NAJDAWNIEJSZE DZIEJE CZŁOWIEKA Pochodzenie człowieka – antropogeneza Osiągnięcia ludzi w czasach prehistorycznych Znaczenie rewolucji neolitycznej Zróżnicowanie językowe ludów starożytności

  Tanzania, Laetoll 3,7 mln. lat temu    Księżyc lipiec 1969 rok

Antropogeneza, filogeneza człowieka, pochodzenie człowieka, historia rodowa człowieka i człowiekowatych, procesy biologiczne, które doprowadziły do powstania człowieka. Ewolucja, powolny, nieodwracalny i kierunkowy proces rozwoju organizmów, którego efektem jest coraz większa różnorodność, złożoność i organizacja świata żywego i któremu podlegają całe populacje

"O powstawaniu gatunków drogą doboru naturalnego KAROL DARWIN 1809- 1882 ZAŁOŻENIE DARWIONOWSKIEJ EWOLUCJI 1. NADPRODUKCJA – liczba wydanego na świat potomstwa jest znacznie większa niż liczba osobników osiągających zdolność do reprodukcji 2. ZMIEMMOŚĆ – w potomstwie występują różnice międzyosobnicze (Darwin doceniał znaczenie zmienności, ale nie znał jej genetycznego podłoża) 3. WSPÓŁZAWODNICTWO – organizmy konkurują ze sobą, o ograniczone, dostępne dla nich zasoby (walka o byt) 4. PRZEŻYĆ, ABY SIĘ ROZMNOŻYĆ – osobniki odznaczające się najkorzystniejszymi cechami maja największe szanse przeżycia i reprodukcji Proces doboru naturalnego (selekcji naturalnej) powoduje zatem wzrost liczby korzystnych i spadek liczby niekorzystnych genów w populacji. Taka populacja staje się lepiej przystosowana do miejscowych warunków. Po pewnym czasie zmiany te kumulują się w populacjach geograficznie od siebie oddzielonych i mogą być na tyle znamienne, ze spowodują powstanie nowego gatunku. Darwin uważał, ze osobniki przekazują swe cechy następnym pokoleniom, ale nie potrafił tego wyjaśnić "O powstawaniu gatunków drogą doboru naturalnego

Lucy— potoczna nazwa AL 288-1, kompletnego w 40% szkieletu żeńskiego osobnika Australopithecus afarensis odkrytego 24 listopada 1974 roku w Etiopii.Wiek kości określono na ok. 3,2 mln lat. Lucy była istotą dwunożną, o małym mózgu i dużej twarzy. Miała ok. 1 metra wysokości i ważyła 30 kg. Zmarła w wieku ok. 25 lat, prawdopodobnie utonęła

Hominizacja – proces wykształcania się u istot człekokształtnych cech ludzkich: pionowa postawa dwunożny chód powiększanie się pojemności mózgu wykształcanie umiejętności mowy umiejętność myślenia (rozumowania) technologia wytwarzania narzędzi i posługiwania się nimi tworzenie kultury umysłowej ( życie duchowe) społeczny podział pracy Zdolność przekazywania nabytych doświadczeń „Być albo nie być”

FORMY CZŁOWIEKOWATYCH

Żyły od ok. 4,2 do ok. 1 mln lat temu (pliocen i wczesny plejstocen), AUSTRALOPITEK Żyły od ok. 4,2 do ok. 1 mln lat temu (pliocen i wczesny plejstocen), początkowo w Afryce Wschodniej, na terytorium Wielkich Rowów Afrykańskich. Ich wzrost niewiele przekraczał 100 cm, a nogi, stopy, biodra i dłonie zbliżone były do ludzkich. Małpie były natomiast ich czaszki (o dużych szczękach), w których mieścił się mózg o objętości ok. 450-600 cm3, czyli niewiele większy niż u goryla. Poruszały się w pozycji wyprostowanej. Australopiteki zamieszkiwały sawanny, gdyż mogły tam łatwo znaleźć pożywienie. W czasie polowań i zajęć codziennych używały prymitywnych narzędzi (ostro zakończone kamienie, kije). Żyły w grupach.

