewiczii Róża labradorska - Rosa blanda Róża miękka - Rosa mollis Róża pomarszczona - Rosa rugosa Thunb. Róża rdzawa - Rosa rubiginosa L. Róża rosyjska - Rosa gorenkensis Róża sina - Rosa dumalis Róża stulistna - Rosa ×centifolia Róża wielokwiatowa - Rosa multiflora Thumb. Róża zapoznana - Rosa sherardii Najważniejszym stanowiskiem w Europie, gdzie rośnie aż 11 gatunków dzikich róż znajduje się w Polsce, w rezerwacie "Góry Pieprzowe". Inne odmiany i hybrydy róż: Róża białokwiatowa - Rosa alba Róża damasceńska - Rosa damascena Mill.

PoChOdZeNiE rÓż Ze Środkowego i Dalekiego Wschodu pochodzą takie gatunki jak: Róża chińska - Rosa chinensis Rosa gigantea Rosa phoenicia Róża piżmowa - Rosa moschata Róża pomarszczona, fałdzistolistna, japońska - Rosa rugosa Thunb. Róża Wichury - Rosa wichuraiana Crép. Róża wielokwiatowa - Rosa multiflora Thumb. Róża żółta - Rosa foetida Herrm. W Ameryce Północnej spontanicznie rośnie około 20 gatunków, między innymi: Róża błotna - Rosa palustris Marsh. Róża błyszcząca - Rosa nitida Willd. Róża igiełkowata - Rosa acicularis Lindl. Róża karolińska - Rosa carolina L. Róża labradorska - Rosa blanda Róża wirginijska - Rosa virginiana Mill. Z Afryki Północnej pochodzą: Rosa abyssinica Rosa sempervirens Rosa stellata

HiStOrIa UpRaWy RóŻ Około 5000 lat temu róża już była hodowana w Sumerze, skąd rozprzestrzeniła się w całej Mezopotami. W tym samym mniej więcej czasie (2660 p.n.e.) znano uprawę róż także w Chinach. Legenda mówi, że Sargon Wielki około 2300 p.n.e. w swoim ogrodzie posiadał już ich krzewy. Na ścianach egipskich grobowców można znaleźć uwiecznione te kwiaty. Róża w Egipcie była poświęcona Izydzie i korona z róż zwanych "Świętymi różami abisyńskimi", stanowiła część wyposażenia zmarłych. Antyczni Grecy bardzo cenili różę, była symbolem Afrodyty, bogini miłości. Hipokrates znał dobrze ich zastosowanie i własności lecznicze. Herodot (490 p.n.e.) wspomina króla Midasa, który na wygnanie w Macedonii, zabrał z domu róże hodowane we Frygii. Znana też była już wtedy róża, która powtarzała swe kwitnienie, co był niespotykane w tamtych czasach, całkiem możliwe, że chodziło o różę damasceńską (Rosa damascena bifera). Antyczni Rzymianie wręcz pasjonowali się różami, hodowali je w ogrodach, przystrajali tymi kwiatami sale bankietowe i stoły. Pliniusz Starszy (23-79 n.e.), w swej "Historia naturalis" (Historia naturalna) wymienił 12 gatunków znanych mu róż, między innymi: Rosa damascena, Rosa moscata, o upajającym zapachu, Rosa gallica, którą nazywa "Różą z Miletu" i Rosa canina, wszystkie hodowana w okolicach Rzymu i Neapolu. Ale lokalna produkcja nie zaspakajała potrzeb Rzymian, sprowadzali je więc całymi okrętami z Północnej Afryki, głównie z: Egiptu, Kartaginy i Cyrenajki. Smutnym przykładem przesady w użyciu róż jest "uczta Heliogabala" (218 n.e.), na której zaledwie 14-letni imperator, przez przypadek, zadusił swych gości nadmierną ilością spadających z sufitu płatków tych kwiatów. Persowie uważali róże za "królową ogrodu", była ona tak ważna że samo słowo "róża" oznacza w ich języki "kwiat". W VII wieku podbili ich Arabowie, przejęli od nich miłość do ogrodnictwa i umiejętność hodowania róż. Omar Chajjam perski poeta i matematyk (zm. 1123) wybrał różę na symbol perfekcji i prosił by jego grób był tak położony aby północny wiatr mógł na nim rozsiewać płatki róż. Karol Wielki (742-814), w edykcie z 794 roku (Capitulare de villis et curtis imperialibus) przykazywał imperialnym, wolnym miastom uprawę drzew owocowych, roślin leczniczych, jarzyn i krzewów ozdobnych. Róż była w nim wymieniona na pierwszym miejscu. Pojawienie się w Europie nowej odmiany róży francuskiej zwanej Officinalis spowodowało ożywienie zainteresowania tymi kwiatami na szerszą skalę. Przybyła ona najprawdopodobniej z Ziemi Świętej razem z powracającymi krzyżowcami, przed rokiem 1300. W tych czasach była głównie używana jako roślina lecznicza, początkowo hodowana w ogrodach przyklasztornych i w pierwszych ogrodach botanicznych we Włoszech i Francji. Charakteryzowała się ładnym i silnym zapachem, który jej płatki zachowywały nawet po uschnięciu. Z tego powodu zaczęła być używana w kosmetyce do produkcji wody różanej i perfum. Największym centrum produkcyjnym tego gatunku róży stała się miejscowość Provins we Francji (region Île-de-France). Linneusz w połowie XVIII w. wymienił, tak jak i Pliniusz, 12 gatunków róż. Natomiast już Parmantier w "Słowniku rolniczym" wydanym przez Instytut Francuski, w niespełna wiek później mówi o ogromnej ilości odmian hodowanych od wielu lat w europejskich ogrodach, ze względu na piękno tych krzewów i zapach kwiatów. W międzyczasie, a może i wcześniej dotarły do Europy odmiany róż ze Środkowego i Dalekiego Wschodu.

SzARoTkA aLpEjSkA Szarotka alpejska (Leontopodium alpinum Cass. 1822) - roślina trwała należąca do rodziny astrowatych (Asteraceae Dumort.). Szarotka alpejska występuje w górach Europy. Jedyne naturalne stanowiska w Polsce znajdują się w Tatrach. Charakterystyka Łodyga  Ma 5-30 cm wysokości, pokryta gęstym, filcowatym kutnerem. Pęd słabo ulistniony, nie tworzy rozłogów. Liście  Wąskolancetowate, skrętoległe, zwężające się ku podstawie, szarawoniebieskie. Kwiaty  Okres kwitnienia: lipiec-sierpień. Kwiatostan tworzą koszyczki zebrane w szczytowy baldaszkowy kwiatostan, z licznymi kwiatami nitkowatymi i rurkowatymi. Roślina owadopylna. Biotop  Występuje najczęściej w piętrze alpejskim, rzadziej subalpejskim, na nasłonecznionych górskich murawach, półkach skalnych, na glebach zasadowych (wapień). Często w miejscach trudnodostępnych, preferuje wysokości 2000-2900 m n.p.m.