Otoczaki – narzędzia łupane HOMO HABILIS Homo habilis (człowiek zręczny) – kopalny gatunek człowieka z Afryki Wschodniej, który żył 2,5-1 mln lat temu. Opanował sztukę wytwarzania narzędzi kamiennych, ćwiartowania zwierząt, gospodarki łowiecko - zbierackiej Otoczaki – narzędzia łupane

HOMO ERECTUS Homo erectus (człowiek wyprostowany). Kolebką Homo erectus jest środkowo-wschodnia Afryka , gdzie pojawił się ok. 1,8 - 1,7 miliona lat temu. Umiał posługiwać się ogniem, żył w rodzinach monogamicznych, wynalazł bolas i oszczep udoskonalił narzędzi (gładzenie) – pięściaki, polował na duże zwierzęta, tworzył osady

NEANDERTALCZYK Człowiek neandertalski, neandertalczyk (Homo neanderthalensis) – przez niektórych klasyfikowany jako podgatunek Homo sapiens. Żył od ok. 400 000 do ok. 24 500 lat temu. Umiejętność wzniecania ognia, posługiwanie się mową, początek osiadłego trybu życia, wykształcenie się wyższych potrzeb (wierzenia) la Chapelle aux saints – grób neandertalczyka

*wytwarzanie kamiennych grotów, oszczepów, * wynalezienie łuku, HOMO SAPIENS Człowiek rozumny (Homo sapiens) – jedyny występujący współcześnie gatunek z rodzaju człowiek (Homo) zamieszkujący całą Ziemię. Człowiek anatomicznie współczesny powstał 200–150 tysięcy lat temu w Afryce. Mniej więcej 100 tysięcy lat temu dotarł na Bliski Wschód, ok. 60 tys. lat temu do Australii, a prawie 40 tys. lat temu do Europy (był to tzw. kromaniończyk, czyli człowiek z Cro Magnon - od nazwy stanowiska archeologicznego we Francji). *wytwarzanie kamiennych grotów, oszczepów, * wynalezienie łuku, koła garncarskiego * budowa stałych siedzib: szałasów z paleniskiem * umiejętność uprawy ziemi i hodowli * początki rzemiosła i metalurgii (miedź)

MIGRACJA HOMO SAPIENS

Wenus z Willendorfu ( Austria) 23 000 lat temu

Lascaux malowidła z ok.. 15000 lat temu Scena polowania ze zranionym bizonem fryz koników chińskich szaman

Hiszpania, Altamira malowidło naskalne, upadający bizon sprzed 15000 lat

Stonhenge 2500 r. p.n.e.

REWOLUCJA NEOLITYCZNA – termin określający przechodzenie skupisk ludzkich od wędrownego trybu życia związanego ze zbieractwem, myślistwem i łowieniem ryb do trybu osiadłego, w którym źródłem utrzymania stało się rolnictwo, w tym chów zwierząt. Początek rewolucji około 10 000 lat p.n.e. wśród ludów Bliskiego Wschodu

Skutki rewolucji neolitycznej: osiadły tryb życia rolnictwo kopieniacze i irygacyjne chów zwierząt wytwarzanie tzw. produktów wtórnych chowu handel i usługi profesjonalizacja życia społecznego wynalezienie garncarstwa i tkactwa eksplozja demograficzna stworzenie społecznej hierarchii, powstanie klas eksploatacja zasobów naturalnych na niespotykaną wcześniej skalę zasiedlanie nowych terenów regulatory przyrostu naturalnego: konflikty zbrojne, klęski głodu i epidemie Çatal Höyük ok.. 9000 lat temu

REWOLUCJA METALIRGICZNA Nazwa epoki Czas trwania (w latach przed naszą erą) Od Do Epoka miedzi 5 tysięcy 2,5 tysiąca Epoka brązu tysięcznego Epoka żelaza Tysięczny 700 roku dymarki

PODZIAŁY JĘZYKOWE LUDÓW W STAROŻYTNOŚCI GRUPY JĘZYKOWE JĘZYKI SEMICKIE JĘZYKI INDOEUROPEJSKIE AKADYJSKI ARAMEJSKI ASYRYJSKI BABILOŃSKI FENICKI HEBRAJSKI GREKA ŁACINA PERSKI HINDUSKI JĘZYKI ROMAŃSKIE JĘZYKI CELTYCKIE JĘZYKI GERMAŃSKIE JĘZYKI SŁOWIAŃSKIE JĘZYKI BAŁTYJSKIE